Þjóðviljinn - 27.10.1989, Blaðsíða 25

Stórsigur fyrir
íslenska kvikmyndagerö
Rætt við Svavar Gestsson um kvikmyndasjóði Norðurlanda og
Evrópu
Kvikmyndagerðarmenn hafa
löngum kvartað yf ir skilningsleysi
ráðamanna á mikilvægi þess að
koma á fót öflugum kvikmynda-
sjóði. Hefur verið réttilega bent á
að kvikmyndalistinni sé ekki gert
jafn hátt undir höfði og öðrum
stærstu listgreinum og stórtækra
breytinga sé þörf á. Talsverðar
breytingar eru nú væntanlegar á
þessu sviði meðtilkomu norræns
kvikmyndasjóðs og kvikmynda-
sjóðs Evrópu. Munu möguleikar
kvikmyndagerðarmanna aukast
verulega, bæði hvað varðar
fjármögnun kvikmynda og mark-
aðssetningu. Svavar Gestsson
hefur haft framgöngu með Nor-
ræna kvikmyndasjóðnum sem
formaður ráðherranefndar
menntamálaráðherra Norður-
landanna.
Aðgangurað
400 miljónum
Hvenœr tekur sjóðurinn til
starfa og hvernig verður starfsemi
hans háttað?
„Sumir segja norrænt samstarf
skila litlu en það hefur þegar
skilað árangri á þessu sviði. Ég
hef setið eina fimm fundi ráð-
herranefndarinnar á þessu ári og
hafa þeir allir fjallað um sjóðinn
sem er sjónvarps- og kvikmynda-
sjóður. Stofnskjöl sjóðsinseru nú
til undirritunar í öllum höfuð-
borgum Norðurlandanna og ég
mun undirrita skjalið síðastur
sem formaður nefndarinnar. Ég
mun skrifa undir 10. nóvember
nk. og mun sjóðurinn þarmeð
taka til starfa. Aðilar að sjóðn-
um eru báðar sjónvarpsstöðvarn-
ar, auk ríkisins, og mun hver aðili
leggja fram 400 þúsund krónur.
Fyrir þessa peninga fáum við að-
gang að 45 miljónum danskra
króna, eða tæplega 400 miljónum
íslenskra króna á þessu ári.
Fyrsta starfslota sjóðsins er fimm
ár þannig að kvikmyndagerðar-
menn á Norðurlöndum munu í
gegnum þetta kerfi fá aðgang að
einum og hálfum til tveimur milj-
örðum íslenskra króna.“
Hvaða breytingar hefur sjóður-
inn í för með sér?
„Ég tel þetta stórsigur fyrir
kvikmyndagerð á íslandi og veru-
legur áfangi fyrir sjónvarpsstöðv-
arnar. Ég fagna því að þær skuli
standa saman að þessu og er þetta
í fyrsta sinn sem þær vinna saman
að norrænu verkefni. Þessi sjóð-
ur á náttúrlega að verða til þess
að styrkja kvikmyndagerð á
Norðurlöndum sem veigamikinn
þátt í menningu þessara þjóða.
Það er lögð áhersla á að sjóður-
inn sinni barnaefni sérstaklega en
að öðru leyti má segja að sjóður-
inn sé algerlega óbundinn. Hann
þarf ekki endilega að úthluta til
verkefna sem eru samvinna á
milli tveggja landa þannig að ís-
lenskir kvikmyndagerðarmenn
geta sótt beint til sjóðsins og gert
alíslensk verkefni. Ég tel augljóst
að þarna hafi okkur opnanst al-
veg gífurlega miklir nýir mögu-
leikar.
Sjóðsstjórnin verður skipuð
einum manni frá hverju landi og
mun sjóðurinn hafa aðsetur í
Stokkhólmi. Kvikmyndasjóður
íslands gefur allar upplýsingar
um sjóðina og hvernig beri að
sækja um styrki.“
Amerískt rusl
En hvað með evrópska kvik-
myndasjóðinn?
„Frá og með 1989 erum við
einnig aðilar að evrópska kvik-
myndasjóðnum en í honum eru
600 miljónir króna. Þar er um að
ræða sameiginleg verkefni þann-
ig að íslendingar þurfa að vinna
með annari þjóð að verkefninu.
Þarna opnast líka nýir mögu-
leikar og er sérstaklega ánægju-
legt þegar kreppir að í okkar
þjóðarbúi. Okkur tekst að vísu
að verja krónutölu íslenska
sjóðsins sem er sjaldgæft því aðrir
sjóðir lækka yfirleitt um þessar
mundir. En við gerum miklu
meira en að bæta fyrir þessar
þrengingar með því að opna ís-
lenskum kvikmyndagerðar-
mönnum aðgang að alþjóðlegum
sjóðum. Norræni sjóðurinn er
sjónvarps- og kvikmyndasjóður
en evrópski sjóðurinn er líkari
Kvikmyndasjóði Islands. Hann
veitir eingöngu í kvikmyndagerð
Hrafn Gunnlaugsson hefur leitað talsvert til erlendra aðilatil að fram-
leiða sínar kvikmyndir, sem verður kannski algengari framleiðslumáti í
framtíðinni. Úr kvikmyndinni ( skugga hrafnsins.
Svavar Gestsson, menntamálaráðherra. Mynd: Jim Smart.
og getur hver sem er sótt í hann,
bæði sjónvarpsstöðvar og ein-
staklingar.
Auk þess opnum við kvik-
myndagerðum með þessu aðgang
að alþjóðlegri samvinnu sem er
mjög dýrmæt til að þeir geti
markaðsett sína vöru - sínar
myndir - á alþjóðlegum markaði.
Það er ekki bara gert ráð fyrir að
þessir sjóðir styrki kvikmynda-
gerðina sem slíka heldur er líka
möguleiki á að þá megi nota að
einhverju leyti til þess að styðja
við bakið á mönnum til að koma
sér á framfæri á Norðurlöndum
og í Evrópu.
Það má því segja að allt þetta sé
liður í þeirri almennu menningar-
stefnu sem við viljum reka: Efla
íslenska menningu og taka þátt í
norrænu og í evrópsku menning-
arsamstarfi til þess að verjast og
sækja fram andspænis þessu flóði
af amerískum myndum og rusli af
ýmsu tagi sem kvikmynda-
unnendur í Evrópu hafa mátt
þola á undanförnum áratugum.
Að lokum er rétt að geta þess
að á þessu ári höfum við orðið
aðilar að þriðja alþjóðlega sam-
starfinu sem er á sviði útvarps og
útvarpstækni og gildir um hvers
konar framleiðslu fyrir útvarp.
Við erum aðilar að samningnum
Evreka audiovisuelle en ég gekk
frá aðild að þeim samning fyrir
íslands hönd 1. október."
David Lynch hefur hafið gerð nýrrar myndar og hefur það vakið
mikla athygli úti í stjörnuheiminum. Sigurjón okkar Sighvatsson er
framleiðandi myndarinnar sem mun heita Wild at Heart. Ektakvinna
Lynch, Isabella Rosselini, leikur nú aftur í undir hans stjórn og sömu-
leiðis Laura Dern. Þær voru báðar í Bláa flauelinu ógleymanlega og
einnig munu kvikmyndatökumaðurinn Fred Elmes og klipparinn Duw-
ayne Dunham taka upp þráðinn með Lynch að nýju. Þetta er vega-
mynd sem byggð er á skáldsögu Barry Gifford og munu Nicolas Cage,
Harry Dean Stanton, Willem Dafoe og Crispin Glover einnig fara með
stór hlutverk.
Klippiborðið
Regnboginn
Pelle erobreren ★★★★
(Pelle sigurvegarl)
Þá er hún loks komin til Islands og þvílík
kvikmynd! Sannarlega meistarverk ársins
og það albesta sem komið hefur frá Dönum
og jafnframt Norðurlöndum í mörg ár. Bille
August hefur tekist að gæða fjórðung
skáldsögu Nexös einstöku lífi með yndis-
legri eþískri frásögn. Samleikur Hvenegrd
og Von Sydows er með ólikindum og kvik-
myndatakan gullfalleg. Uþþlifun sem eng-
inn má láta fara framhjá sér. Húrra fyrir
Dönum.
The Bear ★★★
(Björninn)
Annaud kemur vissulega nokkuð á óvart
með þessum óð sínum til náttúrunnar en
það verður ekki frá honum tekið að myndin
er listavel gerð. Falleg og rómantísk mynd
og góð skemmtun fyrir alla fjölskylduna,
sórstaklega þá sem unna ósgilltu náttúru-
lífi. Aðalleikararnir fara á kostum!
The Hlt ★★★
(Uppgjörið)
Stephen Frears átti ágætt „kom-bakk"
með þessum létta þriller. Snjallt handrit er
það sem ber myndina uppi ásamt
skemmtilegum leik en myndin er greinilega
ekki gerð fyrir mikla peninga. Það kemurþó
alls ekki að sök, því myndin er ferskur
vegatryllir með hnyttnum athugasemdum
Stamps og glymjandi spænskum gítar í
bakgrunni.
Babetteá gæstebud ★★★★
(Gestaboð Babettu)
Babetta býður enn til veislu sem enn
stendur fyrir sinu þótt hún hafi staðið yfir í
tæpt ár. Ákaflega Ijóðræn og falleg mynd
um allt sem viðkemur lífl og dauða, bók-
stafstrú og ólikum menningarheimum.
Laugarásbíó
Halloween IV 0
Ekki heldur fyrir gallhörðustu
Halloween-aðdáendur.
The Boost ★★★
(Tálsýn)
Áhrifamikil og góð mynd um örlög ungra
hjóna sem falla í hringiðu spillingar og
eyturlyfja í rfkidæmi Los Angeles. Minnir
stundum á Daga víns og rósa nema hvað
nú er auðvitað kók í stað sprútts og myndin
er einnig talsvert hrottafengnari. James
Woods er góður sýkópati að venju og Sean
Young fær alla samúð áhorfandans.
Bíóhöllin
Childá Play ★
(Leikfangið)
Enn eitt hryllingsruglið frá Tom Holland
og virðist sem honum séu engin takmörk
sett. Þetta er mynd sem þú gleymir strax að
sýningu lokinni sem ekki þykja góð með-
mæli með hrollvekju. Sagan (ef einhver er)
er ófrumleg og spennan byggist á því að
segja Baaa! við áhorfendur.
Road House ★
(Útkastarinn)
Afskaplega þunnt og óaðlaðandi. Þetta
er kannski eina rétta rullan fyrir Swayze en
skildi einhver yfir 16 ára nenna að horfa á
þetta.
Batman ★★
Vinsældimar eru greinilega djörfu
auglýsingasukki Warner-bræðra aö þakka
fremur en kvikmyndinni sjálfri. Myndin á
sínar fyndnu hliðar þegar Jókerinn spriklar
og sprellar en annars nær Batman ekki
uppi nefið á sér fyrir útjaskaðri klisju. Ba-
singer er ekki einu sinni sexí og þá er nú
mikið sagt.
Licence to Kill ★★★
(Leyfið afturkallað)
Ein besta Bond-myndin í langan tíma.
Dalton er 007 holdi klæddur og spannar allt
frá hörkutóli til sjentilmanns. Broccoli hefur
hrist, en ekki hrært, upp í Bond-lmyndinni
með góðum árangri.
Bíóborgin
Dead Calm ★★
(Á síðasta snúning)
Þokkalegasti tryllir frá Ástralanum Philip
Noyce og beitir hann öllu skemmtilegri
vinnubrögðum en flestir kollega hans í Am-
eríkunni í svona myndum. Samt nær hann
ekki að toga myndina nógu langt uppúr
meðalmennskunni og ýmsar athafnir aðal
kvenpersónunnar eru með öllu óskiljan-
legar.
Clean and Sober ★★
(Hrelnn og edrú)
Keaton virðist ætla að kæfa Leðurblöku-
hlutverk sitt i fæðingu með hreint ágætum
leik edrú eða fullur. T raun fátt nýtt en margt
athyglisvert þó sett fram hvað viðkemur
þessu mesta meini aldarinnar.
The Fly II ★
(Flugan 2)
Hór vantar í raun flest það sem gerði fyrri
myndina vinsæla. Hér vantar altónt Cron-
enberg.
Batman ★★
Vinsældirnar eru greinilega djörfu
auglýsingasukki Warner-bræðra að þakka
fremur en kvikmyndinni sjálfri. Myndin á
sínar fyndnu hliðar þegar Jókerinn spriklar
og sprellar en annars nær Batman ekki
uppí nefið á sér fyrir útjaskaðri klisju. Ba-
singer er ekki einu sinni sexí og þá er nú
mikið sagt.
Lethal Weapon II ★★
(Tvelr á toppnum 2)
Gibson og Glover eru gott gengi og
Pesci skemmtilega óþolandi en þvi miður
er myndin yfirkeyrð af ófrumlegum byssu-
bardögum og hvimleiðum hrottaskap. Ekk-
ert er þó verra en steingeldur söguþráður-
inn sem allir hafa séð áður.
Háskólabfó
Indiana Jones III ★★★
(Síðasta krossferöin)
Indiana hefur aftur náð sér á strik eftir
misheppnaða mynd númer tvö. Þessi er
ferskari fantasía en áður og ekki versnar
myndin á því að hafa Connery sem Dr.
Jones er. En sértu að leita að rólegri stund
með möguleika á heimspekilegum vanga-
veltum skaltu náttúriega fara eitthvað ann-
að.
Stjörnubíó
The Karate Kid III ★
. (Karatestrákurinn 3)
Þetta ku víst vera hetjur ungra sveina f
dag og veit það varla á gott nema þeir
hlusti á spekina á bak við sportið. En mór
leiðast framhaldsmyndir, sérstaklega þær
sem gerðar eru eftir leiðinlegum myndum.
Chances Are ★
(Líflð er lotterí)
Enn ein útgáfan af Heaven Can Wait
sem aftur var gerð eftir Here Comes Mr.
Jordan frá 1941. Þessi er heldur rýr í roð-
inu, þótt auðvitað bregði fyrir ágætum
bröndurum inná milli einsog efnið gefur
tilefni til. Maðursnýrafturog verðurskotinn
I dóttur sinni, eða þannig!
Magnús ★★★
Lang besta kvikmynd Þráins til þessa og
jafnframt í hópi betri kvikmynda sem gerð-
ar hafa verið hér á landi. Þráinn hefur náð
auknum þroska sem listamaður og byggir
mynd sína vel upp til að byrja með en ým-
issa brotalama fer að gæta þegar leysa á
úr vandamálum höfuðpersóna. Oft yndis-
legur gálgahúmor og Magnús er
sannkölluð skemmtimynd fyrir alla aldurs-
hópa.
Föstudagur 27. október 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 25