Þjóðviljinn - 02.10.1982, Qupperneq 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 2.-3. október 1982
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
AuStysingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Helgi Ólafsson, Lúðvík Geirsson, Magnús
H. Gíslason, Ólafur Gíslason, Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Þórunn Sigurðardóttir, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Viðir Sigurðsson.
Útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elísson.
Handrita- og prófarkalestur: Elias Mar, Gísli Sigurðsson, Guðmundur Andri
Thorsson.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Sigriður H. Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guöjónsdóttir.
Bilstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmundsson.
Pökkun: Anney 8. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Síðumúla 6 Reykjavik, sími 8 13 33
Umbrot óg setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent h.f.
ritstjórnargrcin
úr almanakínu
Engin sunnudagsferð fram-
undan, segir Svavar Gestsson.
Kynþáttahatur i Evrópu og
mesta skattahækkun i Banda-
rikjunum á friðartimum.
Neyöarástand ríkir sunnan
Shara og rikisstjórnin ákveður
að verja 10 miljónum króna til
að fækka islensku sauðfé. En
hún Helga litla hélt áfram að
dafna og var von bráðar komin
heim. Þá var að mörgu að
hyggja: kaupa bleyjur og nær-
' föt, útbúa vöggu, útvega bað-
kar, kaupa smyrsl og hrein-
lætisvörur og það sem var
mikilvægast af öllu, gefa mæðg-
unum ró og næði þannig aö
brjóstagjöfin gengi vel. Herfor-
ingjastjórin i Chile hefur komið
þriðjungi vinnufærra manna
á vergang og NATO hefur komið
fyrir eiturvopnabirgðum i |
Þýskalandi er nægja til þess að
tortima allri þýsku þjóðinni.
Sjöundi hver vinnufær maöur i
Bretlandi gengur atvinnulaus
og 30—40% allra ungmenna á
aldrinum 18—25 ára ganga at-
vinnulaus i löndum Efnahags-
bandalagsins.
Og þá fór Helga litla loksins
að ókyrrast. Það er loft i mag-
anum, sögðu ömmurnar, sem
ekki máttu sjá af litla auga-
steininum. Fátt er erfiðara en
að halda á litlu ómálga barni
sem engist af kvölum, hristist
og skelfur i verstu gráthviö-
unum. Allir voru tilbúnir að
gefa ráð: — Gefðu henni létta
sveiflu yfir öxlina, sagði félagi
Óskar. Nuddaðu á henni bakið,
sagði ein vinkonan. Legðu hana
á magann yfir hnén og gefðu
henni bank i bakið,sagði önnur.
Nuddaöu á henni magann sagöi
sú þriðja. Allt voru þetta góð ráð
og vel meint, en fátt virtist þó
koma að gagni. Lifið snérist nú
um aö koma svolitlum ropa upp
úr þessum litla búk. Allt annað
varð að vikja, jafnvel heims-
fréttirnar. Hvers vegna er ekki
skrifað um svona vandamál I
blaðið? hugsaði ég og sá fyrir
mér fyrirsögnina: Vandinn að
láta brjóstabörn ropa. Eða var
þetta kannski þarmastifla? Hún
hafði ekki gert á sig i heila viku.
Af hverju fékk hún þessar litlu
bólur á kinnarnar? Af hverju
voru hægöirnar ýmist gular eöa
grænar þegar þær loksins
komu? Mátti gefa henni þurr-
mjólkurbland með brjóstagjöf-
inni? Og ef svo var, hvað mátti
hún fá mikið? Hvers vegna
minnkaöi mjólkin i brjóst-
unum?
Og svo skrifaði ég um barna-
morðin i Beirut. Þau fylltu mig
heift sem ég reyndi að bæla
niður. Ég fór ekki á Austurvöll
til þess að drúpa höfði með
biskupnum. Ég hefði heldur
kosið að standa i heitingum viö
almættiö eins og Bólu-Hjálmar.
En jafnvel heiftin stafar af van-
máttarkennd, og einmitt það
gerir hana óþolandi.
Greiðsluþrot þróunarrikjanna
gagnvart alþjóðlegum lána-
stofnunum ógnar hinu alþjóð-
lega peningakerfi og kippir
grundvellinum undan lánsfjár-
markaðnum. Kinverjar eru
orðnir 1070 miljónir. Og Helga
litla er tekin að hressast á nýjan
leik. Okkur hefur tekist að skilja
betur þarfir hennar. Hvað
verður annars i erlendu frétt-
unum á morgun?
Á síðasta ári nam lán frá Byggingarsjóði ríkisins 32,7% af
byggingarkostnaði vísitöluíbúðarinnar og hefur það lánshlutfall
aldrei verið hærra. Þetta lánshlutfall mun haldast óbreytt í ár. Sé
hins vegar miðað við mjög stórar íbúðir þá er lánshlutfallið auðvit-
að lægra og þannig hefur það alltaf verið.
• Heildarupphæð íbúðalána frá opinberum sjóðum, lífeyrissjóð-
um og bönkum er talin hafa hækkað um 16% að raungildi á síðasta
ári og samtals um yfir 20% á síðustu tveimur árum.
• Langstærst er þó það átak sem gert hefur verið í sambandi við
verkamannabústaðina, en frá því hin nýju lög um verkamanna-
bústaði tóku gildi fyrir hálfu öðru ári hefur verið byrjað á um 600
nýjum verkamannabústöðum, en til þeirra er nú lánað 90% af
byggingarkostnaði og til mun lengri tíma en almennt gerist. Þess-
ara kjara nýtur það fólk. sem lágaj hefur tekjur og á því erfitt með
að ráða fram úr sínum húsnæðismálum á almennum markaði.
Verkamannabústaðakerfið þarf að efla enn frekar, og að því er
stefnt, að á þess vegum verði um þriðjungur íbúðabygginga í
landinu.
• A síðasta ári var lánað úr Byggingarsjóði ríkisins til nær 2.200
eldri íbúða, þrisvar sinnum fleiri slík lán heldur en fimm árum fyrr.
• Svona mætti halda áfram að telja upp, en auðvitað fer því samt
fjarri að allur vandi hafi verið leystur á þessu mikilvæga sviði.
• Breytt vaxtastefna hefur valdið því, að nú verða menn að greiða
þau lán til baka að fullu sem tekin hafa verið en fá þau ekki
niðurgreidd. Þetta kallar á enn meira fjármagn til húsnæðismál-
anna svo hægt verði að lengja lánstíma almennu lánanna, auka þau
og efla verkamannabústaðakerfið.
• Skyldusparnaður á hæstu tekjur til að tryggja nokkurt fjármagn
í þessu skyni ætti að vera sjálfsagt mál, en því miður hafa tillögur
Alþýðubandalagsins í þeim efnum enn ekki náð fram að ganga.
• Hér skal að lokum minnt á þá tillögu Alþýðubandalagsins frá
umræðunum um efnahagsráðstafanir í ágústmánuði s.l. að
greiðslur af verðtryggðum lánum fylgi kaupgjaldsvísitölu í stað
hinnar svonefndu lánskjaravísitölu, þannig að tryggt verði að af-
borganir af lánum hækki ekki örar en svarar til hækkunar almenn-
ra launa. Þá kröfu þarf að knýja fram, ásamt aukinni tekjuöflun til
hins opinbera húsnæðislánakerfis.
k.
Heimsfréttirnar á
fæðingardeildinni
Klukkan var ekki orðin 6
þegar Una vakti mig; það er
eitthvaö að gerast, ég er komin
meö verki.
Ég snéri mér við i rúminu,
rauk i símann og hringdi á fæö-
ingardeildina.
— Takið það bara rólega, það
liggur ekkert á fyrr en komnar
eru 5 minútur á milli hriða.
Það er auðvelt að segja manni
að taka það rólega á svona
stundum.
— Þetta er allt i lagi, sagði
Una, faröu bara i vinnuna. Ég
rauk i bæinn til að gera nauð-
synlegar útréttingar, hentist
upp á blað og sagði við ritstjór-
ann: heimsfréttirnar veröa að
sitja á hakanum i dag, hún Una
er að fara að fæða.
— Hafðu engar áhyggjur
sagði Einar Karl af sinni al-
kunnu ljúfmennsku, — við
björgum þessu.
Það var komið fram yfir há-
degi þegar Una kallar til min
fram i eldhús: hún var búin aö
missa legvatnið og allt var á
floti. Ég hentist i simann og 20
minútum siðar vorum við konin
I sjúkrabil upp á fæðingardeild.
Klukkan 18.28 var Helga litla
fædd og mér fannst ég standa
vanmáttugur gagnvart krafta-
verki lifsins. Þarna sátum við
orölaus með litinn hvitvoöung i
fanginu sem horfði út i heiminn
dimmbláum rökum augum og
heimtaði hlýju, ástúð og mat.
Mikiö erum við orðin rik, Óli,
sagði Una er hún hafði jafnaö
sig eftir átökin.
Ég komst einhvern veginn
heim um kvöldið og spilaði
Miles Davis og Charles Mingus
á grammófóninn alla nóttina.
Þegar ég kom á blaðið
morguninn eftir sá ég að Einar
Karl hafði bjargað heimsfrétt-
unum: „Sigur i atómstriði orðin
opinber stefna” stóð i 5 dálka
fyrirsögn.
Ekki er það nú fallegur
heimur sem hún Helga litla
fæðist i, hugsaði ég og settist
niður viö að skrifa frétt
morgundagsins: samkomulag
hefur náðst um brottflutning
Ólafur
Gislason
skrifar
hermanna PLO frá Beirut. Um
kvöldið fékk ég að skipta á
bleyjum i fyrsta skiptiö. Við
pabbarnir vorum kiæddir i
hvitar skyrtur og aldrei hafði ég
kynnst jafn undarlegum heimi:
börnin komu eins og á færibandi
akandi i glærum plastkössum og
mæðurnar kjöguöu um gangana
með alveg sérstöku göngulagi
sem einungis tilheyrir ný-
orönum mæðrum.
— Er hún ekki falleg, sagði ég
og kom mér þó ekki að þvi að
segja það sem mér i rauninni
fannst: hún Helga litla er falleg-
asta barn i heimi. Og þó var hún
ekki nema 2600 grömm!
Þjóðartekjur íslendinga
lækka um 6% og efnahagslegt
sjálfstæði þjóðarinnar er i veði
stóð i blaðinu daginn eftir.
• Nú í haust eru nýjar íbúðir, sem gerðar hafa verið fokheldar
síðasta árið um 12% fleiri en á sama tíma í fyrra, og reiknað er með
álíka aukningu á næsta ári.
• Þjóðhagsstofnun gerir ráð fyrir, að í ár verði varið til íbúðalána
um 1400 miljónum króna. Þar af koma um 40% frá hinum opin-
beru byggingarsjóðum, Byggingarsjóði ríkisinsog Byggingarsjóði^
verkamanna, en um 60% frá lífeyrissjóðum og innlánsstofnunum.
• Aö dómi Seðlabankans ættu þessi lán að duga til þess að standa
undir um 70% af byggingarkostnaði, og eru það þá um 30%, sem
menn þurfa að jafnaði að afla með öðrum hætti, þ.e. með eigin
aflafé, eigin vinnuframlagi, sölu eldri íbúða o.s.frv.
• Ýmsir tala og skrifa á þann veg, eins og hér hafi allt þokast aftur
á bak í húsnæðismálum á þeim tveimur og hálfu ári, sem Svavar
Gestsson hefur skipað sæti félagsmálaráðherra.
• Ekki benda tölurnar hér að ofan til þess aö svo sé. Sannleikur-
inn er sá, að ráðstöfunarfé hinna tveggja opinberu byggingarsjóða
hefur aukist um 27% að raungildi á síðustu tveimur árum. Og nú
þegar hefur verið ákveðið að tvöfalda framlag ríkisins til bygging-
arsjóðanna á næsta ári.
Þak yfir höfuð
Á hálfum öðrum áratug, frá 1965-1980 voru byggðar hér á
Islandi 30.376 íbúðir. Þetta eru álíka margar nýjar íbúðir yfir
landið og nemur heildartölu allra íbúða í Reykjavík nú. Nærri
lætur að á þessum árum hafi komist ein ný íbúð á sérhvern einstak-
ling, sem hér bættist í heildartölu landsmanna, og má mikið vera ef
slíkt er ekki heimsmet á friðartímum.

DJÚÐVUJINN
Málgagn sósíalisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóöfrelsis.
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Fréttastjóri: Álfheiður Ingadóttir.