Þjóðviljinn - 21.07.1988, Qupperneq 3
FRETTIR
Salmonella
Eftirlitiö er í ólestri
Sýking getur áttsérstað á öllum stigum. Ekkert leyfiþarftil
alifuglarœktar. Setja þarfný lög. Salmonellanefnd: Stofnað
verði embœtti dýralæknis í alifuglasjúkdómum
Salmonellamengun kjúklinga
og annarra kjötvara hér á
landi getur átt sér stað á öllum
stigum framleiðslunnar allt frá
notkun fóðurs til neyslu. Engar
reglur eru til um hverjir mega
stunda alifuglarækt og eftirlit
með eldi, slátrun, hreinlæti og
fóðri er nánast ekkert. Heilbrigð-
isráðuneytið leggur til víðtækar
úrbætur í þessum efnum sem
meðal annars miða að því að
auka alla fræðslu til framleiðenda
og neytenda
Eftir heiftarlegan salmonellu-
faraldur í Búðardal skipaði
heilbrigðisráðherra nefnd í júní
1987, sem átti að kanna út-
breiðslu salmonellasýkilsins og
hvernig mætti koma í veg fyrir
útbreiðslu hans. Nefndin hefur
nýlega skilað ýtarlegri skýrslu um
málið þar sem heldur dökk mynd
er dregin upp af ástandinu og
bent er á leiðir til úrbóta.
Salmonella getur komið fram í
allri kjötvöru en kjúklingar eru
sérstaklega viðkvæmir fyrir
henni. Nefndin telur nauðsynlegt
að sett verði ný lög um matvæla-
framleiðslu og eftirlit. Nefndin
segir eftirlit með innfluttu fóðri
og fóðri framleiddu innanlands
vera mikið ábótavant. Aðstaða
til fuglaeldis sé mjög misjöfn og í
mörgum tilfellum slæm. Enda
geti nánast hver sem er hafið fugl-
arækt og leggur nefndin til að þeir
Lagadeild HÍ
Fimm ára nám
að engu gert
Prófreglur lagadeildar
harkalegar og ekki Ijóst
h vort þœr standist lög.
Jónatan Þórmundsson:
Viljum ekki slaka á
gœðakröfum
Par er auðvitað hart að þurfa
að horfa á eftir 5 ára námi í
Háskólanum verða að engu og
auðvitað er ég mjög svekkt yfir
afgreiðslu deildarfundar á mál-
inu en ég get ekki sagt að hún hafi
komið mér á óvart, sagði nem-
andi í Lagadeildinni sem hefur
verið felld út úr deildinni eftir að
hafa fallið í annað sinn á svonefn-
du hlutaprófi.
Samkvæmt reglum lagadeildar
Háskólans mega nemendur sem
falla á hlutaprófum á 4. ári þreyta
þau einu sinni á ný en ef þeir
standast ekki í annað sinn eru
þeir fallnir út úr deildinni og öll
þeirra fyrri próf utan eitt af fyrsta
ári eru fallin úr gildi.
í vor féllu tveir nemendur út úr
deildinni með þessum hætti.
Annar þeirra ákvað að sækja um
undanþágu til deildarráðs þar
sem umsókn þessari var hafnað.
- Ég er aö athuga hvort máls-
skot til háskólaráðs sé mögulegt í
þessu máli og held að það sé ekki
útilokað, sagði nemandinn sem
synjað var um undanþáguna.
Jónatan Pórmundsson, forseti
lagadeildar sagði að ekki væri
ástæða til veita einstökum nem-
endum undanþágu frá þessum
reglum þar sem með því væri ekki
gætt jafnræðis gagnvart þeim ne-
mendum sem hefðu fengið synj-
un áður. Hann sagði að strangar
reglur í deildinni væru hluti af
þeirri stefnu deildarinnar að
halda uppi háum gæðakröfum í
laganámi.
sem vinna við framleiðslu við-
kvæmra matvara verði háðir
starfsleyfi.
Bent er á að skipulegt
heilbrigðis- og framleiðslueftirlit
sé nánast ekkert og heil-
brigðisskoðun í sláturhúsum sé
ábótavant. Þá sé þekkingarleysi
starfsfólks, matreiðslufólks og
almennings mikið í örveruf-
ræðum og hvað varðar hollustu
og hreinlæti.
Nefndin leggur til að daglegu
eftirliti verði komið á í kjúkling-
asláturhúsum á meðan á slátrun
stendur. Embætti yfirdýralæknis
verði styrkt. Stofnað verði sérs-
takt embætti dýralæknis alifugl-
asjúkdóma sem veiti héraðsdýra-
læknum sérfræðiaðstoð og annist
ráðgjöf til framleiðenda. Þá þurfi
að setja reglur sem kveði á um á
hvaða stigi eldisins skuli afdrátt-
arlaust tekin sýni til sýklarann-
sókna og um eyðingu sýktra
fugla. Reglurnar kveði einnig á
um húsakynni, tæki, búnað, frá-
rennsli, umhverfi og meðferð
úrgangs.
-hmp
'“'v
Pottur er víða brotinn í alifuglarækt hér á landi. Guðmundur Bjarnason heilbrigðisráðherra kynnti í gær
niðurstöður sérstakrar rannsóknarnefndar á útbreiðslu salmonellusýkilsins. Mynd: Ari.
Alverið
Krókaleið til mengunarvama
Reynir ekki á hvort ísalþarfað sækja um starfsleyfi. Hollustuvernd:
Spurning um mörk sem ísal er gert aðfara eftir. Hefðum kosið að
reyndi á starfsleyfisskyldu
H
eilbrigðisráðherra og iðnað-
arráðherra hafa gert sam-
komulag um að láta ágreining um
starfsleyfisskyldu álversins falla
niður. Heilbrigðisráðherra skrif-
aði Hollustuvernd bréf í í vor þar
sem hann sagði Álverið starfs-
leyfisskylt. Forstöðumaður Holl-
ustuverndar segist hafa kosið að
það reyndi á starfsleyfisskyldu
Álversins. Ekki sé fyllilega Ijóst
hvort heilbrigðisráðherra hafi
dregið bréf sitt til baka.
Friðrik Sophusson iðnaðarráð-
herra og Guðmundur Bjarnason
heilbrigðisráðherra hafa komið
sér saman um að heilbrigðisráðu-
neytið geri tillögur um fram-
kvæmd og fyrirkomulag mengun-
arvama í Álverinu til iðnaðarráð-
uneytisins, í samráði við Hollust-
uvemd. Þá em ráðuneytin sam-
mála um nauðsyn þess að ísal geri
eðlilegar ráðstafanir til að hafa
hemil á og draga úr skaðlegum
áhrifum af rekstri álversins,
þannig að hann verði í samræmi
við „góðar venjur í iðnaði í öðr-
um löndum við svipuð skilyrði“,
eins og segir í tilkynningu frá ráð-
herrunum.
Ólafur Pétursson forstöðu-
maður Hollustuverndar sagði
erfitt að svara því hvort heilbrigð-
isráðherra hefði dregið bréf sitt
frá í vor til baka. Hollustuvernd
myndi í viðræðum sínum við ísal,
heilbrigðisráðuneyti og iðnaðarr-
áðuneyti auðvitað ekki leggja
fram aðrar tillögur en starfs-
leyfistillögur, eins og gert væri
með önnur fyrirtæki. Það væri því
ísals að uppfylla þær.
„Við hefðum kosið að það
reyndi á það hvort Alusuisse bæri
ekki að sækja um starfsleyfi eins
og önnur fyrirtæki. Það er í sam-
ræmi við góðar venjur að þeir
geri það,“ sagði Ólafur. Það væri
alltaf haft samráð við viðkom-
andi aðila þegar starfsleyfi væru
gefin út, það sem væri hins vegar
nýtt í þessu máli væri að iðnaðarr-
áðuneytið kemur inn sem þriðji
aðili.
Að sögn Ólafs hafa mælingar
Hollustuvemdar sýnt að mengun
frá álverinu væri meiri en Holl-
ustuvernd gæti sætt sig við.
Hreinsibúnaður verksmiðjunnar
virtist aftur vera í lagi. „Þetta er
spurning um mörk sem þeim
verði gert skylt að fara eftir og
þar af leiðandi spurning um eftir-
lit,“ sagði Ólafur.
Ólafur telur það í raun ekki
koma í ljós fyrr en að viðræðum
loknum í haust hvort ísal er
starfsleyfisskylt. Að loknum
þeim viðræðum komi í ljós hvort
starfsleyfi verði gefið eða hvort
tillögur Hollustuvemdar verði
einungis teknar sem ábendingar.
—hmp
Gaukur Jörundsson umboðs-
maður Alþingis. Mynd Sig.
Umboðsmaður
Eftirlit með
stjórnsýslunni
Tekur málfyrir vegna
kvartana einstaklinga
eða að eiginfrum-
kvæði
Gaukur Jörundssun sem er
fyrsti maðurinn sem gegnir
embætti umboðsmanns Alþingis
hefur nú tekið formlega til starfa.
Nú þegar hafa um 20 mál borist
inn á borð til hans og fjalla þau
m.a. um forræði barna, skatta-
mál og ýmislegt sem varðar at-
vinnulöggjöfina td. varðandi
veitingu og synjun um atvinnu-
leyfi. Gaukur sagði þó að þessi
mál gæfu enga heildarmynd af
þeim málaflokkum sem umboðs-
manni er ætlað að sinna því innan
stjórnsýslunnar eru hin ólíkustu
mál til meðferðar sem hugsanlega
er hægt að vísa til umboðsmanns.
Hlutverk umboðsmanns Al-
þingis er að hafa eftirlit með op-
inberri stjórnsýslu, einkum þeirri
sem fram fer á vegum ríkisins. Til
hans geta einstaklingar kvartað
sem telja að á rétti sínum hafi
verið brotið eða mál þeirra á ein-
hvem hátt ekki hafa fengið rétta
meðferð. Kvartanir fólks verða
þó að uppfylla ákveðin skilyrði
og það getur ekki hver sem er
kvartað heldur einungis sá sem á
beinna hagsmuna að gæta.
Umboðsmanni Alþingis er
einnig heimilt að taka mál til at-
hugunar að eigin frumkvæði telji
hann ástæðu til og ennfremur get-
ur hann gert athugasemdir við lög
og reglugerðir sem hann telur
einhverja meinbugi á.
Þrátt fyrir að umboðsmaður
Alþingis geti látið til sín taka á
öllum sviðum stjómsýslunnar er
eiginlegt vald hans lítið. Hann
getur ekki breytt ákvörðun
stjórnvalds eða fyrirskipað að
mál verði tekið til endurskoðun-
ar. Áhrif hans em undir því kom-
in að aðilar taki til greina
gagnrýni sem frá honum kemur
og bregðist við í samræmi við
það.
Á öðmm Norðurlöndum hefur
embætti umboðsmanns lengi ver-
ið við lýði og reynst vel í þeim
tilgangi að bæta vinnubrögð
stjórnsýsluhafa.
-*Þ
Sovéskir/bandarískir
Mála geimferðamyndir á íslandi
Samvinna listamanna stórveldanna. Andinnfrá Reykjavík. Verkin
sýnd í Washington og Moskvu
I
næstu viku er von á hópi banda-
rískra og sovéskra myndlistar-
manna, sem hafa lagt stund á
geintferðafantasíur, til íslands.
Þeir ætla ma. að mála hér saman
vegna þess að þeir telja að íslenskt
landslag minni á ýmsan hátt á
,Jandslag“ geimsins og ætla þeir
að herja innblástur út úr þeirri
líkingu.
í frétt um málið frá APN er það
og haft eftir Jelenu Militakjan,
sem verður í sovéska hópnum, að
listamennirnir eigi samvinnu sín á
milli að einhverju leyti að þakka
„andanum frá Reykjavflc“ -
m.ö.o. fundi þeirra Reagans og
Gorbatsjovs hér um árið.
Fyrsti fundur sovéskra og
bandarískra listamanna sem sýsla
við ofangreint þema átti sér stað í
Moskvu í fyrra og fylgdi samsýn-
ing verka þeirra. Sýningin gekk
vel og því var ákveðið að halda
samstarfinu áfram. Verk þau sem
til verða á íslandi verða svo sýnd í
Moskvu og Washington á næsta
ári.
Fimmtudagur 21. júlí 1988 ÞJÖÐVILJINN - SÍÐA 3