Þjóðviljinn - 10.11.1982, Blaðsíða 15

Miðvikudagur lO.nóvember 1982 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 15
RUV Ö
7.00 Veðurfregnir. Fréttir. Bæn. Gull í
mund. 7.25 Leikfimi.
9.00 Fréttir.
9.06 Morgunstund barnanna: „Kysstu
stjörnurnar” eftir Bjarne Reuter Ólafur
Haukur Símonarson les þýðingu sína
(7). Olga Guðrún Árnadóttir syngur.
10.00 Fréttir. 10.10 Veðurfregnir.
10.30 Sjávarútvegur og siglingar Umsjón-
armaður: Guðmundur Hallvarðsson.
Rætt verður við Þorgeir Pálsson dósent í
kerfisfræði um sjálvirkt kerfi vegna til-
kynningaskyldu fiskiskipa.
10.45 íslenskt mál. Endurtekinn þáttur
Ásgeirs Blöndals Magnússonar frá
laugard.
11.05 Létt tónlist Billie Holiday og Kansas
City Stompers syngja og leika.
11.45 Úr byggðum Umsjónarmenn: Rafn
Jónsson og Erna Indriðadóttir.
12.20 Fréttir. 12.45 Veðurfregnir. Til-
kynningar. í fullu fjöri Jón Gröndal
kynnir létta tónlist.
14.30 Á bókamarkaðinum Andrés Björns-
son sér um lestur úr nýjum bókum.
Kynnir: Dóra Ingvadóttir.
15.00 Miðdegistónleikar: íslensk tónlist
Átta blásarar úr Sinfóníuhljómsveit ís-
lands leika „Gleðimúsík" eftir Þorkel
Sigurbjörnsson/Gísli Magnússon leikur
Píanósónötu eftir Jón Þórarinsson/Jón
H. Sigurbjörnsson, Kristján Þ. Step-
hensen, Gunnar Egilson, Sigurður
Markússon og Stefán Þ. Stephensen
leika Blásarakvintett eftir Leif
Þórarinsson/Guðný Guðmundsdóttir og
Sinfóníuhljómsveit íslands leika
„Structure tvö“ eftir Herbert H. Ágústs-
son. Jean-Pierre Jacquillat stj.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15 Veðurfregn-
ir.
16.20 Útvarpssaga barnanna: „Leifur
heppni” eftir Ármann Kr. Einarsson
Höfundúrinn les (4).
16.40 Litli barnatíminn Stjórnendur: Sess-
elja Hauksdóttir og Selma Dóra Þor-
steinsdóttir. Þátturinn fjallar m.a. um
tillitssemi í umferðinni. Lesnar verða
sögurnar: „Kalli og Kata týnast í um-
ferðinni” eftir Margrét Rettich, í þýð-
ingu Kristínar Lindu Ragnarsdóttur og
„Fyrsta nóttin að heiman“ eftir Myra
Berry Brown, í þýðingu Þorsteins frá
Hamri.
17.00 Djassþáttur Umsjónarmaður: Ger-
ard Chinotti. Kynnir: Jórunn Tómas-
dóttir.
17.45 Neytendamál Umsjón: Anna Bjarn-
ason, Jóhannes Gunnarsson og Jón Ás-
geir Sigurðsson.
19.00 Kvöldfréttir
19.45 Daglegt mál. Árni Bjöðvarsson
flytur þáttinn.
20.00 Minningartónleikar um hljóm-
sveitarstjórann Karl Böhm Flytjendur:
Fílharmoníusveitin og Óperukórinn í
Vín og óperusöngkonan Edita Gruber-
ova. Stjórnendur: Sir Georg Solti,
Heinrich Hollreiser og Eugen Jochum.
(Hljóðritun frá Ríkisóperunni í Vi'nar-
borg). - Kynnir: Marta Thors.
21.45 Utvarpssagan: „Brúðarkyrtillinn”
eftir Kristmann Guðmundsson Ragn-
heiður Sveinbjörnsdóttir les (16).
22.35 íþróttaþáttur Hermanns Gunnars-
sonar
23.00 Kammertónlist Leifur Þórarinsson
kynnir.
RUV
18.00 StikilsberjaFinnur og vinir hans.
Sjötti þáttur. Það er gaman að láta
sakna sín Framhaldsmyndaflokkur
gerður eftir sögum Marks Twains. Þýð-
andi Jóhanna Jóhannsdóttir.
18.25 Svona gerum við Sjötti þáttur. Nú
búum við til vélar Fræðslumynda-
flokkur um eðlisfræði. Þýðandi Guðni
Kolbeinsson.
18.50 Hlé
19.45 Fréttaágrip á táknmáli
20.00 Fréttir og veður
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.40 Nýjasta taekni og vísindi Umsjónar-
maður Sigurður H. Richter.
21.20 Dallas Bandarískur
framhaldsmyndaflokkur um Ewing-
fjölskylduna í Texas. Þýðandi Krist-
mann Eiðsson.
22.05 Frá Listahátíð 1982 Sænski vísna-
söngvarinn Olle Adolphson skemmtir í
Norræna húsinu. Upptöku stjórnaði
Kristín Pálsdóttir Þýðandi Þrándur
Thoroddsen.
22.40 Dagskrárlok
Finnur - Tumi - Jim
Sjónvarp kl. 18.00
Stikilsberja-Finns er saknað
Sá skemmtilegi strákur, Stikilsberja-Finnur, er enn á ferð með félögum sínum í Sjónvarpinu
kl. 18.00 í dag og tekur upp á ýmsu, eins og fyrri daginn. Meðal annars kemur það í Ijós, að
hann hefur mjög gaman af því að láta sakna sín. - Þetta er sjötti þátturinn um Finn og félaga.
-mhg
Utvarp
kl. 15.00
íslenskt
tónverk
Á miðdegistónleikum Út-
varpsins kl. 15.00 í dag verður
cinvörðungu flutt íslensk tón-
list.
Átta blásarar úr Sinfóníu-
hljómsveit íslands leika
„Gleðimúsík“ eftir Þorkel
Sigurbjörnsson. Þá leikur
Gísli Magnússon píanósónat-
ínu eftir Jón Þórarinsson. Jón
H. Sigurbjörnsson, Kristján
Þ. Stephensen, Gunnar Egil-
son, Sigurður Markússon og
Stefán Þ. Stephensen flytja
blásarakvintett eftir Leif Þór-
arinsson og Guðný
Guðmundsdóttir og Sinfóníu-
hljómsveit Islands leika
„Structure tvö“ eftir Herbert
H. Ágústsson. Stjórnandi er
Jean-Pierre Jacquillat.
'Og nú ættu unnendur ís-
lenskrar tónlistar að leggja
eyrun við.
-mhg
Útvarp kl. 17.45
Gefið verðlaginu
gaum
Neytendamálin, sem eru í
umsjá þeirra Önnu Bjarna-
son, Jóhannesar Gunnars-
sonar og Jóns Ásgeirs Sigurðs-
sonar, eru á dagskrá Útvarps-
ins kl. 17.45 í dag. Að þessu
sinni sér Jóhannes Gunnars-
son um þáttinn.
Jóhannes sagðist einkum
fjalla um það átak, sem
Jóhannes Gunnarsson
Verðlagsstofnunin væri nú að
gera í verðkynningu. Bent er
á þann mikla mismun verðs,
sem er á allskonar vöru og
þjónustu. Fólk er hvatt til þess
að gera verðsamanburð og
bent á dæmi um hvað það get-
ur þýtt fyrir innihald budd-
unnar að vera þarna vel á
varðbergi. Þess er alltaf þörf
en aldrei ríkari nauðsyn en nú
þegar hverskonar vörur og
þjónusta stórhækkar - í mis-
jöfnum mæli þó eítir verslun-
um - samtímis því að laun
skerðast. mhg
frá lesendum
Réttur til starfs:
Hvernig er hann tryggður?

Lífsþarfir mannsins: Hverj-
ar eru þær nauðsynlegustu?
Ef huga er rennt til andlegra
þarfa, þá þykir auðséð að trú-
arlegir söfnuðir geti séð fyrir
þeim. Til þess að tryggja til-
vist þeirra þá er víða lögvemd-
uð ríkis- eða þjóðkirkja.
Aðrir söfnuðir, ef til eru,
skulu spjara sig á eigin býti.
Talið er að þau ríki, sem
vilja kenna sig við menningu,
viðurkenni lífsrétt mannsins,
þ.e. telji skylt að einstaklingn
um sé séð fyrir lífsviðurværi
með einhverjum hætti. í þetta
sinn skulum við aðeins líta á
rétt manna til vinnu.
Einhverjum kemur til hug-
ar að undirstaða þess sé setn-
ing postulans að „sá sem ekki
nennir að vinna skuli ekki mat
fá.“ Þessi fræga setning hefur
reynst haldgóð gegnum aldim-
ar til að halda fólki að vinnu,
en minna var skeytt um hvert
endurgjaldið skyldi vera.
Sagan segir frá því hvernig
vinnandi fólk bast samtökum
til þess að verðleggja vinnuafl
sitt. Það er ekki umræðuefni í
þessum pistli.
Vinnuréttur -
réttur til vinnu.
Orðið ekki ennþá í íslenskri
orðabók. Merking þess: rétt-
ur til að starfa, láta í té vinnu-
afl sitt gegn greiðslu, er nægi
fyrir lifibrauðinu, lífsþörf-
Hver á að sjá um að þessi
réttur sé jafnan til staðar þeg-
ar einstaklingurinn þarf á
honum að halda? Svarið velt-
ur á því hvaða skoðun þú hef-
ur á samfélagsmálum. Frjáls-
hyggjan telur að það sé réttur
peningavaldsins að ákveða
hversu margar vinnandi hend-
ur eigi að starfa í þjóðfélaginu.
Lögmálið um framboð og
eftirspurn hljóti að ráða því
hvað borgi sig að framleiða.
Fjárfesting skuli ráðast af
sjónarmiðinu hvað vinnst í
augnablikinu og eigi þá ekki
síst að líta til vinnusparandi
véla og tækja hverskonar.
Stutt grein eða bréf leyfir
ekki ýtarlegar skýringar. En
aðalatriðið er hver er réttur
minn og þinn til vinnu? Hvað
takmarkar hann og hvernig á
að eyða misrétti?
Sumir stjórnhættir velferð-
arþjóðfélagsins lúta að því að
miðla vinnu, flytja vinnuaflið
til með hliðsjón af kröfum
fjármagnsins, svipta suma
þjóðfélagsþegnana vinnurétt-.
inuni til að aðrir geti notið
hans.
Misrétti eða ....?
Þegar auðsældarhugsunin
krefst ekki æ fleiri starfandi
manna, þ.e. markaðurinn er
mettur sem kallað er, þá rís
vandamálið: Hvað á að gera
við æskufólkið? úengja náms-
tímann? En hvað eina hefur
sín takmörk. Nú er svo kom-
ið, að langskólagengið fólk
fær enga vinnu í samræmi við
sérnám sitt. Annað ráð er að
koma eldra fólki út af vinnu-
markaðnum. Setja visst
aldursmark, sem sé ákvarð-
andi um það, að nú skulir þú
hverfa af vinnustaðnum.
Þarna er auðvelt fyrir
samfélagið að ganga á undan,
ríkið fyrst og síðan sveitarfé-
lög í sporaslóðina með reglu-
gerðum í anda laga um há-
marksaldur ríkisstarfsmanna.
Heim með þetta fólk við 70
ára aldurinn, í síðasta lagi.
Lífeyrir úr eftirlaunasjóðum
þess skyldi bæta vinnutapið.
Nú eiga önnur stéttarfélög
líka sína sjóði og þá geta vinnu-
kaupendur vitnað til eftir-
launagreiðslu með „ágætri
samvisku", sent verkafólkið
heim við 67-70 ára aldur, ef
þeim líst svo.
Ekkert rúm fyrir æskuna,
ekki heldur ellina á vinnu-
markaðnum. Hvað um vinnu-
rétt þessara þegna þjóðfélags-
ins? Og hvað um vinnurétt
þeirra, sem skerta starfsgetu
hafa? Jú, þetta er r.áttúrlega
eitt af viðfangsefnum stjórn-
málamannanna, eitt vanda-
mál efnahagslífsins. En þetta
er vitanlega eitt af umræðu-
efnum fólksins í landinu, ekki
bara unga fólksins, sem sett er
í biðstofu vinnumiðlunarinn-
ar, ekki eldra fólksins sem
Guðjón B. Baldvinsson
sent er heim og vísað á eftir-
laun, ekki heldur er þetta
einkamál systkina okkar með
skerta starfsgetu. Hví skyldi
það án umræðu? Já, en við
höfum haft ár öryrkja og höf-
um ár aldraðra, er þá ekki
fyrir öllu séð? Hamast ekki
fjölmiðlar og ýmsir áhuga-
samir að tala og skrifa um
mábfni þessara hópa?
Er misréttið þar með úr
sögunni? Við skulum huga
betur að þessu í næsta þætti.
Guðjón B. Baldvinsson.