Þjóðviljinn - 27.10.1983, Page 6

6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 27. október 1983
Chamorroættin stjórnar
dagblöðum Nicaragua:
Sumir með
stjórninni —
aðrir á móti
Á þessum útifundi gegn íhaldsstjórninni voru 50-60 þúsundir manna - en ráðstafanir hennar hafa ekki -
amk. ekki enn, vakið upp þá heift scm margir vinstrimenn gerðu ráð fyrir.
Skoðanakönnun í Danmörku:
Hvers vegna stendur
Poul Schluter
vel að vígi?
Um helgina var birt skoöana-
könnun í Danmörku sem bendir
til mikilla vinsælda hinnar borg-
aralegu minnihlutastjórnar
Poul Schluters. Samkvæmt
henni telja 82% Dana, að
stjórnin standi sig vel, eöa
sæmilega og er þetta víst
hæsta einkunn sem dönsk rík-
isstjórn hefur fengiö á eftir-
stríösárunum. Þykja þetta
undarlegar vinsældir kreppu-
stjórnar - þaö eru t.d. ekki
nema 12% kjósenda sem telja
aö stjórnin standi sig beinlínis
„illa“ - og það er minna en sem
svarar fylgi þeirra flokka sem
eru til vinstri viö sósíaldemó-
krata.
Dagblaðið Information, sem er
vinstramegin í tilverunni, fjallar
nýlega í leiðara um vinsældir
Schlúters og stjórnar hans og er |rar
að finna ýmsar fróðlegar athuga-
semdir. Blaðið segir á þessa leið:
Poul Schlúter er vinsæll vegna
þess að hann gín ekki yfir meiru en
hann getur komist yfir. Og svo
kemst hann yfir það sem hann hef-
ur ætlaö sér - rólega og markvisst.
Að öðru leyti þegir hann. Eða
lætur framtíðina um að léysa mál-
in.
Forsætisráðherrann og leiðtogi
íhaldsflokksins hefur ekki hátt um
hugmyndafræði til hægri og vinstri.
Hann vísar frá sér bæði kratisma og
gamalli frjálshyggju. Hann ætlar
ekki að breyta heiminum, en hann
kveðst vilja vera með í að bjarga
honum frá efnahagslegu öngþveiti.
Þegar til lengdar lætur vildi hann
gjarna gera heiminn betri en hann
er - en fyrst þarf að tryggja
nauðsynlegan stöðugleika og trú á
framtíðina. Og það ætti allt að
ganga ef menn búast ekki við of
miklu hver af öðrum, segir hann.
Erfiðleikar krata
Pólitísk andhverfa Schlúters,
Anker Jörgensen, foringi Sósíal-
demókrata, á erfiða daga. Hann er
í fararbroddi fyrir hreyfingu sem
vill meira en stöðugleika og að
bjarga því sem er: það á að auka
jafnréttið, einkaeignarétti á að
breyta í samfélagseign.
Arum saman gat hin sósíaldemó-
kratíska verklýðshreyfing haldið
því fram, að meira jafnrétti og
aukin félagshyggja efldu stöðug-
leikann og trúna á tramtíðina, en
þegar kreppan hófst fyrir tíu árum
urðu hugsjónamarkmið sósíal-
demókrata til þess að bregða fæti
fyrir trúverðugleika flokksins og
hreyfingarinnar sem gæslumanns
laga og reglu. Sannur íhaldsmaður
var Anker Jörgensen, þrátt fyrir
allt, ekki, enda þótt hann og verk-
lýðshreyfingin gerðu marga samn-
inga við atvinnurekenda-
sambandið og borgaralega flokka.
Að lokum kom að því, að sósíal-
demókrataflokkurinn og alþýðu-
sambandið (LO) vorum búin að
glata svo miklu trausti, að
heilsteyptur íhaldsmaður þurfti að
koma til skjalanna.
„ Vér hörmum “
Og Poul Schlúter er svo sannar-
lega heilsteyptur íhaldsmaður. Án
þess að höndin titri eða röddin - af
bældri vondri samvisku - getur
hann varið það, að stjórn hans rýrir
kjör einstæðrar atvinnulausrar
móður með því að vísa til þess, að
hún búi ekki við miklu lakari kjör
en einstæð móðir sem er í vinnu!
Sem að vísu hefur það ekki gott
heldur. Það mun Poul Schlúter
verða manna fyrstur til að játa - og
harma. (Kannast menn við hlið-
stæður?) En semsagt: þetta verður
framtíðin að leysa.
Hér við bætist, segir blaðið, að
þegar sósíaldemókratar láta nú í
Ijósi mikla gremju með misréttið í
samfélaginu í tengslum við krepp-
uráðstafanir Schlúters, þá kemur
það þeim að ýmsu leyti í koll, að
Anker Jörgensen hefur um langan
aldur stýrt samfélagi með þessu
sama þjóðfélagslega misrétti inn-
byggðu:
„Það er dýrkeypt, að reiði Sósí-
aldemókrata yfir óréttlæti samfé-
lagsins virðist sýnu minna þegar
flokkurinn fer með stjórn en þegar
andstæðingarnir fara með völd.
Minni fólks nær lengra en svo að
það sé gleymt. Og þess vegna hefur
stjórn Poul Schlúters heldur ekki
vakið upp þá heift meöal almenn-
ings, sem Sósíaldemókratar og
ýmsir á vinstri væng höfðu gert ráð
fyrir. Kjarasamningarnir á vinn-
umarkaði runnu með glans á sinn
stað eftir borgaralegri smurolíu -
miklu auðveldlegar en meðan sósí-
aldemókratar fóru með völd í
næstsíðustu stjórnum."
ÁB tók saman.
Byltingin í Nicaragua hefur
eins og svo margar byltingar
aðrar oröið til þess, aö „bróðir
rís gegn bróöur" í afstööu til
framvindu mála. Þetta kemur
fram meö sérstæöum hætti í
dagblaðaútgáfu í Managua,
höfuöborg Nicaragua, en þrír
nánir ættingjar gefa þar út bæöi
helstu blöö stjórnarandstöð-
unnar og stjórnarsinna.
Allir bera þeir ættarnafnið
Chamorro, en það fólk hefur lengi
verið atkvæðamikið um útgáfu-
starfsemi í landinu. Um langt skeið
var fjölskyldan sameinuð í and-
stöðu gegn Somoza einræðisherra.
Einn atkvæðamesti talsmaður
þeirrar andstöðu var Pedro Joaqu-
in Chamorro, ritstjóri dagblaðsins
La Prensa. Árið 1978 var hann
skotinn til bana á leið til vinnu sinn-
ar og voru þar að verki útsendarar
Somoza einræðisherra, sem voru
að hefna fyrir uppljóstranir La
Prensa um að Somoza hefði selt
blóð úr blóðbanka í landinu til út-
landa og stungið ágóðanum í eigin
vasa.
Morð Chamorros efldi mjög þá
uppreisn sem þegar var af stað far-
in gegn harðstjóranum. En árið
1980, ári eftir að byltingin gegn
Somoza hafi sigrað, var fjölskyldan
mjög sundruð orðin í afstöðu til
nýrra valdhafa. Sumir meðlimir
fjölskyldunnar studdu Sandinista-
stjórnina eindregið, en aðrir óttuð-
ust marx-lenínskar hneigðir innan
hennar. Hinir borgaralegu höfðu
betur í átökunum um La Prensa.
Bróðir hins myrta ritstjóra og sjálf-
ur orðinn ritstjóri, Xavier Chom-
orro, sagði skilið við La Prensa og
stofnaði nýtt blað með miklu af
fyrra starfsliði þess. Og nú er svo
konrið, að ekkja Pedro Chamorr-
os, bræður hans og fjögur börn eru
í tveim nokkuð jafnstórum hópum
með og móti stjórn Sandinista.
Öll dagblöðin þrjú í Managua
eru gefin út af Chomorrofólki.
Elsti sonur Chomorros og alnafni
hans, Pedro Joaquin, stjórnar La
Prensa (upplag 56 þús.), sem
gagnrýnir stjórnina í mörgum
greinum og hefur átt við ritskoð-
unarerfiðleika að glíma. Móðir
hans hefur og sagt skilið við Sand-
inista. Xavier Chamorro, bróðir
ritstjórans myrta, gefur út El Nue-
vo Diario (upplag 48 þús.) og styð-
ur stjórnina. Og yngsti sonur
Chamorros heitins, Carlos Fern-
ando, er ritstjóri dagblaðsins Barr-
icada (upplag 80 þús.) - en það
blað er opinbert málgagn hreyfing-
ar Sandinista...
(byggt á Time - áb;
Kúbanir gáfust upp
Enn var barist af hörku í Gren-
ada þegar síðast frcttist, en kúb-
anskir verkamenn sem verið
höfðu í vinnu við gerð flugvallar á
eynni lögðu niður vopn síðdegis í
gær eftir harða mótspyrnu.
Innrásarlið Bandaríkjahers beitti
fyrir sig sex vopnuðum þyrluher-
skipum. Fídel Castro fordæmdi
innrásina harðlega og sagði að
hún væri gífurleg pólitísk mistök
og jafnvel þótt bandarísku herlið-
unum tækist að útrýma varnar-
svcitunum á eynni myndu þeir
bíða skclfllcgan siðferðilegan
ósigur. Heimildir greina frá því
að tugir Kúbana hafl fallið í á-
tökunum.
Casper Weinberger varnar-
málaráöherra Bandaríkjanna
viðurkenndi í gær að inn-
rásarliðið. hefði ekki náð allri
eyjunni á sitt vald. Hann sagði að
250 Kúbanir hefðu veriö teknir til
fanga, en 2 bandarískir sjóliðar
hefðu fallið og 23 særst. Varn-
armálaráðherrann sagðist búast
við frekara mannfalli í liði Kúb-
ananna.
Innrásin í Grenada var enn
fordæmd víða um heim í gær.
Meðal þeirra sem fordæmdu
innrásina voru talsmenn al-
kirkjuráðsins í Genf, en það hef-
Uf
innan sinna vébanda yfir 200
kirkjudeildir um víða veröld. í
yfirlýsingu þess sagði að innrásin
yki á hættuna á vopnuðunt átök-
um annars staðar í heiminum og
yki enn á ófriðinn í Mið-
Ameríku.
Þá lýsti ríkisstjórnin í Bonn í
V-Þýskalandi sig andsnúna
innrásinni og sagði talsmaður
^tjórnarinnar að hún hefði mælt
gegn innrás ef leitað hefði verið
ráða, en v-þýska stjórnin hefði
ekki fengið að vita um innrásina
fyrirfram. Þá báru stjórnvöld í
Júgóslavíu, Finnlandi og Tyrk-
landi einnig fram mótmæli í gær.
Talsmaður bresku stjórnarinnar
sagði í gær að hið sérstaka sam-
band, sem verið hefði á milli
Bandaríkjanna og Bretlands
hefði beðið hnekki við innrásina.
Fulltrúi Grenada hjá Samein-
uðu þjóðunum sagði að mikið
mannfall hefði orðið rneðal al-
mennra borgara við innrásina.
Innrásinni hefur verið mis-
muiiandi tekið meðal enskumæl-
andi ríkja í Karíbahafinu. Á með-
an Jamaica og Barbados taka
virkan þátt í innrásinni hefur
Forbes Burnham, forseti Guyana
fordæmt innrásina harðlega um
leið og hann gagnrýndi þau ríki
Kartbahafsins harðlega, sem lagt
hefðu Bandaríkjunum lið. Sagði
Burnham að með innrásinni væru
Bandaríkjamenn að endurreisa
nýlendustefnu um leið og
innrásin bryti í bága við reglur
Bandalags Ameríkuríkja (OAS).
6 mánaða
herseta áformuð
Fréttir frá London herma að
innrásarríkin hyggi nú á sex mán-
aða undirbúningstíma til þess aö
halda kosningar. Var liaft eftir
Tom Adams, forsætisráðherra
Barbados, að á þessum tíma
verði her og lögregla leyst upp og
komið á lögum og reglu í laridinu.
Hann sagðist vonast til þess að
bandaríski herinn þyrfti ekki að
vera svo iengi. Adams sagðist
vonsvikinn yfir gagnrýni bresku
stjórnarinnar á innrásina, og
sagði hann að bandarísku her-
mönnunum hefði verið fagnað
sem hjálparsveitum, en ekki eins
og heimsveldi í leit að drottnun-
arhlutverki.
Kúbanskur sendifuiltrúi í
London sagði á blaðamanna-
fundi í gær að bandaríska
innrásarliðið skýldi sér á bak við
kúbanska fanga í framrás sinni á
eyjuna. Hefði föngunum verið
haldið frarnan við byssur Banda-
ríkjamannanna á brynvörðum
bifreiðum þeirra.
Eins og fram kemur í frétt á
forsíðu Þjóðviljans í dag upplýsti
sendiherra Bandaríkjanna í París
það í gær að innrásin hefði verið
ákveðin með2viknafyrirvara.og
því áður en Maurice Bishop var
drepinn og herinn tók völdin í
Grenada.
ólg.
Pedro Chamorro ritstjóri La Prensa og Xavier frændi hans, ritstjóri,
Diario