Þjóðviljinn - 17.10.1986, Page 7

Umsjón:
Helgi
Hjörvar
DIÚÐVIUIIIN
„Hlýleg, indæl, næs og æðisleg" voru meðal þeirra lýsingarorða sem krakkarnir úr ÆSK, notuðu um Raisu Gorbatsjóvu. Hér eru þau með styttu, „Vongleði", sem hún færði þeim að gjöf. F.v. Kristín,
Elfa, Vr, Sif og Jóhannes. Mynd: Sig.
Skrífa ekki á
skeinipappír
Einsog heimsbyggðin
veit kom félagi Gorbatsjoff
ekki einsamall á Reykjavík-
urfundinn, heldur var í för
með hinum hin allaheillandi
eiginkona hans Raisa. Kon-
an sú sýnist okkur skyn-
samari manni sínum (eins-
og stundum vill verða),
enda kaus hún heldur að
hitta reykvísk ungmenni að
máli, en elliæra kúreka úr
villta vestrinu.
Krakkarnir sem Raisa vildi
hitta hafa nefnilega beitt sér tölu-
vert öðruvísi en fyrrnefndir kúr-
ekar í afvopnunarmálum. Hafa
beitt sér fyrir afvopnun en ekki
gegn. Okkur þótti við hæfi að ná
tali af þessum ungu löndum okk-
ar og brugðum okkur því niður í
Æfingadeild Kennaraháskólans,
en þar eru þau við nám í hinum
alræmda níunda bekk.
Eitthvað annað
en ball
Viðmælendurnir eru Elfa Ýr
Gylfadóttir, Kristín Þórarins-
dóttir, Jóhannes Jóhannesson og
Sif Þráinsdóttir. Við spyrjum þau
hvernig ballið byrjaði:
„Þetta byrjaði á bekkjarfundi í
fyrrahaust, um svipað leyti og
Genfarfundurinn var. Við vorum
að ræða um ár æskunnar og lang-
aði til að gera eitthvað í tilefni af
því. En okkur langaði ekkert til
að halda ball eða neitt svoleiðis,
sem við hefðum munað eftir í tvo
daga og svo búið. Nei, okkur
langaði til að gera eitthvað stórt,
eitthvað sem við myndum muna
eftir í tuttugu ár.
Þá kom þessi hugmynd upp, að
safna undirskriftum gegn vígbún-
aðarkapphlaupinu. Við sömdum
ávarp til forsetanna og réðumst
svo bara í þetta.
Það voru bara krakkar úr okk-
ar bekk, sem þá var áttundi, er
stóðu að þessu, svo það var
óneitanlega töluverð vinna sem
lenti á hverjum og einum, en það
var allt í lagi. Vi ákváðum að tak-
marka okkur við sjöunda, átt-
unda og níunda bekk. Við feng-
um svo skrá yfir alla skólana og
leyfi til að gera þetta í mennta-
málaráðuneytinu og sendum list-
ana eftir skránni."
Það kemur á þau undurfurðu-
legur svipur, undirritaður fær
augngotur og þau segja sposk:
„Við fórum líka niðurá Mogga og
létum taka mynd af okkur með
undirskriftalistana, og birta.“
8000 undirskriftir
En hvernig gekk svo söfnunin?
„Vel“, svara þau einum rómi.
„Að vísu þurfti auðvitað að reka
á eftir sumum skólum að senda
okkur listana, en á endanum
höfðum við fengið frá öllum
skólum, samtals átta þúsund
undirskriftir. Auðvitað voru
alltaf einhverjir sem ekki vildu
skrifa undir, sögðu að þetta
myndi engin áhrif hafa, enginn
myndi taka eftir þessu, en það var
nú eitthvað annað. Sumir sögðust
ekki skrifa undir svona skeini-
pappír.
Við létum svona brek ekkert á
okkur fá, heldur héldum ótrauð
áfram og í apríl sendum við
undirskriftirnar til Gorbatsjoffs
og Reagan, en höfðum áður feng-
ið ávarpið þýtt á ensku og
rússnesku.“
Bréf
frá Gorbatsjoff
Og fenguð þið einhver svör frá
þeim háu herrum, Kremlarbónd-
anum eða kúrekanum?
„Ekkert frá Reagan, en okkur
var boðið í móttöku í sovéska
sendiráðinu og sendiherrann
kvaðst hafa fengið bréf frá Gor-
batsjoff vegna þessa. Hann las
það að vísu ekki fyrir okkur.
Síðan þegar þau hjónin komu
bað Raisa um að fá að hitta okkur
og var vitanlega auðsótt. Við
fengum að vita það á
fimmtudaginn og tókum allan
föstudaginn í að undirbúa komu
hennar."
Spýtukallar
með stóran haus
„Svo á laugardaginn var skiptst
á gjöfum og þökkum og ræðum
og allt einsog á að vera. Hún gaf
okkur styttu sem heitir „Von-
gleði" og er af þrem konum - trú,
von, kærleikur og við gáfum
henni íslensk blóm í öskju. Hún
þakkaði okkur fyrir undirskrift-
irnar og blómin og við henni fyrir
komuna og styttuna og svo héldu
menn ræður. Þrjár stúlkur úr
bekknum spiluðu syrpu úr
Reykjavíkurlögum á fiðlu, selló
og þverflautu.
Svo var hún að spyrja okkur út
í skólann. Þegar við sögðum
henni hve marga - eða fáa - tíma
við erum í leikfimi þá spurði hún
hvort við yrðum þá ekki bara litlir
spýtukallar með voða stóran
haus. Og það var almennt á henni
að heyra að skólar fyrir austan
væru erfiðari. T.d. þótti henni
lítið þegar við sögðumst þurfa að
læra heima í tvo tíma á dag, en þó
var sú tala ýkt. Við þurfum eigin-
lega ekki að læra nema í hálftíma
eða svo.“
„Næs“ og æðisleg
Og hvemig féll ykkur Raisa?
„Skemmtileg - hlýleg - „næs“ -
æðisleg" ofl. hástemmd lýsingar-
orð kunna þau. „Hún hélt góða
ræðu um bjartsýnina og það var
gaman að tala við hana. Auk þess
vildi hún miklu frekar tala við
okkur síðustu tíu mínúturnar sem
hún hafði aflögu, en að skoða
skólann," bæta þau við svolítið
roggin.
„Svo kvöddum við hana að ís-
lenskum sveitasið, gengum öll
útá tröppur og vinkuðum bless.
Þá réðust að okkur blaðamenn og
ætluðu bara að éta okkur með
húð og hári og hefðu sjálfsagt
gert það hefðu öryggisverðirnir
ekki bjargað okkur. Afar ágengir
þessir erlendu blaðamenn,“ segja
þau og gerast roggnari með
hverri mínútunni, enda ekki allir
sem hafa komist í Washington
Post.
Jaháá
Og haldið þið að þið eigið eftir
að muna eftir þessu í tuttugu ár?
„Jaháá,“ svara þau að bragði.
„Alla ævi án vafa. Það tókst von-
um framar að vekja athygli á
málstaðnum og þetta er nokkuð
sem maður gleymir ekki svo
glatt.“
En hvernig leist ykkur á fund
leiðtoganna?
„Maður varð auðvitað fyrir
vonbrigðum. Manni brá líka að
sjá valdamesta mann í heimi útá
velli hagandi sér einsog á bítla-
tónleikum. í samanburði við
Gorbatsjoff var hann bara
trúður. Það að hitta Raisu hefur
náttúrulega áhrif á okkur, en
samt. Manni finnst einsog friður
og afvopnun sé bara til í kjaftin-
um á Reagan því hann gerir
aldrei neitt fyrir friðinn - þvert á
móti. En það þýðir ekkert annað
en vera bjartsýnn. Nú er bara að
komast niður úr skýjunum og
hella sér aftur útí baráttuna fyrir
friði og afvopnun..."
Föstudagur 17. október 1986 ÞJÖÐVILJINN - SÍÐA 7