Þjóðviljinn - 01.05.1985, Blaðsíða 15

1. MAI
Ávarp 1. maí nefndar Fulltrúaráðs verkalýðsfélaganna í Reykjavík,
Bandalags starfsmanna ríkis og bæja og Iðnnemasambands íslands
Fyrir þjóðfélagi
þar sem jöfnuður ríkir
Á alþjóðlegum baráttudegi
verkalýðsins fylkjum við liði,
lítum yfir farinn veg, hugum að
verkefnum næstu framtíðar,
minnum á hugsjónina um frelsi,
jafnrétti og bræðralag og búum
okkur til átaka um aukin réttindi
og betri lífskjör.
íslenskt launafók hefur á und-
anfömum tveimur ámm mátt
sæta harkalegri árásum á kjör sín
og mannréttindi af hálfu ríkis-
valdsins en þekkst hefur um ára-
bil.
Samningsrétturinn var afnum-
inn á vordögum 1983 og lögfest
bann við vísitölubindingu launa.
Þó okkur hafi tekist að knýja
stjómvöld til þess að afnema
bann við gerð kjarasamninga er
enn bann við hverskonar vísitölu-
bindingu launa. Allt bendir þó til
þess að þau lög verði ekki fram-
lengd. Þá fyrst höfum við endur-
heimt að fullu samningsrétt okk-
ar.
Þýðingarmesta viðfangsefni
okkar nú er því að móta mark-
vissa áætlun um endurheimt og
tryggingu þess kaupmáttar, sem
var fyrir afnám samninga 1983.
Til þess að hrinda þeirri áætlun í
framkvæmd þarf einhuga og sam-
henta verkalýðshreyfingu, þar
sem allir félagsmenn em virkir
þátttakendur.
Markmið okkar em því skýr og
ótvíræð.
-Við stefnum að endurheimt
kaupmáttarins.
- Við stefnum að tryggingu
kaupmáttar.
- Við stefnum að sérstakri
hækkun lægstu launa.
Verkalýðsfélögin líta einnig
fram á veginn og aldrei má
gleymast sú skylda sem á þeim
hvílir, að gæta hagsmuna þeirra
sem minnst mega sín, að berjast
fyrir auknu frelsi og meiri jöfn-
uði, að berjast fyrir þjóðfélags-
breytingum sem leiða til þess að
af vinnandi fólki verði aflétt vinn-
uþrældómi annarsvegar og ör-
yggisleysi óstöðugrar atvinnu
hinsvegar.
Því viljum við mannsæmandi
eftirlaun fyrir launafólk.
Við viljum atvinnuöryggi fyrir
fiskverkunarfólk.
Við viljum mannsæmandi
starfsumhverfi og vinnuað-
stæður fyrir allt vinnandi fólk.
Við viljum dagvistarrými fyrir
böm þeirra foreldra sem þess
óska.
Við okkur blasir misskipting
auðsins, sóun og rangar fjárfest-
ingar. Við krefjumst nýrrar at-
vinnustefnu sem tryggi skynsam-
lega ráðstöfun fjármuna í at-
vinnulífinu, atvinnuöryggi og rétt
vinnandi fólks til að hafa áhrif á
fjárfestingar og vinnuumhverfi.
Við vitum að launafólk er að
shgast undir nær óbærilegum
húsnæðiskostnaði. Hundmðfjöl-
skyldna um land allt standa nú
frammi fyrir því að geta ekki
staðið í skilum með afborganir af
lánum. Við blasir eignaupptaka
og húsnæðismissir, verði ekki að
gert. Ungt fólk getur ekki eignast
íbúðir, leiguhúsnæði er dýrt og af
skornum skammti.
Þess vegna krefjumst við tekj-
ujafnandi skattakerfis og mót-
mælum hugmyndum um virðis-
aukaskatt.
Við krefjumst öryggis til handa
leigjendum og byggingu leiguí-
búða á félagslegum gmndvelli.
Við krefjumst aukins fjár til
verkamannabústaða.
Við krefjumst varanlegra
lausna í húsnæðismálum, með-
al annars með lækkun vaxta og
lengingu lána.
Við ítrekum enn að þá því að-
eins getum við sætt okkur við
verðtryggingu fjárskuldbind-
inga að kaupmáttur launanna
sé einnig tryggður.
Nú sem fyrr búa miljónir
manna víða um heim við ófrelsi,
ófrið, hungur og vanþekkingu.
Bilið milli ríkra þjóða og snauðra
hefur breikkað, mannréttindi eru
fótum troðin og heilum þjóðum
haldið í helgreipum hervalds. í
Suður-Afríku er fjölskyldum
tvístrað, fólk aðskilið eftir litar-
hætti, hinir hvítu og ríku drottna
yfir hinum fjölmenna svarta og
fátæka meirihluta, í skjóli ógnar
og ofbeldis. Vopnabúrin stækka,
helsprengjum fjölgar, hver-
skonar stríðsrekstur og hernaðar-
brölt er stóraukið. Árlega verja
herveldin meiri fjármunum en
þarf til að brauðfæða hina hung-
ruðu og margfalt hærri upphæð-
um en nauðsynlegar eru til að út-
rýma sjúkdómum, ólæsi og ör-
birgð.
Þess vegna lýsum við fordæm-
ingu okkar á framleiðslu ger-
eyðingarvopna.
Við lýsum samstöðu okkar
með þeim sem berjast fyrir
friði og afvopnun.
Við viljum að Alþingi lýsi því
yfir að kjamorkuvopn verði
aldrei leyfð á íslandi.
Við viljum að Norðurlönd og
hafsvæði norðursins verði lýst
kjarnorkuvopnalaust svæði.
Við mótmælum áformum um
uppsetningu ratsjárstöðva og
önnur aukin hemaðarumsvif á
landi okkar.
Við lýsum yfir þeim vilja okkar
að ísland verði herstöðvarlaust
land, utan allra hernaðar-
bandalaga.
Á ári æskunnar blasir við
okkur sú staðreynd að kyn-
slóðir framtíðarinnar munu
alast upp í skugga gereyðingar-
vopna, sem geta eytt allri
heimsbyggðinni margfaldlega.
Hvenær sem er getur tortím-
ingin orðið jafnvel fyrir slysni
eina saman.
Á ári æskunnar er það hlut-
skipti miljóna vel menntaðra
ungmenna í iðnríkjum vestur-
landa að fá enga vinnu. Sköp-
unargleði og athafnaþrá fá
ekki útrás, með þeim afleiðing-
um meðal annars, að margvís-
leg vímuefni eyðileggja líf og
framtíð þeirra sem verst verða
úti, en á sama tíma eiga miljón-
ir ungmenna engan kost á
menntun.
Aldrei fyrr hefur mannkynið
átt j afn mikinn auð, aldrei áður
hefur tækniþekkingin staðið á
hærra stigi, aldrei fyrr hafa
menntunarmöguleikar verið
jafn miklir. Aldrei áður hefur
mannkynið átt betri möguleika
á að búa æskufólki sínu bjarta
framtíð.
Með hugsjónina um frelsi,
jafnrétti og bræðralag mun
verkalýðshreyfingin berjast
fyrir þjóðfélagi framtíðarinn-
ar, þjóðfélagi þar sem auður og
þekking sem verkafólk skapar
með vinnu sinni er tekið í þjón-
ustu þess, þjóðfélagi þar sem
jöfnuður ríkir.
F.h. Fulltrúaráðs
verkalýðsfélaganna
í Reykjavík
Halldór Jónasson.
Björk Jónsdóttir.
Hreinn S. Hjartarson.
Hjálmar Bjarnason.
Sigfinnur Sigurðsson.
Guðmundur Hallvarðsson.
Sigurður Pólsson.
Matthildur Einarsdóttir.
F.h. Bandalags starfsmanna
ríkis og bæja
Sigurveig Sigurðardóttir.
Guðrún Árnadóttir.
F.h. Iðnnemasambands ís-
lands
Kristinn H. Einarsson.
1. maí ávarp Samtaka kvenna á vinnumarkaðinum
Sú ríkisstjóm, sem nú situr við
völd, hefur gert grimmari atlögu
að íslensku launafólki en þekkst
hefur um áratugaskeið. í valdatíð
hennar hafa launin lækkað um
30%. Það samsvarar því að
launþegi á lágmarkslaunum
(14.075 kr.) afhendi stjóm-
völdum og atvinnurekendum 7
þús. kr. á mánuði eða hátt í 100
þús. kr. á ári. Þeir, sem hafa
hærri laun, greiða á sama hátt
meira með sér. Kjararánið hefur
bitnað harðast á láglaunastéttun-
um og þar em konur fjölmenn-
astar.
Nú er þannig ástatt á heimilum
láglaunafólks að ekki dugar að
bæði karlar og konur vinni fullan
vinnudag, heldur verður einnig
að koma til aukavinna nótt sem
nýtan dag. Þó ná endar ekki sam-
an. Láglaunakonur, sem vinna
einar fyrir heimilinu, verða að
taka hverju sem býðst og þrátt
fyrir tvöfaldan vinnudag og
þrælkun í erfiðustu störfunum
geta þær aldrei um frjálst höfuð
strokið.
Gegn launastefnu
ríkisstjórnarinnar
A þennan hátt hefur ríkis-
stjórnin og gæðingar hennar lagt
klafa þrældóms á almúga þessa
lands. Sú frelsissvipting sem
vinnuþrælkunin felur í sér sýnir
best h'tilsvirðingu og skilingsleysi
stjórnvalda á kjömm launafólícs.
Niðurlæging launafólks er al-
gjör. Að nýju er fólk hneppt í
fjötra fátæktar - þeirrar fátæktar
sem kemur fram í ógreiddum
reikningum, kreditkortum og
matarúttektinni hjá Bogesen, og
skuldabagginn stækkar um hver
mánaðamót.
Sagan segir okkur að fátækt og
vinnuþrældómur fæðir oft af sér
félagsleg og persónuleg vanda-
mál, sérstaklega vegna þess að
fólk reynir í lengstu lög að fela
örðugleika sína.
Aðgerðir stjórnvalda vegna
þessa mannlega þáttar hafa falist
í niðurskurði á allri opinberri
þjónustu sem nú á að sinna í anda
frjálshyggjunnar. Ef ríkisstjórnin
fær óáreitt að framfylgja stefnu
sinni verður uppbyggingarstarf
síðustu kynslóða brotið niður. Þá
fá þeir einir að ganga
menntaveginn sem fjármagnið
hafa og umönnun ungra og aldr-
aðra verður háð markaðslögmál-
unum. Þessu verður launafólk að
neita og krefjast samneyslu í stað
einkaneyslu.
Stéttaskiptingin í landinu verð-
ur skýrari. Þessi ríkisstjóm hefur
að markmiði að efla eignasöfnun,
einkaneyslu og valdastöðu fárra
útvalinna á kostnað almenns
launafólks.
Við verðum að snúa vöm í
sókn.
BSRB-verkfallið í haust var
dæmi um samtakamát og baráttu-
hug launafólks. Þar sást að fólk
hafði bæði vilja og afl til að knýja
á um bætt kjör.
Þar sást einnig að barátta og
samstaða er eina raunhæfa leiðin
fyrir verkalýðshreyfinguna -
verkfallsrétturinn er það vopn
sem bítur. Kjaradómur eða
samningamakk fárra skilar litlum
árangri.
Samtök kvenna á vinnumark-
aði vara við lokuðum samningum
og samráði verkalýðsforystunnar
við vinnuveitendur og ríkisvald.
Lýðræðisleg forsenda fjölda-
virkni er sú að félagsmenn eigi að
móta þá kröfugerð sem forystan
síðan fer fram með.
Launaliðir samninga verða
lausir 1. september ef forystan
semur ekki af sér. Því verður nú
þegar að hefja undirbúning að
aðgerðum í haust - annað er ekki
hægt.
Að mati Samtaka kvenna á
vinnumarkaðinum eru eftirfar-
andi kröfur mikilvægastar:
• TAFARLAUS KAUPHÆKK-
UN. Samtök kvenna á vinnu-
markaðinum taka undir kröfuna
um 20 þús. kr. lágmarkslaun og
að laun þar fyrir ofan hækki síðan
um jafna krónutölu.
• ENGIR KAUPTAXTAR
UNDIR LÁGMARKSLAUNUM.
Við krefjumst þess að tvöfalda
launakerfið verði afnumið í eitt
skipti fyrir öll. Það er smánarlegt
að greiða verkafólki bónus og yf-
irvinnu á töxtum, sem eru langt
undir lágmarkslaunum, þó svo að
það spari atvinnurekendum væn-
an skammt af launatengdu gjöld-
unum.
• AT VINNUÖRY GGI FYRIR
FISKVERKAFÓLK. Því þurfa
sumir hópar launafólks að búa
við öryggisleysi og vera án lág-
marksuppsagnarfrests - og háðir
geðþóttaákvörðunum atvinnu-
rekenda ? ? ?
• VISITÖLUBINDING
LAUNA. Reynslan frá í haust
sýnir að það er glæpsamlegt að
semja án vísitölubindingar. Ræn-
ingjastjómin tók kjarabót launa-
fólks til baka með einu penna-
striki. „Rauð strik og punkta-
kerfi“ eru ekki vísitölubinding og
gefa stjóminni vald til að ráðsk-
ast með launin áfram. Við höfn-
um þessum blekkingarleik og
krefjumst VÍSITÖLUBIND-
INGAR á ný.
Launafólk, göngum sameinuð til
baráttu - krefjumst réttlætis.

Ml&vlkudagur 1. maí 1985 PJÓÐVILJINN - SÍÐA 15