Þjóðviljinn - 03.09.1983, Blaðsíða 15

Þjóðviljinn - 03.09.1983, Blaðsíða 15
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 15 Þú þóttir harður samningamaður fyrir höiid ríkisins gegn opinbcrum starfsmönn- um. Hvernig kemur það heim og saman við yfirlýsta verkalýðshyggju? - Já, ég hef heyrt að mönnum hafi þótt ég harður í horn að taka. f því sambandi verð- ur að líta á það ástand sem ríkti á tímum síðustu ríkisstjórnar. Þegar hún tekur við í ársbyrjun 1980 var nýyfirgengin rnikil hækícun á olíu, síðan kom samdráttur, stöðnun og loks hrun í framleiðslu sjávar- afurða hér á landi. Ríkisstjómin setti sér það mark að þær kjarabætur sem hugsanlegar væru kæmu fyrst og fremst hinum lægst- launuðu til góða. Þetta var kölluð jafn- launastefna. Þegar einstakir hópar ákváðu að brjóta þetta niður einsog læknar sögðust ætla að gera hlutum við að taka á málunum af allmikilli hörku. Við vissum að ef lækn- unum tækist að brjóta niður þessa jafn- launastefnu kæmu aðrir hópar í kjölfarið. Eftir sætu þeir sem lakast voru settir, bæði hjá ríkinu og innan ASÍ sem þá hafði samið í anda þessarar stefnu. Er enginn munur í þessu tilliti á hálauna- hópum og láglaunafólki? Læknum og hjúkrunarfólki? - Við hlutum að líta svipuðum augum á tilraunir hjúkrunarfræðinga til að brjótast útúr samstöðu innan BSRB. Annars hefði það þýtt svipað atferli annarra sterkari hópa og að lokum hefði allt lent í því fari sem reynt var að forðast, allir sérhyggju- hópamir náð sínu fram en þær starfsstéttir setið eftir sem höfðu lélegri markaðsstöðu og ekki gátu sett samfélaginu stólinn fyrir dyrnar. Það er hinsvegar rétt að óvíða á vinnu- stöðum er jafnmikill launamunur og á sjúkrahúsum, milli hæstlaunaðasta læknis og hinna ófaglærðu starfshópa. En þegar það blasti við að verið var að reyna að brjótast útúr samstöðu sem verkalýðshreyf- ingin eða BSRB hafði náð var það okkar mat að verkalýðshreyfingunni sem heild væri lítill greiði gerður með því að opna fyrir einstaka hópa. Sérhyggja hefur aldrei verið styrkleiki í verkalýðshreyfingunni. Nú ertu framkvæmdastjóri Dagsbrúnar en hefur undanfarin ár setið sem fulltrúi vinnukaupenda við samningaborðið. Það er sífellt viðkvæði VSÍ-manna að fyrirtækin verði að bera sig og þoli þessvegna ckki launahækkanir; rök ríkisins í sínum samn- ingum eru svipuð. Ertu ekki orðinn gagn- sósa af þessu hugarfari? - Því má ekki gleyma að ég hef aldrei verið mikill talsmaður þessara fyrirtækja- röksemda. Heildarstaða íslensks þjóðarbú- skapar eða verkalýðshreyfingarinnar í heild hafa verið mín rök. Auðvitað verða fyrir- tæki hvort sem er í einkaeigu eða ríkiseigu að skila árangri. Ég sé hinsvegar ekki að það sé hægt að ásaka verkalýðshreyfinguna um að drepa fyrirtæki með kröfugerð. Verðbólguþróunin, sjálfvirkni kerfisins, misgengið í efnahagslífinu og fjárfestingar hafa verið fyrirtækjunum erfið, ekki launin sem slík. Ég er ekkert hræddur um að reynsla mín af samningagerð fyrir ríkið geri ntig óhæfari sem starfsmann verkalýðshreyfingarinnar. Það er frekar öfugt. Ég hef ýmsa þekkingu sem kemur að gagni og aðrir hafa ekki í sama mæli. Ég tel þessa fortíð frekar styrkja mig en veikja. Kjaramál virðast vera að verða að inn- byrðiskarpi hagfræðinga. Er stéttabaráttan orðin of flókin fyrir verkalýðsstéttina? - Þjóðfélagið er orðið ákaflega flókið. Á undanförnum árum hafa öll samskipti fólks og lífsbarátta orðið flókin. Einfaldar lausnir á flóknum viðfangsefnum eru mjög fá- séðar. Ég held að verkalýðshreyfingin hafi brugðist of seint við þeirri staðreynd að störfin voru orðin ólík og gerð kjarasamn- inga þar af leiðandi flókin. Kannski var breytingin of skörp þegar það rann upp fyrir mönnum að það skiptir máli að vera vel heima í flóknu talnakerfi. Það er nauðsyn- legt að hafa sér við hlið menn sem geta unnið þessi reikningsstörf og eru inní því efnahagssamhengi sem þau byggja á. Hins- vegar verður öll stéttabarátta og kjarabar- átta fyrst og fremst að vera félagslegs og pólitísks eðlis. Það er hryggurinn í allri stéttabaráttu, ekki sérfræðistörfin. Það bíða margir óþreyjufullir eftir viðbrögðum verkalýðshreyfingarinnar við ólögum ríkisstjórnarinnar og sú skýring hefur heyrst á þolinmæði forystumanna að verkalýðshreyfingin sé orðin stofnun þar sem skriffinnar sitja við völd, „verka- lýðsrekendur" sem skorti samband við grasrótina. Samtök launamanna eru farin að stunda baráttuna með auglýsingum í dagblöðum. Hvað segir framkvæmdastjóri stærsta verkalýðsfélags á landinu uni þetta? - Það verður að leita skýringanna í þjóðfélaginu. Neyslusamfélagið, þetta auglýsinga- og fjölmiðlasamfélag, leggur fyrst og fremst áherslu á einstaklinginn á kostnað félagsheildarinnar. lofar honum Verkalýðshreyfingin á að gera einsog Múhameð í samskiptunum við fjallið... gulli og grænum skógum ef hann kaupir og gerir þetta eða hitt. Þessi staða gerir öllum félagsmálahreyfingunt ákaflega erfitt fyrir. Það kann vel að vera, að ákveðið beint samband milli forystunnar og almennra fé- lagsmanna í samtökum launamanna hafi slitnað. Hér er ófrjótt að kenna einum eða öðrum um, þetta er samtvinnað þjóðfélags- legt fyrirbæri. Ég held að verkalýðshreyf- ingin hafi ekki ætíð brugðist rétt við þessu. Hún hefði átt að gera einsog Múhameð í samskiptunum við fjallið. Það verður að fara með starfsemi og stefnumótun félag- anna útá vinnustaðina. Eitt af því sem þarf til að hægt sé að mynda sér skoðun er að fá upplýsingar. Þessum upplýsingum er nú komið á frant- færi í dagblöðunum. Ég sé ekkert athuga- vert við að gera fólki grein fyrir því hvað hefur gerst síðustu mánuði í kjaramálum. Menn finna það í buddunni, en það er ekki síður nauðsynlegt að glöggva sig á því i tölum. Þú verður franikvænidastjóri Dagsbrún- ar við óvenjulegar kringumstæður og þér er misjafnlega tekið af væntanlegum sam- starfsmönnum. Hvernig líður? - Mér líður ágætlega. Ég hef ekki orðið var við neina persónulega óvild starfs- manna hér í minn garð. Hinsvegar hafa menn einsog eðlilegt má teljast brugðist misjafnlega við því að búin er til ný staða Ég hef ekki skrifað mig á neinn áskriftarlista að þingsæti. Ég geng ekki meðþingmanh í maganum... sem hlýtur að skarast við ýmislegt sem áður hefur verið unnið hér innanhúss. Það er ekkert óeðlilegt þótt ákveðinn órói og óvissa myndist við slíkar kringumstæður. Það hefur verið látið að því liggja í fjöl- miðlum að Guðmundur J. sé að gcra þig að cftirmanni sínum og ætli þér þingsæti sitt? - Ég hef ekki skrifað mig á neinn áskrift- arlista að þingsæti. Ég geng ekki með þing- mann í maganum. Þaraðauki veit ég ekki til þess að Guðmundur J. geti úthlutað þing- sæti til eins eða neins. Sá tími er vonandi liðinn að slíkt sé á valdi einstakra rnanna. Ert þú í hópi þcirra sem verða mæddir af að lesa Þjóðviljann á morgnana? - Ég fæ hann ekki fyrren á kvöldin, þann- ig að ég mæðist lítið á morgnana. - Nei, ég er að jafnaði ekki mæddur, þó ég neiti því ekki að ég vildi hafa Þjóðviljann allmiicið 1 öðruvísi en hann er. Ég er ekki alltaf sam- mála því sem þar er skrifað, en það væri heldurekki eðlilegt. Ég vil aðÞjóðviljinn sé unninn af meiri vandvirkni, sé heiðarlegri og fordómalausari. Þetta má segja um öll blöð, en óneitanlega geri ég meiri kröfur til Þjóðviljans en annarra blaða. - m

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.