Þjóðviljinn - 22.08.1984, Blaðsíða 6

Atvinna
u.aus er til umsóknar staða forstöðumanns á barna-
heimilinu á Dalvík, einnig er laus til umsóknar staða
við barnagæslu, fóstrumenntun æskileg. Umsóknar-
fresturertil 10. sept. n.k.. Upplýsingarveitirfyrirhönd
félagsmálaráðs Kristín Gestsdóttir s. 96-61323 og
Þóra Rósa Gestsdóttir s. 96-61411. Umsóknum skal
skila á skrifstofu Dalvíkurbæjar.
Félagsmálaráð Dalvíkur.
Dagvistun barna
á einkaheimilum
Mikill skortur er á heimilum hér í borginni sem taka
börn til dagvistunar, þó sérstaklega í eldri hverfum.
Eru þeir sem hafa hug á að sinna því, beðnir að koma
til starfa sem fyrst til að mæta þeirri þörf sem alltaf
skapast á haustin. Vinsamlega hafið samband í síma
22360, umsjónarfóstrur Njálsgötu 9.
Friðardagar í
Félagsstofnun stúdenta
v/Hringbraut
í dag:
Kl. 17-opnunsýningaráverkum 11 norrænna grafík-
listamanna.
Kl. 21 - blönduð dagskrá, opið hús.
Dr. Jan Williams Bretlandi, ávarp.
Ingunn Simonsen Færeyjum, syngur.
Sara Brownsberger USA, flytur Ijóð.
Edda Þórarinsdóttir syngur.
Kvartett leikur flautukvartetta eftir Mozart.
Kynnir Viðar Eggertsson.
Friðarsinnar fjölmennið
Útboð -
loftræsing
Stykkishólmshreppur óskar eftir tilboðum í smíði og
uppsetningu loftræsikerfis í nýbyggingu Gagnfræða-
skólans í Stykkishólmi.
Útboðsgögn verða afhent hjá Verkfræðistofunni Fjar-
hitun h.f., Borgartúni 17, Rvík., gegn 2500 kr. skila-
tryggingu.
Tilboð verða opnuð föstudaginn 31. ágúst n.k. kl.
11.00 f.h. hjá Fjarhitun h.f.
Útboð
Tilboð óskast í að leggja dreifikerfi hitaveitu fyrir hita-
veitu Hveragerðis. Utboðsgögn verða afhent á skrif-
stofu Hveragerðishrepps, Hverahlíð 24 og á verk-
fræðistofunni Fjarhitun hf., Borgartúni 17, Reykjavík
gegn 1000.- kr. skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á skrifstofu Hveragerðishrepps
3. september 1984 kl. 11.
Gangavörður
óskast til starfa í Varmárskóla Mosfellssveit. Laun
samkvæmt kjarasamningi BSRB. Umsóknum sé
komið í pósthólf 120 Varmá fyrir 1. september n.k.
Ljósmóður
vantar á Sjúkrahúsið á Egilsstöðum sem fyrst. Upp-
lýsingar gefur hjúkrunarforstjóri í síma 97-1631 eða
97-1400.
Valdabarátta
í Teheran
Að undanförnu hafa ýmsar
fremur ruglingslegar og óljós-
ar kviksögur verið að berast
frá íran, en þótt erfitt sé að
henda reiður á því sem þar er
að gerast, þykir sennilegt að
þar fari nú fram mikil valdabar-
átta eða sé a.m.k. í uppsigl-
ingu, og muni það fara eftir
úrslitum hennar hvernig málin
þróast í landinu næstu árin.
Snemma í þessum mánuði til-
kynnti Bani Sadr, fyrrverandi
forseti írans, að samkvæmt áreið-
anlegum heimildum frá Teheran
hefði Khomeini erkiklerkur feng-
ið mjög alvarlegt hjartaáfall 12.
júlí og hefði honum varla verið
hugað líf í tvo sólarhringa, en síð-
an hefði hann þó farið að hjarna
við. Bætti Bani Sadr því svo við
að þessir atburðir hefðu leitt til
þess að þeir sem harðastir væru
meðal valdamanna landsins
hefðu farið á stúfana til að reyna
að tryggja sér völdin ef Khomeini
félli frá, og hefðu þeir m.a. gert
harða hríð að þeim, sem taldir
væru andstæðingar núverandi
stjórnar. Taldi Bani Sadr að
meira en hundrað og fimmtíu
stjórnarandstæðingar úr ýmsum
flokkum hefðu verið teknir af lífi
um miðjan júlí.
Erkiklerkur
virðist ern
Rétt er að taka slíkum sögum
með nokkurri varúð. Þar sem
Khomeini erkiklerkur er nú mjög
við aldur og kemur sjaldan fram
opinberlega er eðlilegt að ýmsar
sögusagnir myndist um heilsufar
hans, og við því má jafnframt bú-
ast að Bani Sadr, sem er einn
helsti leiðtogi írana í útlegð,
reyni að grafa undan
stjórnvöldum í Teheran með því
að koma á kreik sögum um að
þau standi að einhverju leyti
tæpt. En ekkert hefur komið
fram opinberlega sem bendir til
þess að Khomeini erkiklerkur
hafi orðið fyrir varanlegu
heilsutjóni, og 9. ágúst, fáum
dögum eftir að Bani Sadr hafði
sagt að hann hefði fengið hjartaá-
fall, hélt erkiklerkurinn ræðu í
bænahúsi í Teheran, og virtist þá
vera við sæmilega heilsu bæði
andlega og líkamlega. Hann svar-
aði jafnvel Bani Sadr með því að
segja að vegur íslamska lýðveld-
isins væri ekki háður neinum
ákveðnum manni eða mönnum:
„Menn mega ekki halda að ís-
lamska lýðveldið hrynji þótt ein-
hver maður deyi“, sagði hann.
Þótt enginn bilbugur virðist
þannig vera á Khomeini og hann
sé kominn af ætt, sem fræg er
fyrir langlífi (sagt er að faðir hans
hafi orðið meira en hundrað ára:
ef sonurinn stendur sig jafn vel,
má búast við því að hann stjórni
íran fram í byrjun næstu
aldar...), bendir samt ýmislegt til
þess að mikil togstreita eða
valdabarátta sé nú komin upp
meðal ráðamanna í Teheran.
Eigist þar við menn, sem vilji
slaka nokkuð á klerkastjórninni í
landinu, taka upp eðlilegt sam-
band við stjórnir á Vesturlöndum
og finna lausn á styrjöldinni við
frak, og svo aðrir, sem vilji halda
til streitu þeirri stefnu, sem fylgt
hefur verið síðan klerkastjórnin
komst til valda.
Flugvélarán
Svo virðist sem „stranglínu-
mennirnir" hafi haft frumkvæðið
að undanförnu og séu þeir að
reyna að tryggja sér völdin og
koma í veg fyrir nokkra slökun,
þótt Khomeini falli frá. Fyrsta
atvikið sem benti á þetta - og
Bani Sadr taldi að stæði í sam-
bandi við „hjartaáfall" Khom-
einis - var ránið á frönsku flug-
vélinni, sem var á leið frá Frank-
furt til Parísar í byrjun ágúst.
Neyddu ræningjarnir flugmann-
inn til að fljúga vélinni til Teher-
an með viðkomu í Líbanon og á
Kýpur, og var farþegum síðan
sleppt eftir samningaviðræður
ræningjanna og íranskra stjórn-
valda. En fréttaskýrendur kom-
ust fljótlega á þá skoðun, að íran-
skir ráðamenn hefðu leikið
tveimur skjöldum í þessu máli.
Samkvæmt vitnisburði flug-
manna og farþega höfðu ræningj-
arnir ekki skotvopn heldur ein-
ungis eitthvað sem þeir sögðu
sjálfir að væri sprengiefni, þegar
þeir komu fyrst fram á sjónar-
sviðið skömmu eftir flugtak í
Frankfurt, en eftir að vélin lenti í
Teheran voru ræningjarnir
skyndilega komnir með vélbyssur
og annan útbúnað. Lá beinast við
að álykta að þeir hefðu fengið
þetta allt á flugvellinum í Teher-
an, en það gátu þeir ekki nema
einhverjir háttsettir menn væru í
vitorði með þeim.
Nú höfðu nokkru áður farið
fram óformlegar og leynilegar
viðræður milli sendimanna Te-
heranstjórnarinnar og fulltrúa
franskra stjórnvalda til að reyna
að koma sambandi ríkjanna
tveggja í eðlilegt horf. Töldu
fréttaskýrendur því að flugvéla-
rán þetta væri tilraun stranglínu-
manna til að spilla fyrir viðræðum
af því tagi og koma í veg fyrir að
hófsamari mönnum í Teheran
takist að koma aftur á samstarfi
við stjórnir á Vesturlöndum og
rjúfa einangrun landsins.
Tundurdufl
Önnur aðgerð stranglínu-
manna var í sambandi við tundur-
duflin, sem sett voru í Súesflóa og
Rauða hafið. Ekki er enn ljóst
hverjir bera ábyrgð á þessum
tundurduflum: írönsk stjórnvöld
neita því að þau eigi nokkurn hlut
í málinu, en margir telja þó að
einhverjar klíkur í Teheran hafi
komið duflunum fyrir í samvinnu
við Líbýumenn. En hvernig sem
það er, þá hefur útvarpið í Teher-
an lofsungið þessar aðgerðir og
hrósað mjög þeim hryðjuverka-
mönnum sem stándi á bak við
þær. „Hrokafullu stórveldin eru
þess ekki megnug að bjarga skip-
unum, sem eyðilegging vofir yfir
á hverjum degi“, sagði útvarpið,
og bætti svo við að hryðjuverka-
mennirnir myndu hér eftir ógna
bandarískum hagsmunum hvar
sem þeir væru. Þessi afstaða er
vitanlega einnig til þess fallin að
einangra frana enn frekar og
koma í veg fyrir að þeir geti tekið
upp eðlilegt samband við stjórnir
þeirra landa sem eiga hagsmuna
að gæta í siglingum um Súesskurð
og Rauða hafið.
Atburðir af þessu tagi virðast
gefa til kynna að staða stranglínu-
manna í Teheran sé mjög sterk,
en það er þó engan veginn víst.
Bani Sadr heldur því fram að þeir
séu í rauninni búnir að tapa spi-
linu og þetta séu örvæntingarfull-
ar en vonlausar tilraunir þeirra til
að ná yfirtökunum. Hann er að
vísu ekki hlutiaus aðili og því erf-
itt að dæma um kenningar hans.
Það sýnir hins vegar meira um
þróun mála í Teheran, að þegar
Khomeini erkiklerkur tók til
máls í bænahúsinu 9. ágúst, for-
dæmdi hann mjög berlega bæði
flugvélarán og tundurduflagildr-
ur og setti þá um leið ofan í við
stranglínumenn.
Rœða
erkiklerks
í ræðu sinni varaði erkiklerkur
ráðamenn landsins við öllum að-
gerðum sem stofna lífi saklausra
manna í hættu. „Hvernig er hægt
að lýsa blessun sinni yfir ein-
hverju, sem brýtur í bága við al-
menningsálitið í heiminum,
kenningar Múhameðstrúar og
skynsemina?“, sagði hann og
bætti svo við: „Áróðursmenn
segja að útvarpið í Teheran hafi
haldið því fram að aðgerðir ræn-
ingjanna hafi verið réttmætar.
Þetta er rangt, og útvarpið á ekki
að halda slíkum skoðunum fram.
Það þarf að koma í veg fyrir slíkt.
Útvarpið á ekki að birta yfirlýs-
ingar, sem gætu skert heiður
írans. Það að flytja saklausa
menn frá einum stað til annars og
setja tundurdufl á siglingaleið
stofnar lífi þessara saklausu
manna í hættu. Hvernig geta ír-
anir og Múhameðstrúarmenn
leyft slíkt? Hvernig geta þingið
og íransstjórn leyft slíkt?“
Það má telja víst að valdabar-
áttan sé rétt að hefjast í Teheran,
en ræða erkiklerksins bendir þó
til þess að íransstjórn muni leitast
eftir því á næstunni að bæta sam-
búðina við stjórnir á Vestur-
löndum, og muni valdabaráttan
naumast tefja fyrir því til lengdar.
(eny. eftir Le Monde
og Libération)
6 SIÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 22. ágúst 1984