Þjóðviljinn - 22.10.1982, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 22. október 1982
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóðfrelsis.
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaös: Guðjón Friðriksson.
Augiýsingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Blaðamenn: Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson, LúðvíkGeirsson, Magnús
H. Gíslason, Ólafur Gíslason, Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Þórunn Sigurðardóttir, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Viðir Sigurðsson.
Útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elísson.
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Gísli Sigurösson, Guðmundur Andri
Thorsson.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Si'mavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bilstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Síðumúla6 Reykjavík, sími 8 13 33
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Heimsókn
Finnlandsforseta
• í ræðum forseta íslands og Finnlands, sem haldnar
voru í tilefni opinberrar heimsóknar hins finnska þjóð-
höfðingja, hefur verið minnt á þann hlýjan vinarhug
sem þjóðirnar hafa borið hvor til annarrar. Það er hafið
yfir efa, að hér er rétt með farið - þessi orð bera engan
falskan hljóm. Vitanlega eru þessar þjóðir tvær, íslend-
ingar og Finnar, næsta ólíkar og vík milli vina, en engu
að síður er furðu margt um hliðstæður í sögulegu hlut-
skipti hvorrar um sig.
• Þjóðirnar tala tungur, sem engir aðrir skilja, og
hljóta margra hluta vegna að eiga í nokkurri vök að
verjast í smækkandi heimi stórra menningarheilda sem
svo eru nefndar. f»ær hafa brotið sér braut til fjöl-
breyttrar, þróaðrar og um leið þjóðlegrar nútímamenn-
ingar við erfiðari aðstæður en þær sem sessunautar
okkar í Norðurlandaráði hafa búið við. Til að mynda er
fullveldi þessara þjóða jafngamalt eða rúmlega sextugt
• íslendingar og Finnar eiga mjög langa sögu er-
lendra yfirráða. Og þótt Finnar hafi átt í erfiðari bar-
áttu fyrir sjálfstæði sínu en íslendingar almennt gera sér
grein fyrir, og hafi m.a. þurft að verja það með vopn-
um, þá er viss hliðstæða í því hlutskipti „útvarða-
ríkjanna”, að öflugustu ríki heims hafa, hvort með
sínum hætti, fullan hug á að tryggja sér möguleika á að
notfæra sér þessi ríki tvö í hrikalegu tafli sínu um örlög
heimsins.
• Forseti íslands ræddi um samlyndi þjóða Norðurla-
nda sem gæti verið jákvæð fyrirmynd heiminum og
Mauno Koivisto tók undir það, að norrænt samstarf
væri mjög jákvætt en því miður sjaldgjæft fyrirbæri í
heiminum. Flann minnti á það, að enda þótt Norður-
lönd hefðu farið ýmsar leiðir í utanríkismálum, þá
hefðu þau „ávallt gætt að því á hvern hátt ákvarðanir
þeirra hafa áhrif á gang mála á öðrum Norðurlöndum”.
Og er vissulega æskilegt að það gangi jafnan eftir.
Forseti Finnlands, sem er eins og kunnugt er áhrifa-
maður um finnska utanríkisstefnu og getur sagt fleira
um þau mál en íslenskur forseti, lét einnig í ljós von um
að ekkert Norðurlandanna gerði nokkuð það sem yki
spennu í okkar heimshluta. „Af sjónarhóli Finna,“
sagði hann,„ eru þær takmarkanir, sem löndin hafa sett
sér í hernaðarlegu tilliti mikilsverðar og það er auðvitað
von okkar að ekkert það gerist sem verulega breyti
þeirri stöðu”.
• Tetta er orðað af kurteisi og varfærni. en það er vert
að taka eftir því sérstaklega að Mauno Koivisto segir
„takmarkanir” - væntanlega er það ekki oftúlkun að
ætla, að með þessum orðum láti hann í ljós von um að
Natóríkin í Norðurlandaráði geri ekkert það sem túlka
megi sem aukna þátttöku þeirra í vígbúnaðar-
kapphlaupi. Að minnsta kosti er það víst, að ef þau ríki
„vilja gá að því” hvaða áhrif ákvarðanir sem þau taka
hafa fyrir Finna, þá eru það einmitt þessi mál sem varða
þá mestu. Að öðrum kosti hefði Finnlandsforseti varla
farið inn á þessi svið í hátíðaræðu.
• Heimsókn Finnlandsforseta lýkur í dag. Eins og
aðrar góðar heimsóknir hefur hún þann kost, að hún
gefur góð tækifæri til að beina athygli almennings að
löndum gests og gestgjafa og minna á margt það sem
jákvæðast er í samskiptum þjóða, ekki síst á sviði
menningarmála. Er ekki að efa, að forsetahjónunum
finnsku fylgja héðan hlýjar árnaðaróskir og bestu þakk-
ir fyrir komuna.
-áb
Áform og
staðreyndir
Helgarpósturinn átti á dögun-
um viðtal við Kjartan Jóhanns-
son formann Alþýðuflokksins.
Kjartan var hæstánægður með
flokk sinn og miklu ánægðari en
kjósendur og er ekki nema gott
eitt að segja: þykir hverjum sinn
fugl fagur. Meðal annars segir
Kjartan við blaðamann Helgar-
póstsins:
„Pér finnst það kannski hljóma
eins og yfirlæti, þegar við bend-
um á hversu miklu betur þjóðin
stæði nú ef stefnu okkar hefði
verið fylgt. Það verður þá bara að
hafa það, það er nú einu sinni
staðreynd".
Allt væri þetta í lagi: stjórn-
málaforingi er viss í sinni sök og
þar með búið. En það er kannski
ekki úr vegi að minna hann og
aðra á varfærni í meðferð tung-
umálsins. Hvernig getur það ver-
ið „staðreynd“ sem ekki er til
nema sem hugmyndir um stefnu-
mörkun? Ef að orðið staðreynd
passar við slíkar vangaveltur, þá
er komið að því sem oft hendir,
að orð verður gjörsamlega mark-
laust: það er staðreynd sem ég vil
að sé staðreynd (vegna þess að
orðið hefur jákvæðan hljóm).
Var það ekki einhver útsendari
andskotans sem segir í frægu
leikriti: Heimurinn er eins og ég
hugsa hann.
Skilningur á
lýðrœði
Helgi Már Arthúrsson, fyrrum
ritstjórnarfulltrúi á Alþýðublað-
inu, skrifar opið bréf til ritstjórn-
ar Alþýðublaðsins og varafor-
manns Alþýðuflokks í fyrradag
og kvartar yfir meðferð þeirra á
þeim tíðindum, að Vilmundi
Gylfasyni var meinað að bera
fram fyrirspurn til ráðherra á

Kjartaa
GERÐI ÍTARLEGA GREIN FYRIR
TILLÖGUM ALÞÝÐUFLOKKSINS
EFNAHAGSMÁLUM^SSSS
41. flokksþing
Alþýðuflokksins j
41. flokksþing Alþýðuflokksin6 verður haldið
dagana 5.-7. nóvember n.k. í Kristalssal j
Hótels Loftleiða, Reykjavík. J
Dagskrá nánar auglýst siðar J
Opið bréf til varafonfianrts Alþýðuflokks
ins og ritstjórnar Alþýðublaðsins:
AF HVERJU SITJ
IÐ ÞID HJA?
þingi. í þessu sambandi lætur
Helgi Már orð falla, sem kannski
er ekki kurteisi af Þjóðvilja-
mönnum að vekja athygli á - en
við gerum það nú samt:
„Islenskir fréttamenn hafa enn
ekki gert sér fyllilega grein fyrir
því, hvað gerðist á Alþingi, ef
undan er skilin ritstjórn Þjóðvilj-
ans, sem sýnir það enn á ný, að
þar eru menn, sem skilja grund-
vallarreglur lýðræðis og þingræð
is betur en aðrir. Það segir allt
um andstæðinga Alþýðubanda-
lagsins, en ekkert um alþýðu-
bandalagsmenn, að einmitt þeir
eru sýknt og heilagt sakaðir um
það, af valdbeitingarmönnum
lýðræðisflokkanna þriggja, að
umgangast lýðræðislegar leik-
reglur frjálslega“.
Þá er það klippt - vegna þess,
að svo oft höfum við Þjóðvilja-
menn verið kallaðir einræðissinn-
ar og lýðræðisféndur í öðrum
blöðum, að það er út af fyrir sig
frétt þegar rödd heyrist sem
stefnir í aðra átt. Við skulum svo
heita því í staðinn að ofmetnast
ekki neitt að ráði.
Allur er varinn
góður
Það tölublað af Alþýðublaðinu
sem nú var vitnað til var reyndar
fróðlegt fyrir fleira en þennan
pistil fyrrverandi starfsmanns
þess á baksíðunni. Á forsíðunni
setti blaðið stórskemmtilegt met í
foringjadýrð, sem vert er að
vekja athygli á. Þar er efst þrí-
dálka mynd af Kjartani flokks-
formanni Jóhannssyni ásamt
með formanni Norska Verka-
mannaflokksins og rétt fyrir
neðan tvídálka mynd af Kjart-
ani einum til að minna á að hann
hafi verið að tala við ráðherra-
nefnd.
Þetta getur náttúrlega verið
eins og hver önnur bölvuð tilvilj-
un. En inni í blaðinu sáum við svo
auglýsingar margar, sem allar
snúast um það, að nú fer undir-
búningur fram að næstaflokks-
þingi krata. Allur er varinn góð-
ur, sagði presturinn - og blessaði
söfnuðinn í þriðja sinn.
-áb.
Teiknimynda-
frœðin
Eftir að félagsfræðin tók að
blómstra hafa margir henni
tengdir tekið sér það fyrir hendur
að kanna ýmis þau fyrirbæri sem
áður voru ekki mikið rædd - til
dæmis teiknimyndasögur. Marg-
ar skarpar, fyndnar en einnig
stórlega hlægilegar athugasemdir
hafa fallið um Tarsan sem tákn og
ímynd heimsvaldastefnunnar,
Súpermann sem uppfyllingu
hinna leyndustu dulda og þar
fram eftur götunum.
Andrés Ond og hans sérstæða
fjölskylda hefur orðið vinsælt
verkefni skilgreinenda. Af þeim
sögum hafa menn leitað sér stað-
festingar á hugmyndum sínum
urn launavinnu og auðmagn, kyn-
fælni og kvennakúgun.
Andrés Önd
Jon Gisle heitir maður sem
hefur gert skemmtilega úttekt á
„andólógíunni". Og eins og segir
í umsögn um bók hans sam-
nefnda „þá er það rammasta al-
vara að skopast að sjálfum okkur
og útkoman er næsta grátleg“.
Til að betur skiljist hvað við er
átt skal eftirfarandi tilfært úr um-
sögninni um bók Jon Gisle
„Andelogien":
„Bókin lýsir hinum fræga nef-
lengdarmælikvarða (sem skilur
frumandrésinn frá hinum klass-
íska Andrési Önd), þar eru og
afhjúpaðar kenningar um andó-
lógískar hliðstæður við harmleiki
franska meistarans Corneille,
sem og trúarsögulegt tilbrigði
sem gerir siðbók Yrðlinganna að
Heilagri ritningu, staðsettri í
nafla heimsins. En þar er og skot-
ið lokum frá seinni tíma kenningu
þýskri um Andrés Önd sem síð-
borinn Jésúgerfing.
Harmleiksuppbyggingin í
Andrésarblöðunum tengd saman
við Jesúkenninguna bendir í mín-
um augum til þriðja svarsins við
spurningunni um trúarlega og
sögulega staðsetningu Andrésar
Andar: hann er nefnilega hlið-
stæða við Job. Hann verður
fyrir mörgum raunum til að trú
hans sé prófuð, án þess að hann
sjálfur sé handhafi Máttarins,
Heilags anda né heldur Eilífs
lífs“.
Vitið þér enn - eða hvað?
-áb.