Þjóðviljinn - 05.08.1981, Blaðsíða 7

Miövikudagur 5. ágúst 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
Það sem koma skal?
— Það eru nú raunverulega
þrjú ár siðan ég byrjaöi að leiöa
hugann að þessum rafgiröingum.
En eiginlega byrjaði ég ekki að
flytja þær inn að neinu ráði fyrr
en í fyrra sumar.
Það er Ragnar Eiriksson. bóndi
i Gröf á Höfðaströnd, sem mælti
svo. Þegar blaðamaður Þjóðvilj-
ans hafði tal af honum ekki alls
fyrir löngu. Ragnar var áður
ráðunautur hjá Búnaðarsam-
bandi Skagfirðinga en lét af þvi
starfi og hóf búskap i Gröf. Og þá
var það einn góðan veðurdag aö
honum datt i hug að reyna að
drýgja tekjurnar með þvi að hefja
innflutning á rafgirðingum.
— Og hvaðan flyturðu þetta
inn, spurði blaðamaður?
— Ég flyt nú þetta dót inn frá
Danmörku, sagði Ragnar. —
Danir eru talsvert útsjónarsamir
og þeir hafa náð að tryggja sér
umboð fyrir þessar girðingar I
allri Skandinaviu.
— Ertu meö fleiri en eina gerð
af þessum girðingum?
— Já, ég er með þrjár geröir, 2
fyrir rafmagn og eina fyrir 12
volta rafgeymi.
— Þarf ekki að taka rafgirðing-
arnar niður þar sem snjóþynglsi
eru aö vetrinum?
— Nei, það þarf alls ekki. Gald-
urinn er ekki annar en sá, að sett-
ur er gormur á virana, og þá er
raunar hægt að nota á allar girð-
ingar, þó að það sé yfirleitt ekki
gert. Það er auövelt að ganga frá
þessum girðingum á þann veg, að
þær þoli snjóþyngsli mun betur en
aðrar gerðir girðinga.
— Nú duga þessar girðingar
bæði fyrir stórgripi og sauðfé.
Hver er munurinn á strengja-
fjölda?
— 1 stórgripagirðingar þarf
einn til tvö strengi, einn strengur
augar t.d. alveg á skurðbökkum.
En fyrir sauðfé þarf svona þrjá til
fimm, eftir aðstæðum. Viða duga
þrir. Þetta byggist ákaflega mik-
ið á þvi að skepnur nálgist girð-
inguna i rólegheitum en ekki
þannig, að þær verði fyrir styggð.
En um leið, og þær reka snoppuna
i girðinguna bregður þeim heldur
betur i brún.
— Má ekki slá þvi föstu að
þetta séu mun ódýrari girðingar
en þær, sem algengastar hafa
verið til þessa?
— Jú, ég held að óhætt sé að
segja það. Ég var t.d. núna rétt i
þessu að girða fyrir vegagerð-
ina. Það var hér i minni landar-
eign. Og eftir þvi, sem ég veit best
hefur allur kostnaður orðiö svona
8 þús. kr. á km. en þetta er 5
strengja girðing. Þarna er um aö
ræða efni, vinnu og jöfnun á landi
undir girðinguna. Þess ber og að
gæta, að þarna var notað allt það
dýrasta efni, sem fáanlegt er.
— Svo við vöðum nú úr einu i
annað, Ragnar, hvað er talið
hæfilega langt bil á milli staura?
— Það eru svona 40 m. og svo
eru 3 renglur á milli staura. Þetta
hefur sýnt sig að vera nægjanlegt.
— Eru girðingarnar frekar á
rafmagn?
— Ónei, ekki held ég að það
veröi nú sagt. Þær eyða eins og
ein 30 kerta pera. Og ég held, að
það verði að teljast mikil spar-
semi.
— Jæja, Ragnar, i svona
skyndiviðtali er auðvitað ekki
hægt að stikla nema á hæstu
hnjótunum, menn hafa hvort sem
er ekki lengur tima til að lesa
nema fyrirsagnir, siðan kemur að
þvi að enginn hefur lengur tima
til að lesa neitt heldur aðeins
hlusta, svo kemur að þvi að einnig
það verður of timafrekt og þá
—mhg ræðir við
Ragnar Eiríksson,
bónda í Gröf á
Höfðaströnd um
rafgirðingar
Ragnar Eiriksson, bóndi I Gröf á
Höfðastörnd.
hafa menn ekki lengur tima til að
lifa, (og þá verður nú gaman að
lifa, eöa hvað?). Samt langar mig
til þess, þó að ekki væri nú nema
bara til að svala eigin forvitni, að
hnýsast ofurlitið meira i þessar
rafgirðingar þinar.
— Já, það er nú það. En hvað á
ég þá eiginlega að segja þér? Ef
við vikjum að efni i girðingarnar
þá þurfa staurarnir að vera 5 feta
langir og tréstaurar helst fúa-
varöir. Járnstaura ætti alls ekki
aö nota at þvi aö útleiösla frá
straumstreng i járnstaur veldur
straumleysi á girðingunum. Tré-
staurar leiða rafmagn hinsvegar
framur illa og henta þvi mun bet-
ur en auðvitað þarf að einangra
virinn frá þeim. Plaststaurar eru
næmirfyrir áhrifum veðurfars og
endingin eftir þvi. Insultimeber
nefnast staurar og renglur úr sér-
stökum harðviði. Sú viðartegund
er gædd þeirri náttúru að leiða
ekki rafmagn og þarf þvi ekki aö
einangra virinn frá staurnum eða
renglunum. Þessi viður er mjög
harður og fúnar trúlega seint eöa
ekki. Staurarnir eru ferkantaðir,
mjög grannir, 3,8 sm. á kant en
ótrúlega sterkir. Reaiglur þurfa
aö vera um 100 sm. langar,
grannar og léttar en sterkar.
Rifnar rekaviðarrenglur eru full
þungar.
Til einangrara, sem margar
gerðir eru til af, bæði úr plasti og
pstulini, þarf aö gera kröfur um
góða einangrunarhæfni, að þeir
séu þægilegir i notkun, að virinn
leiki laus i þeim og að þeir séu úr
höröu efni. Heppilegast er aö nota
high tension-vir vegna þess hve
togþol hans er mikið. Vir sem er
grennri en 2 mm. ætti helst ekki
að nota. Hann sést illa og flytur
litið rafmagn. Galvaniseringin
skiptir öllu máli fyrir endingu
virsins. Vanda þarf til allra sam-
tenginga á virum og aldrei má
snúa saman virenda, eins og gert
er við gaddavir. Best er aö nota
viratengi eða að hnýta virendana
saman. Koparvir ætti ekki aö
nota þvi þegar kopar og
galvaniseraður vir eru tengdir
saman vill verða mikil spansk-
grænumyndun, sem myndar ein-
angrandi lag.
— Og hvernig gengur svo sal-
an?
— Það er nú stutt siðan ég byrj-
aði með þetta og bændur eru var-
færnir og ógjarnt til að rasa um
ráð fram. En þó get ég ekki annaö
sagt, en að eftirspurnin sé oröin
fyllilega sú, sem ég átti von á til
að byrja með. Það er ekki nema
einn, sem hefur skilað aftur girð-
ingu, sem hann fékk hjá mér og
hann tók hana nú raunar aldrei
upp!
— Ég er svo sem ekkert að
reka áróður fyrir þessum giröing-
um. Það fer best á þvi aö þær
kynni sig sjálfar. Þegar einn hef-
ur riðiö á vaðið fara nágrannarnir
að gefa þessu gaum. Og ég á von á
þvi að þessar girðingar ryöji sér
smátt og smátt til rúms eftir þvi,
sem menn kynnast kostum þeirra
betur þvi þær eru bæði, — held ég
sé óhætt aö segja, ódýrari og
öruggari en venjulegar girðingar.
— Já, þaö sýnist ljóst að þær
eru efnisminni, eyða litlu raf-
magni en eru þær ekki einnig ein-
faldar i uppsetningu?
— Jú, miðað viö venjulegar
girðingar eru þær það. Þegar við
settum upp þessa fimm strengja
girðingu fyrir Vegagerðina, sem
ég minnist á áðan, eyddum við
40—50 vinnustundum á km. i girð-
ingunni og var þá allt talið með og
reiknað upp ,,i topp”.
Eftirlit með þessum girðingum
er einfalt og auðvelt þvi hægt er
aö mæla það heiman að frá sér
hvort þær eru i lagi eða ekki, með
hinum verður að ganga.
— Já, það var helviti gott hjá
þér að fara út i þetta.
— Ja, það er náttúrulega ekki
fyrir nokkurn mann að lifa af
þessum ráðunautalaunum en svo
þegar hallarekstur er nú einnig á
búskapnum þá veitir ekki af að
hafa úti einhver spjót og þá datt
mér þetta nú i hug. — mhg
Myndl. l/írabil o<j straumten^m^a^.
-Somt. cm
i 22,fcni i ó ■itr. t3«ivnir
7.0 tm( 1 9 Str.•
/b'on J 6 fl/tutrcl
n'cm l AÁ 1 :> A*.
Vfrabil og straumtengingar.
aðardeildar SIS og Búnaðar-
fél. tslands, sem haldin var á
Akureyri 14. — 15. nóv. 1980.
„Sauðfjárræktin, ullog gærur,
eldra voöhorf”, en þar rekur
dr. Halldór Pálsson fyrrv.
búnaðarmálastjóri, i stórum
dráttum hvernig Islendingar
hafa nýtt ull og gærur á um-
liðnum öldum. „Hvaða strfnu
eigum við að fylgja i ræktun
fjármeð tilliti til ullar?”, spyr
Sveinn Hallgrimsson, ráðu-
nautur og bendir á, að auka
þurfti tog islensku ullarinnar.
„Gæruraf islensku fé”, en þar
vekur Sveinn Hallgrimsson
athygli á hvaða gallar geta
komiö fram á gærum sem hrá-
efni i iðnaði. „Crvinnsla úr
Reykhólaull”, Ingi Garðar
Sigurðsson, tilraunastj., segir
frá tilraun, sem gerð var á
Reykhólum með að framleiða
ull, sem væri óskemmd af hús-
vist, og vinnslu úr henni. ,,Um
ullarvinnslu”, Kjartan B.
Kristjánsosn, verksmiðju-
stjóri Gefjunar, segir frá ull-
arvinnslu hjá Gefjun. „Sala
ullarfatnaðar á erlendum
mörkuðum”, Þráinn Þor-
valdsson, verksmiðjustjóri
Hildu h.f. vekur athygli á, hve
sölu á ullarfatnaði þarf að
skipuleggja langt fram i tim-
ann. „Hugleiðingar um sút-
un”, Oddur Eiriksson, fram-
leiöslustjóri Loðskinna h.f. á
Sauðárkróki, segir frá sútun
skinna fyrr og nú. —mhg
Búnaðarblaðið Freyr
Síðasta tbl.Freys ereinkum
hclgað ullar- og skinnaiðnað-
inum i landinu. í ritstjórnar-
grein, sem nefnist „Stóriðja
ullar- og skinnaiðnaðar”, er
m.a. á það bent hve hljóðlega
hin mikla uppbygging ullar-
iðnaðarins hefur farið fram og
aö nú standi gæruiðnaðurinn á
sömu timamótum og ullariðn-
aðurinn gerði fyrir u.þ.b. 10
árum.
Af öðru efni ritsins má nefna
fundargerð frá ráðstefnu Iðn-
Karl Bretaprins og lafði
Diana fengu þessa fallegu
mynd i brúðkaupsgjöf frá
forseta Islands, Vigdisi Finn-
bogadóttur, fyrir hönd Islend-
inga. Þetta er oliumálverk
eftir Eirik Smith listmálara af
Tunguselshyl i Hofsá i Vopna-
firði, en þar hefur Karl prins
mikið stundað laxveiðar.
Rokkað 1
A morgun og næstu fimmtu-
dagskvöld efnir Veitingahúsiö
i Glæsibæ til dansleikjahalds
með nýstárlegu sniði. Boðið er
upp á rokktónlist sem Grétar
Glæsibæ
Laufdal stjórnar og kynnir i
minni salnum og er rokkið
ætlað 18 ára krökkum og
eldri.