Þjóðviljinn - 07.10.1986, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Vinstra samstarf
I hartnær fjögur ár hafa landsmenn búið við
samstjórn Sjálfstæðisflokksins og Framsóknar.
Einsog alla rekur minni til hóf sú stjórn feril sinn
með því að efna til einnar stórfelldustu kjara-
skerðingar í sögu lýðveldisins. Hún virðist nú
einnig ætla að Ijúka lífi sínu með því að búa svo
um hnúta, að einn stærsti happdrættisvinningur
sem þjóðin hefur hlotið í formi margumrædds
góðæris muni sigla rakleiðis framhjá pyngjum
alls þorra almennings og hafna í vösum þeirra,
sem þó höfðu ærin efni fyrir.
Jafnframt bendir nú margt til þess, að tvíflokk-
arnir hyggist deila ríkisstjórnarsænginni áfram
að loknum kosningum. Ftaddir þeirra sem innan
Sjálfstæðisflokksins mæltu gegn áframhald-
andi samstarfi við Framsókn hafa hljóðnað.
Innan Framsóknar hefur þeim svo einnig eflst
ásmegin sem tala fyrir framlengingu á hjóna-
bandinu við íhaldið.
Ástæðan er einföld: Góðærið.
Óstjórn tvíflokkanna var búin að koma meiri
óreiðu á ríkisfjármálin og efnahagsstjórnunina í
þjóðfélaginu en dæmi voru til um áður. Bú-
hnykkir góðærisins hafa hins vegar fyrirvaralítið
breytt öllum dæmum á þann veg, að þjóðin er
að losna úr úlfakreppunni sem tvíflokkarnir
höfðu komið efnahag hennar í.
Einsog hagfræðingar hafa hvað eftir annað
bent á er góðærið að engu leyti orðið til vegna
aðgerða ríkisstjórnarinnar heldur að öllu leyti
sakir jákvæðra breytinga á ytri aðstæðum: er-
lendum mörkuðum, viðskiptakjörum, aflasæld
og olíuverði. Ríkisstjórnin keppist hins vegar við
að þakka sér ástandið.
Sömuleiðis er nú allt útlit fyrir að góðærið
muni staðnæmast og leiða til enn meiri og já-
kvæðari breytinga á efnahagslífi íslendinga.
Þessvegna hafa nú forystumenn tvíflokkanna
enn á ný læst saman klónum og ákveðið að
framlengja líf núverandi ríkisstjórnar að loknum
kosningum. Þannig ætla þeir auðvitað að eigna
sér afleiðingar hins óvænta góðæris.
Blessað góðærið hefur hins vegar ekki ratað
rétta leið. Það hefur ekki náð að komast í pyngj-
ur almennings. Og engum dylst, að ástandið
mun ekkert breytast verði núverandi stjórnar-
mynstur grunnur næstu ríkisstjórnar. Afrakstur
batnandi árferðis mun þá fram streyma til þeirra
sem ráða fjármagninu og atvinnutækjunum. En
ekki til fólksins.
En þó er til ein leið framhjá þessu - en aðeins
ein: ný ríkisstjórn! Næstu kosningar verður fólk
i að nota til að efla verkalýðsflokkana og önnur
félagshyggjuöfl nógu sterklega til að þau geti
óstudd myndað næstu ríkisstjórn, ríkisstjórn
fólksins.
Við verðum nefnilega að nota þá möguleika
sem felast í góðærinu til að lyfta kjörunum aftur
á (Dað stig sem þau voru fyrir kjararán núverandi
ríkisstjórnar, - og helst miklu hærra. Og það er
hægt. En aðeins með því að skipta um ríkis-
stjórn, og setja í stað þeirrar gömlu nýja sam-
stjórn félagshyggjuaflanna, sem hefur það
markmið að sameiningartákni að nota góðærið
til að bæta kjör fólksins en ekki fyrirtækjanna.
Það þarf ekki nein kosningabandalög eða
samruna til að koma þessu í kring. Einungis
ótvíræða yfirlýsingu um að næðu þessi öfl til-
skildu brautargengi í næstu kosningum myndu
þau beita sér fyrir ríkisstjórn eða einsett sér að
nota góðærið til að bæta kjör fólksins, - og fyrst
og fremst þeirra lægst launuðu.
Um það markmið hljóta flokkar einsog Al-
þýðuflokkur, Alþýðubandalag og Kvennalisti að
geta fylkt sér.
Ekkert nema samstarf íhaldsandstæðinga
getur komið í veg fyrir að frjálshyggjustefna
Sjálfstæðisflokksins verði kjölfestan í næstu
ríkisstjórnum. Lítum til hins breska dæmis: þar
hefur fylgi íhaldsflokksins minnkað á milli kosn-
inga en þingstyrkurinn aukist. Ástæðan er eilíf
sundrung á meðal andstæðinga íhaldsins. Ein-
mitt vegna hennar bendir margt til þess að
íhaldsflokkurinn þar í landi kunni að verða við
stjórnvöl langt fram á næsta áratug.
Við verðum að læra af reynslunni heima og
erlendis. Aðeins fjallgrimmur ásetningur
stjórnmálasamtaka vinstri vængsins um sam-
starf að loknum kosningum mun færa þeim
nægilegt fylgi og traust til að geta myndað
næstu ríkisstjórn.
Straumurinn er að breytast. Meirihluti félags-
hyggjuafla að loknum næstu kosningum er
meira en möguleiki í fjarlægð. En til þess þurfa
menn að vera bjartsýnir, bretta upp ermarnar -
og vinna.
Vinna sigur!
-ÖS
KUPPT OG SKORIÐ
SVtlNN R. EYJOLFSSON
Fr*H**f|í*'*' JON*S
PALL STIFANSSON o.
TÍm'.uTh.
’SBSú. -«W-. »
----------V
Barið í brestina
okkabmK Alþýöuflokkflinfl var hallelújBsamkoroa.
^rou LZ í Hveragerði til aö h»U. íbnnojron.
Baldvin Hannibalaron. Hallelújaroudtorour hah.
J óvenjulegro: I ««u Alþýðunokkflink “ “i
ut hefur af klofningi. Nú var reynt að berja
uJðSkktohnn var upphaflega rterkur fl°U“to
ut klofnaði uro af.töðu til Sovétrikiann., etnfl og
En■*Liofningurflokk*
sero mefltu akipti. vro útganga yœuro. nuk.Uú^fltu
tog. hana og .tofnun Saroeinrogarilokk. *jð;
iah.taílokkflinfl. 1 Sð.íalifltaUokknuro vorujrh jafht
^SZr^rað.í.lderoðkmtar.Alþýðun.kkunnro
,ti roeginhluta ungu kynfllðítanniror. *«ð
tt leiðtolegur kerfiflUokkur, Uokkur bitlroga. M
ðeinnig afdrifarikur klofningur fynr Þt“”ur
þegar Hroroibol V.ldima»»n og
neinuðust Só.i.l.fltallokknum uro fllofnun Alþyðu-
idalaesina Alþýöuflokkunnn bar ekki sitt barr.
Enn varö afdhfaríkur klofningur fyrir þremur ánun,
jar Vilmundur Gylfaaon stofnaöi Bandalag jafnaöar-
,nna‘ b»A varð einnig mjög ljóet á
Þingið einkenndist af
eindrægni og samstöðu
-i—- sagðl Jón BakMn HaimlbaÍMon vtð þhgallt
IQ*1. *«n vko hofum ittt hér UunMMfou tw ílvkhm rJrl.e _- . . . r "O*"*
Um,m«t0ft»av«rður kjMMálm £-* Imp fyni o, (W lk--.-.
Draumsýn
eða kokhreysti?
f*au ánægjulegu tíðindi hafa nú
borist frá flokksþingi krata í
Hveragerði, að formaðurinn hafi
verið endurkjörinn með 215 at-
kvæðum af 219, eða 98,2% at-
kvæða. Næstir komu svo þeir
Ámundi Ámundason og Skjöld-
ur Stefánsson, sem hlutu eitt at-
kvæði hvor.
Þessi 215 atkvæði lýsa náttúru-
lega miklum og einhuga stuðn-
ingi við Jón Baldvin og stefnu
hans, sem heitir „ísland fyrir
alla“, og vísar vonandi frekar til
stefnu Alþýðuflokksins í innan-
ríkismálum en utanríkismálum.
Með þessi 215 einhuga atkvæði
á bakvið sig sér Jón Baldvin mun
betur en ella þá sundrungu sem
aðrir stjórnmálaflokkar mega
búa við. Einkum og sér í lagi Al-
þýðubandalagið, en þangað
rennir Jón skyggnum augum og
sér mikinn klofning milli „verka-
lýðsleiðtoga“ og myrkraverka-
hers sem hann kaliar „Þjóðvilja-
gengið“. Þessi klofningur virðist
vera orðin þráhyggja hjá Jóni og
kemur fram í að hann klifar sífellt
á því, að einhverjir ótilgreindir
verkalýðsforingjar hljóti að vera
á leiðinni til liðsinnis við Alþýð-
uflokkinn og muni þeir skila sér
einhverntímann í framtíðinni.
Það er sitthvað draumsýn og póli-
tískt raunsæi, og meira að segja
leiðarahöfundur DV er orðinn
svo leiður á draumarugli Jóns að
hann segir: „Þá virðist það ein-
ungis kokhreysti í formanni Al-
þýðuflokksins, þegar hann segir
sí og æ, að einhverjir úr verka-
lýðsarmi Alþýðubandalagsins
muni ganga í Alþýðuflokkinn.
Menn skyldu ekki láta blekkjast af
skrautsýningu. “
Með orðinu „skrautsýning“ á
leiðarahöfundur DV við afmælis-
þing Alþýðuflokksins, en það er
ekki eina orðið sem honum finnst
við hæfi að nota um samkomuna í
Hveragerði. Hallelújasamkoma
er annað nafn sem hann velur
hátíðahöldunum. Leiðari DV
segir:
„Flokksþing Alþýðuflokksins
var hallelújasamkoma. Menn
komu saman í Hveragerði til að
hylla foringjann, Jón Baldvin
Hannibalsson. Hallelújasam-
komur hafa verið óvenjulegar í
sögu Alþýðuflokksins, sögu sem
einkennst hefur af klofningi. Nú
var reynt að berja í brestina með
ýmsu móti. “
Happafengur?
Ekki er leiðarahöfundur DV
bjartsýnn á að þingmennirnir þrír
sem hættu í Bandalagi jafnaðar-
manna og leituðu ásjár hjá Al-
þýðuflokknum reynist mikill
happafengur:
„Við komu þingmanna Banda-
lags jafnaðarmanna fjölgar þing-
mönnum Alþýðuflokksins úrsex í
níu. En þessir þrír nýju þingmenn
eru fylgislausir. Flokkur þeirra
fékk eitt prósent í síðustu skoð-
anakönnun DV. Eftirsitja menn í
landsnefnd Bandalags jafnaðar-
manna, sem heimta að þingmenn
flokksins segi af sér og víki fyrir
varamönnum. Eftirlegukindurn-
ar í Bandalagi jafnaðarmanna
hafa auðvitað ekki heldur neitt
fy‘gí- “
Samt er auðvitað fyllsta ástæða
til að óska Jóni til hamingju með
þessa þrjá þingmenn, sem nú
hafa bundið trúss sitt við ham-
ingjusól Alþýðuflokksins, og
enda gott til þess að vita að ein-
hvers staðar skuli vera til afdrep
fyrir þingmenn sem hafa orðið
fyrir þeirri ógæfu að verða við-
skila við kjósendur sína, en mikil
reynsla á því sviði og skilningur er
fyrir hendi í Alþýðuflokknum.
Ekki síst frá þeirri eyðimerkurg-
öngu, sem flokkurinn lenti í hér á
árum áður, þegar hann tók að sér
um nokkurt árabil að vera blóra-
böggull fyrir íhaldið.
En þetta hefur nú Gylfi Þ.
sennilega getað rifjað upp fyrir
Jóni í afmælishófinu, ef Jón hefur
þá ekki verið of upptekinn við að
lýsa fyrir honum draumsýn sinni
um verkalýðsleiðtogana, sem
munu birtast Alþýðuflokknum í
fyllingu tímans.
Og ef hallelújahrópin hafa
ekki algerlega fyllt hlustir for-
mannsins kann vel að vera, að
orð Ásmundar Stefánssonar for-
seta A.S.Í. hafi náð eyrum hans
og jafnvel vakið hann til umhug-
sunar um, hvort fyrirhuguð
skemmtiferð út í eyðimörkina
undir leiðsögn íhaldsins sé akkúr-
at það sem felst í orðunum „ís-
land fyrir alla“.
En Ásmundur sagði:
„Ef vel er á haldið geta A-
flokkarnir jafnvel gert betur en
vorið 1978 og náð hreinum meiri-
hluta. Sá árangur á að vera mark-
miðið í komandi kosningum.
Jafnvel þótt eitthvað vantaði á
hreinan meirihluta vœru flokk-
arnir saman í aðstöðu til þess að
mynda stjórn undir eigin forrœði,
velja sér samstarfsaðila og tryggja
árangur stjórnarsamstarfsins.
Þannig mœtti ná öflugri atvinnu-
uppbyggingu, bœttum kjörum
launafólks og auknum jöfnuði í
þjóðfélaginu. Með nánu samstarfi
geta þessir tveir flokkar ráðið því,
hvað geríst og komist þannig hjá
því hœkjuhlutverki, sem þeim
gœti verið búið hvorum fyrir sig í
samstarfi við aðra. “
Það væri nú ekki vitlaust af
Jóni að hugleiða þessi orð Ás-
mundar litla stund, því að þótt
margt virðist benda til þess að Al-
þýðuflokkurinn ekki síður en Al-
þýðubandalagið komi vel út úr
næstu kosningum er hæpið fyrir
formanninn að búast við að fá
98,2% í alþingiskosningunum
eins og hann fékk á „hallelúja-
samkomunni" svo að maður
bregði nú fyrir sig orðalagi DV.
Tertuspaði
frá íhaldinu
Það er nefnilega rétt að geta
þess að mikill fjöldi fólks í
landinu hefur horft löngunar-
augum á góðærið, sem hefur farið
fyrir ofan garð og neðan hiá flest-
um alþýðuheimilum á Islandi.
Þetta fólk gerir réttmæta kröfu
um breytta stjórnarhætti eftir
næstu kosningar. Og það er mikil
einfeldni ef formaður Alþýðu-
flokksins heldur að íhaldið hafi
hugsað sér að gera hann að þjóð-
ardýrlingi eftir næstu kosningar
með því að setja tertuspaða í lúk-
una á honum og biðja hann fyrir
sína hönd að skipta kökunni rétt-
látlega milli almennings.
- Þráinn
DJÓÐVIIJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Utgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Þráinn Bertelsson, össur Skarphéðins-
son.
Fréttastjórl: Lúðvík Geirsson. .
Blaðamenn: Garðar Guðjónsson, Inaólfur Hjörleifsson, Kristín Olafs-
dóttir, Magnús H. Gíslason, Mörður Arnason, Sigurdór Sigurdórsson,
Sigurður Á. Friðþjófsson, Valþór Hlöðversson, Vilborg Davíðsdóttir,
Víðir Sigurðsson (íþróttir), Ingvi Kjartansson (Akureyri)
Handrita- og prófarkalesarar: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Ljósmyndarar: Einar ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útllt8teiknarar: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrif8tofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Auglysingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Ásdís Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson, Olga
Clausen, Guðmunda Kristinsdóttir.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Siqríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Ólöf Húnfjörð.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Hörður Oddfríðarson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Olafur Björnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, rltstjórn:
Síðumula 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 50 kr.
Helgarblöð: 55 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 500 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þrlðjudagur 7. október 1986