Þjóðviljinn - 27.07.1986, Blaðsíða 7

Fjölskyldan heima á ný: Frá vinstrl dóttirin Þórunn 13 ára, þá Sigríöur, og Lárus sem situr undirHjördísi Elínu9áraog kettinum sem ber það gríska nafn KíríosNelson eða herra Nelson. MyndSig.Mar.
eítir klukkan átta þá héldum við
að við hefðum eitthvað misskilið
þetta boð eða þeir gleymt því
þegar enginn var kominn. Svo að
við elduðum bara kvöldmat en
viti menn, um hálftíu er hringt og
spurt „eruð þið ekki tilbúin?“
Við sögðum bara jú, og svo var
farið á veitingastað. Grikkir fara
nefnilega aldrei fyrr en í fyrsta
lagi klukkan níu út að borða en
það vissum við auðvitað ekki. Og
þeir fara oft út því maturinn er
svo ódýr þarna.“
„Þó er nokkur verðbólga og
gengið var fellt um 15% í fyrra-
haust,“ segir Lárus. „Maður er
ennþá að jafna sig á sjokkinu við
að sjá verðlagið hér. Ég var úti í
búð að versla 3 appelsínur og það
kostaði heilar 60 krónur! Fyrir þá
upphæð fæ ég að minnsta kosti
átta kfló í Saloniki. Þetta myndu
Grikkirnir aldrei láta bjóða sér,
enda elska þeir mest af öllu að
fara í mótmælagöngur út af öllum
sköpuðum hlutum. Þeir eru ó-
skaplega skrúðgönguglaðir og ef
einhver er á gangi og mætir mót-
mælahersingu þá skellir hann sér
bara með án þess jafnvel að vita
hverju er mótmælt. Og göngurn-
ar hafa forgang um alla umferð,
svo mikil virðing er borin fyrir
nýfengnu skoðanafrelsi þeirra.
Og annað sem gæti spilað inn í
þetta er sú hefð sem er fyrir
mælskulist í Hellas hinu forna.
Menn eru ólmir í að segja sína
skoðun en hlusta jafnframt á aðra
líka. Og uppáhalds setning þeirra
er örugglega „Þelo“ sem þýðir
„ég vil“. En eitt finnst mér alveg
óþolandi í fari þeirra og það er
áráttan að krota á veggi og eigin-
lega alls staðar þar sem hægt er.
Allir veggir eru hreinlega útatað-
ir í alls kyns áróðurskroti."
Flugeldasýning
á páskanótt
Og gríski dansinn, hafa þau til-
einkað sér sporin?
„Það er nú svolítið flókið mál,“
svarar Lárus. „Ég bað vin minn
eitt sinn að kenna mér nokkur
spor en hann sagði mér að þau
væri ekki eftir svo föstum reglum.
Dansinn hefst yfirleitt þannig að
einhver einn stendur allt í einu
upp ef þannig liggur á honum,
lyftir höndunum upp fyrir sig,
smellir fingrum og rýkur útá gólf.
Svo fylgja fleiri á eftir og þeir eiga
að fylgja eftir þeim fyrsta og
reyna að taka sömu spor og hann,
en þau eru eftir vild hans og
dansgleði. Manni brá stundum
þegar einhver rauk á fætur og fór
að dansa við borðið, kannski í
miðri máltíð. Þetta gera þeir oft
þegar vel liggur á þeim og það er
stórkostlegt að sjá þetta.
Og þeir eru miklir matmenn
Grikkirnir, auk þess sem þeir
hafa unun af að skemmta sér.
Páskahald þeirra var mikil upplif-
un fyrir okkur, enda mjög frá-
brugðið okkar hefðum. Þannig
var að faðir eins nemanda míns úr
tónlistarskólanum bauð okkur í
sumarhús sitt austur í landi þar
sem heitir Stavros um páskana,
en þeir héldu þá hátíðlega með
miklu bænahaldi í lok apríl og
byrjun maí. Um tvöleytið á
laugardaginn fyrir páskadag býð-
ur húsbóndinn upp á ouzo sem er
mjög sterkur drykkur og fisk
með, því að hans sögn er alveg
bannað að drekka ouzo nema
með mat. „Annars færðu illt í
magann" sagði hann við mig. Við
gutlum í víni fram eftir degi og
um kvöldið er okkur boðið til
messu að grísk-kaþólskum sið.
Það var messað úti og presturinn
byrjaði að söngla um hálftólf.
Allir fengu kerti til að halda á og
þetta var mjög hátíðlegt. En á
mínútunni tólf þá hrópar prestur-
inn skyndilega „Kristur er uppris-
inn“ og upphófust þá þvflík læti
og hamagangur að því verður
ekki líkt við annað en gamlárs-
kvöld hjá okkur. Rakettur og
flugeldar þutu í loft upp og
sprengjurnar sprungu við pilsfald
prestsins. Ég hélt að þeir myndu
enda með því að sprengja karlinn
í loft upp, því að minnsta kosti
tveir „kínverjar" sprungu undir
hempunni hans! Og daginn eftir
hélt svo gleðin áfram, heil geit
var grilluð á teini og menn gerðu
sér glaðan dag bæði í mat og
drykk.“
Mikið tónlistar-
og leiklistarlíf
Sigríður, þú settir upp óperu
úti, hvernig gekk það?
Sigríður hlær við áður en hún
svarar: „Það var nú svolítið grískt
allt saman og þá á ég við að menn
eru rólegir í tíðinni með stóra
hluti. Ég vann með um 300
krökkum úr tónlistarskólanum
sem Lárus kenndi við, við að
setja upp óperuna „Nóaflóðið,"
en hún hefur ekki verið frumsýnd
ennþá. Það stóð til að sýna hana í
þjóðleikhúsi Norður-Grikklands
í Saloniki en þá kom í ljós að það
hafði alveg farist fyrir að ganga
frá samningum um húsið. Það var
nú alveg dæmigert fyrir þá en það
var ekkert verið að kippa sér of
mikið upp við þetta. Óperan
verður bara frumsýnd í haust í
staðinn og þeir eru að biðja mig
að koma aftur eftir að Tosca hef-
ur verið frumsýnd hérna en ég er
aðstoðarleikstjóri við hana. En
ég er ekki viss um að af því geti
orðið. Ég kynnti mér leiklist
Grikkja einsog ég gat, fór mikið í
leikhúsin og svo fór ég á marga
gríska harmleiki sem sýndir eru
utanhúss þegar veður leyfir og
það leyfir yfirleitt alltaf! Þá hef ég
hvergi séð færða upp á jafn lif-
andi og skemmtilegan hátt. Þá
tók ég þátt í alþjóðlegu leiklistar-
þingi ásamt þeim Sigurði Karls-
syni og Önnu S. Einarsdóttur,
sem haldið var í Aþenu í sept-
ember. Það voru haldnar margar
hátíðir þarna úti, bæði leiklistar-
og tónlistarhátíðir og í einni
þeirri veglegustu tók Lárus
reyndar þátt í og lék þá með fær-
ustu trompetleikurum Evrópu.
Svo fannst mér einstaklega gam-
an að sjá þær gömlu grísku kvik-
myndir sem voru sýndar á kvik-
myndahátíð í fyrra, því þá gat ég
séð þróunina í kvikmyndagerð-
inni. En Grikkirnir leggja aftur á
móti ekki mikið í að gera vandað
sjónvarpsefni, þeim finnst líklega
að þeir hafi nóg annað að gera en
horfa á sjónvarp, og vandað
barnaefni vantaði sárlega, einsog
á svo mörgum stöðum í Evrópu.
„Það má aldrei eyða neinu í börn-
in.““
Einsog
vítamínsprauta
En hver var helsti munurinn á
að kenna íslcnskum börnum og
grískum börnum Lárus?
„Það er nú helst að ef maður
hvessir sig svolítið við íslensku
krakkana þá leggja þau mikið á
sig til að ná árangri en það þýðir
ekki hót við þau grísku. Þau
hristu bara hausinn og sögðu að
nógur væri tíminn og þetta kæmi
allt saman. Það vantar bara alveg
í þau metnaðinn til að komast
áfram og ná árangri. Rólegheitin
einkenna krakkana alveg einsog
þá eldri, enda eyða þau miklum
tíma með þeim. Unglingum er
ekki skipað í sérstakan bás einsog
hér heima heldur fara þau allt
með þeim eldri og hafa aðgang að
öllum vínföngum þó aldrei sjái
maður drukkinn ungling þarna.
Þau bera mikla virðingu fyrir
þeim sem eldri eru og ég man
eftir einu skipti þar sem við vor-
um á gangi að við mættum stórum
hóp af mótorhjólagengi. Við vor-
um að hugsa um að taka krók
fram hjá þeim og stóð nú ekki
alveg á sama en þá viku þeir allir
sem einn fyrir okkur. Svona kurt-
eisi einkennir Grikkja, svo og
gestrisni þeirra. Hún er alveg ein-
stök og þeir mundu sjóða fyrir þig
síðustu hænuna sína ef þeir ættu
ekki annað matarkyns þegar þú
kemur í heimsókn!" Sigríður
tekur nú við: „Já, við vorum
aðnjótandi mikillar gestrisni og
vinir okkar hafa sagt okkur að
koma endilega aftur og vera í
húsum þeirra, það er „ekkert
mál“. Það er töluvert átak að rífa
fjölskylduna svona upp og hverfa
frá öllu til nýs lands og nýrrar
menningar en svo sannarlega
þess virði. Þetta var einsog vítam-
ínsprauta og alveg stórkostleg
upplifun í alla staði. Nú þegar við
höfum öll lært eitthvað í málinu
þá viljum við endilega halda því
við svo það er öruggt að við
eigum eftir að fara til Grikklands
einhvern tímann aftur.“ Og með
þeim orðum ljúkum við spjallinu
við þau hjónin Sigríði Þorvalds-
dóttur leikkonu og Lárus Sveins-
son trompetleikara, og þökkum
fyrir okkur.
-vd.
Sunnudagur 27. júií 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7