Þjóðviljinn - 18.11.1983, Blaðsíða 13

Föstudaguf 18. nóVehibtíf 1983 ÞjÓÐVILJINN ^ SÍðX' Ó <!
Amnesty International berst fyrir frelsi þessa fóiks:
Tveir pólskir eðlisfræðingar
á fimmtugsaldri, Zbigniew
Romaszewski og kona hans Ir-
ina Sofia eru að afplána fang-
elsisdóma, annað í fjögur og
hálft ár, hitt í þrjú ár, vegna
starfsemi þeirra án ofbeldis á
vegum verkamannafélagsins
Solidarnosc sem nú er
bannfært.
Þau voru dæmd þann 15. febr-
úar á þessu ári af herdómstóli
Varsjár, ákærð fyrir að halda
áfram að starfa að verkalýðsfé-
lagsmálum og að skipuleggja og
eiga þátt í að reka ólöglega út-
varpsstöð undir nafninu Radio
Solidarnosc og hafa þar með ver-
ið völd að dreifingu falskra upp-
lýsinga varðandi félagslegt og
stjórnarfarslegt ástand í landinu,
sem hefði getað leitt til óeirða og
ringulreiðar.
Zbigniew Romaszewski var
ennfremur ákærður og dæmdur
fyrir að hvetja fólk til andspyrnu
Unnu fyrir Solidarnosc
Dæmd í 3ja tíl
4‘/2 árs fangelsi
gegn lögum og reglum landsins.
Árið 1976 tóku hjónin þátt í að
liðsinna verkamönnum sem
höfðu orðið fyrir ofsóknum eða
ofbeldi vegna þátttöku í verk-
föllunum í Ursus og Radom í júní
1976.
Þau höfðu náið samstarf við
varnarnefnd verkamanna (KOR)
- sem sfðar hlaut nafnið nefnd
félagslegrar sjálfsvarnar (KSS-
KOR) og skipuð var í þessu
Irina Sofia eðlisfræðingur.
augnamiði síðari hluta ársins
1976. Zbigniew Romaszewski
varð fullgildur meðlimur KOR
árið 1978.
í janúar árið áður hafði hann
verið meðal þeirra 172 sem undir-
rituðu áskorun til pólska Sejm
(þingsins) um að skipa nefnd til
rannsóknar misgjörða yfirvald-
anna í júní 1976.
Árið 1977 setti KOR á stofn
miðlunarskrifstofu til að safna
saman upplýsingum um
mannréttindabrot og birta þær,
og var þessari skrifstofu stjórnað
af Irenu og Zbigniew Romaszew-
ski.
í janúar 1980 vann Zbigniew
Romaszewski að því ásamt þrem
öðrum að semja skýrslu um
mannréttindabrot framin í Pól-
landi, og var hún lögð fyrir Frið-
arráð Evrópu sem haldið var í
Madrid á þeim tíma.
Andspyrnustarfsemi Irenu og
Zbigniews Romaszewskis á árun-
um 1976 til 1980 varð til þess að
þau urðu fyrir stöðugum ofsókn-
um lögreglunnar- hvað eftir ann-
að var gerð húsleit heima hjá
þeim og þau voru sett í gæslu-
varðhald í allt að 48 klukkustund-
ir í senn.
Eftir að Solidarnosc var sett á
stofn varð Zbigniew Romaszew-
ski meðlimur í stjórn þess í Maz-
owsze héraði og skipulagði miðl-
unarskrifstofu Solidarnosc. Síðar
var hann kosinn í fulltrúaráð
samtakanna.
Irena Romaszewska tók virkan
þátt í að skipuleggja og reka eina
af deildum Solidarnosc sem
stofnaðar voru til varnar fólki
sem fangelsað var vegna
stjórnmálaskoðana sinna.
Þegar herlög voru sett í Pól-
landi 13. desember 1981 gátu
hjónin forðað sér undan hand-
töku, fóru huldu höfði og eru
sögð hafa tekið þátt í neðanjarð-
ar andspyrnuhreyfingu án of-
beldis.
Einn liður í þessum aðgerðum
þeirra var neðanjarðar útvarps-
stöð þekkt sem Radio Solidar-
nosc sem þau munu hafa staðið
fyrir. Fyrsta útsendingin fór fram
í Varsjá 12. apríl 1982.
Fregnir herma að svipaðar út-
varpsstöðvar hafa verið settar
upp í Poznan og Gdansk, og hafi
þær sent stutta fréttapistla einu
sinni í viku.
Irena Romaszewska var hand-
tekin 5. júlí 1982 og eiginmaður
hennar í lok ágústmánaðar 1982.
Réttarhöldin yfir þeim og átta
öðrum fóru fram milli 24. janúar
og 18. febrúar 1983.
Tvítug dóttir Romaszewski
hjóna, Agnieszka, var kyrrsett
eftir að herlögin gengu í gildi en
var síðar látin laus.
Vinsamlegast skrifið kurteis-
legt bréf, og biðjið um að Zbigni-
ew og Irena ROMASZEWSKI
verði látin laus, til:
The Prime Minister
General Wojcieh Jaruzelski
Chairman of
the Council of Ministers
Urzad Raoy Ministrow PRL
Aleje Ujazdowskie 3/5
Warsaw
Poland.
Zbigniew Romaszewski eðlisfræðingur.
27 ára gamall Chilebúi handtekinn í mars sl.
Beittur margvís-
legum pyntingum
Javier Ruiz Vera, 27 ára
gamail, er einn af ábyrgðar-
mönnum í víðkunnum sam-
tökum í Chile, Comisión de
Derechos Juveniles (CODE-
JU) sem berjast fyrir
mannréttindum ungs fólks þar
í landi.
Hann er sagður hafa verið
handtekin á götu í Valaraíso af
vopnuðum útsendurum úr
leynilögreglu Chile þ. 23. mars
1983 og hafður í haldi og pynt-
aður f leynilegum fangabúð-
um, settur í einangrunarfang-
elsi og sfðan ákærður fyrir að
hafa ólöglegt skotvopn í fórum
sínuiii.
Umsókn hans þ. 1. júní um
lausn gegn tryggingu var hafnað á
þeim forsendum að hann væri
„hættulegur þjóðfélaginu“.
Amnesty Ir.ternational telur
engan fót vera fyrir ákærunum á
hendur honum og að hann hafi
verið fangelsaður eingöngu
vegna herferðar sinnar án ofbeld-
is á vegum CODEJU.
Félagasamtök þessi voru sett á
stofn árið 1977 og eru með deildir
í mörgum borgum í Chile. Þau
hafa barist fyrir mannréttindum
unglinga á breiðum grundvelli og
hafa sérstaklega einbeitt sér að
málum unglinga sem hafa verið
handteknir án dóms og laga,
pyntaðir, sendir í útlegð eða
fangelsaðir af yfirvöldunum.
Yfirvöldin hafa beitt þessum að-
ferðum gegn mörgum meðlimum
CODEJU, einkum forystu-
mönnum samtakanna.
Rétt rúmum mánuði áður en
handtaka Javiers Ruiz fór fram
var yfirmaður CODEJU í Val-
paraíso, Jorge Maturama Duen-
as, handtekinn af leynilögregl-
unni Central Nacional de Inform-
aciones (CNI) og herma fréttir að
hann hafi verið pyntaður í 10
daga samfleytt við yfirheyrslu um
störf hans innan samtakanna.
Javier Ruiz var að eigin sögn
handtekinn af þrem vopnuðum
CNI mönnum á götu nálægt
prentsmiðju föður síns, honum
var ýtt inn í bíl, bundið fyrir
augun og sett á hann handjárn og
síðan farið með hann í leynilegar
fangabúðirí Valparaíso. Þar varð
hann að berhátta sig og íklæðast
samfestingi og þunnum skóm.
Næstu þrjá daga kveðst hann
hafa verið pyntaður á ýmsa vegu,
m.a. þannig:
Lagður hvað eftir annað á par-
illa, sem er málmbeddi þar sem
maðurinn er bundinn nakinn og
honum gefið raflost,
kaffæring - þar sem höfuð
hans er kaffært í sýklamenguðu
vatni þar til hann er alveg að
köfnun kominn,
barsmíðar og ógnanir um að
meðlimir fjölskyldu hans verði
handteknir.
Hann segist hafa verið yfir-
heyrður um CODEJU og fagfé-
lög og stúdentafélög í Valpara-
íso. Hann fékk hvorki mat né
drykk í þrjá sólarhringa, og í þá
fimm sólarhringa sem hann var í
varðhaldi var hann neyddur til að
hlusta viðstöðulaust á sömu tón-
listina síendurtekna nótt sem
dag.
Á fimmta degi var hann færður
til saksóknara hersins sem yfir-
heyrði hann og fyrirskipaði að
hann skyldi settur í einangrun í
Cárcel Pública, almenna hegn-
ingarhúsið í Valparaíso. Hann
segist hafa verið hafður þar í
haldi í 4 daga í klefa sem var 3x3
metrar að stærð, með megnri
hlandfýlu, þar til hann var aftur
tekinn til saksóknara hersins.
Hann var ákærður samkvæmt
Javier Ruiz Vera var m.a. bundinn á málmflöt og pyntaður með raflosti
hvað eftir annað.
lögum um eftirlit með vopna-
burði (Ley de Control de Armas)
fyrir að hafa með höndum
ólögleg vopn - því var haldið
fram að byssa hefði leynst í bók
um sálfræði, og hefði bókin verið
holuð að innan.
Hann var fluttur aftur í fangels-
ið, og þar er hann enn í varðhaldi.
Javier Ruiz hefur staðfastlega
neitað ákærunni um að hann hafi
átt skotvopn. Amnesty Internat-
ional álítur hann vera samvisku-
fanga. Fregnir hafa borist af
mörgum tilvikum þar sem skot-
vopnum hefur verið „komið
fyrir" hjá slíkum mönnum sem
öryggisþjónustan vill ná tangar-
haldi á.
Vinsamlegast skrifið kurteisleg
bréf, og biðjið um að Javier
RUIZ VERA verði látinn laus,
til:
Su Excelencia General
Augusto Pinochet Ugarte
Presidente de la República
Palacio la Moneda
Santiago
Chile