Þjóðviljinn - 24.12.1985, Qupperneq 5

MagnúS Guðjónsson, biskupsritari. Mynd: Sig.
Kirkjuþing
Arftaki hinna almennu kirkjufunda
Magnús Guðjónsson biskupsritari og mhg rœða um
Kirkjuþing, skipanþess, tilgang og störf
Það hefur atvikast svo, að undir-
rituðum blaðamanni hefur verið
falið að fylgjast með störfum
Kirkjuþings nú [ tvö eða þrjú ár.
Kannski hefur vottað fyrir því í
byrjun, að einstaka Kirkjuþings-
manni þætti það nokkurri furðu
gegna að blaðamaður frá sjálfu
„bolsa“-blaðinu skyldi vera
þarna á kreiki.
Blaðamaður mun þá hafa tæpt
á því, að sérhvert það „bolsa“-
blað sem ætlaði að standa undir
nafni, mætti blátt áfram engar
mannlegar hræringar hjá sér
leiða. Biskupar og prestar víða
um heim væru í fararbroddi
þeirra, sem berðust fyrir friði og
réttlæti og ofan í kaupið hefði svo
Kristur verið róttækasti maður
veraldarsögunnar. Ekki urðu
umræður um þessar kenningar,
enda málið ekki beint á dagskrá
þingsins þótt friðarmál bæri þar
vissulega á góma. En hvað um
það, blaðamanni var tekið með
miklum virktum og hann kunni
vel við sig í þessum hópi.
Nú er það svo, að margir vita
lítið um Kirkjuþing, skipan þess,
starfsvettvang og tilgang og gera
sér vafalaust ekki ljóst, að það
fjallar alla jafna um mörg gagn-
merk mál. Ur þessu þykir rétt að
bæta þótt í litlu verði, og því fór
blaðamaður á fund Magnúsar
Guðjónssonar biskupsritara, og
átti við hann eftirfarandi spjall.
Skipan Kirkjuþings
- Hvenær var Kirkjuþing fyrst
haldið?
- Fyrsta Kirkjuþingið var sett í
Bindindishöllinni við Fríkirkju-
veg í okt. 1958 og var það sam-
kvæmt lögum frá 1957. Biskup þá
var sr. Asmundur Guðmunds-
son. Kirkjuþing var einskonar
arftaki hinna almennu kirkju-
funda, sem áður tíðkuðust.
- Eru þingin haldin árlega?
- Þau voru lengi vel haldin
annað hvert ár en með lögum frá
1982 var svo kveðið á, að Kirkju-
þing skuli haldin árlega og jafn-
framt var Kirkjuþingsmönnum
fjölgað úr 15 í 20. Átján þeirra
eru kosnir í 8 kjördæmum, Guð-
fræðideild Háskólans kýs 1 og
fastráðnir guðfræðingar, sem
vinna í þágu þjóðkirkjunnar,
kjósa 1. Þá eiga sæti á Kirkju-
þingi biskup og kirkjumálaráð-
herra eða fulltrúi hans. Vígslu-
biskupar og Kirkjuráðsmenn
eiga rétt til þingsetu með mál-
frelsi og tillögurétti en atkvæðis-
rétt hafa þeir ekki nema þeir séu
jafnframt kjörnir þingfulltrúar.
- Hvernig skiptist landið niður
í kjördæmi?
- Það skiptist þannig: Reykja-
víkurprófastsdæmi, Kjalarnes-
prófastsdæmi, Borgarfjarðar-,
Snæfellsness- og Dalaprófasts-
dæmi, Barðastrandar- og ísa-
fjarðarprófastsdæmi, Húna-
vatns- og Skagafjarðarprófasts-
dæmi, Eyjafjarðar- og Þingeyjar-
prófastsdæmi, Múla- og Áust-
fjarðaprófastsdæmi og Skafta-
fells-, Rangárvalla- og Árnes-
prófastsdæmi.
í hverju þessu kjördæmi eru
kosnir tveir Kirkjuþingsmenn,
prestur og leikmaður, nema í
Reykjavík, þar eru kosnir tveir
prestar og tveir leikmenn.
- Hverjir kjósa Kirkjuþings-
menn?
- Prestar og prófastar, sem
hafa ábyrgð á prestakalli innan
hvers kjördæmis kjósa úr sínum
hópi 1 aðalmann og 2 varamenn.
f Reykjavík eru hinsvegar, eins
og fyrr segir, kosnir 2 prestar og 4
til vara. Síðan eru það sóknar-
nefndarmenn og safnaðarfull-
trúar hvers kjördæmis, sem kjósa
úr sínum hópi 1 fulltrúa og 2 til
vara, nema í Reykjavík, þar eru
aðalfulltrúar 2 og varamenn 4.
Kjörtímabilið er 4 ár.
- Eru einhver ákvæði um það
hvað Kirkjuþing má standa lengi
hverju sinni?
- Já, það má standa í allt að 10
daga.
- Hver kostar þinghaldið?
- Ríkið greiðir Kirkjuþings-
mönnum ferðakostnað, dagpen-
inga og þingfararkaup.
Fjölþœtt
viðfangsefni
- Hver má svo í stuttu máli
segja að séu megin verkefni
Kirkjuþings?
- Kirkjuþing fjallar um sam-
eiginleg málefni þjóðkirkjunnar
að eigin frumkvæði og leysir úr
þeim málum, sem vísað er til
þingsins af hálfu biskups, Kirkju-
ráðs, Alþingis, kirkjumálaráð-
herra og einstakra þingfulltrúa.
Því er ætlað að efla íslenska
kristni og styðja að trúar- og
menningaráhrifum í þjóðlífinu.
Það hefur ráðgjafaratkvæði og
tillögurétt um öll þau mál er
varða kirkju, presta og söfnuði
landsins og heyra undir löggjafar-
valdið eða sæta úrskurði forseta
íslands. Og eins og ég veit að þú
hefur fylgst með koma hin marg-
víslegustu mál til meðferðar á
Kirkjuþingi.
- Kirkjuþing má standa í 10
daga mest, segirðu. Getur ekki
verið öllu til skila haldið með að
sá tími endist?
- Jú, það kemur fyrir og fer þá
eftir umfangi og fjölda mála. En
ég' get fullyrt að þarna er ekki
slegið slöku við störfin. Að þessu
sinni voru málin færri en stundum
áður, ekki nema 27. Um sum eru
auðvitað skiptar skoðanir eins og
eðlilegt er og alltaf hlýtur að
vera. Svo eru önnur, sem við get-
um sagt að beri yfir og allir eru á
einu máli um þýðingu þeirra.
Dœmi
um viðfangsefni
- Viltu nefna einhver mál sér-
staklega, sem lágu fyrir síðasta
Kirkjuþingi?
- Eg get það já, þótt sú upptal-
ing verði engan veginn tæmandi.
Það er þá svar þjóðkirkj unnar við
Limaskýrslunni, sem svo hefur
verið nefnd og fjallar um skírn,
máltíð drottins og þjónustu. Það
er stórt mál, sem alger eining var
um.
Þá er það fyrri hluti skýrslu-
kirkjueignanefndar. Formaður
nefndarinnar doktor Páll Sig-
urðsson, dósent, flutti athyglis-
verða yfirlitsræðu um skýrsluna.
Kirkjuþing lagði til að forsvars-
menn ríkis og kirkju reyni að
semja um framtíðarlausn þessara
mála og það samkomulag verði
staðfest með löggjöf, kirkjumála-
ráðherra beiti sér gegn sölu kir-
kjujarða þar til frá samkomulagi
hefur verið gengið og að kirkju-
eignir verði ekki seldar nema
biskup og Kirkjuráð samþykki,
enda komi fullt verð fyrir, sem
renni í Kristnisjóð.
Síðari hluti skýrslunnar er
væntanlegur á næsta ári. Þar
tekur Ólafur Ásgeirsson, þjóð-
skjalavörður saman skrá og
greinargerð um einstakar jarð-
eignir kirkjunnar.
Ályktað var um stofnun
fræðsludeildar þjóðkirkjunnar,
þar sem sameinuð yrði sú
fræðslustarfsemi, sem nú er á
margra höndum.
Tvær ályktanir komu fram um
útvarpsmál. Var samþykkt að
fela Kirkjuráði að gera athugun á
möguleikum kirkjunnar til að
standa að útvarpsrekstri, ein sér
eða í samvinnu við aðra. Kosin
var þriggja manna nefnd til þess
að gera tillögur um hvernig kirkj-
an skuli bregðast við og hagnýta
sér hin breyttu viðhorf, sem nýju
útvarpslögin hafa í för með sér.
Samþykkt var ályktun um öldr-
unarmál þar sem bent er á brýna
þörf úrbóta í þágu aldraðra og
hvatt til þess að framlag kirkj-
unnar til þeirra mála verði bæði
veigamikið og mótandi.
Loks má nefna áskorun til
Aþingis um að taka til jákvæðrar
afgreiðslu starfsmannafrumvarp
þjóðkirkjunnar. - Margt fleira
mætti nefna en þá færi þetta rabb
okkar að verða nokkuð fyrir-
ferðarmikið.
- mhg
Þriðjudagur 24. desember 1985 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 5