Þjóðviljinn - 26.01.1983, Qupperneq 4

4 StÐA — bJOÐVILJINN Miðvikudagur 26. janúar 1983
UOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Utgéfandi: Útgáfufélag Pjóðviljans.
Framkvœmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
‘Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friöriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir1
Afgreiðslustjóri: Baidur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson,
Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Ólafur Gislason, Óskar Guðmunds-
son, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víöir Sigurðsson.
Útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Atli Arason
Handrita-og prófarkalestur: Elías Mar
AugíýsingarT Áslaug Jóhannesdóttir.'ólafur P. Jónsson
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Sfmavarsla: Sigriður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Síðumúla 6 Reykjavík, sími 8 13 33
Umbrot og setning: Prent.
Frentun: Blaðaprent h.f.
Ánægja
með fyrirvara
• Nálægt áramótum eru skýrslur og tölur af ýmsum sviðum
þjóðlífsins einatt til umræðu. Eitt af því sem þá ber á góma í
hefðbundinni umræðu eru nokkrir þættir menningarlífs.
Enn sem fyrr Iáta menn uppi undrun yfir því að bókaflóð er
ekki í rénun, nema síður sé. Síðan munu koma tölur sem
ítreka það, að áhugi á leiksýningum sé útbreiddari meðal
íslendinga en annarra þjóða og munar miklu.
• Þetta eru hinir föstu liðir. En í leiðinni erum við minnt á
yngri þætti í menningarlífi. Óperan var að halda upp á
ársafmæli sitt á dögunum og það ber ekki á öðru en því
framtaki hafi verið tekið framar vonum. Og í landi þar sem
það var ekki alls fyrir löngu aðalefni lesendabréfa að kvarta
yfir svonefndu sinfóníugauli í útvarpi, þar leit ný sinfóníu-
hljómsveit dagsins ljós í haust leið og hefur látið gott af sér
leiða. Kórar eru öflugir og fluttu nálægt jólum ýmis þau
kirkjuleg tónverk sem mest orð fer af.
• Þegar þessi tíðindi eru rakin saman þarf það ekki að koma
á óvart, þótt fáir verði um þessar mundir til að kvarta um
tíðindaleysi í menningunni, eins og algengt var fyrir all-
nokkrum árum. Sú gróska sem hér er ýjað að á sér ýmsar
forsendur vafalaust. Við höfum ekki búið við þá tegund
stéttagreiningar, sem laumar því að alþýðufólki með upp-
vextinum að leiksýningar eða bækur séu fyrir yfirstéttir fyrst
og fremst. Þótt fjárveitingarvald sé með háttbundnum hætti
skammað fyrir sínku í garð menningar og lista, þá er rétt að
minna á, að margt jákvætt hefur gerst í fjármögnun listar, og
hafa fulltrúar og forystumenn íslenskra sósíalista átt þar
drjúgan hlut að máli. Þær breytingar hafa nokkrar orðið á
íslensku skólakerfi sem bæta móttökuskilyrði fyrir það sem á
boðstólum er, og á þetta ekki síst við um tónlist. Og síðast en
ekki síst er að bera lof á áhuga og dugnað þeirra manna sem
vinna að framgangi menningarlífs sem skapendur og miðlar.
• En þó að þetta kunni allt að vera rétt, er engin ástæða til
að dotta í sjálfsánægju að því er lifandi menningu varðar. Ear
er alltaf við meira en nóg að glíma - tregðu yfirvalda í þessu
máli, deyfð meðal listamanna sjálfra í öðru, áberandi gagns-
leysi ýmissa fjárveitinga til menningar (listamannalaun
skulu þar nefnd sem dæmi). Eða þá þróun auglýsinga-
mennsku, sem getur þegar fram í sækir orðið mjög skaðleg
áhuga landsfólksins á bókum - því þjóðareinkenni sem við
höfum helst á lofti þegar við viljum orðstír okkar sem
skástan meðal þjóða.
• Gleymum því heldur ekki, að enda þótt tiltölulega fleiri
taki þátt í lifandi menningarlífi hér en gerist meðal flestra
annarra þjóða, þá er það engu að síður svo, að sá „kjarni“,
sem veldur ótrúlega miklu um að öll þessi fjölbreytni er
möguleg, er alls ekki of stór - og þar af leiðir að hver liðsauki
sem hann fær í áhuga og stuðningi er dýrmætur.
• Það er líka ástæða til að minna á það, að það menningará-
stand, sem um margt er ánægjulegt er í tvennskonar háska.
Annarsvegar skal þá til nefnd sú frjálshyggja sem vill breiða
lögmál markaðarins yfir sem flest - sem þýðir, ef framkvæmt
er í smáu samfélagi, að margt það, sem við höfum getað sótt
ánægju og lífsfyllingu til, getur horfið af dagskrá. í sömu átt
og þessi pólitíski straumur gengur svo myndbandabyltingin,
sem er mjög róttæk hér á landi. Myndbönd geta verið til
margra hluta nytsamleg, eins og hver maður veit. En við
okkar aðstæður er bylting þessi varla iíkleg til að hafa önnur
áhrif en þau, að menningarneysla svonefnd verði miklu
einhæfari en fyrr, miklu rækilegar bundin við mjög takmörk-
uð svið kvikmyndaiðnaðar og miklu fjær íslenskum veru-
leika.
klippt
Eggert Haukdal; i þriðja sæti
1979, í þriðja sæti 1983. Verða öll
ráðherraefni Sjálfstæðisflokksins
sótt til Suðurlands?
Geirsliðið
vinnur
nauman sigur
Flokkseigend af élag Sj álfstæðis-
flokksins í Reykjavík vann
nokkra sigra í prófkjörum flokks-
ins um helgina. Það var ekki ein-
ungis að Halli og Laddi gersigr-
uðu keppinauta sína í Nórður-
landskjördæmi eystra, heldur
tókst flokksvélinni að koma fram-
kvæmdastjóra Vinnuveitenda-
sambandsins, Þorsteini Páls-
syni, í fyrsta sæti flokksins á
Suðurlandi. Ekki verður sigur
Geirsklíkunnar minni fyrir þá sök
að Árni Johnsen, blaðamaður
hjá Árvakri hf. (stjórnarfor,-
maðurGeirHallgrímsson), hlaut.
annað sæti framboðslistans.
Eggert þriðji
Eggert Haukdal, sá sem átti
svardagana með Geir í Varðar-
ferðinni sl. sumar, hlaut þriðja
sætið. Þannig er hægt að láta súpu
í grautinn.
Þetta þriðja sæti varð reyndar
hlutskipti Eggerts Haukdals í
prófkjöri fyrir síðustu kosningar.
Þá brást hann við með því að efna
til sérframboðs einsog er í manna
minnum. Ósigur hans nú gæti því
þess vegna framkallað sömu við-
brögð. En máske hefur Ingólfur
Jónsson á Hellu skipt um skoðun
síðan þá?
Eimreiðarklíkan
Þorsteinn Pálsson, fram-
kvæmdastjóri Vinnuveitenda-
sambandsins, er sjálfsagt valinn í
fyrsta sætið til að undirstrika
mottó Sjálfstæðisflokksins:
flokkur allra stétta; sem í reynd
er útfært með alræði burgeis-
anna. Þorsteinn tilheyrir hinni
svokölluðu Eimreiðarklíku í
flokknum einsog Davíð Odds-
son. Sú klíka hefur gjarnan átt
samleið með leiftursóknarliðinu.
Vill „báknið burt“ og þar fram
eftir götum. Sem þingmaður
Sunnlendinga mun maðurinn
væntanlega vera álíka sam-
kvæmur sjálfumsérogaðrirtals-
menn Sjálfstæðisflokksins - og
stilla kröfum kjördæmisins á
hendur ríkisvaldinu mjög í hóf.
En það má ekki minna vera en
Vinnuveitendasambandið fái
fulltrúa sína beint úr röðum starf-
andi agenta Vinnuveitendasam-
bandsins í stað þess að hafa ævin-
lega á sínum snærum huldumenn
og fyrrverandi forstjóra á þinginu
fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Þorsteinn Pálsson; framkvæmda-
stjóri Vinnuveitendasambands-
ins, fyrrverandi ritstjóri Vísis,
Eimreiðarklíkan, tilvonandi odd-
viti Sjálfstæðisflokksins á Suður-
landi.
Óli Guðbjartsson á Selfossi
beið ósigur fyrir Þorsteini og má
mikið vera ef þau úrslit verða
ekki tilefni eftirmála. Vert er að
benda á, að Þorsteinn hlaut ekki
nema rúman þriðjung atkvæða, -
svo að ekki er traustið á fram-
bjóðanda flokkseigendafélagsins
afgerandi?
Sigur Árna
Johnsens
Það hlýtur að vera ánægjulegt
fyrir Sjálfstæðismenn í Suður-
landskjördæmi - og þó sérstak-
lega fyrir Vestmannaeyinga - að
Árni Johnsen, blaðamaður og
söngvari, skuli nú standa á þrep-
skildi hins virðulega húss, lög-
gjafarsamkonu íslendinga.
Maðurinn þykir sums staðar
drepfyndinn - og víða þarf hann
ekki að gera annað en láta sjá sig
til að kjósendur veltist um af
hlátri. Og það var kominn tími til
að sá kornum gamansemi í hin
alvöruþrungnu stjórnmál.
Leiftursókn með bros á vör,
leiftursókn með léttúð, leiftur-
sókn með Árna Johnsen, svo
nokkrar uppástungur um slagorð
séu nú nefndar fyrir kosningabar-
áttuna. Og þess má einnig geta til
gamans, að Árni hlaut innan við
þriðjung atkvæða til annars sætis
á framboðslistanum.
Ósigur
Guðmundar
Karlssonar
Guðmundur Karlsson, þing-
maður Vestmannaeyinga, varð
að lúta í lægra haldi fyrir Árna
Johnsen frá Árvakri hf.. Guð-
mundur hefur verið einn helsti
„tengiliður flokksins við atvinnu-
lífið“ og orðið fyrir ýmsum
skakkaföllum. Flokkseigendafé-
lagið sparkaði honum út úr fjár-
veitingarnefnd alþingis á kjörtím-
abilinu og nú verður hann að
víkja fyrir Árna Johnsen! Hvar
getur dapurlegri örlög? Guð-
laugur Gíslason fyrrverandi þing-
maður hefur dyggilega stutt Guð-
mund, en allt kom fyrir ekki.
Hvað þeir gera Vestmannaeying-
ar, sem nú drekka af beiskum
bikar ósigursins? Eða hvort
munu þeir stuðningsmenn Óla
Guðbjartssonar sætta sig við
framkvæmdastjóra Vinnuveit-
endasambandsins?
-óg.
Árni Johnsen; málefnaleg kosn-
ingabarátta, leiftursókn* með
léttúð.
Ósigur Sólness
Lárus Jónsson og Halldór
Blöndal sigruðu í prófkjöri Sjálf-
stæðisflokksins í Norðurlands-
kjördæmi eystra. Björn Dag-
bjartsson varð í þriðja sæti en Jú-
líus Sólnes náði rétt fimmta sæti.
Þau úrslit hljóta að teljast mik-
ill ósigur fyrir Jón Sólnes og
stuðningsmenn í Sjálfstæðis-
flokknum, en við síðustu kosn-
ingar var Jón með sérframboð í
kjördæminu.
Það mun hafa spillt fyrir Júl-
íusi, að hann hafði svarið Geirs-
liðinu hollustu fyrir kosningabar-
áttuna.
Segir sig
úr flokknum
Ekki verður sagt um Alþýðu-
flokkinn að hann eflist og styrkist
með hverjum deginum. í nýlegu
blaði VÍKUR-frétta á Suðurnesj-
um segir Þorsteinn Valur Bald-
vinsson sig úr flokknum og bætist
þar við stóran hóp trúnaðar-
manna flokksins, sem gengið
hafa úr honum að undanförnu.
Þorsteinn segir m.a.:
„Ég átti sæti í verkalýðsnefnd
SUJ og verkalýðsmálanefnd
Alþýðuflokksins og sat í
stjórn SUJ og FUJ ásamt öðr-
um störfum innan flokksins.
Eins og gefur auga leið hef ég
kynnst innviðum flokksins
ansi vel. Þessi kynni taka nú
enda og er tími til kominn.
Ég skil ekki lengur hvers
vegna þessi flokkur kennir sig
við stefnu Socialdemokrata.
Ég vil frekar líkja honum
við flokk afturhaldssamra
eiginhagsmunaseggja. Ég segi
mig hér með úr flokknum, en
mun áfram berjast fyrirstefnu
Socialdemokrata á réttum
vettvangi."
-óg.
- áb.