Þjóðviljinn - 18.03.1983, Side 4

4 SiÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 18. mars 1983
MODVIUINN
Máígagn sósíalisma, verkalýðshreyf-
ingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastióri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigriður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiöur Ingadóttir, Helgi Ólafsson,
Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gislason, Ólafur Gíslason,
Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Helga Garðarsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Atli Arason.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir.
Husmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmundsson,
Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent h.f.
íminningu Marianellu
• Marianella Gartia-Villas forseti Mannréttindanefnd-
ar E1 Salvador sótti ísland heim í nóvember síðast-
liðnum og aflaði málstað mannréttindabaráttu í heima-
landi sínu fylgis. Nú hefur hún verið myrt að undirlagi
stjórnvalda í E1 Salvador sem njóta stuðnings Banda-
ríkjastjórnar. Skyndilega hefur fjarlægur hildarleikur
verið fluttur heim á bæjarhlað hjá okkur. Marianella
Garcia-Villas ræddi við fjölmarga íslendinga í heim-
sókn sinni fyrir aðeins fjórum mánuðum og hreif þá
með hugrekki sínu, rökvísi og heiðarleika. Tölurnar
um að ógnarstjórnin í E1 Salvador hafi staðið fyrir
morðum á 40 þúsund óbreyttum borgurum öðlast allt í
einu merkingu og sára tilfinningu vegna þess að mann-
eskja hefur verið myrt sem íslendingar hafa staðið aug-
liti til auglitis við.
• Bandarískur sendiherra sem hafði viðdvöl á íslandi á
leið sinni til þess að sannfæra Alþjóðasamband jafn-
aðarmanna um nauðsyn aukinnar hemaðaraðstoðar
Bandaríkjanna við stjórnvöld í E1 Salvador setti fram
þá kenningu að þokast myndi í lýðræðisátt þar í landi
með því að haldnar væru nógu oft kosningar. Um leið
hafði hann þá sögu að segja að siðferðisstyrkur her-
manna stjórnarinnar í E1 Salvador væri á þrotum. Þess-
vegna þyrfti að dæla meiri peningum í leikbrúður
Bandaríkjanna þar.
• Ástæðuna fyrir því að Bandaríkjastjórn styddi gjör-
spillta ógnarstjórn í E1 Salvador sagði William H. Lures
vera þá, að Sovétmenn hefðu tekið upp byltingarstefnu
í Suður-Ameríku, og vildu hefna fyrir brottrekstur sinn
úr Mið-Austurlöndum og stuðning Bandaríkjastjórnar
við andófsmenn í Afghanistan með því að styðja bylt-
ingarstarfsemi kommúnista í nágrannalöndum Banda-
ríkjanna. í augum Bandaríkjastjórnar snýst því stríðið í
E1 Salvador um stórveldaátökin við Sovétríkin.
• Páfinn í Róm hefur skorað á stórveldin að leyfa
Suður-Ameríkumönnum að leysa sín mál sjálfir. Sú
leið yrði ekki átakalaus eða án blóðsúthellinga, en
skyldi hún ekki leiða til bærilegri lausna heldur en
stuðningur Bandaríkjastjórnar við hægri sinna og her-
foringja bak við kosningaleiktjöld? Pá leið telja
Bandaríkjamenn sig ekki hafa efni á að fara með tilliti
til hernaðarlegra og efnahagslegra hagsmuna, og þess-
vegna skrifast ógnaröldin víða í löndum Suður-Áme-
ríku á þeirra reikning.
• Fórnarlömb þessarar ógnaraldar eru meðal annars
fólk eins og Marianella Garcia-Villas. Fordæmi hienn-
ar mun verða leiðarljós í mannréttindabaráttunni og
hvatning til þess að sýna samstöðu gegn íhlutun Banda-
ríkjastjórnar í El Salvador. Hún féll fyrir morðingja-
hendi þegar hún var að hefja könnun á vísbendingum
um notkun efnavopna í hernaði stjórnvalda þar. Sann-
anir um notkun slíkra efna hefðu komið Bandaríkja-
stjórn illa, ef Marianella Garcia-Villas hefði fengið
tækifæri til þess að kynna þær í Genf og París síðar á
árinu á vegum Mannréttindanefndar Sameinuðu þjóð-
anna. Bandaríkjamenn telja sig hafa sannanir fyrir
notkun eiturefna í Afghanistan og upplýsingar um sams-
konar framferði í E1 Salvador frá heimsþekktri mann-
réttindakonu hefðu þýtt nokkra glataða áróðursplúsa.
Þeirri hendi sem felldi Marianellu kann því að hafa
verið stýrt frá Washington. - ekh.
Framsóknarspeki
• Framsóknarmenn hafa lítið lært í átökunum við Alu-
suisse. Enn er verið að suða um það í Tímanum að
íslendingar hefðu átt að vísa deilumálum við Alusuisse
í gerðardóm. Það er álíka gáfulegt eins og að halda því
fram að skattstjóranum beri að vísa til dómstóla hækk-
un álagningar á skattsvikara. Ef skattsvikarinn sættir
sig ekki við lögmætar aðgerðir er það auðvitað hans að
áfrýja. Og það hefur margsinnis komið fram að ekkert
er því til fyrirstöðu að verja málstað íslendinga fyrir
alþjóðlegum gerðardómi kjósi Alusuisse að fara þá
leið. - ekh.
klippt
Sameiningar-
táknið
Eggert Haukdal
Alveg er með ólíkindum hvað
jafn vandaður maður og Þórarinn
Þórarinsson getur látið hafa sig út
í. Þannig skrifar hann dag eftir
dag endemis leiðara og skrif um
að Hjörleifur Guttormsson
iðnaðarráðherra hafi komið í veg
fyrir þjóðareiningu gegn
Alusuisse-hringnum á undan-
förnum misserum! Þetta gerir
Þórarinn að sjálfsögðu gegn betri
vitund; hann veit manna gerst
hvaða þjóðlegu öfl hafa sam-
einast í álmálinu; hverjir álflokk-
arnir eru.
Þórarinn grípur til allra óvönd-
uðustu meðala sem finnast til að
sannfæra lesendur Tímans um
þetta. í leiðara í gær segir Þórar-
inn að Framsóknarflokkurinn
hafi reynt „að koma á þjóðar-
einingu og samstöðu um álmálið
með því að Alþingi hefði forystu
um nýja viðræðunefnd“. Hér er
ritstjórinn að tala um hina frægu
tillögu meirihluta atvinnunefnd-
ar, sem sendi frá sér tillöguna um
forgjöf til Alusuisse hringsins.
Þessi nefnd undir formennsku
Eggerts Haukdals er þá orðin
höfundur þeirrar einingar og
samstöðu sem Þórarinn Þórarins-
son og Framsóknarflokkurinn
vilja sýna í Alusuisse-málinu.
Þórarni
andmœlt
Þessi makalausi málflutningur
Tímaritstjórans um að tillaga
Eggerts Haukdals og félaga sé sú
þjóðareining sem íslensk stjórn-
völd eigi að hafa að leiðarljósi í
baráttunni við Alusuisse-
hringinn fellur ekki í alltof góðan
jarðveg hjá öðrum Framsóknar-
mönnum. Þannig ségir Haraldur
Ólafsson frambjóðandi.flokksins
í Reykjavíkurkjördæmi í Tím-
anum í gær: „Tillagan um ál-
viðræðunefndina er auðvitað
ekkert annað en vantraustsyfir-
lýsing á iðnaðarráðherra“. Og
síðar í greininni segir Haraldur:
„En hinu má ekki heldur gieyma
að vantraust á iðnaðarráðherra
veikir samningsstöðu okkar“.
Með öðrum orðum, það sem
Þórarinn kallar þjóðareiningu í
baráttunni gegn Alusuisse, segir
Haraldur að veiki samingsstöðu
okkar! Og þannig kemur Harald-
ur upp um strákinn Tuma.
Erfið staða
Framsóknar
í leiðara Þórarins í gær er látið
að því liggja að frumvarp Al-
þýðubandalagsins hafi verið lagt
frarn í þinginu án þess að reynt
hafi verið á einhliða aðgerðir
meðal • samstarfsaðilja ríkis-
stjórnarinnar. Þetta er að sjálf-
sögðu alrangt. Þrátt fyrir sam-
þykkt ríkisstjórnarinnar í fyrra
um að einhliða aðgerðir væru á
döfinni ef álhringurinn léti sér
ekki segjast fengu tillögur
iðnaðarráðherra um einhliða
aðgerðir að vera óafgreiddar í
ríkisstjórninni svo mánuðum
skipti. Það var ekki um annað að
ræða en leggja fram frumvarp um
málið til að alþingi gæti þá sýnt
hver væri raunverulegur vilji til
aðgerða gagnvart þessu þokka-
fyrirtæki.
Þórarinn viðurkennir annars í
leiðaranum sínum að endur-
skoðunin 1975 hafi hvergi verið
nógu hagstæð. Það er þó sú
endurskoðun sem Jóhannes Nor-
dal og félagar hafa verið að reyna
að réttlæta uppá síðkastið. Út á
hvað gengur tillaga Eggerts
Haukdals og hans manna annað
heldur en sams konar óhagstæða
samninga? Og Þórarinn virðist
búinn að gleyma þegar stærsta
skarðið var höggvið í hugsanlega
þjóðareiningu gegn Alusuisse,
nefnilega þegar Guðmundur G.
Þórarinsson hljóp á brott úr ál-
viðræðunefndinni sl. vetur. En
Þórarinn þarf að berja í brestina.
Það er hans dapurlega hlutverk.
Víðar en í
Borgarnesi
Dómsmálaráðherrann Friðjón
Þórðarson skrifaði undir skjal í
Borgarnesi þar sem hann lofaði
að virða ákvarðanir meirihluta
þingflokks Sjálfstæðisflokksins í
framtíðinni. Þessi og aðrar álíka
vasklegar heitstrengingar
ráðherrans uppá síðkastið fengu
til viðbótar upphrópunarmerki,
er Friðjón veitti sýslumannsemb-
ættið á ísafirði Pétri Hafstein,
manni sem hefur meðal umsækj-
enda minnsta reynslu til starfans.
Það er því ekki nema von, að
mörgum þeirra sem sóttu um
embættið ásamt Pétri sé þungt í
brjósti. Már Pétursson hér-
aðsdómari, sem hefur ma. gegnt
sýslumannsstarfi vestra segir um
ráðherrann í viðtali við Tímann í
gær: „Hann skrifar víðar undir en
í Borgarnesi, þessa dagana,
blessaður".
Mikilvœgi
félagsskírteinis
Már Pétursson biður menn um
að láta það ekki bitna á nýja sýsl-
umanninum þótt ráðherranum
séu mislagðar hendur. „Nýi
sýslumaðurinn er vonandi vaskur
maður þótt ungur sé. Hann hefur
tímann fyrir sér að læra á þetta.
Ráðuneytið getur þá sent mann-
skap til þess að draga hann á
land, ef honum gengur illa að átta
sig á embættisstörfunum fyrsta
kastið".
„Starkaöur" Tímans skrifar
um þetta mál með yfirskriftinni:
„Hvað er starfsreynsla á móti fé-
lagsskírteini í Heimdalli?“ Stark-
aður segir einnig að „með því að
skipa son Jóhanns Hafsteins í
þetta embætti hefur Friðjón vafa-
laust talið sig bæta stöðu sína hjá
Geirsarminum í Sjálfstæðis-
flokknum.“
Lögfrœðileg
réttlœting
Þegar embætti í þessum klassa
eru veitt er nauðsynlegt að glugga
í ættfræðina til að skilja Sjálf-
stæðisflokkinn. Nýi sýslumaður-
inn er nefnilega bæði kominn af
Thorsurum, auk þess að vera
margfaldur Hafstein. Afi hans í
föðurætt var hinn góðkunni sýsl-
umaður Þingeyinga Júlíus Haf-
stein, og amma hans í föðurætt
Þórunn Jónsdóttir var einnig
Hafstein (Lára móðir hennar
systir Hannesar).
í móðurætt er svo nýi sýslu-
maðurinn kominn af Thorsurum
og Hafsteinum einnig. Afi hans
var Haukur Thors í Kveldúlfi og
amma hans í móðurætt var Soffía
Hannesdóttir Hafstein. Og eins-
og alkunna er meðal Sjálfstæðis-
manna þá ganga völdin í ættir.
„Þetta er í blóðinu" er sagt - og
Rannsóknarstofnun Hannesar
Hólmsteins og Ragnars í álinu
hefur sjálfsagt fundið út að sýslu-
mannsembættin séu í genunum.
Og þarmeð er komin lög-
fræðileg réttlæting dómsmálaráð-
herrans á veitingunni, því engum
dettur í hug að pólitík hafi
blandast í þetta mál; júridisk
viðurkenning erfðarréttarins. Að
gamni slepptu, má taka undir
með Má Péturssyni þegar hann
segir, að vonandi verða afglöp
ráðherrans ekki látin bitna á nýja
sýslumanninn, um leið og honum
er óskað til lukku.
-óg.