Þjóðviljinn - 10.05.1986, Blaðsíða 5

DtiðmnuiNN
Umsjón:
Óskar Guðmundsson
Brubl
Reykvíkingar borga reikninginn
Spilling og bruðl. Reikningur upp á hundruð miljóna. Nesjavellir- Ölfusvatn - ísbjörninn.
Gatnagerðargjöldum við Skúlagötu sleppt. Gjöfintil Iðngarða. Vitlausar togarasölur
Flokkskírteini í Sjálfstæðisflokknum kemur sér stundum vel.Tsbjarnarbræðurn-
ir, úr innsta hring flokksins í Reykjavík, þurftu aðstoðar við þegar fyrirtæki þeirra
gekk sífellt ver. Hjálparsveitin kom í gervi borgarstjóra, sem færði þeim eigur
Bæjarútgerðarinnar á silfurfati. Reykvíkingar þurftu hins vegar að taka á sig
200 miljón króna skuld til að nýja fyrirtækið, Grandi hf. gæti byrjað með hreint
borð.
Spiliing og óráðsía í fjármála-
stjórn Sjálfstæðisflokksins hefur
kostað Reykvíkinga hundruð
miljóna á þessu kjörtímabili. Með
hertu flokksræði í borgarkerflnu
gerast gæðingar Sjálfstæðis-
flokksins æ bíræfnari, og valds-
menn flokksins, með Davíð borg-
arstjóra í broddi fylkingar, eru
orðnir svo handvissir um meiri-
hluta flokksins að þeir telja sig
ekkert hafa að óttast. Þeir leyfa
sér því nánast hvað sem er og
skella skollaeyrum við varnaðar-
orðum flokksbræðra og gagnrýni
stjórnarandstöðunnar.
Tök Sjálfstæðisflokksins á
ríkisfjölmiðlunum og múll þeirra
á Morgunblaðinu gera það hins
vegar að verkum, að mjög fáir
Reykvíkingar gera sér grein fyrir
því, hversu mjög spillingin hefur
vaxið undir núverandi borgar-
stjórnarflokki Sjálfstæðisflokks-
ins. Af sömu ástæðu hafa menn
kokgieypt þann áróður að
Reykvíkingar búi við „trausta
fjármálastjórn“. Ábendingar
Þjóðviljans og stjórnarandstöðu
hafa þó opnað augu margra fyrir
því, að stjórn Sjálfstæðisflokks-
ins á fjármálum Reykvíkinga hef-
ur veikst mjög á síðasta kjörtíma-
bili. Hún er beinlínis orðin slöpp.
Meira að segja Sjálfstæðismenn
sjálfir skynja þetta, það sást til
dæmis á grein Vilhjálms Þ. Vil-
hjálmssonar, borgarfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins í Morgun-
blaðinu á uppstigningardag. En
þar sá borgarfulltrúinn sérstaka
ástæðu til að hamra á því, að víst
væri nú fjármálastjórn flokksins
„traust"!
Ölfusvatn
- 60 miljónir
Davíð Oddsson beitti sér sér-
staklega fyrir því að borgin keypti
jörðina Ölfusvatn austur í sveit-
um. Jörðin var ekki metin á nema
á um 400 þúsund krónur. Davíð
knúði hins vegar í gegnum borg-
arstórn að Reykjavík keypti Ölf-
usvatn á 60 miljónir! Skýring
Sjálfstæðisflokksins var sú, að
jarðhita væri að finna í parti jarð-
arinnar, og þess vegna væri verj-
anlegt að greiða 60 miljónir fyrir
jörð sem er metin á 400 þúsund
krónur. Hitt er samt sem áður
staðreynd, að verði þessi hiti ein-
hvern tíma brúklegur, þá verður
það í fyrsta lagi ekki fyrr en eftir
hundrað ár.
Hin raunverulega skýring á
kaupum Davíðs á Ölfusvatninu
er auðvitað sú, að jörðin var í
eigu erfingja fyrrum áhrifamanns
í Sjálfstæðisflokknum, Sveins
Ben. Flokksítökum var beitt til
að greiða 60 miljónir króna (72 á
núvirði) fyrir jörð, sem áhrifa-
mikil fjölskylda í Sjálfstæðis-
flokknum átti.
Til að kóróna spillinguna sem
fólst í Ölfusvatnskaupunum var
svo fólgið í samningnum, að
gömlu eigendurnir máttu nota
jörðina áfram í hálfa öld án
endurgjalds, leigja hana eftir
það, byggja þrjá sumarbústaði (í
viðbót við þá sex sem fyrir voru),
bátaskýli og leggja veg. Nýi
eigandinn, Reykjavíkurborg,
mátti hins vegar ekkert gera á
jörðinni í aldarfjórðung!
Þetta er svartasta dæmið um
spillinguna, sem hefur sprottið
upp undir verndarvæng Sjálf-
stæðisflokksins.
ísbjarnar-
bræðurnir
- 200 miljónir
Á fleiri stöðum en í Ölfus-
vatnsmálinu hefur Davíð Odds-
son gengið fram fyrir skjöldu til
að nota peninga Reykvíkinga til
að hygla flokksbræðrum sínum.
Stofnun Granda hf. úr Búr og ís-
birninum er dæmigerð. ísbjörn-
inn, hið gamla flaggskip einka-
framtaksins í Reykjavík og eftir-
læti Morgunblaðsins, var á hraðri
niðurleið. Að baki flokkstjalda
var tekin ákvörðun um að bjarga
bræðrunum sem áttu fyrirtækið
með því að sameina það BÚR.
Davíð Oddsson tók þessa
ákvörðun einn. Aðrir borgar-
fulltrúar vissu ekkert um hana.
Ekki einu sinni þeir sem þó eru í
Sjálfstæðisflokknum. Einsog
aðrir borgarbúar lásu þeir fyrst
um björgunarafrek Davíðs í
Morgunblaðinu.
Málsvörn Davíðs var sú, að
hann vildi „auka hagræði í fisk-
vinnslu“ í Reykjavík. Hvers
vegna var þá BÚR ekki sameinað
Hraðfrystistöðinni, sem þó var í
næsta húsi?
Framkoman gagnvart Kirkju-
sandi, öðru frystihúsi í Reykja-
vík, sannar þó öllu betur, hvað
vakti í rauninni fyrir Davíð.
Eigendur Kirkjusands tóku hann
nefnilega trúanlegan, þegar hann
talaði um „hagræðingu" og skrif-
uðu honum bréf, og sögðust vilja
fá að vera með í sameiningunni, í
„hagræðingarskyni".
Davíð fékk að sönnu bréfið.
Hann reif það upp og las. Stakk
því svo kyrfilega undir stól, labb-
aði upp í næstu flugvél og fór til
Spánar. Bréfið komst aldrei
lengra. Kirkjusandur fékk ekki
að vera með í „hagræðingunni“.
Enda var leikurinn aðeins
gerður til að bjarga flokksbræðr-
um sem höfðu greitt dyggilega í
flokkssjóðina um árabil. Og í
ofanálag héldu ísbjarnar-
bræðurnir, landsfrægir efna-
menn, miklu af eignum sínum
óskertum, eftir samrunann. En
til að Davíð gæti borgið þessum
flokksgæðingum úr nauð þurft-
um við, óbreyttir Reykjavíking-
ar, hins vegar að taka á okkur 200
miljón króna skuld, til að ísbjarn-
arbræðurnir gætu byrjað með
hreint borð í Granda hf.
Togarasölurnar
-100 miljónir
Dæmi um vonda fjármála-
stjórn er hin fráleita sala á
tveimur togurum Bæjarútgerðar-
innar sálugu, þeim Bjarna Ben.
og Ingólfi Arnarsyni. Þeir voru
seldir á kjörtímabilinu, án aug-
lýsingar. En samanburður við
aðrar togarasölur á sama tíma
sýndu, að verðið á hvorum um sig
var um 30 miljónum of lágt. A
núvirði töpuðum við Reykvíking-
ar því samtals um 90 til 100
miljónum króna á sölu togar-
anna. Þetta ber auðvitað órækan
vott um ekkert annað en afar
slaka fjármálastjórn.
Hljómtækjakaupin
- 20 miljónir
Enn eitt dæmi um vonda fjár-
málastjórn er hvernig staðið var
að kaupum borgarinnar á hljóm-
flutningstækjum. Að öllu eðli-
legu hefðu kaupin verið boðin út.
Svo var hins vegar ekki gert. Da-
víð og vinur hans Ómar Einars-
son - sem hvorugur hefur sér-
staka þekkingu á hljómflutnings-
tækjum - fóru hins vegar í heim-
sókn til aðila í Lundúnum. Að
henni lokinni ákváðu þeir án þess
að leita víðar, að kaupa hljóm-
flutningstæki fyrir röskar 20 milj-
ónir.
Öllum sem vit hafa á ber saman
um, að þetta sé fáheyrt verð.
Öllum ber líka saman um að það
sé fáheyrt að ekki skuli hafa verið
haldið útboð á kaupunum, og
benda á það sem dæmi um einkar
óvitræna fjármálastjórn.
Til að kóróna frammistöðuna
kom svo í ljós, að Davíð hafði
gleymt því að það þurfti að borga
tollaf hljómflutningstækjum, og
sökum þessa stóð hann lengi vel í
þeirri trú að tækin myndu ekki
kosta nema tíu miljónir. Tuttugu
urðu þær þó að lokum, en í viðtali
við Þjóðviljann hefur innflytj-
andi hljómflutningstækja haldið
því fram að hægt hefði verið að fá
nægilega góð tæki fyrir 6 miljón-
ir. En Davíð lét sem sagt narra sig
til að borga 20 miljónir. Það varð
Reykvíkingum dýrkeypt narr.
Iðngarðar
- 6 miljónir
Það er hægt að taka mörg dæmi
um minniháttar spillingu af hálfu
Sjálfstæðisflokksins. En látum
dæmið af Iðngörðum nægja til að
sýna, hvað flokkstengsl smá-
fiskanna geta borgað sig vel. Á
sínum tíma fengu Iðngarðar hf -
sem ekki líða beinlínis skort - út-
hlutað nær öllum lóðunum í
Skeifunni. Vegur var lagður inn á
lóðina, og auðvitað töldu allir
sem til þekktu, að Iðngarðarnir
ættu að greiða kostnaðinn. En
viti menn! - Flokkstengslin voru
á sínum stað. Sjálfstæðisflokkur-
inn ákvað að gefa sex miljónirnar
eftir.
Skulagatan
- tugmiljonir
Enn annað dæmið af því
hversu sterk tök gömlu gæðing-
arnir í flokknum hafa á borgar-
stjóra er Skúlagötumálið. Það
hefur staðið mikill styrr um
skipulag Skúlagötunnar, þar sem
nokkrir gamalgrónir áhrifamenn
úr Sjálfstæðisflokknum eiga lóð-
ir. Vegna mikillar andstöðu íbú-
anna á svæðinu varð ljóst, að
samþykkt skipulags myndi drag-
ast. Þá lá fyrir, að gjaldskrá fyrir
gatnagerðargjöld af eignarlóðum
myndi senn taka gildi, og það
hefði þýtt að eigendur lóðanna
við Skúlagötu hefðu þurft að
borga tugmiljónir í gatnagerðar-
gjöld. Það vildu þeir að sjálf-
sögðu alls ekki - og fóru til
flokksins og kvörtuðu.
Sjálfstæðisflokkurinn tók að
sjálfsögðu vel í bón flokksbræðr-
anna, sem um áratugi hafa borg-
að fúlgur í flokkssjóðinn. Hann
frestaði gildistöku gjaldskrárinn-
ar. Það er erfitt að meta nákvæm-
lega, hversu mikið hefur með
þessu tapast úr sjóðum borgar-
búa. En hitt er víst, að það skiptir
tugmiljónum.
Nesjavellír
- miljónahundruð
Nú þegar er búið að leggja um
700 miljónir í virkjun á Nesja-
völlum. Á þessu ári á að setja um
200 miljónir að auki í svæðið.
Samt er enn ekki búið að taka
neina fullnaðarákvörðun um
virkjunina, og nú er ljóst, að
henni má fresta um að minnsta
kosti tíu ár. En miljónahundr-
uðin sem er búið að leggja í
svæðið verða ekki notaðar annars
staðar, meðan þær liggja í jörðu á
Nesjavöllum. Fjárfestingakostn-
aðurinn af allt of hröðum og
ótímabærum framkvæmdum á
Nesjavöllum verður að líkindum
orðinn hundruð miljóna áður en
virkjunar verður þörf. Þann
kostnað berum við í formi hærra
verðs á heitu vatni.
í ofanálag er nú komið í ljós, að
framkvæmdagleði Sjálfstæðis-
flokksins á Nesjavöllum byggðist
á snarvitlaustum orkuspám, sem
eru víðs fjarri til dæmis spá þess
aðila sem gerst ætti að vita: ork-
uspárnefndar. Vitlaus fjármála-
stjórn og skortur á aðhaldi hefur
því reynst Reykvíkingum dýr-
keypt í tilviki Nesjavalla.
Helblár himinn
Staðreyndin er einfaldlega sú,
að spilling í tengslum við Sjálf-
stæðisflokkinn hafa kostað
Reykvíkinga hundruð miljóna á
síðasta kjörtímabili. Ölfusvatns-
málunum mun fjölga. og Nesja-
vallabruðlið mun halda áfram,
verði flugfjaðrir Sjálfstæðis-
flokksins ekki stýfðar. Það þarf
að veita honum aðhald, ella
verða borgarbúar að punga út
enn meira fé fyrir óráðsíuna.
Himinninn má ekki verða hel-
blár yfir Reykjavík - það yrði of
dýrt!
Össur Skarphéðinsson
Laugardagur 10. maí 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5