Þjóðviljinn - 29.06.1988, Blaðsíða 3

Verðhœkkanir
Komnar úr
böndunum
Eftir síðustu gengisfellingu hef-
ur skriða verðhækkana farið
af stað. í gær tilkynnti Lands-
virkjun hækkun gjaldskrár um
8% sem þýðir að raforkuverð til
neytenda hækkar um 5%. Póstur
og sími hefur farið fram á 7,5%
hækkun sinnar gjaldskrár en
þeirri beiðni hefur verið vísað í
nefnd þriggja ráðhcrra. Þá
hækkaði áfengi og tóbak um 6%
þann 1. júní, Hitaveita Reykja-
víkur hækkar gjaldskrá um
11,4% um næstu mánaðamót og
húsaleiga hækkar um 8%.
Ríkisútvarpið hefur fengið
heimild til að hækka afnotagjöld-
in um 10% frá 1. júlí en hafði
farið fram á 23% hækkun. Hörð-
ur Vilhjálmsson fjármálastjóri
Ríkisútvarpsins segir 10% hækk-
un ekki næga, hún rétt slagi upp í
verðbólguna. Það hefði hins veg-
ar verið ákveðið að afnotagjöldin
hækkuðu að raungildi um 15% á
þessu ári.
Hörður sagðist búast fastlega
við því að farið yrði fram á hækk-
un afnotagjalda áður en inn-
heimtuseðlar yrðu sendir út í okt-
óber í haust. Ríkisútvarpið burð-
aðist með vanda frá árunum
1986-1987. Það hefði verið sam-
eiginlegur skilningur stjórnvalda
og Ríkisútvarpsins að reksturinn
kæmist á réttan kjöl á þessu ári og
því næsta.
-hmp
Verðhœkkanir
Ríkisstjórnir
spretta upp
Björn Grétar
Sveinsson: Það tekur
enginn mark á
ríkisstjórninni.
Launafólk á vaktinni
r
Eg get ekki séð að nokkur mað-
ur taki þessa ríkisstjórn alvar-
lega. Það eru að rísa upp ríkis-
stjórnir um allt land og nú er
Landsvirkjun orðin að ríkis-
stjórn, sagði Björn Grétar
Sveinsson, formaður verkalýðs-
félagsins Jökuls á Höfn, við Þjóð-
viljann í gær. Það mætti orða það
þannig að vérkafólk væri á vakt-
inni og myndi sækja sitt þegar að
rauðu strikunum kæmi.
Björn sagði ríkisstjórnina ekk-
ert eiga eftir annað en þingmeiri-
hlutann. „Ríkisstjórnin verður
að skilja það að hún fær ekki frið
til að ráðskast með kaup og kjör
fólks sem virðist þó vera það eina
sem hún getur gert.“ Björn sagð-
ist reikna með aðgerðum í haust
fari verðlag upp fyrir rauðu strik-
in og ekki verði fallist á upptöku
samninga.
Þann 14. júní gerði Jökull
verðkönnun á Höfn en slíkar
kannanir hefur Jökull gert reglu-
lega síðustu tvö ár. Könnunin
leiddi ma. í Ijós að appelsínusafi
hafði hækkað um 26% frá
l.febrúar, epladjús um 45,3%,
tómatsósa um 26,3% og Ora fisk-
bollur um 24%.
Rautt strik er í Akureyrar-
samningunum þann 1. nóvember
og sagðist Björn reikna fastlega
með því að það strik myndi
bresta. Verkalýðshreyfingin
hefði í heild sinni lýst yfir að því
yrði ekki tekið þegjandi og
hljóðalaust. Enda sagðist Björn
ekki hafa hitt nokkurn einasta
mann, sama hvar í flokki hann
stæði, sem mælti aðgerðum ríkis-
stjórnarinnar bót.
-hmp
FRÉTTIR
Verðhækkanir
Lögin dauður bókstafur
Steingrímur Hermannsson: Efnahagsráðstafanirnar brotnar á bak aftur.
Landsvirkjun hœkkar gjaldskrá um 8%.
Halldór Jónatansson: Landsvirkjunar að ákveða verðið
Eg tel það afar alvarlegt að fyr-
irtæki eins og Landsvirkjun
skuli leyfa sér að ganga þvert
gegn bráðabirgðalögunum, sagði
Steingrímur Hermannsson utan-
ríkisráðherra að loknum ríkis-
stjórnarfundi í gær. En Landsvir-
kjun hefur tilkynnt 8% hækkun
gjaldskrár sinnar án þess að
Rósa Jónína Benediktsdóttir afgreiðslukona í Happahúsinu heldur hér á þeim skafmiðum sem þar eru á
boðstólum.
Skafmiðahappadrœtti
Of margir um hituna
Einhverjir verða að víkja en allirsegja: „Ekki ég“. Happa-
þrenna Háskólans stendur upp úr með miljón miða á mánuði
Miðað við fyrstu viðtökur
erum við bjartsýnir á fram-
haldið þó ég neiti því ekki að það
er orðið ansi þröngt á markaðin-
um, sagði Örn Petersen hjá Mark
og mát sem stendur á bak við nýj-
asta fyrirbrigðið í skafmiðahapp-
drættinu, Fjarkann. Eigendur
þess eru Handknattleiks- og
Skáksambandið.
Mörgum fannst nú vera nóg
fyrir og spyrja hvort virkilega sé
markaður fyrir alla þessa skaf-
miða. Vinningshlutfall þessara
happdrætta er alls staðar mjög
svipað eða um 50% en þegar vax-
andi auglýsinga- og dreifingar-
kostnaður dregst frá hagnaðinum
er ólíklegt að meira en 15-20% af
andvirði miðanna renni til þeirrar
starfsemi sem fólk telur sig vera
að styrkja.
- Þetta er leikur og spurningin
snýst um það að ná hylli
kaupendanna. Okkar leiícur
gengur öðrum þræði út á skák og
handbolta sem njóta mikilla vin-
sælda um þessar mundir og verða
mikið í sviðsljósinu á árinu, sem
án efa hefur hvetjandi áhrif á söl-
una. Það er þó alveg Ijóst að ein-
hverjir hljóta að detta út af mark-
aðinum en ég hef trú á að við
höldum velli, sagði Örn.
- Markaðurinn þolir svona 3-4
aðila en þegar svona margir aðil-
ar eru komnir í spilið og farnir að
heyja auglýsingastríð er þetta
komið út í hreina vitleysu. Við
auglýstum okkar skafmiða þegar
við fórum af stað með þá um
miðjan apríl en undanfarinn
mánuð höfum við ekkert auglýst
og höfum ekki í hyggju að taka
þátt í þessari auglýsingabaráttu,
sagði Ámundi Ámundason hjá
Styrktarfélagi Vogs sem selur
Bílaþrennuna. Mér finnst nauð-
syn á að þau félagasamtök sem
selja skafmiða hafi með sér
eitthvert samráð, einfaldlega
skipti markaðnum á milli sín.
Auk þess er ekkert óeðlilegt við
það að ráðuneytið veiti ekki
sömu aðilunum leyfi endalaust
heldur skipti því á milli félag-
anna. Þannig er til dæmis sann-
gjarnt að þau félög sem sátu ein
að kökunni fyrstu 6 mánuðina
dragi sig í hlé um tíma og gefi
öðrum tækifæri til að komast að,
sagði Ámundi.
Háskóli fslands reið á vaðið
með Happaþrennuna í mars á
síðasta ári. Síðan hafa a.m.k.
fimm aðrir aðilar komið inn á
markaðinn en Happaþrennan
hefur alla tíð verið langmest seld.
Kemur þar eflaust bæði til for-
skotið í upphafi og ekki síður ein-
okunaraðstaðan varðandi pen-
ingavinninga. Nú selst um 1 milj-
ón miða af Happaþrennu á mán-
uði sem gerir um 600 miljón
króna veltu á ári.
Öðrum aðilum gengur misvel
að selja sína miða, aukin sam-
keppni kallar á meiri auglýsingar
og minni hagnað og þeir sem selja
minnst auglýsa mest,- Við ætlum
okkur ekki að gefa eftir þrátt fyrir
að salan hafi minnkað eftir því
sem aðilum á markaðnum hefur
fjölgað og það sé nú alveg ljóst að
Lukkutríóið verður ekki sú fjár-
hagslega lyftistöng fyrir björgun-
arsveitirnar sem vonast var eftir,
sagði Birgir Ómarsson.
•Þ
Miðvikudagur 29. júni 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3
hækkunin hefði verið rædd í
ríkisstjórninni í heild. Ljóst er að
ríkisstjórnin mun ekkert gera til
að koma í veg fyrir hækkunina
þar sem Jón Baldvin Hannibals-
son fjármálaráðherra segir hana
orðinn hlut. Landsvirkjun telur
sig þurfa mun meiri hækkun eða
19%.
Eftir ríkisstjórnarfund í gær
sagði Jón Baldvin að skilmerki-
lega hefði verið frá því gengið að
gjaldskrármál Landsvirkjunar
yrðu tekin fyrir af ríkisstjórn eins
og um hvert annað ríkisfyrirtæki
væri að ræða. Ríkisstjórnin stæði
hins vegar frammi fyrir orðnum
hlut.
Að sögn Steingríms Her-
mannssonar var þessi skilningur
ríkisstjórnarinnar staðfestur á
fundi hennar í gær. Það mátti þó
skilja á orðum Steingríms að
ágreiningur ríkti um þessi mál í
ríkisstjórninni. - Ýmsir töldu
þessa hækkun svo hógværa að
hún skipti ekki máli. Ég tel þetta
skipta öllu máli. Ég veit ekki
hverjir ætla að hlýða þessum
lögum og get ekki sagt annað en
að ráðstafanir ríkisstjórnarinnar
hafi verið brotnar á bak aftur.
Halldór Jónatansson forstjóri
Landsvirkjunar sagði við Þjóð-
viljann í gær, að Landsvirkjun
hefði litið svo á að það væri henn-
ar að ákveða raforkuverðið í
samráði við Þjóðhagsstofnun og
iðnaðarráðherra. Það hefði verið
gert. - Ríkið á 50% í Landsvirkj-
un og ég er ekki viss um að hinir
eigendurnir; Akureyrarbær og
Reykjavíkurborg séu sammála
því að það sé ríkisstjórnarinnar
að ákveða gjaldskrána. Ég reikna
heldur ekki með því að samstaða
ríki um það í ríkisstjórninni.
Halldór sagði fáa hafa eins
gilda ástæðu til að hækka gjald-
skrá sína og Landsvirkjun eftir
það sem á undan væri gengið.
Landsvirkjun skuldaði um 25
miljarða og gengisbreytingin
hefði aukið skuldirnar um 2500
miljónir króna og hækkað vaxta-
gjöld um 190 miljónir. - Að með-
töldum vaxtagjöldum hefur af-
koman því í heild versnað um 280
miljónir en gjaldskrárhækkun
um 8% gefur 120 miljónir. Það
standaþvíeftiru.þ.b. 160miljón-
ir. Þetta er lágmarkshækkun, við
hefðum þurft 19% hækkun gjald-
skrár.
Að sögn Halldórs er ekki stefnt
á meiri hækkanir í ár en fari verð-
bólga upp fyrir 23% sé ástæða til
að taka gjaldskrána til endur-
skoðunar á ný. 23% verðbólga
þýði 9% lækkun raforkuverðs á
ársgrundvelli.
-hmp
Stríðsmenjar
Tundurdufl
Hrísey SF 41 fékk óskemmti-
legan feng í vörpuna í fyrrinótt
þar sem báturinn var að humar-
veiðum út af Hornaflrði. Tundur-
dufl í eigu hers hennar hátignar,
Bretadrottningar, reyndist vera í
pokanum.
Að sögn Þrástar Sigtryggs-
sonar, skipherra hjá Landhelgis-
gæslunni, var tundurduflið
óvanalega heillegt og kveikju-
þræðir virkir.
- Við tökum duflið til handa-
gagns og setjum það í þann vísi að
safni sem Gæslan hefur verið að
safna smám saman í, sagði
Þröstur. -rk