Þjóðviljinn - 15.07.1984, Blaðsíða 7

1. bordljóð
/'t lla htjm . fiii) Iti/rjur. Jnni'im . t lin
llO \/tllll(/lll llllll
nit)in ; nli \ktWliiiih ;'/11
Jti/n; fl It'f.ii') fitit) / Milt.
/ jlt/il \iiOt)ll /itlll /tlll.
. \ t) \iinnn /iitit)i fo /jn\it)
t ii tii\/it)wn gat f';1 fk f. i \litinitn):
Jj’w ifiinn b/\ o<)tit)i\l tg niin i nnn tjun.
Mt i rari) /nit) tí
tit) bi f Of)(i fniniJ /rrii imon
f)f]i(ir f)ú ktnnsl í dyrnnr
i)o i dr/mdir o/birtu
inn uni /nönoan \(i!aro/nooti.
l.n nii erhi lok.\in\. fok \in \ komin
á hvilurn kii/li
oo t:o \tai)rd()in<í
ai)sti/dva oano hiinintuno/a.
Höfundur. Guðlaugur Arason. Fæddur á Dalvík 1950. Starf: Rithöfundur. Áður
á prenti: 4 skáldsögur, sjónvarpsleikrit, þýðingar og smásögur.
2. borðljóð
Heimsókn
Gott er að eiga
/id tevi hallar
von ágóðum gestum,
þegarumsvif
óðum minnka
ogfakkarJornum vinum.
Gamlir oghrumir
heltast úr lest,
kveðja einri ajöðrum.
Pví er betra
að blanda geði
við þá, semyngri eru.
Höfundur: Heiðrekur Guðmundsson. Fæddur á Sandi í Aðaldal 1910. Starf:
Skáld. Áður á prenti: 7 Ijóðabækur, frá 1957-83.
3. borðljóð
á borði í»his al þúngu \ atni 4
vrggir & alt saman dinnnt cins
& valiðs\örtu baðbandkhrði &
sit viðglugga cingar gárdín-
ur neonljós lángt yfn þökun-
uni hallandi tvciinur í dinnnu:
SOL H/K
Höfundur: Gyröir Elíasson. Fæddur í Reykjavík 1961. (Búsettur á Sauöár-
króki). Starf: Nemi. Áður á prenti: Tvær Ijóðabækur.
Öm Ingi í eldhúsinu. Ljósm. G.S.
viku, Gulli Ara reið á vaðið, svo
kom Heiðrekur Guðmundsson,
næst verður Gyrðir Elíasson, þá
Kristján frá Djúpalæk, ungir og
aldnir til skiptis. Að ári kemur út
bók.
Ég spyr hann, hvenær hann
hafi fengi áhuga fyrir veitinga-
rekstri. „Ég fékk ekki áhuga. Ég
var tilneyddur. Ég er búinn að
þrá svona kaffihús á Akureyri
lengi, og er ekki einn um það.“
Hann segir að þau fáu skipti, sem
hann hafi komið til útlanda hafi
kaffi- og veitingahúsin heillað
hann mest, en auðvitað séu þetta
líka áhrif frá Torfunni og Torfu-
samtökunum, en hann vill gera
enn betur. Hans formúla er erfið
og ekki öll á hreinu enn, þess
vegna er hún svo spennandi og
bara að vona að hún gangi upp.
Akureyringar
bregðast vel við
Og hann hefur fengi verðugt
svar við framtaki sínu. Fólkið
hefur streymt í Laxdalshús. Á
þeim þrem vikum sem liðnar eru
frá opnun hússins og til þess dags
eða nætur, sem við ræddumst við,
höfðu 2000 manns skráð sig í
gestabókina og gleymdist þó að
hafa hana með frá byrjun, þannig
að gestimir eru miklu fleiri og
enn þyngist straumurinn. Það
sem honum þykir ekki síst vænt
um er, að Ákureyringar eru í
hreinum meirihluta meðal gesta,
þetta er ekki bara túristastaður,
hingað kemur fullorðið fólk, sem
alltaf hefur búið í bænum og vitað
af þessu húsi en aldrei stigið fæti
inn í garðinn eða yfir þröskuld
þess fyrr. „Það er búið að byggja
stíflugarða utan um fólk og um
leið og myndast glufa í garðinn,
þá hlaupa allir í hana.“ Hann
finnur kraftinn og athafnaþrána í
fólkinu. Hann fékk 15 þúsund
króna styrk frá Menningarsjóði
KEA til að reka útileikhúsið,
Svartfugl, og það em áreiðanlega
milli 40-60 manns, sem taka þátt í
starfi þess í sumar. í júnflok fær
hann svo Svart og sykurlaust til
að troða upp og vera með nám-
skeið í grímugerð og stultusmíð
og þjálfa áhugamenn um stultu-
gang í greininni og síðan verður
haldið mikið Karneval á Akur-
eyri.
Hann bendir út um gluggann.
„Ég vil fara með leikhús út á Poll-
inn, út á pramma, það er hægt að
hafa leikhús á bryggjunum, þar
ætti að leika jass“. Og sem við
horfum út á sjóinn og sjáum fyrir
okkur fyrverkerí á Pollinum og
milt næturloftið streymir inn um
opnar dyrnar, þá snarast inn ung-
ur maður með suðrænt yfirbragð
og þar er kominn kokkurinn frá
því á laugardagskvöldið áður.
Cosimo heitir hann og er ávaxta-
sali á torginu, en stóð fyrir ítalskri
matseld umrætt kvöld. Hann tal-
ar með öllum líkamanum og allt
að 300 orð á mínútu, eins og Pitti-
grilli í frægri smásögu Laxness,
og íslenskan hans er með yndis-
legum ítölskum áherslum og
hreim og hann segir sínar farir
ekki sléttar af samskiptum við
heilbrigðisþjónustu bæjarins,
sem sendi hann með fluginu
suður þennan sama dag til að
sækja vottorð eða tilvísun til
heimilislæknis, svo hann gæti
fengið læknisskoðun á hné hér
fyrir norðan. Ja, það borgar sig
ekki að meiða sig í hnénu og tala
ekki nógu góða íslensku. Samt
ætlar hann að gerast íslenskur
ríkisborgari og hætta að heita Co-
simo. Hann er að hugsa um að
láta kalla sig Gísla Þór Gunnars-
son. Það er ekki verra en Jón Sig-
urðsson eða Sigurður Jónsson.
Að lokum les hann fyrir okkur
sprenghlægilega spagetti-upp-
skrift og svo var hann rokinn.
Örn Ingi er ekki alveg ósvipað-
ur þessum óvænta ítalska
skemmtikrafti, þó handahreyf-
ingarnar séu ekki alveg jafn stór-
fenglegar en maðurinn virðist
vera á öðru tempói en gengur og
gerist okkar á meðal, sjálf væri ég
kominn með rembihnút á mag-
ann, ef ég reyndi að lifa jafn
hratt.
„Þetta væri sjálfsagt ekki hægt,
ekki mögulegt nema af því fjöl-
skyldan mín er með mér í þessu af
lífi og sál,“ segir viðmælandi
minn að lokum. Þau er lista-
mannafjölskylda, konan hans er
Dýrleif Bjarnadóttir, píanó-
leikari og kennari, sonur þeirra
er einnig píanóleikari, sem lauk
prófi frá Tónlistarskólanum í
fyrra vor en stúdentsprófi í vor og
hyggur nú á framhaldsnám í list-
inni. Hann heitir Þórarinn Stef-
ánsson. Dóttirin Halldóra er
fiðluleikari í hústríóinu.
Og hér líkur að segja frá Erni
Inga Gíslasyni, sem stóð upp úr
stól sínum í Landsbankanum í
ársbyrjun 1977 og hefur verið
free-lance listamaður síðan.
Hann trúir eins og sumir að hug-
mynd geti verið list í sjálfu sér.
Og það er alveg áreiðanlegt, að í
Laxdalshúsi er framinn góður
gjörningur.
Sverrir Hermannsson
Næsta dag var var ég aftur
komin í Laxdalshús og að þessu
sinni gekk ég upp á loftið til að
hitta smiðinn Sverri Hermanns-
son og fræðast frekar af honum
og skoða handarverkin hans.
Hann var að leggja síðustu
hönd á lítið klósett, sem er algjört
skilyrði fyrir vínveitingaleyfi, því
eins og margir vita rennur vínið
rauða og hvíta hratt í gegnum
mannlegan líkama. Tvö klósett
eru lágmark. Hann réttir úr bak-
inu til að sýna mér, hvemig allt er
úr viði, hespur, lokur, listar,
meira að segja þakrennur eru úr
tré. Hann er að ljúka við að gera
við gamla hurð og segir að Hjör-
leifur Stefánsson arkitekt, sem
hefur umsjón og eftirlit með við-
gerðinni, sé afar ánægður í hvert
sinn, sem hægt sé að notast við
gamalt, í gömlu húsi sé gömul
hurð margfalt betri en ný, sé hún
nothæf. En því miður var sorg-
lega lítið nýtilegt af uppruna-
legum viðum hússins, það hefur
verið endumýjað að 80 hund-
raðshlutum. Hjörleifur valdi nýja
viðinn fyrir sunnan en hann er á
vegum Þjóðminjasafnsins, sem
hefur yfírumsjón með friðun
gamalla húsa.
Hann sýnir mér, hvar gamli og
nýji viðurinn mætast og lætur mig
þreifa á gömlu skarsúðinni og
rennisúðinni, sem liggur utan á
henni. Annars er öll klæðning ný,
að utan og innan, en það vantar
fjármagn til að ljúka henni á loft-
inu, þar sem glerullin er ennþá
ber. Vonandi verður hún þó
komin á bak við þiljur að ári, þeg-
ar húsið verður 190 ára.
Ég spyr Sverri um uppruna
hans sjálfs og hann segist vera
borinn og bamfæddur innar í
Fjörunni og aldrei átt heima
norðar en hér. Hann hafi barn
leikið sér í kringum Laxdalshús
og muni vel að þar áttu stundum
heima fjórar fjölskyldur f einu,
svo nærri má geta, að einhvem
tíma hafi verið þröngt setinn
bekkurinn. Hann segist alltaf
hafa haft áhuga á öllu viðvíkjandi
timbri, en sé fyrsti smiðurinn í
sinni ætt. Faðir hans var verka-
maður hér á eyrinni og þótti
handlaginn maður.
Sverrir lærði trésmíðar á Akur-
eyri og fékk meistararéttindi
1953. Hann hefur lítið yndi af
uppmælingarvinnu, en þeim mun
meiri ánægju af að velta fyrir sér
hverri spýtu. Hann hefur tamið
sér nýtni og einu sinni byggði
hann hús og gat pakkað afgangin-
um í einn poka. Hann hefur unn-
ið við endurbyggingu mörg s.l. ár
gerði m.a. upp Grundarkirkju,
Friðbjarnarhús ogTúliníusarhús,
sem er mikið skrauthýsi rétt
norðan við Laxdalshús. Núna er
hann með 6-7 hús á sínum vegum.
Hann minnist á að það hafi verið
óánægja hjá mörgum, þegar átti
að fara að gera við þessi gömlu
hús, en nú eru allir ánægðir.
Við spjölluðum ekki lengi. Það
var umgangur á loftinu, enda
miður vinnudagur og Langbræk-
ur mættar á staðinn og farnar að
undirbúa uppsetningu á næstu
myndlistarsýningu hússins. Ég
kunni heldur ekki við að tefja
smiðinn lengi frá verki sínu. En
þess má að lokum geta að Sverrir
Hermannsson talar svo fallega að
athygli vekur. Enda kom maður
frá Háskólanum um daginn,
sagði hann, og bað hann að tala
inn á band til að geyma fram-
burðinn, maðurinn hafði tekið
eftir, hvernig hann lýsti húsun-
um, sem hann hefur gert við, í
sjónvarpinu í vor.
En þó að fólk þyrpist ekki að
honum til að heyra hann segja frá
þá er enginn svikinn, sem lítur á
handbragð hans á Laxdalshús-
inu.
Akureyri 9. júlí
Steinunn Jóhannesdóttir.
Sunnudagur 15. júlí 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7