Þjóðviljinn - 15.06.1984, Blaðsíða 7

Föstudagur 15. júní 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7

Einar Hákonarson: Hafi stjórn-
arnefnd Félags ísl. myndlistar-
manna áhuga á þessum pólit-
ísku réttindum (að hafa áhrif á
listaverkakaup, úthlutun
starfslauna og hverjir sýni á
Kjarvalsstöðum - innsk. Þjv.)
ættu þeir að ganga í flokkinn
sinn og heyja sína pólitísku
baráttu á réttum vettvangi.
„Það sem hin vinstri sinnaða stjórn Félags ísl. myndlistarmanna og fulltrúar Kvennaframboðs og Alþýðubandalags styðja er einfaldlega það, að vinstri menn nái meirihluta í stjórn Kjarvals-
staða með yfirvarpi listarinnar að skjóli“, segir Einar Hákonarson.
Með yfirvarpi listarinnar að skjóli
Hinn 5. júní sl. voru samþykkt-
ar í borgarstórn Reykjavíkur nýj-
ar reglur um Kjarvalsstaði þar
sem listamenn eru í fyrsta skipti
gerðir nær áhrifalausir í stjórn
og rekstri þessa húss. Við þetta
tækifæri flutti Einar Hákonarson
myndlistarmaður, varaborgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins og
formaður stjórnar Kjarvalsstaða
ræðu sem vafalaust er fróðleg
aflestrar fyrir aðra myndlistar-
menn og er hún birt hér að
mestu leyti óstytt.
Að loknum inngangi sagði Ein-
ar:
„Þessar nýju reglur virðast hafa
vakið nokkurn óróa meðal vinstri
manna í borgarstjórn og vinstri-
sinnaðra listamanna. í fréttatil-
kynningu, sem stjórn Félags ísl.
myndlistarmanna sendi frá sér 30.
apríl s.l. er í byrjun rakið stuttlega
ágrip af sögu varðandi deilur um
stjórn Kjarvalsstaða. Þar kemur
fram m.a. að í byrjun hafi setið í
svonefndu sýningarráði fjórir full-
trúar listamanna auk þriggja full-
trúa kosnum af borgarstjórn. í
deilu um, hver fengi að sýna að
Kjarvalsstöðum, sem upp hófst
1978, drógu myndlistarmenn fé
það, sem var andvirði gamla lista-
mannaskálans svo og fé, er lista-
menn höfðu safnað saman, frá
Kjarvalsstöðum.
Þegar vinstri menn komu til
valda í Reykjavík var gerð ný
reglugerð um Kjarvalsstaði, þar
sem listamönnum var fækkað um
tvo menn, án þess að heyrðist hósti
né stuna frá stjórnum Félags ísl.
myndlistarmanna og Bandalagi ísl.
listamanna. Þegar það samkomu-
lag var gert var Félag ísl. mynd-
listarmanna nánast eina félag
myndlistarmanna, en nú við þessa
endurskoðun reglnanna eru þau
sjö til átta talsins. Það þótti því
ekki rétt að eitt félag öðrum fremur
hefði tilnefningarrétt á fulltrúum í
stjórn Kjarvalsstaða. Strax eftir
síðustu kosningar ákvað stjórn
Kjarvalsstaða að reglurnar skyldu
endurskoðaðar á tímabilinu. Af
hverju það bar að með þeim hætti,
sem nú er orðinn, skal það nefnt,
að þegar tímabil reglna þeirra, sem
í gildi voru, rann út barst borgarr-
áði og stjórn Kjarvalsstaða bréf frá
stjórn Félags ísl. myndlistar-
manna, þar sem tilkynnt var um
nýjan fulltrúa myndlistarmanna í
stjórn Kjarvalsstaða. Það kom
nokkuð spánskt fyrir sjónir að um-
ræddur fulltrúi var ekki félagi í Fé-
lagi ísl. myndlistarmanna, þó svo
að stjóm Félags ísl. myndlistar-
manna hafi seinna meir lagt mikla
áherslu á aðild sína að stjórn Kjar-
valsstaða.
Pólitískur
leikur!
En reynsla mín af félagsmálum
myndlistarmanna sagði mér hins
vegar að hér væru um pólitískan
leik að ræða. Var þá engin ástæða
til þess að bíða frekar með endur-
skoðun reglugerðarinnar. All-
nokkrir fundir áttu sér stað með
formanni Félags ísl. myndlistar-
manna og forseta Bandalags ísl.
listamanna. Niðurstaðan af þeim
fundum var sú, að þar sem félögum
myndlistarmanna hafði fjölgað svo
mjög hin síðari ár, sé æskilegra að
heildarsamtök á borð við Bandalag
ísl. listamanna útnefni tvo fulltrúa
árlega. í áðurnefndu bréfi stjórnar
Félags ísl. myndlistarmanna til
borgarráðs og stjórnar Kjarvals-
staða er sett fram sú krafa, að lista-
menn haldi atkvæðisrétti um út-
hlutun starfslauna og fái þar að
auki atkvæðisrétt um innkaup á
staverkum fyrir Reykjavíkur-
org. Þdð er staðreynd, að hvorki
ríki né nokkur aðili á íslandi veitir
eins miklu fé til listaverkakaupa og
Reykjavíkurborg, enda sýnir það
sig að listaverkaeign borgarinnar
vex óðfluga og mættu önnur
sveitrfélög og ríkisvaldið taka að
sér Reykjavíkurborg til fyrirmynd-
ar í þessu efni.
í ágætri grein í Morgunblaðinu
16. maí s.l., ef forseti leyfir að vitna
í dagblað, sem Kjartan Guðjóns-
son, listmálari, skrifar, gerir hann
að umtalsefni ýmislegt er varðar
myndlist og myndlistarmenn.
Hann segir m.a.: Víkjum aftur að
langlundargeði myndlistrmanna.
Hvar er baráttuhugur ung-
tyrkjanna, sem nú eru í fylkingar-
brjósti? Jú, það heyrðist tíst um
daginn vegna listaverkakaupa
borgarinnar, og þá einna helst út af
því, hver ætti að ráða kaupum. Það
fóru eins og fyrir ofan garð og neð-
an hinar miklu umbætur, sem fyrir-
hugaðar eru á rekstri Kjarvals-
staða, eða það sem er kannski mest
um vert að vera skuli í sjónmáli, að
þetta hlægilega loft verði tekið nið-
ur. Skiptir það ekki meginmáli að
borgin skuli yfirleitt og í vaxandi
mæli kaupa myndlist? Listamenn
eiga að kalla hlut að mynda-
kaupum Listasafns íslands, en
Listasafnið kaupir oftar en ekki alls
ekkert. Hvar eru mótmælin? Neys-
lusamfélagið elur ekki bardaga-
menn. Það getur af sér píslarvætti-
sjarmara. - Tilvitnun lýkur.
Það sem hin vinstrisinnaða
stjórn Félags ísl. myndlistarmanna
og fulltrúar Kvennaframboðs og
Alþýðubandalags styðja er einfald-
lega það, að vinstri menn fái meiri-
hluta í stjórn Kjarvalsstaða með
yfirvarpi listarinnar að skjóli. Sjálf-
stæðismenn í Borgarstjóm Reykja-
víkur hafa lítinn áhuga á því að af-
henda vinstri mönnum lýðræðis-
lega kjörin réttindi sín, hvort sem
þeir eru í félögum listamanna eða í
borgarstjórn. Hafi stjórnarnefnd
Félags ísl. myndlistarmanna áhuga
á þessum pólitísku réttindum, ættu
þeir að ganga í flokkinn sinn og há
sína pólitísku baráttu á réttum vett-
vangi.
Fulltrúa Kvennaframboðsins í
stjórn Kjarvalsstaða þarf vart að
kynna ágætum borgarfulltrúum, ef
þeir hafa fylgst eitthvað með
fundargerð stjórnar Kjarvalsstaða.
Fulltrúinn veit stundum ekki
hverju hann greiðir atkvæði. Hann
greiðir atkvæði með því, sem hann
er á móti, og öfugt. Þannig að ég á
alveg eins von á því að nýja reglu-
gerðin hljóti stuðning Kvenna-
framboðsins þrátt fyrir allt rausið.
Varðandi samruna starfs forstöðu-
manns og listráðunauts var gerð
breyting í meðferð borgarráðs á
reglunum frá því sem áður var ráð
fyrir gert í stjórn Kjarvalsstaða.
Felld var úr ákveðin dagsetning,
hvenær þessi breyting ætti að fara
fram, vegna óvissu í lögfræðilegu
atriði, sem snertir ráðingartíma
þessara starfsmanna. Það mun síð-
an vera í höndum borgarráðs, hve-
nær ný dagsetning verður ákveðin,
að þessari lögfræðilegu athugun
lokinni.
Hverjir mega kaupa
eftir sjálfan sig?
Guðrún Erla Geirsdóttir, fulltrúi
Kvennaframboðs í stjórn Kjar-
valsstaða deildi hart á meirihlutann
fyrir framgöngu hans í þessu máli.
Hún sagði m.a. að mótbárurnar
sem uppi hefðu verið hafðar í
stjórn Kjarvalsstaða gegn aðild
listamanna að listaverkakaupum
væru þær, að þá gætu menn sam-
þykkt að kaupa verk eftir sjálfa sig.
Getur þetta ekki eins átt við um þá
myndlistarmenn sem eru fulltrúar
borgarstjórnar í stjórn Kjarvalss-
taða? sagði Guðrún Erla. Þá benti
hún á, að samkvæmt nýju reglun-
um myndu myndlistarmenn, eða
fulltrúar þeirra í stjórninni, ekki
hafa neitt um það að segja hvaða
sýningum húsið sjálft stæði fyrir,
þar sem þar væri um fjárhagslegt
atriði að ræða. Hún benti einnig á
að engin trygging væri fyrir því að
fulltrúar borgarinnar væru mynd-
listarmenn, það væri tilviljunin ein
að nú væru tveir af þremur
stjórnarmönnum borgarinnar
myndlistarmenn.
Adda Bára Sigfúsdóttir mót-
mælti því harðlega að borgarstórn
hefði ekki heimild til þess að veita
öðrum en fulltrúum sínum umboð
til að ráðstafa fjármunum borgar-
innar. Hún benti á að í stjórn
sjúkrastofnana sitja auk fulltrúa
borgarinnar fulltrúar starfsmanna,
kjörnir af starfsmannaráði Borgar-
spítalans og hafa þeir fullan at-
kvæðisrétt um öll mál sem stjórnin
fjallar um. Kjarvalsstöðum ætti
ekki að vera vandara þar um, sagði
hún. Adda gagnrýndi Einar Há-
konarson fyrir árásir hans á Guð-
rúnu Erlu og undir það tóku fleiri
borgarfulltrúar, m.a. Guðrún
Ágústsdóttir, sem sagði það merki
um lélegan málstað þegar menn
gripu til þess að gera andstæðinga
sína lítilmótlega eða hlægilega.
Tillögur minnihlutans
felldar
Fulltrúar Alþýðubandalags og
Kvennaframboðs fluttu sameigin-
lega tillögur til breytinga á reglun-
um í samræmi við óskir myndlist-
arsamtakanna, þ.e. um atkvæðis-
rétt til listamanna við listaverka-
kaup og um starfslaun til borgar-
listamanna. Tillögurnar fengu 7 at-
kvæði frá Kvennaframboði, Al-
þýðubandalagi og Gerði Steinþórs-
dóttir, en þau Kristján Benedikts-
son (F) og Sjöfn Sigurbjörnsdóttir
(A) studdu tillögur Sjálfstæðis-
flokksins, sem voru samþykktar
með 14 atkvæðum. Þá greiddu full-
trúar Alþýðubandalags og Kvenn-
aframboðs ásamt Gerði Steinþórs-
dóttur atkvæði gegn breytingartil-
lögu borgarstjóra um að fresta
sameiningu embætta listráðunaut-
ar og framkvæmdastjóra um óák-
veðinn tíma, en þau Sjöfn og Krist-
ján studdu hana ásamt Sjálfstæðis-
flokknum.
-GFr/ÁI
Ræða Einars Hákonarsonar í borgarstjórn 5. júní sl. og ágrip af umræðum