Þjóðviljinn - 18.03.1987, Síða 4

LEIÐARI
Tímasprengjan í farteskinu
Talsmenn ríkisstjórnarinnar tönnlast dag eftir
dag á þeirri bábilju, að það hafi verið ríkisstjórn-
in sem náði niður verðbólgunni.
Hvað er nú að marka þessa staðhæfingu
sjálfumglaðra stuðningsmanna stjórnarflokk-
anna? Förum aðeins yfir staðreyndirnar í mál-
inu.
Það er að sönnu rétt að um tima var verðbólg-
an á niðurleið. En það var ekki vegna snjallra
aðgerða af hálfu ríkisstjórnarinnar. Verðbólgan
fór niður vegna þess að launafólk var látið taka
á sig eina hriklegustu kjaraskerðingu sem
sögur fara af hérlendis.
Það var nefnilega launafólk, sem var látið
greiða niður verðbólguna, og sé rýrnun hennar
einhverjum að þakka, þá er það alþýðu þessa
lands. Fráleitt ríkisstjórninni.
Þær þvinguðu fórnir sem launafólk færöi
samkvæmt nauðungartilskipunum stjórnvalda
leiddu til þess að kaupmáttur taxtakaupsins
lækkaði í tíð þessarar ríkisstjórnar um allt að
þriðjungi.
Kaupránið, sem ríkisstjórnin framdi á launa-
mönnum til að greiða niður verðbólguna
jafngildir á síðustu fjórum árum samtals 300
þúsund krónum á sérhvern íslenskan launa-
mann! 300.000 krónum!
Þannig var verðbólgunni náð niður um tima.
Með feikilegum álögum á almenning meðan
fyrirtækin sluppu og fengu meira að segja stór-
kostlegar skattaívilnanir.
Samt skirrast ráðherrar ríkisstjórnarinnar
ekki við að ganga fram og berja sér á brjóst
einsog Tarsan forðum og segja: Sjá, þetta er
okkur að þakka!
Hvílík ósvífni!
Ósvífnin er enn grófari fyrir þá sök, að vegna
mistaka og stjórnleysis ríkisstjórnarinnar á
fjármálum þjóðarinnar eru hinar þungbæru
þvingunarfórnir nú að verða til einskis.
Baráttan við verðbólguna er nefnilega að tap-
ast vegna fyrirhyggjuleysis ríkisstjórnarinnar.
Það er tímasprengja í farteskinu, sem á eftir að
springa síðar á árinu með þeim afleiðingum að
verðbólgan mun rjúka upp.
Þessi tímasprengja felst í hallanum á ríkis-
sjóði. Þrátt fyrir allt góðærið hefur ríkisstjórninni
tekist að koma svo dæmalausri óreiðu á fjármál
sín, að ríkissjóður er rekinn með 3 miljarða halla
á þessu ári. Ríkisstjórnin hefur ekkert getað
sagt um hvernig á að greiða þennan halla, og
ætlar bersýnilega að láta reka á reiðanum.
Það leiðir hins vegar ekki til neins annars en
prentunar nýrra peninga sem ekki er innistæða
fyrir, þenslu, sem leiðirtil verðbólgusprengingar
síðar á árinu. Hallinn á ríkissjóði er ávísun á nýtt
verðbólguskeið.
Þessi þróun er þegar hafin. Við síðustu kjara-
samninga lofaði ríkisstjórnin að sjá um að verð-
bólgan yrði ekki nema 7-8 prósent. í dag er hún
þegar komin í 20 prósent, og virtir hagfræðingar
af hægri vængnum spá því fullum fetum, að fyrir
árslok kunni verðbólgan að vera aftur komin í 40
prósent.
Þvingunarfórnir launamanna upp á hundruð
þúsunda, sem átti að nota til að greiða niður
verðbólgu, voru þarmeð færðar til einskis. Allt
vegna klúðurs ríkisstjórnarinnar.
Það er hins vegar til leið út úr þessu. Tals-
menn Alþýðubandalagsins og Þjóðviljinn hafa
hvað eftir annað vakið athygli á þeirri stað-
reynd, að meðan kaupránið var framið á launa-
fólki fengu fyrirtækin stórkostlegar skattaíviln-
anir. Með því að afnema þær og láta fyrirtækin
gjalda keisaranum það sem keisarans er, má
auðveldlega afla nægilegs fjár í sjóði ríkisins til
að útrýma hallanum og minnka verðbólgulík-
urnar stórlega.
Væntanlegir kjósendur verða því að gera upp
viðsig, hvortþeirviljastyðjaverndarstefnu ríkis-
stjórnarinnar gagnvart fyrirtækjunum og þar-
með stuðla að áframhaldandi verðbólgu, eða
láta fyrirtækin greiða sanngjarnan skatt af góð-
ænsgróðanum og minnka verðbólguna.
Á meðan tifar klukkan í gangverki verðbólg-
usprengjunnar í farteskinu....
-ÖS
KUPPT OGSKORID
Tíminn í sjötíu ár
Að fá
nóbelsverðlaun
Vitið þið fyrir hvað menn fá
nóbelsverðlaun?
Tja, hver og einn telur sig vafa-
laust eiga nokkur svör við því.
Sumir hafa fundið upp merkileg
lyf sem kannski bjarga fjölda
mannslífa. Aðrir hafa skrifað
merkileg skáldverk á borð við
Sjálfstætt fólk eða Doktor
Faustus. Slíkir menn fá nóbels-
verðlaun. Og allir eru tiltölulega
glaðir.
En grein ein í DV á mánudag-
inn var minnir okkur á að það eru
fleiri leiðir að þeim metnaðarsigri
að fá nóbelsverðlaun.
Greinin er eftir Hannes
Hólmstein, sem er að andmæla
hugmyndum um stefnu í mann-
eldismálum, sem varaþingkona
Framsóknarflokksins hefur
hreyft. Hannes vantreystir
stjórnmálamönnum til að móta
slíka stefnu og framfylgja henni,
enda séu þeir margir hverjir
átvögl og kaffisvelgir. Og hnykk-
ir á, máli sínu til sönnunar, með
eftirfarandi gullkorni:
„Vinur minn, James M. Buc-
hanan, fékk einmitt nóbelsverð-
laun í hagfræði á síðasta ári fyrir
að benda á að valdsmenn eru
hvorki betri né verri en við hin.“
Hér gæti komið amen eftir efn-
inu. Eða þá hið fornkveðna ;
vissu fleiri en þögðu þó. Hitt
verður svo ljóst í leiðinni, að
Hannes Hólmsteinn á að einka-
vini nóbelsverðlaunahafa í hag-
fræði, og er þá að sjálfsögðu til
nokkurs unnið.
Menning
og viðskipti
í viðskiptakálfi Morgunblaðs-
ins á fimmtudaginn var hófst birt-
ing greinaflokks undir freistandi
heiti: „Áhrif menningar í útflutn-
ingi“.
Einmitt, hugsaði klippari.
Þetta er eitthvað fyrir okkur. Það
er öðru hvoru verið að tala um
það, að menningin eigi að ryðja
útflutningnum braut. Kannski
eiga saman skáldskapur og
skreið, málverk og mjólkurostur,
tónverk og treflar. Við þurfum
slaufu á saltfiskinn, segir í
Brekkukotsannál.
En því miður reyndist okkur í
kot vísað. Greinin var um nauð-
syn þess að sölumenn á flakki um
heiminn byrji á að kynna sér
rækilega siði heimamanna áður
en þeir reyna að selja þeim smjör
eða skrúfjárn. Og er sú viska
reyndar jafngömul allri kaup-
mennsku.
Dæmi er tekið af þeim sem ætla
sér að eiga viðskipti við araba.
Það er ýmislegt, segir í greininni,
sem þeir eiga að vara sig á. Þeir
eiga ekki að ræða um íslamskar
refsingarvenjur (en eins og menn
vita eru þjófar handhöggnir í
ýmsum löndum íslams og fleiri
herfilegar refsingar eru þar við
lýði). Þeir eiga ekki að tala um
efni eins og kvenréttindabaráttu
og fjölkvæni. Og þeir mega síst af
öllu láta í Ijósi jákvæð viðhorf til
ísraels.
Það er líklega ekki nema satt
og rétt, að ekkert af þessu mega
sölumenn gera ef þeir ætla að
selja varning í Arabalöndum. En
nú mætti spyrja um tvennt:
í fyrsta lagi: mundi Morgun-
blaðið telja það skynsamleg ráð
til bisnessmanna eða tvöfalt sið-
gæði og aumingjaskap, ef í slík-
um greinaflokki birtust hliðstæð-
ar ráðleggingar til þeirra sem
stunda viðskipti t.d. við Sovétrík-
in? Til dæmis bessi: talið aldrei
um stríðið í Afganistan við sov-
éska viðskiptaaðila. Eða við-
kvæm mannréttindamál. Og svo
mætti áfram telja.
í öðru lagi: við vitum að
kaupsýslumenn forðast að segja
eitthvað það sem lætur illa í
eyrum viðskiptavina - hvort þeir
eru arabar, Fransmenn eða Ní-
geríumenn. En í guðanna bæn-
um: hvað kemur þetta „áhrifum
menningar“ við?
Hinsvegar skulum við láta les-
endum eftir að greina það hvaðan
þau menningaráhrif eru komin,
sem hafa laumað þessari klausu
hér inn í fyrrnefnda grein:
„Munur á viðskiptamenningu
vestrænna landa og arabaríkj-
anna gefur ástæðu til að breyta
hinni hefðbundnu söluráðafræði
og draga samningaferlið fram
sem sérstakan söluráð á meðal
samskiptasöluráða.“
Afmæli Tímans
Tíminn varð sjötugur í gær og
var blaðið að vonum lagt undir
þann atburð. Þar var m.a. minnt í
ritstjórapistli á algenga spurn-
ingu úr samtímanum : er það við
hæfi að dagblöð nú á dögum
styðji við bakið á ákveðnum
stjórnmálaflokki ? Tímamaður
svarar þeirri spurningu játandi og
bendir í leiðinni réttilega á það,
að raup borgarapressunnar um
að hún sé fjarska frjáls og óháð sé
marklítið - enda auðvelt að rekja
skrif þeirra blaða saman við
hagsmuni hægri aflanna í landinu
og þar með Sjálfstæðisflokksins.
Tíminn og Þjóðviljinn eiga það
sameiginlegt að vera í sögu og
samtíð nátengd merkum félags-
hyggj uhreyfingum. Og svo það,
að fyrir bragðið dynja mjög á
þeim ávítur um að þessi blöð séu
„of pólitísk". Eins gott að þau láti
slíkar aðfinnslur sem vind um
eyrun þjóta: blaðasagan hefur
þegar sýnt að líf þessara blaða er
nátengt pólitískri sérstöðu
þeirra; ef hún er kveðin í kútinn
dettur úr þeim tilvistarbotninn.
Annað mál er, að það er hægt að
vera vinstrisinnaður og róttækur
og samvinnusinnaður bæði á
„lokaðan“ og „opinn“ hátt ef svo
mætti að orði kveða; blind
flokkshollusta er ekki dyggð
frekar en það skoðanaleysi sem
löt hægrimennska felur sig einatt
á bak við.
Við óskum Tímamönnum til
hamingju með afmælið og vonum
að þeim takist sem best að rækta
þær hefðir sem blað þeirra hefur
bestar átt.
áb
þJOÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritatjórar: Árni Bergmann, Þráinn Bertelsson, össur
Skarphéðinsson.
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Garðar Guðjónsson, Ingólfur Hjörleifsson, Kristín
Ólafsdóttir, Magnús H. Gíslason, Mörður Árnason, Ólafur Gíslason,
SigurðurÁ. Friöþjófsson, Stefán Ásgrímsson, Vilborg Davíðsdóttir,
VíðirSigurðsson (íþróttir), Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar.
Ljó8myndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlltsteiknarar: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrlfstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Guðbergur Þorvaldsson.
Augiyslngastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Olga Clausen, Guðmunda Kristinsdóttir.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, SigríðurKristjánsdóttir.
Húsmóðir: Ólöf Húnflörð.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbrelðslu-og afgreiðslustjóri: HörðurOddfríðarson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavik, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 50 kr.
Helgarblöð: 55 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 500 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 18. mars 1987