Þjóðviljinn - 22.02.1984, Blaðsíða 4

4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN, Miigviltudágur 22. febrúar 1984
DJÚDVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Ami Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
1 Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi ólafsson, Lúðvík Geirsson,
' Magnús H. Gíslason, ólafur Gíslason, óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Valþór Hlöðversson.
íþróttafróttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Magnús Bergmann.
! Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
I Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Margrót Guðmundsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: ólöf Sigurðardóttir.
innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
*
Arangurslausar
viðrœður í
Ziirich og Japan
Þegar Sjálfstæðisflokkurinn var í stjórnarandstöðu
voru forystumenn flokksins og Morgunblaðið ætíð að
gangrýna Alþýðubandalagið og Hjörleif Guttormsson
iðnaðarráðherra fyrir að gera ekki samninga við Alusu-
isse og önnur erlend stóriðjufyrirtæki. Á síðasta valda-
ári fyrri ríkisstjórnar gengu leiðtogar Framsóknar-
flokksins í þennan gagnrýniskór. Guðmundur G.Þór-
arinsson sagði sig úr viðræðunefndinni og Steingrímur
Hermannsson tók að stunda einkafundi með for-
stjórum Alusuisse.
Við valdatöku nýrrar ríkisstjórnar tóku þessir samn-
ingaglöðu flokkar höndum saman. Sjálfstæðisflokkur-
inn fékk iðnaðarráðuneytið og Guðmundur G.Þórar-
insson tók að nýju sæti í samninganefnd. Yfirlýsingar
voru gefnar um að nú yrðu hendur látnar standa fram úr
ermum. Undir forystu hins atorkusama kommissars,
sem settist í stól iðnaðarráðherra, myndi takast á
skömmum tíma að ná samningum við Alusuisse, Elk-
em, Japani og ýmsa aðra erlenda stóriðjukappa.
Nú fer senn að líða að því að samningamenn Fram-
sóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins geti haldið upp
á ársafmæli. Þeir hafa mánuðum saman flogið um
heiminn til að þæfa við Alusuisse og önnur fyrirtæki.
Fundir hafa verið haldnir í London oftar en einu sinni,
nokkrum sinnum í Zúrich, komið við í Kaupmanna-
höfn og Osló og nú síðast haldið alla leið til Japan.
Við og við hafa birst í Tímanum og Morgunblaðinu
glaðbeittar yfirlýsingar um að á næsta fundi kæmi ár-
angur í ljós. Þá myndi Alusuisse tilkynna hækkunartil-
boð í raforkuna, Japanir bjóðast til að kaupa hlut í
Grundartangaverksmiðjunni á góðu verði. Elkem
greiða fyrir áframhaldi framleiðslunnar, fyrirtæki í
Bandaríkjunum, Noregi og víðar bjóðast til að reisa
nýtt álver og ganga inn í kísil-málmverksmiðjuna á
Reyðarfirði. Síðan hefur öllum þessum fundum lokið
án þess að nokkurt markvisst hafi gerst.
Fyrir tæpum tveimur mánuðum tilkynntu trúnaðar-
menn Tímans í samninganefndinni að á næsta fundi
kæmi tilboð um rafmagnshækkun frá Alusuisse. Sá
fundur hefur nú verið haldinn í Zúrich án þess að
nokkurt tilboð kæmi. Tíminn boðaði einnig fyrir
skömmu í stórri forsíðufrétt að á fundinum í Tokyó
myndu gerast stórtíðindi. í gær var svo sagt frá því í
litlum eindálki að enginn árangur hefði orðið í viðræð-
unum.
Samningaferill Sjálfstæðisflokksins og Framsóknar-
flokksins hefur einkennst af stórum yfirlýsingum sam-
fara árangurslausum fundarhöldum um víða veröld.
Það verður fróðlegt að fylgjast með uppgjörinu á ársaf-
mæli þessara tilrauna. Forvitnilegast verður að heyra
afsakanirnar sem verða bornar á borð.
Meistarar neita
að greiða
lágmarkslaun
í viðtali við Þjóðviljann í gær greinir ungur nemi í
hárgreiðslu frá því að meistarar í iðninni neiti að greiða
lágmarkslaun. Þeir beiti nemana hótunum til að láta þá
sætta sig við helminginn af þessari lágmarksupphæð.
Það er hneyksli að atvinnurekendur skuli halda því til
streitu að greiða aðeins tæpar 5000 kr. í mánaðarlaun.
Hótanir um brottrekstur ef nemar ætla að leiðrétta kjör
sín eru svo vitnisburður um gerræðisvald atvinnurek-
enda í íslensku samfélagi. Meistarar hagnýta sér óttann
við atvinnuleysi. Verkalýðshreyfingin verður að komai
til liðs við nemana í baráttunni gegn kúgunarstefnu i
meistaranna.
klippt
í nýútkomnum Sæmundi,
málgagni Sambands íslenskra
námsmanna erlendis, skrifar m.
um skipulagsbreytingar þær sem
tilkynntar hafa verið í mennta-
málaráðuneytinu. Niðurstaða m.
er þessi:
Jákvæð viðbrögð
en...
„Þessi áform um endurskipu-
lagningu á einu hæggengasta og
unnið þarft verk á mörgum svið-
um við skipulag og námsgagna-
vinnu í skólakerfinu, oft í óþökk
staðnaðra „skólamanna" í kerf-
inu. Hún hefur oftar en ekki orð-
ið fyrir stórskotahríð afturhalds-
afla, nú síðast vegna nýrra við-
horfa í sögukennslu í grunn-
skólum, og verið úthrópuð sem
kommahreiður vegna þess að
þangað og þaðan hafa straumar
nýrra hugmynda um menntamál
einna helst legið í bákninu. Ekki
um leið valdagírugra mennta-
málaráðuneyti. Stjórnlítil og
margsaga skriffinnska hefur lengi
staðið stjórnun og mótun
menntamála íslenskra fyrir
þrifum. Þetta ástand hefur hins-
vegar að sínu leyti skapað ein-
stökum stofnunum innan kerfis-
ins ákveðið sjálfstæði, bæði aftur-
haldsmönnum á la Guðni MR-
rektor og frjálslyndum, jafnvel
framsæknum öflum. Boði skipu-
lagsbreytingar í menntamála-
Drekinn skiDtir ham
Hlngað á menntamálaráðuneytið að flytja, - nema skólarannsóknadeildin sem verður
að hennar er óljóst. Kannski Isfilm?
Víðlshúsið við Laugaveg.
löað nlður. Hvað kemur
ánalegasta skrifstofubákni í
stjórnkerfinu hafa hlotið ágætar
undirtektir að því er best verður
séð. Þó er enn margt óljóst og á ef
til vill eftir að sannast að veldur
hver á heldur. Það vekur til dæm-
is athygli, að ekki sé minnst á
grun, að hinar nýju tillögur gera
ráð fyrir að skólarannsóknadeild
ráðuneytisins verði lögð niður og
verkefni hennar flutt í önnur app-
aröt opinber og „fengin aðilum
utan ráðuneytisins“ einsog það er
orðað í hinni hálfopinberu frétt
Moggans um málið.
Straumar
nýrra hugmynda
Skólarannsóknadeildin hefur
hefur enn verið skýrt til fullnustu
hvað á að taka við af skóla-
rannsóknadeildinni. Menn verða
í því efni sem öðrum er þetta mál
varða að bíða um stund með
fögnuð eða fordæmingu.
Tilfœrsla á völdum
Það virðist þó ljóst að fyrir þá
sem til menntamálaráðuneytisins
eiga að sækja með mál sín eru
breytingarnar að því leyti til bóta
að þær fækka ranghölunum í
völundarhúsinu. Hinsvegar er
full ástæða til að halda vöku
sinni. Skipulagsbreytingar fela
oftar en ekki í sér tilfærslu á völd-
um. Það er hætt við að „effektív-
ara“ menntamálaráðuneyti verði
ráðuneytinu frekari pólitíska
stjórnun í menntamálum í krafti
hraðskreiðari skriffinnsku er
kannski ver af stað farið en heima
setið. Það er full þörf á uppstokk-
un í skipulagi menntamála á ís-
landi, en nær að færa þyngdar -
punktinn niðrávið til nemenda og
kennara og foreldra og forvígis-
manna fræðilegs hugsunarháttar
en uppávið til bírókrata og pólit-
íkusa og fjárveitingapælara og
þeirra sem telja sig hafa patent á
atvinnuvegunum.
Svo mörg voru þau orð, - en í
bili er best að óska starfs- og
ráðamönnum menntamálaráðu-
neytisins til lukku með ham-
skiptin."
- ekh
Hungurkreppa
Reagans
Harvard University School of
Public Health hefur gefið út
skýrslu sem unnin er af sjálf-
stæðri nefnd kennara, lækna, trú-
arleiðtoga og félagsfræðinga, og
ber heitið „Hungurkreppan í
Bandaríkjunum“. Þar kemur
fram að niðurskurðarstefna
Reaganstjórnarinnar í félagsmál-
um hefur kallað hungur yfir fólk í
öllum fylkjum Bandaríkjanna,
að það fer vaxandi og birtist í æ
skelfilegri myndum. Meira en 34
miljónir manna lifa nú við kjör
sem eru undir hinum opinberu
hungurmörkum f Bandaríkjun-
um.
Afleiðing
stjórnarstefnunnar
Niðurstöður Harvard-hópsins
eru þveröfugar við það sem
starfshópur á vegum Hvíta húss-
ins fann út í síðasta mánuði, en
hann komst að því að engar sann-
anir lægju fyrir um útbreitt hung-
ur um öll Bandaríkin. Harvard-
hópurinn segir hinsvegar að
hungrið blasi allsstaðar við ef
menn kjósi að horfa á það. í
rannsókn hans sem stóð í 5 mán-
uði kom í ljós að hungrið tak-
markast nú ekki lengur við „hefð-
bundna" þjóðfélagshópa eins og
„fátæka" eða „þjóðernisminni -
hluta“. Meðal hinna hungruðu er
nú fólk úr þjóðfélagshópum sem
ekki hafa áður þekkt til matar--
skorts. Börn, aldraðir og fólk
sem hefur atvinnuleysingja í fjöl-
skyldunni hafa orðið verst úti, og
krappari kjör þessara þjóðfélags-
hópa eru bein afleiðing
af félagsmálastefnu Reagan-
stjórnarinnar að sögn Harvard-
hópsins. - Vannæring sem tengist
hungri er ekki eins alvarleg í
Bandaríkjunum og í þriðja
heiminum, en hún er til staðar,
segir í skýrslunni, og þar er mælt
með því að bandaríska hungur-
kreppan verði linuð með því að
setja meira fé í félagsmálaáætlan-
ir, gamlar og nýjar.
- ekh