Þjóðviljinn - 27.08.1982, Blaðsíða 6

Ráðstafanir stjórnarinnar
rétta nokkuð hag iðnaðarins
Ýmsar þeirra ráöstafana, sem
ákveðnar voru með bráðabirgöa-
lögum og yfirlýsingu rikis-
stjórnarinnar um siöustu helgi
snúa sérstaklega að iðnaðinum.
Við ræddum við Hjörleif Gutt-
ormsson, iðnaðarráðherra um
þessi efni, og spurðum fyrst,
hvort gengisbreytingin hafi ekki
verið orðin mjög aðkallandi fyrir
iðnaðinn.
Hjörleifur sagði:
Gengisskráningin
Fyrir okkar útflutningsiðnað og
ekki siður samkeppnisiðnaðinn,
sem keppir við innfluttar vörur
var orðið mjög brýnt að fá leið-
réttingu á gengisskráningunni.
brátt fyrir gengisbreytinguna nú,
er þó eftir sem áður mikill munur
á stöðu þeirra fyrirtækja, sem
hafa samninga i dollurum og
hinna, sem flytja út til Evrópu
eða keppa viö innflutning þaðan.
t tillögum Seðlabankans um
gengisfellingu var tekið tillit til
stööu iönaöarins, svo sem rétt-
mætt er, en hitt ráðum við siður
við, hvernig gengi hinna ýmsu
gjaldmiðla i viöskiptalöndum
okkar þróast. í þeim efnum hafa
hins vegar orðið óvenju miklar
breytingar siöasta hálft annað ár
með hækkun dollarans gagnvart
Evrópumyntum og bitnað illa á
mörgum Islenskum iðnfyrir-
tækjum.
— í yfirlýsingu rikistjórnar-
innar er tekiö fram, að verðlag á
innlendum iðnaðarvörum, sem
eiga i samkeppni viö innfluttar
vörur skuli gefið fr jálst. Er þetta
þýöingarmikið mál fyrir iðnað-
inn?
Sama rétt og
innfluttar vörur
— Jú, hér er um mikið sann-
en fleira
girnismál að ræða, og öllum aug-
ljóst, að við getum ekki með
neinni sanngirni sett islensk
framleiðslufyrirtæki undir
hömlur varðandi verðlagningu
umfram það sem gerist með inn-
fluttan varning þar sem um
óhefta samkeppni er að ræða. Hér
er reyndar ekki um algert nýmæli
að ræða nú, þvi að frá siðast liðnu
vori hafa menn verið að fikra sig
jnn á þessa stefnu i Verðlagsráði/
en yfirlýsingin nú er áherðing frá
hálfu stjórnvalda um að ná þessu
marki fyrr en seinna.
— En hvað um breytingar á
starfsskilyrðum atvinnuveg-
anna?
Aðstöðugjald
— Starfsskilyrði atvinnuveg-
anna voru mikið til umræðu við
undirbúning efnahagsaðgerðanna
i framhaldi af mikilli vinnu á
vegum rikisstjórnarinnar varð-
andi þau efni. Akvarðanir gengu
mun skemmra að þessu sinni en
ég hefði kosið, en þó er nú gefin
yfirlýsing um að samræma skuli
aðstöðugjald á atvinnurekstur
með lækkun á iðnað og land-
búnað. Frá þessu máli þarf aö
ganga hið fyrsta með undirbún-
ingi lagafrumvarps, en gert er
ráö fyrir viöræöum við Samband
islenskra sveitarfélaga áður en
frá þvi verður gengið, þar eð
aöstöðugjaldið er tekjustofn, sem
sveitarfélögin byggja nokkuð á.
Einnig er nú gefið fyrirheit um
að endurskoða tekjuöflunarkerfi
hins opinbera með það fyrir aug-
um að jafna starfsskilyrði at-
vinnuveganna. Inn i þá mynd
hljóta að koma atriði, sem svara
þarf, m.a. hvað varðar breytingu
að fylgj
Rætt við
Hjörleif
Guttormsson
a á eftir
frá söluskatti yfir i virðisauka-
skatt og um jöfnun á launaskatti
eða afnám hans i tengslum við
aðra tekjuöflun.
Launaskattur
I tillögum Alþýðubandalagsins
við undirbúning efnahagsaðgerð-
anna gerðum við sem kunnugt er
tillögur um að fella niður launa-
skatt á iðnaði og fiskvinnslu og
jafna þannig aðstöðumun gagn-
vart fiskveiðum og landbúnaði,
sem engan launaskatt greiða nú. t
staðinn var gert ráð fyrir þvi i
þessum tillögum okkar, að leggja
á allt að 3% vörugjald á innfluttar
og innlendar samkeppnisvörur til
að jafna metin hjá rikissjóði og
afla jafnframt nokkurs fjár I {ró-
unarstarfsemi og til skipulags-
breytinga i atvinnulifinu.
Ég tel mjög miður, að ekki
tókst að fá ákvörðun um það nú að
samræma eða afnema launa-
skattinn, þar eð með lækkun hans
er hægt að bæta samkeppnisstöðu
innlends iðnaðar án þess að
brjóta á nokkurn hátt i bág við
ákvæði friverslunarsamninga.
Fleiri þætti varðandi starfsskil-
yröi atvinnuveganna þarf vissu-
lega að leysa, þar á meðal þá
mismunun sem rikir varðandi
opinber framlög m.a. til fjárfest-
ingarlánasjóða atvinnuveganna.
títflutnings-
tryggingar
— Hvað vilt þú nefna af öðrum
atriðum i yfirlýsingu rikis-
stjórnarinnar er snerta iðnaðinn
sérstaklega?
— Þar má minna á yfirlýsingu
um nýtt útflutningstrygginga-
kerfi til aö örva útflutning iön-
aðarvara og einnig að efla út-
flutningslánasjóð þannig að hann
geti boðið upp á hliðstæð kjör og
samsvarandi sjóðir erlendis. í
undirbúningi er löggjöf um út-
flutningstryggingarnar og vænti
ég þess, að frumvarp verði lagt
fram um það efni snemma á kom-
andi alþingi.
Varðandi þá hækkun vöru-
gjalds, sem ákveðin var sem liður
i efnahagsráðstöfunum hef ég
orðið var við áhyggjur nokkurra
iðnrekenda, sem óttast að álagn-
ing þess iþyngi fyrirtækjum
þeirra. Rétt er að taka fram að
vörugjald þetta á ekki að leggjast
á aðföng innlends iðnaðar, en þau
jaðartilvik, sem þarna getur
verið um að ræða, m.a. varðandi
fjármagnskostnað eru nú i sér-
stakri athugun milli iðnaðar- og
fjármálaráðuneytisins.
Skipasmíðar
Ég vil hér lika nefna það sem aö
skipasmiðaiðnaðinum snýr, en i
yfirlýsingu rikisstjórnarinnar er
kveðið fastar á en áður um þá
stefnu, að verkefnum varðandi
breytingar og viðhald flotans
skuli beint til innlendra skipa-
smiðastöðva. Jafnframtmá segja
að bannið við innflutningi fiski-
skipa næstu 2 árin sé viss trygg-
ing fyrir þvi að innlendu stöðv-
arnar sitji að þeirri nýsmiði, sem
heimiluð verður þessi tvö ár.
Að lokum vil ég svo minna á, aö
mikil þörf er á þvi að tryggja
vaxtarmöguleika íslensks
iönaðar nú og á næstu árum. Ég
tel að efnahagsaðgerðir rikis-
stjornarinnar taki mið af þeirri
stefnu og rétti nokkuð af stöðu
iðnaðarins þótt fleira þurfi svo aö
fylgja á eftir.
k.