Þjóðviljinn - 18.09.1985, Qupperneq 14

VtÐHORF
Sihanouk og fjöldamorðin í Kampúseu
Ríkisstjórn Pols Pots var við
völd í Kampúscu frá miðju ári
1975 til loka árs 1978, en þá var
henni steypt með aðstoð Víet-
nama. A þessum þremur og hálfa
ári tókst henni að koma um þrem-
ur af rúmlega átta milljónum íbúa
landsins fyrir kattarnef, ýmist
með beinum morðum, vinnu-
þrælkun eða svelti. Enn, tæplega
sjö árum síðar, er hún viður-
kennd sem eina lögmæta stjórn
landsins á þingi Sameinuðu þjóð-
anna. Það gerist einkum fyrir
stuðning Bandaríkjastjórnar og
leppa þeirra víðs vegar um heim
m.a. ríkisstjórnar íslands. Noro-
dom Sihanuk, titlaður „þjóð-
höfðingi Kampúseu” er alþjóð-
legur sendifulltrúi ríkisstjórnar
Pols Pots. Hann cr nú mættur til
leiks til að treysta vináttuböndin
við leppana á íslandi.
Smáupprifjun
Talið er að í Víetnamstríðinu
hafi um 1 milljón Víetnama og
600.000 Kampúseumanna verið
drepin og nokkrar milljónir til
viðbótar limlestar eða hlotið var-
anleg líkamleg örkuml.
Kampúsea varð fyrst alvarlega
fyrir barðinu á Bandaríkjaher,
þegar Nixon ákvað skömmu eftir
að hann varð forseti að gera
innrás í landið í apríllok 1970.
Eins og kunnugt er liggur Kam-
púsea að syðri hluta Víetnam og
höfðu skæruliðar þjóðfrelsis-
hreyfingarinnar (FNL) þar aðset-
ur. Skömmu áður hafði Banda-
ríska leyniþjónustan staðið á bak
við valdarán, sem velti Sihanouk
þáverandi konungi Kampúseu úr
sessi. Hann hafði fram að þessu
reynt að vingast við alla og halda
landi sínu utan við hernaðarátök.
Til dæmis leyfði hann FNL að
nota Ho-Chi-Minh stíginn og
höfnina Sihanoukville til birgða-
flutninga. Nýja rfkisstjórnin í
Phnom Penh, sem var undir for-
sæti Lons Nols, vingaðist strax
við Bandaríkjastjórn, sem studdi
hana hernaðarlega. Þar með
hafði víetnömsk alþýða eignast
nýjan óvin. Sihanouk var á sí-
felldum þeytingi um allan heim
en dvaldi þess á milli í Peking og
fylgdist spenntur með framgangi
skæruliða, sem nutu stuðnings
Kínverja.
eftir Gylfa Pál Hersi
réttdræpir hvar sem í þá náðist.
Þannig er talið að í upphafi tíma-
bilsins hafi læknar verið um 500
talsins og læknastúdentar um
3500. í lok tímabilsins voru lækn-
hættu. Bandaríska heimsvalda-
stefnan var staðráðin í að stöðva
byltingarþróunina í Indókína.
Kínverska skrifræðið var komið í
heilagt bandalag við Bandaríkja-
„Við megum aldrei gleyma
glæpaverkunum í Víetnam og
Kampúseu. Við verðum að draga af
þeim rétta lœrdómau.
Bandaríski sendiherrann í Sa-
igon læddist burt af þaki sendi-
ráðsins með þyrlu 30. apríl 1975
og þar með lauk beinum af-
skiptum Bandaríkjahers í Víet-
nam. Hálfum mánuði áður, eða
nánar tiltekið 17. apríl, komu
skæruliðar (Rauðu Khmerarnir)
til Phnom Penh við mikil fagnað-
arlæti íbúanna. Þeir voru fegnir
að vera lausir við Lon Nol,
strengbrúðu Bandaríkjastjórnar,
og ánægðir með að vera lausir við
stríðsrekstur Bandaríkjanna og
loftárásir þeirra. Ríkisstjórnin
var undir forsæti Pols Pots.
Þegar sama daginn og Pol Pot
komst til valda fyrirskipaði hann
að allir íbúarnir (tvær milljónir
talsins) yfirgæfu höfuðborgina
samstundis, meira að segja spítal-
arnir voru tæmdir. Hermenn
ríkisstjórnar Lons Nols sem gáf-
ust upp sjálfviljugir voru um-
svifalaust skotnir á staðnum.
Sömu sögu er að segja um þá sem
komið höfðu nálægt fráfarandi
ríkisstjórn, skrifstofumenn og
aðrir. Þá var Rauðu Khmerunum
mjög í nöp við menntamenn og
alveg sérstaklega lækna sem voru
arnir orðnir 50 og læknastúdentar
um 720.
Landamœra-
erjur
Samfélagið var skrúfað nokkr-
ar aldir aftur í tímann. Nú áttu
allir að vera bændur. Komið var á
fót þrælaskipulagi og blóðugar
hreinsanir áttu sér stöðugt stað.
Þessa ógeðfelldu sögu er óþarft
að tíunda hér. En á þeim þremur
og hálfa ári sem böðlar Pols Pots
voru við völd voru um þrjár
milljónir manna drepnar beint
eða óbeint. Þegar ríkisstjórnin
komst til valda voru íbúar Kam-
púseu átta til níu milljónir talsins,
en í árslok 1978 voru þeir orðnir
rétt rúmlega fimm milljónir. Kín-
verska ríkisstjórnin sá Pol Pot
fyrir vopnum.
Fljótlega eftir að ríkisstjórn
Pols Pots komst til valda hófust
landamæraerjur milli þeirra og
Víetnama. Pol Pot kom upp
miklum her við landamærin og
ávinningar byltingarinnar voru í
stjórn eftir heimsókn Nixons,
bandalag sem beindist gegn Ví-
etnömsku byltingunni.
Því ákvað ríkisstjórnin í Hanoi
að gera innrás í landið í lok ársins
1978 í samvinnu við Kampúse-
anska kommúnista, svokallaða
Khmer Viet Minh. Innrásar-
hernum var fagnað gífurlega og
reyndist tiltölulega létt verk að
stökkva her Pols Pots á brott. Við
tók uppbygging efnahagsins,
menntun alþýðu og almenn
endurreisn landsins. Þrátt fyrir
mikla erfiðleika hefur þessu mið-
að vel.
Heilum fimm mánuðum eftir
að Pol Pot náði völdum sneri
Sihanouk aftur til Kampúseu.
Honum var tekið fálega og hvarf
hann aftur á braut í apríl 1976 og
varfjölskyldahanstekin aflífi. A
árunum 1978-1980 reyndi hann
árangurslaust að byggja upp
þriðja aflið. Árið 1981 hvöttu
Kínverjar ákaft til sameiningar
allra afla sem börðust gegn
stjórninni í Phnom Penh. Síðan
hefur Sihanouk verið alþjóðlegur
sendifulltrúi Pol Pot stjórnarinn-
ar.
Styðjum byltinguna
Pol Pot stjórnin var hrakin frá
völdum í janúar 1979. Hún er enn
tæplega sjö árum síðar fulltrúi
Kampúseu hjá Sameinuðu þjóð-
unum, fyrst og fremst fyrir til-
stuðlan Bandaríkjastjórnar og
vina þeirra s.s. íslensku ríkis-
stjórnarinnar. Spurningin snýst
ekki einungis um diplómatísk
réttindi. Sameinuðu þjóðirnar og
ýmsar alþjóðastofnanir dæla pen-
ingum í herlið Pols Pots. Kam-
púseumenn hafa hins vegar afar
takmarkaðan aðgang að peninga-
stofnunum, þrátt fyrir geypilega
þörf. Þetta hlyti að breytast með
breyttum diplómatískum réttind-
um. Kampúseumenn verða eink-
um að reiða sig á aðstoð Víet-
nams, Sovétríkjanna og Kúbu.
Byltingin í Víetnam var Kúbön-
um mikilvæg, þar sem hún létti
þrýsting bandarísku heimsvalda-
stefnunnar á Kúbu á sjötta ára-
tugnum.
I framhaldi af því sem hér hefur
verið rakið verður að lýsa and-
styggð á komu þessa „þjóðhöfð-
ingja”, stuðningsmanns fjölda-
morðingja, og krefjast þess að
ríkisstjórn íslands hætti nú þegar
stuðningi sínum við stjóm Pols
Pots hjá Sameinuðu þjóðunum.
Tillaga um slíkt ætti að koma fyrir
alþingi og barátta fyrir kröfunni
ætti að hefjast nú þegar.
Ég er einn af mörgum sem
gerðist róttækur í andófinu gegn
heimsvaldastefnu Bandaríkjanna
í Víetnam. Við skuldum víet-
nömsku byltingunni slíka bar-
áttu. Við megum aldrei gleyma
glæpaverkunum í Víetnam og
Kampúseu. Við verðum að draga
af þeim rétta lærdóma.
17. september 1985
Gylfi Páll Hersir
P.S.: Þegar ég slæ þessar línur
inná ritvélina mína heyri ég sjón-
varpið fræða mig á að Sihanouk
hafi snætt kvöldverð í boði ríkis-
stjórnar Steingríms Hermanns-
sonar. Þar þykir mér kjaftur hæfa
skel.
LESENDAHORNIÐ
ÞJÓÐVILJA-
RÁÐSTEFNA
Ráöstefna um stöðu Þjóðviljans í dag
verður haldin laugardaginn 21. sept.
að Hverfisgötu 105, Reykjavík.
Ráðstefnan hefst kl. 13.00 og stendur
til kl. 18.00. Öllum félögum Utgáfufé-
lags Þjóðviljans og Alþýðubandalags-
ins er velkomið að sitja ráðstefnuna.
Dagskrá:
1. Þjóðviljinn og ný viðhorf í fjölmiðlun.
Gísli B. Björnsson
2. Fjárhagur Þjóðviljans og útbreiðsla.
Guðrún Guðmundsdóttir
3. Blað og hreyfing. Össur Skarphéðins-
son
4. Þjóðviljinn og landsbyggðin. María
Kristjánsdóttir
Ráðstefnustjóri: Mörður Árnason
Útgáfufélag Þjóðviljans
Alþýðubandalagið
r Teigahverfið
íbúamir ættu
að skammast sín
Svo mikið liggur við hjá meiri-
hluta íbúa Teigahverfisins í sam-
bandi við hús Verndar að þessar
persónur leita jafnvel eftir aðstoð
sálfræðinga og lækna og leggja
þessa ómerkilegu tillögu fyrir
borgarstjórn. Sá maður sem
reynir allt sem hann getur gert á
jákvæðan hátt fyrir félagssam-
tökin Vernd, Björn Einarsson,
stendur nú ásamt öðrum já-
kvæðum aðilum í baráttu gegn
þrýstihóp sem ekki virðist hafa
áttað sig á hinni raunverulegu
mynd hinnar jarðnesku tilveru,
þröngsýni ásamt lélegri dóm-
greind er látin sitja þar í fyrir-
rúmi.
Félagssamtökin Vernd hafa
verið með tvö hús, á Skólavörðu-
stíg og vestur á Ránargötu; þaðan
hafa engar kvartanir komið, ekki
frá neinum sem þar býr, það virð-
ist engin sérstök átylla koma þar
til greina, þar hefur allt gengið á
friðsamlegan hátt. íbúar Teiga-
hverfisins tala um að átta vist-
menn komi þar til greina; hver er
svo vitlaus í þjóðfélaginu í dag að
hann festi kaup á stóru húsi og
láti svo helming af því standa
Björn Einarsson og aðrir hjá Vernd
hafa unnið gott starf, segir Þorgeir í
bréfi sínu.
autt. Hvað eru margir íbúar í
mörgum af þessum fínu húsum í
Teigahverfinu. Ég hugsa að það
sé óhætt að nefna allavega töluna
tuttugu.
Nú ætla ég að víkja að því sem
viðkemur fangelsinu á Litla-
Hrauni og sem eins á við um
hegningarhúsið á Skólavörðustíg
9. A þessum tveimur stöðum hafa
menn úr yfirborðskenndarstétt
þjóðfélagsins sitið inni en klíku-
skapur sem ætíð hefur verið mjög
áberandi í dósmkerfinu hefur
bjargað nokkrum af þessum
náungum frá langri fangelsisdvöl,
en þeir sem minna hafa gert þeir
hafa litla undanþágu fengið.
En fyrir erfiða og harða bar-
áttu Björns Einarssonar og ann-
arra aðila sem hafa ráðin hjá fé-
lagssamtökunum Vernd í dag
hefur orðið þó nokkur breyting
til batnaðar sem því atriði við-
kemur, en eins og sést á þessu
Teigahverfismáli núna þá geta
neikvæðu öflin enn í dag jafnvel
fengið, þó ótrúlegt sé, meirihluta
borgarstjórnar á sitt band og
spurningin er hvort félagssam-
tökin Vernd nái tilgangi sínum
með húseignina á Laugateig 19.
Ég vil að endingu taka það fram
að Magnús L. Sveinsson forseti
borgarstjórnar og þeir læknar og
sálfræðingar sem ekki eru nafn-
greindir á undirskriftalistanum
ættu allir að skammast sín.
Þorgeir Kr. Magnússon
14 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Mlðvikudagur 18. september 1985