Þjóðviljinn - 03.01.1984, Blaðsíða 15

Þjóðviljinn - 03.01.1984, Blaðsíða 15
Þriðjudagur 3. janúar 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 15 RUV 1 frá lesendum Grísir gjalda, gömul s vín valda 7.00 Veöurfregnir. Frettir. Bæn. A virkum degi 7.25 Leikfimi. 7.55 Daglegt mál. Endurt. þáttur Erlings Sigurðarsonar frá kvöldinu áður. 8.00 Fréttir. Dagskrá. 8.15 Veóurfregnir. Morgunorð - Guðmundur Einarsson talar. 9.00 Fréttir. 9.05 Morgunstund barnanna: „Nú er glatt hjá álfum öllum“Umsjónarmaður: Gunnvör Braga. 9.20 Leikfimi. 9.30 Tilkynningar. Tónleikar. 10.00 Fréttir. 10.10 Veðurfregnir. Forustugr. dagbl. (útdr.) 10.45 „Man ég það sem löngu leið“ Ragn- heiður Viggósdóttir sér um þáttinn. 11..15 Við Pollinn Ingimar Eydal velur og kynnir létta tónlist (RÚVAK). 12.00 Dagskrá. Tónleikar. Tilkynningar. 12.20 Fréttir. 12.45 Veðurfregnir. Tilkynn- ingar. Tónleikar. 13.30 íslenskir tónlistarmenn flytja létt lög 14.00 „Brynjólfur Sveinsson biskup" eft- ir Torfhildi Þorsteinsdóttur Hólm Gunnar Stefánsson les (6). 14.30 Upptaktur - Guðmundur Benedikts- son. 15.30 Tilkynnjngar. Tónleikar. 16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15 Veðurfregnir. 16-20 Síðdegistónleikar Vladimir Ashken- azy, Itzhak Perlman og Lynn Harrell leika Pianótríó í a-moll op. 50 eftir Pjotr Tsjaikovský. 17.10 Síðdegisvakan 18.00 Tónleikar. Tilkynningar. 18.45 Veðurfregnir. Dagskrá kvöldsins. 19.00 Kvöldfréttir. Tilkynningar. 19.50 Við stokkinn 20.00 Barna- og unglingaleikrit: „Leyni- garðurinn" Gert eftir samnefndri sögu Frances H. Burnett. (Áður útv. 1961). 1. þáttur: „Enginn lifði annar" Þýðandi og leikstjóri: Hildur Kalmann. Leikendur: Er- lingur Gíslason, Bryndis Pétursdóttir, Helga Gunnarsdóttir, Valdimar Lárus- son, Guðmundur Pálsson, Þóra Borg, Óttar Guðmundsson og Margrét Guð- mundsdóttir. 20.40 Kvöldvaka a. Almennt spjall um þjóðfræði. Jón Hnefill Aðalsteinsson tekur saman og flytur. b. „Fullveldið fimmtú ára“ Þorbjörn Sigurðsson les Ijóð eftir Ingibjörgu Þorgeirsdóttur: Umsjón: Helga Ágústsdóttir. 21.15 Skákþáttur Stjórnandi: Jón Þ. Þór. 21.40 Útvarpssagan: „Laundóttir hreppstjórans“ eftir Þórunni Elfu Magnúsdóttur Höfundur les. (14). 22.15 Veðurfregnir. Fréttir. Dagskrá morg- undagsins. Orð kvöldsins. 22.35 Kvöldtónleikar a. „Les printemps au fond de la mer" eftir Louis Durey. Hljóm- sveit Tónlistarháskólans í París leikur: Georges Tzipine stj. b. „Saudades do Brazir-op. 67 og „La creation du monde" Halldór Pjetursson skrifar: Um langan aldur hafa smá- þjóðir og þjóðabrot borist á banaspjót og reynt að ná frelsi sínu í einhverri mynd. Ekkert er þar til sparað, lífið lagt að veði í þeirri von að fá að halda tungu sinni, háttum, siðum og venjum. Þetta þekkjum við íslendingar eftir margra ára áþján. Við höf- um verið það vitrir í annan endann að glata þessu fljótt aftur og komumst loks með sjálfshjálp í þann krók, sem ekki kriktir. Þessi darraðardans stendur nú um heim allan og endar kannski með hinni ástfólgnu atómtuðru Bandaríkjaforseta. Hvað um það, en einu verða allir að gera sér grein fyrir að það er: af hverju þetta stafar. Til þess þarf ekki djúpan þankagang. Allt þetta stafar frá misvitrum mönnum, sem hlotið hafa nafnið: stórir menn. Margir hafa þeir verið illmenni og jafnvel hreinir glæpamenn, aðrir auðæfaþursar. Oft börðust þeir innbyrðis um völdin í heiminum. Svo leið að því að betra var að semja. Þá var sest niður með öll mælitæki hvers tíma og skipt eftir því sem best lá fyrir hvern aðila. Ekkert skeytt um þjóðir eða þjóðabrot. Svona gekk þetta koll af kolli. Bretar lögðu undir sig helft heimsins, með biblíuna í annarri hendinni en byssuna í hinni. Þeir tóku seinast það ráð að losa sig, í orði, við þessar nýlendur en tryggja sér náttúruauðæfi þeirra og allskonar aðstöðu. Þá voru Halldór Pjetursson: „Af öllu þessu sýpur nú heimurinn sitt draP'. Bandaríkin að rísa og komust í margt feitt, eins og herstöðvar þeirra sýna. Skipting þriðja heimsins blasir við okkur. Þar deyja tugir milljóna árlega úr hungri og harðrétti. Stærstan þáttinn í þessu eiga Bandaríkin. Sú hjálp, sem þessar þjóðir fá, eru vopn til að berjast innbyrðis. Sterkur leikur. Hæst mun þó bera skiptingu heimsins eftir síðustu heimsstyrj- öld. Þar var partað niður í þágu þeirra stóru á vísindalegan hátt. Hvergi tekið tillit til þjóðflokka né menningar. Sem dæmi eru Kúrdar, brytjaðir niður af þrem- ur stærri þjóðum. Af öllu þessu sýpur nú heimur- inn sitt draf. Skyldi alla þessa „frelsara“ ekki einhversstaðar klæja er þeir sjá árangur verka sinna? Menn þurfa ekki að vænta fýrirgefningar í þessu sambandi. Hún er ekki til. Hver ber ábyrgð sinna verka. Annars væri ekkert réttlæti til. Ég sé í anda þessa ó- lánsmenn, sem horfa á íbúa þessa hnattar á bjargbrúninni. Þeir hvíslast á, Óli Jó að Geir og svo framvegis. Þar er alheimsrétt- lætið. Stjómarhækjan 1984 Framtíð þjóðar björt og blíð ber nú hvergi á nauð né skorti. íhaldsstjórnin sterk og stríð staulast fram á greiðslukorti. Ó.N. op. 81 a eftir Darius Milhaud. Franska ríkishljómsveitin leikur; Leonard Bernste- in stj. c. Forleikur eftir Germaine Taille- ferre. Hljómsveit Tónlistarháskólans í Paris leikur; Georges Tzipine stj. d. „Pacific 231 “ og þáttur úr strengjasinfón- íu eftir Arthur Honegger; Suisse Ro- mande hljómsveitin leikur; Ernest Anser- met stj, e. Forleikur eftir George Auric. Sinfóníuhljómsveit Lundúna leikur; Antal Dorati stj. f. Sónata fyrir klarinettu og fagott, og Konsert fyrir tvö píanó og hljómsveit eftir Francis Poulenc. Amury Wallez og Michel Portal leika á fagott og klarinett, Jacques Févrierog höfundurinn leika á píanó meö Hljómsveit Tónlistar- háskólans í Paris; Georges Prétre stj. Kynnir: Siguröur Einarsson. 23.45 Fréttir. Dagskrárlok. RUV 2 ■ —'j. Rás 2 er útvarpað á FM-bylgju, 99,9 mhz, mánudaga-föstudaga kl. 10-12 og 14-18 fyrst um sinn. Meðan dagskráin er á tilraunastigi veröur hún ekki gefin út fyrirfram. RUV Sjónvarp kl. 20.35 Hvar erumvið stödd? í kvöld flytur sjónvarpið fyrri hluta nýrrar heimildakvikmynd- ar frá breska sjónvarpinu. Er þar gerð einskonar úttekt á árinu sem leið að því leyti, að reynt er að kanna hvort mannkyninu hafi í nokkru miðað áfram við að draga úr ýmsu því böli, sem hrjáir það hvað mest svo sem styrjaldarógn- un, offjölgun, barnadauða, mat- vælaskorti, misjöfnum kjörum aldraðra og ójafnri skiptingu ver- aldarauðsins. Koma þarna við sögu ýmis lönd og álfur. - Þulur er Jón O. Edwald. - mhg. Útvarp kl. 20.00 „Fnginn lifði annar“ 19.35 Bogi og Logi Pólskur teiknimynda- flokkur 19.45 Fréttaágrip á táknmáli 20.00 Fréttir og veður 20.30 Auglýsingar og dagskrá 20.35 Árið 1983 - Hvar erum við stödd? Fyrri hluti. Ný heimildamynd frá breska sjónvarpinu. I myndinni er leitast við að kanna hvort mannkyninu hafi miðað nokkuð á leið á liðnu ári við að bæta úr böli eins og styrjaldarógnum, offjölgun, barnadauða og misjöfnum kjörum aldr- aðra, matvælaskorti og ójainri skiptingu veraldarauðsins. Dæmi eru tekin úr ýms- um löndum og álfum. Þýðandi og þulur Jón O. Edwald. 21.20 Derrick Sveitasetrið Þýskur saka- málamyndaflokkur. Þýðandi Veturliöi Guðnason. 22.20 Dexter Gordon Bandariskur djass- þáttur með tenórsaxófónleikaranum Dexter Gordon og hljómsveit. 22.45 Dagskrárlok. Árið 1961 var flutt í útvarpinu framhaldsleikritið „Leynigarður- inn“ sem Hildur Kalmann gerði eftir frægri sögu Frances H. Burnett. Nú hefur verið ákveðið að endurflytja þetta vinsæla barnaleikrit og verður fyrsti þátt- ur þess á dagskrá í kvöld. Ber hann heitið: „Enginn lifði ann- ar“. Efni leikritsins, sem er í 8 þátt- um, er í stuttu máli þetta: María Lennox er ung, ensk telpa, sem alist hefur upp á Indlandi. Hún missir foreldra sína og er send til frænda síns, sem á stóran herra- garð á Englandi. Frændi hennar vill lítil afskipti hafa af henni og felur hana í umsjá þjónustufólks- ins. María er í fyrstu erfið í um- gengni en smám saman eignast hún góða vini meðal fólksins í sveitinni og hún kemst að því að staðurinn býr yfir vissum leyndarmálum, sem snerta fortíð frænda hennar. Leikendur í fyrsta þætti eru: Erlingur Gíslason, Bryndís Pét- ursdóttir, Helga Gunnarsdóttir, Valdimar Lárusson, Guðmundur Pálsson, Þóra Borg, Óttar Guð- mundsson og Margrét Guð- mundsdóttir. Leikstjóri er Hildur Kalmann. - mhg. skák Karpov að tafli - 260 Karpov náði aftur þriggja vinninga for- skoti þegar hann vann 9. einvigisskákina í Merano. Enn var teflt drottningarbragð og enn einu sinni slapp Karpov ómeiddur út úr byrjuninni. Taflmennska hans í miðtaflinu var hreint frábær og undir lok setunnar dembdi hann hverjum hörku- leiknum á fætur öðrum á andstæðing sinn og vann: 8 I + 7 H M. lilt 6 8i| I kW 1 4 sb' m m m 3 lf & 2" 'm m m m abcdefgh Kortsnoj - Karpov 35. ... e5! 36. fxe5 Hxe5 37. Da1 De8! 38. dxe5 Hxd2 39. Hxa5 Dc6 40. Ha8+ Kh7 41. Db1 g6 42. Df1 Dc5+ 43. Kh1 Dd5 - og Kortsnoj gafst upp þar sem drottn- ingin fellur. Staðan: Karpov 6 (4) - Korts- noj 3 (1). bridge Þátturinn óskar lesendum sinum gleöilegs árs. Vegna mikillar þreytu lesenda (?) sem hafa haft í ýmsu að snúast um áramótin, verður fyrsta spil ársins af léttari gerð- inni. Þú átt að vinna 3 grönd á þessi spil, sama hvernig hendur A/V líta út: D652 5 ÁG106 KG53 K874 ÁDG KD94 07 Þú ert sagnhafi í 3 gröndum í Suður og útspii Vesturs er smátt hjarta. Austur lætur hjartatiuna. Hvernig íhugar þú framhaldið? Lausnin er, að spila að eigin háspilum, til að halda Vestri út úr spilinu. ( 2. slag spilum við þvi lágum tígli, drepum á tíuna í borði og spilum lágu laufi úr borði. Ef Austur á ásinn, má hann ekki drepa á hann, því þá fáum við 3 slagi á lauf, ekki satt? Nú, ef Vestur á ásinn, má hann ekki hreyfa hjartað. En segjum að laufadam- an haldi, þá förum við aftur inn í borð á tigul og spilum lágum spaða að kóng. Segjum að kóngurinn haldi.nú þá spilum við laufi að heiman og vinnum okkar spil. Með þessari spila-aðferð vinnum við þetta spil, sama hvernig hendur AúV líta út. Tikkanen Vinda ber bráðan bug að því að rannsaka hversu mikið velferð- armanneskjan þolir. Gœtum tungunnar Rétt er að segja: öðru hverju. Þetta er þágufall hvorugkyns af annar hver, sem merkir: sér- hver annar (eins og þriðji hver merkir: sérhver þriðji); öðru hverju merkir því: sérhverju öðru (sinni), þ.e. annað veifið.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.