Þjóðviljinn - 21.02.1988, Side 13

KUNDUR HEL
í HEIÐARSPORÐI
Vísnaþátturinn tekur nú upp
þráöinn aö nýju eftir nokkurt
hlé sem verður líklegast illu
heilli að skrifast á reikning
heilsugæslustöðvarinnar og
okkar blessaða sjúkrasam-
lags. Það getur nærri að
þættinum hafi borist nokkurt
bréfmagn frá því sumri halla
tók og hef ég víst mátt hafa
mig allan við frá því um hátíð-
ar að vinsa það forvitnilegasta
úr þeim staflanum, þau vísu-
korn sem fýsilegust hvað eru
til birtingar. Og hrósa ég happi
hvað því verki viðkemur, þar
sem tíðin hefur verið okkur
svo góð nú allt fram á þorra,
og mér því farist verkið fljótar
úr hendi en ellegar hefði ver-
ið. Já, leiðin hefur verið greið í
vetur, úr prósthólfinu og heim
í Braga-bæ, sem ég kalla svo
á meðal kunningja minna. Og
læt ég þar með afsökunar-
beiðni þessari, ef svo má til
orða taka, lokið og lítið annað
að gera en vinda sér í megin-
efni þessa 304ða vísnaþáttar
míns, sem eru að sjálfsögðu
„stuðlanna stöguðu línur.“
Góðkunningi okkar, Guð-
björg á Refsvaði eystra, sendir
tvær vísur og rifjar með þeim upp
sagnir um Sigurð fóstur sem vel
eru kunnar þar og víðar á Austur-
landi. En hann var alla jafna
þekktur undir þessu nafni sem til-
komið var vegna þess hve smá-
vaxinn hann var og festist þessi
titill á hann strax í vöggu. Fæð-
ingarmóðir hans, Hallbjörg á
Ljósavaði, hafði látið þau orð
falla við móttöku á honum að
þetta væri nú lítið annað en fóst-
ur, svo smár var Sigurður. Festist
nefni þetta þá þegar á honum og
fylgdi honum alla tíð, þó sjálfur
hafi hann líklega aldrei sætt sig
við það. Eru margar sögur um að
krakkar hafi atast í Sigurði,
syngjandi yfir honum Siggi fóstur
og hafi kall þá amast mjög við
því. En Sigurður fór víða um
ævina og réð sig til vistar á mörg-
um bæjum á Héraði og Suður-
Fjörðum og var alla jafna vel
þokkaður. Því verklaginn var
hann þó smáhentur væri og eink-
um notaður til að snytta að hús-
um og áhöldum. Einnig var Sig-
urður hagur mjög á tré.
Snæbjörn Eiðsson bóndi í
Hnefilsdal orti um Sigurð:
Fúið skaft og fúin mél
fúinn gluggapóstur.
En styttir öll um síðir él
hér æir Siggi fóstur.
Aðeins einu sinni er getið um
að Sigurður fóstur hafi verið í
snærum við kvenmann, vinnu-
konu eina er samvista honum var
á Ófeigsstöðum efri, og var
jafnvel talið á tímabili að hún
gengi með barni eftir hann sem
síðan reyndist misskilningur
einn. Var í sveitinni mikið flemt-
rað um þetta og einnig ort. Þessi
vísa er eignuð Leifi
Hrafnkelssyni, síðar útgerðar-
manni á Stöðvarfirði:
Gunnvöru á eftir gekk
hinn gríðarlegi raftur.
Og hún úr Sigga fóstur fékk
en fœddi það aldrei aftur.
Önnur all-fræg sögupersóna að
austan er Lási Dó, Sigurlás
Bjammundarson, sem átti ævi
sína að mestu leyti í Borgafirði
Eystra, eða þar til hann réðst
norður á Raufarhöfn á hákarla-
vertíð en varð á leiðinni úti á
Helkunduheiði, að því er talið
var, var týndur fram á mitt sumar
og talinn af, en kom þá óvænt
fram suður í Vestmannaeyjum
þar sem hann og dvaldi í nokkra
vetur þar til hann fluttist aftur
austur. Var hann upp frá þessu
aldrei kallaður annað en Lási Dó
og lifði langan aldur. Margar vís-
ur eru til um hann og sendi Bær-
ing Friðleifsson, nú á Hrafnistu,
okkur þessa:
Lási lifði og Lási dó
og lifði svo aðeins meira.
þar til hann alveg dauður dó
og dó svo aldrei meira.
Og segir hann að þetta hafi verið
sungið mikið á síldarbryggjunum
á Seyðisfirði.
Mönnum þótti Lási nokkuð
undarlegri eftir að hann kom aft-
ur þar austur og var hann allur
eins og all-líflaus og Iinur en hljóp
upp þess á milli og bar til að æsa
sig án tilefnis, byrsta sig við fólk
og einkum þó við ókunnuga.
Einnig þótti mönnum sem nef
hans væri einkennilega hvítleitt
og stinga mjög í stúf við eldrautt
og veðurbarið andlitið. Um þetta
orti Ólafur Pálsson á Dverga-
steini, kunnur hagyrðingur:
Kundur hel í heiðarsporði
horskur vildi líta.
Sem lét á móti Lása kallinn
líftórunni snýta.
Þá sendi mér línu frú Þuríður
Einarsdóttir, fyrrverandi skóla-
stýra húsmæðraskólans á Löngu-
mýri í Skagafirði, en hún er okk-
ur að góðu kunn úr fyrri þáttum
og með í hennar bréfi voru þessar
tvær hendingar sem hún setti
saman að loknu miklu ættarmóti
sem fram fór um Jónsmessuleytið
í fyrra í hinu glæsilega félags-
heimili þeirra Skagfirðinga, Mið-
garði í Varmahlíð:
Við sitjum hér saman sveinar
og meyjar
og sátt erum við voran ættarfund.
Sólin oss gyllir og gleður um
eyjar,
hve glatt er að lifa þá
ánægjustund.
Spánarferð fyrir nokkrum árum:
Ægiveldi viðmótsþokka
vinarsprund og höldur Ijá.
Listifengi unaðslokka
Ijúfra dísa Spáníá.
Jochum kvað einnig vel í tilefni
umræðunnar um verjunotkun er
hún stóð sem hæst:
Og ekki er þessi síðri:
Þegar vornætursólin er sigin
í œginn
fer söngurinn víða um svanna-
fjöld.
Hve glatt er með ýtum, þeir ganga
í bœinn
og glösunum lyfta það ánœgju-
kvöld.
Við þökkum Þuríði kærlega
fyrir sendinguna og biðjum fyrir
bestu kveðjur heim á Löngumýri.
En yngra fólkið er ekki síður
eftirbátur okkar í eldri kantinum
og meðal bréfanna er að finna
mörg góð dæmi þess að vísna-
gerðin lifir enn glatt með þjóð-
inni. Una Birna Benónýsdóttir úr
Hafnarfirði sendir þessa vísu sem
hún segir að hafi orðið til í sumar-
ferð nokkurra vinahjóna fyrir
tveimur árum til Ítalíu þar sem
þau dvöldust í sumarhúsum við
Garda-vatnið. Una Birna lætur
þess í gamni getið að hún hafi
gengið undir nafninu Una Birra á
meðal íslendinganna sem þar
dvöldu, enda bjórinn víst ósleitið
hafður um hönd þar í tignarveldi
Alpafjallanna:
Við Gardavatnið gaman er
gott er þar að vera.
Að skoða sig um og skemmta sér
og skála nóg, um að gera.
Einnig sendi okkur gamall
kunningi, Jochum Mathiesen,
starfsmaður Pósts og síma, lítinn
kviðling sem hann setti saman í
Nú er þunnt í þinndarbúi
þarf nú ástarkokkurinn
að standast eyðnipróf ég trúi,
og álagskröfur smokkurinn.
Og til ástkærrar eiginkonu
sinnar í rúm 40 ár kvað hann
þessa ástarjátningu:
Látúnsfreyja, lostameyja,
lendagyðja og þrálát miðja.
Mér til bóta, blíðuhóta
og blossa þinna má ég vinna.
Þökkum við Jochum sömu-
leiðis.
Þá er víst pláss okkar að þrot-
um að þessu sinni og því lítið ann-
að eftir en að kveðja og biðja þá
fjölmörgu sem að undanförnu
hafa skrifað þættinum að gæta
þolinmæði, röðin kemur að ykk-
ur. Hvet ég einnig alla þá sem
luma á efni í ljóða-kistu sinni að
liggja ekki á liði sínu og senda
okkur vísukorn eða tvö. Utaná-
skriftin er:
Bogi Líndal
Varmalundi 6
Hveragerði
Að lokum iæt ég síðan fylgja
einn léttan kviðling sem ég setti
saman nú á nýárinu:
Vísan eflir allra hag
ýtar mega það sanna
að eftir Drottins vinnudag
dælt er hana að kanna.
New York City 4. feb. ‘88
Hallgrímur
Sunnudagur 21. febrúar 1988| ÞJÓÐVILJINN — SlÐA 13
Vísnaþáttur Umsjón: Bogi Líndal