Þjóðviljinn - 30.07.1981, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 30. jiíli 1981
DIOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjódfrelsis
(Jtgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir
Umsjónarmaöur sunnudagsblaös: Þórunn Siguröardóttir
Afgreiðslustjóri: Valþór Hlööversson
Hlaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Ingibjörg Haraldsdóttir,
Kristin Astgeirsdóttir, Magnus H. Gislason, Sigurdór Sigurdórs-
son.Jón Guðni Kristjánsson.
íþrótta frétta maöur: Ingóifur Hannesson.
útlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Björn Br. Björnsson .
Ujósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Eliasson.
Ilandrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Auglýsingar: Unnur Kristjánsdóttir
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jóhannes Harðarson.
Afgreiösla: Kristin Pétursdóttir, Bára Sigurðardóttir.
Simavarsla: Olöf Halldórsdóttir, Sigriður Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jóns-
dóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Síöumúla 6,
Heykjavik, simi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf..
Söngurinn um
viðskiptafrelsið
• Frjáls samkeppni og frelsi í viðskiptum eru hugtök
með fallegan hljóm. Flestir eru einnig í orði kveðnu
hlynntir frjálsri samkeppni. Að afneita henni væri
næstum jafn slæmt og að af neita f relsinu sjálf u. Það er
ekki fyrr en út í veruleikann kemur að menn átta sig á
því að þessi fallegu orð „frjáls samkeppni" eru í reynd
byggðá lögmálum f rumskógarins, eru réttur hins sterka
til að éta hinn veika. Og þegar hinn sterki hef ur haft sig-
ur lýkur allajafna hrifningu hans á frjálsri samkeppni.
Þannig eru hinir sterku f jölþjóðlegu auðhringar jafnan í
fremstu röð þeirra sem halda vilja frjálsri samkeppni
utan við daglegan stórbísness, og haf a hana aðeins upp á
punt í afmælum og aðalfundum.
• Frjáls og óheft milliríkjaverslun er að sjálfsögðu
einn af hornsteinum í áróðri þeirra sem halda frjálsri
samkeppni hvað hæst á lofti. Niðurfelling tolla, niður-
felling á styrkjum og niðurgreiðslum eru lykilorð.
Látum hagkvæmustu fyrirtækin framleiða fyrir alla
heimsbyggðina. Þegar á reynir fer glansinn fljótt af
tollfrelsinu, og mjög oft eru það fyrirtækin, sem á tylli-
dögum mæra viðskiptaf relsið, sem kref jast tollverndar
af stjórnvöldum, þegar samkeppnin er farin að ógna
tilveru þeirra. Af þessu tagi eru t.d. kröfur evrópsks
fataiðnaðar um að enn f rekari hömlur verði settar á inn-
flutning á ódýrum fatnaði frá þróunarlöndum til
Evrópu. Af sama toga er krafan um að Japanir haldi
aftur af bílasölu sinni til Bandaríkjanna og Evrópu.
Viðbrögð atvinnurekenda í iðnríkjum sýna að það sem
þeir raunverulega eiga við, þegar þeir mæra viðskipta-
frelsið er: frelsiðer gott ef ég græði á þvi, en vont þegar
ég fer aðtapa.
• En þótt söngurinn um frjálsu viðskiptin hljómi
annarlega úti í heimi, verður hann fyrst verulega falsk-
ur þegar farið er að kyrja hann í íslenskum veruleika, og
likist þá fáu meira en sönglist Garðars Hólm. Þannig er
blygðunarlaust sungið framan í almenning að frjáls
álagning sé til hagsbóta fyrir neytendur, þótt það blasi
við hverjum þeim sem auga hef ur og sjá vill að álagning
er lang-hæst á þær vörur sem kaupmönnum leyfist að
smyrja á að vild.
• Því er einnig haldið fram að niðurfelling tolla og
frjáls milliríkjaverslun sé öllum til hagsbóta, meðan
það blasir við að innflutt og niðurgreidd húsgögn frá
Evrópulöndum eru á góðri leið með að knésetja íslensk-
an húsgangaiðnað, meðan sælgæti frá Cadburys— (flutt
inn á vegum f yrirtækis Geirs Hallgrímssonar) er að kaf-
færa innlendan sælgætisiðnað— (sem einnig er á vegum
fyrirtækis Geirs Hallgrímssonar).
• Nýjasta vísan í grínkvæðinu um viðskiptaf relsið og
hag íslendinga er innf lutningur á svokölluðum
soda-stream vélum, sem auglýstar eru hvað mest þessa
dagana. Ef innflytjendur ná markmiði sínu að koma
þessum tækjum inn á þriðja hvert heimili í landinu fer
ekki hjá því að þessi innf lutningur gangi ákaf lega nærri
íslenskum gosdrykkjaiðnaði, hvað sem menn annars
vilja segja um ágæti hans. Grátbroslegast af öliu er þó,
að innflytjandinn er enginn annar en formaður Félags
íslenskra iðnrekenda.
• Heittrúaðir aðdáendur viðskiptaf relsisins láta svona
röksemdir ekki á sig f á og svara sem svo: það dugar ekki
að vera að halda uppi ósamkeppmsfærum fyrirtækjum.
Neytendur eiga kröfu á að geta keypt ódýrustu vöruna,
hvort sem hún er íslensk eða útlend.
• Þá er því aftur til að svara að með þessari rök-
semdafærslu má í raun sýna fram á fáránleika þess að
halda uppi íslensku efnahagslífi. Nær allar vörur má fá
ódýrar annarsstaðar frá. Við eigum hér ekki að fram-
leiða annað en fisk, samkvæmt hreinum frjálshyggju-
röksemdum. Ellegar lækka laun það mikið að vörurnar
verði hér jaf n ódýrar og vörur erlendis f rá.
• Annar handieggur er síðan það að fslendingar
virðast vera eina þjóðin í vestur Evrópu sem tekur yf ir-
lýsingarnar um frjáls viðskipti alvarlega. Allar aðrar
þjóðir halda uppi f jölbreyttri verndarstarfsemi fyrir sitt
atvinnulíf, meðan (slendingar þora varla að stynja upp
úr sér bón um að mega leggja nokkurra prósentna
aðlögunargjald á innfluttan iðnvarning til að vernda
íslenskan iðnað og koma í veg fyrir atvinnuíeysi í þeirri
atvinnugrein.
— eng.
klippf
! Tuðið ekki
I í hornum
I Dularfullir atburðir virðast
* nú vera i gjörningi tjaldabaks i
I Alþýðuflokki. (Jtvarps- og
■ blaðaneytendum er tjáð að það
I komi þeim ekki við þótt Utgáfu-
* stjórn Alþýðubiaðsins hafi
I stöðvað Utkomu þess f einn dag,
I og þeir kratar segjast gera upp
I sin mál á vettvangi flokks-
■ stjórnarinnar. Hér er þvi um
I stórmál að ræða, einsdæmi i
I blaðasögunni, jafnvel málfrels-
I ið.
■ Ekki verða menn fróðari af
I þvi að lesa véfréttir i forystu-
I greinum Alþýðublaðsins. A
I þriðjudag upphefst leiðarinn
■ með þessum orðum :
„Alþýðublaðið hefur fregnað
I að fjórir eða fimm jafnaðar-
I menn tuöi um það f skúmaskot-
■ um, að Alþýðublaðið fýlgi
| ..einkaskoðunum” þeirra
I þriggja blaðamanna sem við
I Alþýðublaðið starfa, en fylgi
■ ekki sjálfri lýðræðisjafnaðar-
I stefnunni. Við þessa jafnaðar-
I menn vill Alþýðublaðið segja
I eftirfarandi: Tuðið ekki I horn-
■ um og skúmaskotum. Komið
I fram i dagsbirtuna. Lesið
I stefnuskrá Alþýðuf lokksins.”
| Siðasta ábendingin var að
■ sönnu þörf, en gæti reynst sum-
I um erfið að lifa eftir. Að
I minnsta kosti tókst klippara
| ekki að finna hana, þegar hann
■ gerði itrekaðar tilraunir til þess
I að hafa upp á henni um daginn.
I Stefnuskráin hefur verið næst-
| um betur varðveitt leyndarmál,
■ en afstaða Alþýðuflokksins til
l kjarnorkuvopnalauss svæðis á
| Norðurlöndum, sem ólafur
I Ragnar og Þjóöviljinn særðu
■ loks f ram.
I Fjólum prýtt
En Alþýðublaðið kom ekki Ut i
■ gær, miðvikudag, „af
I óviðráðanlegum ástæðum”.
I Samt var forystugrein lesin i' út-
, varp úr blaðinu i gærmorgun.
■ Var það raunar sama forystu-
I grein og birst hafði á þriðjudag,
I enda sagði i formála að svo
, mikill tfmi hefði farið i hjal við
■ „tuðandi” jafnaðarmenn, að
I ekki hefði unnist timi til þess að
I skrifa nýjan leiðara. Enda var
, sá gamli vel nothæfur i annað
Isinn.
Mikil synd er það annars að
útgáfutjórn skuli bregða fæti
* fyrir útkomu Alþýðublaðsins,
[ eins og það hefur verið fjólum
[ prýtt að undanförnu.
; Höfundagróðinn
j — nýtt böl
J Milliliðastarfsemi rithöfunda
I er stærsta afreksmál Alþýðu-
[ blaðsins í rannsóknar-
* blaðamennsku á þessu sumri.
J Það kemur nefnilega upp úr
[ dúrnum aö rithöfundar eru i
[ þessum óþurftar milliliðahópi,
i sem rakar að sér gróöanum á
1 leið vörunnar til neytandans.
[ Menningarstefna Alþýðu-
| blaðsins virðist reist á þeirri trú
l að best sé að láta setjarana um
■ að skrifa textann f bækur út-
[ gefanda. Með þvi að þeir settu
[ af fingrum fram gullaldartext-
I ana, þá væri einum óþarfa
■ millilið færra. Alþýöublaðið hef-
| ur komist að þvi að Prentara-
[ félagiö sé lýðræðislegt félag og
í fyrir miklu treystandi. Þjóð-
* viljinn hefur lika mikla trú á
[ prenturum og þeirra félagi, og
| eitt og annað hefur sú ágæta
I stétt samið i eyðurnar. En
* samt...
I Vinnuhópur
■ / máliö
Vandamálið með gróða rit-
,i!iin»
NIIKID
fjðLMENNI VID ÖTV
ORLÖFSHÖSA v.r.
ir
Það var þröngl á ,^'jX 1 un^n
rTCby4riaðUBvarTð" útbluta i-- ^vcr
.... .óku ser >
EKKI RÚSSNESKAR BIÍÐIR Á
STALÍNSTÍMANUM
— HELDUR VERSLUNARMANNA
FÉLAG REYKJAVÍKUR
KJ]
SVEIK HEÐINN -
EÐA SVIKU HINIR?
höfunda og ráðstöfun hans er
hins vegar alveg spánýtt
vandamál, sem enginn nema
Alþýðublaðið og Rolf Jo-
hannesson hafa komið auga á.
Klippari verður að viðurkenna
að hann stendur fullkomlega á
gati þegar vinnulaun islenskra
rithöfunda eru orðin að
þjóðfélagsböli. En rétt er það
sem Rolf Johansen segir i
viðtali við Helgarpóstinn að
merkishöfundurinn Harold
Robbins gæti haft alla íslend-
inga i vinnu. Og kannski verðum
við að gera ráð fyrir að slikur
ofsagróði geti orðið hlutskipti
einhvers islensks rithöfundar.
Sjálfsagt er að koma þvi á fram.
færi viö Alþýðubandalagið að
það setji marxiskan vinnuhóp i
málið til þess að botna i gróða-
málum rithöfunda i tima.
Rolfismi í stað
kratisma
Rolfismi hefur annars verð
hjartans mál i Alþýðublaðinu i
sumar. Hefur það einkum kom-
ið fram i hjartanlegri umf jöllun
um islenska verkalýðshreyfingu
i félagi við uppgjafa Maóista-
marxist-leninista, sem liklega
verður að nefna Dengista i dag..
Ekki nóg með það- að
Verslunarmannafélag Reykja-
vikur með Jóhönnu Sigurð-
ardóttur alþingismann i
toppinum hafi haldið hallæris-
legasta blaðamannafund
norðan Alpafjalla, heidur er
gengið skrefi lengra:
„Alþyðublaðið birtir i dag á
forsiðu frétt um fyrirlitlegasta-
verka lýðsfélag á landinu,
Verslunarmannafélag Reykja-
vikur.” Það er sem sagt sjón-
armun verra en Dagsbrun
að mati Alþýðublaðsins. Til
áréttingar er þess getið i' fyrir-
sögn að ekki sé hér um að ræða
„rússneskar búðir á Stalinstím-
anum”, heldur „Verslunar-
mannafélag Reykjavikur.” Og
meðan ástandið fari skánandi i
Rússlandi versni það i VR.
Barnatrúin
og Lúter
Og úr þvi á annað borð farið
er að stunda slikar sögusveiflur
i tima og rúm i er Alþýðublaðinu
ekkert að vanbúnaði að leggja
tilatlögu við baratrúna og Lúter
þann, sem Weber segir að hafi
skapað „anda kapitalismans”.
Alþýðublaöið upplýsir I tilefni
biskupskjörs að Lúter hafi verið
Kómeni sinnar tiðar. Aja-
tollarnir Pétur og Ólafur vita
semsé hvaða kross þeir bera á
herðum.
Hver sveik?
Og enn er ekki komið að
rúsinunni i pysluendanum,
sumsé uppgjöri við fjörtiu ára
opinbera söguskoðun innan
Alþýðuflokksins. Erþað i formi
ritdóms um bók þeirra Gylfa
Gröndal og Jóhönnu Egilsdótt-
ur. Og þar segir i niðurlagi:
„Það hefur verið opinber
söguskoðun i Alþýðuflokknum i
fjörtiu ár, að Héðinn hafi verið
svikari, sem gekk á hönd
kommúnistum og sveik lýðræð-
isjafnaðarstefnuna.
Tónninn I frásögn Jóhönnu er
hins vegar annar en sá, sem við
eigum að venjast.
Og er það cndilega rctt sögu-
skoðun að Héðinn hafi gert
rangt? Gerðu þeir ekki einmitt
rangt sem voru svo litlir kallar
aö fýlgja honum ckki? Hefði
ekki islandssagan oröið
ööruvisi, kjörin jafnari og betri,
ef Alþýðuflokksforingjarnir á
árunum fyrir stríð hof ðu haft vit
á aðfylgja Héðni, mvnda stóran
vinstriflokk, þar sem lýðræðis-
jafnaðarmenn hlutu að verða i
meirihluta, en fámennur
kommúniskur og heiðarlegur
minnihlutahópur hefði fengið að
ráða i hlutfalli við höfðatölu?
Viöteknar söguskoðanir þurfa
ekki endilega aö vera re'ttar.”
Ja, satter orðið. Og okkur er
spurnr Hversvegna i ósköpunum
eru nokkrir „tuðandi” kratar að
stöðva útgáfu svona fjörlegs rits
sem skrifað er af jafnvægi og
yfirvegun á þessari súru sumar-
tlð? Gæti það verið að þegar
Alþýðublaðið endurreisir
Héðin Valdimarsson eftir 40
ára nið þyki mælirinn fullur og
ti'mi til kominn að stöðva
sumarritstjórann? — ekh