Þjóðviljinn - 16.02.1990, Blaðsíða 18

7— 2— 3 Ý S' 7- H- 2? °) IO )l )Z W
U~ H li V 3 "l \CL ;s- V iér 7- ¥ V 18 (o
ie )2 20 V 18p )l IZ Uo 21 >Z T );o 7- 22
2 23 T~ 12 JS V )2 15 2) 12 V Ko 13 IZ 20
)áT 22 )8 20 20 V 2 2$ sr 7 zr~ 2o V
w~ g )S W 22 f 21 3 2S )S W 2o 2£—
2/- )b y )S H T~ II II 5 18 0 )te V 18
/íf Z'h z/ 5 II )Z Ih )2 S? °) 1 2 21 )Z )S~
2) 22 20 30 M n )b ,2 ( )Z l£ iZ 5
v- )2 V 2*) 23 8 23 Zo ) 2 V T 23, 1°)
w JS 5 2$ IZ 23 )sr V II 2Z~l 0 3o 5 )(? 10
)(? V /6 12 23 2/3 52 b 9- 10 J~ 7- V 18
¥ ls' 3/ S 9 28 TT~ 23 )l V 25 28 32 12
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
Krossgáta nr. 83 Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá nafn á götu i Reykjavík. Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans, Síðumúla 37, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 83“. Skilafestur er þrjár vikur. Verðlaunin verða send til vinningshafa. NORRÆN LJOÐ,,. t *, j | j iiiailM —ádÁ Táimm
; )(o 23 20 30 )2 9 /?. 15. 23

.ausnarorð á kro og upp kom nafn skáldsöguna Hro steinsdóttur, sem ssgátu n Þóru He ki og hl Mál og r. 80 var Igadóttur eypidóm; menning Ljóshein , Fornha ir eftir J gaf út 1 nar. Drec ga13 I F ane Aus 988. ið var úr r leykjavík. tin í þýðin sttum lat Hún fær gu Silju jsnum senda Aðal- Verðlaunin fyrir krossgátu nr. 83 verða Ljóðasafnið Norræn Ijóð 1939- 1969 í þýðingu Hannesar Sigfús- sonar skálds. Mál og menning gaf út 1972.
FJÖLSKYLDAN
SIGTRYGGUR
JÓNSSON
Bolla, Bolla!
Ekki er ráð nema í tíma sé
tekið: bolludagurinn verður eftir
rúma viku, mánudaginn 26. fe-
brúar. Bolludagurinn mun vera
leifar af kaþólskri hefð sem teng-
ist kjötkveðjuhátíðinni fyrir
páskaföstu, þar sem saman fer að
menn hleypa fram af sér beislinu í
hvers kyns látalátum og gera sér
dagamun í mat og drykk.
Það er ekki nema sjálfsögð
skylda að halda þessari hefð við,
því ekki veitir af tilbreytingu í
skammdegisdrunganum. Hér
komum við því með gulltryggðar
uppskriftir á fiskibollum og rjóm-
abollum í tilefni dagsins:
Fiskibollur:
Kaupið heila og óflakaða ýsu,
og flakið og roðflettið sjálf. Sjóð-
ið dálkinn og hausinn til þess að
fá fisksoð. í þessa uppskrift þarf
um 1,5 kg af flökum sem eru
hökkuð og hrærð saman við 5 dl
af fisksoði, 2,5 dl mjólk, eitt egg,
ein tsk. salt, ein tsk. aromat, hálf
tsk. pipar, átta matsk. kartöflu-
mjöl og fjórar matsk. hveiti.
Þessu er hrært saman þar til
deigið er orðið létt og þétt, þá eru
bollurnar steiktar á pönnu.
Vatnsdeigsbollur eru ómiss-
andi fyrir börn á öllum aldri á
bolludaginn:
Um 2,5 dl af vatni og 50 gr af
smjörlíki eða smjörva eru sett í
pott og hituð upp að suðu. Síðan
er bætt út í 175 gr af hveiti, tveim
sléttfullum tsk. af lyftidufti, ör-
lítið af salti og síðan látið kólna.
Þá eru fjögur til sex egg hrærð
samanvið, eitt og eitt í einu.
Þannig er deigið tilbúið í ofninn.
í fyllingu má nota hálfan lítra af
rjóma og einn pakka af Royal
karamellu- eða vanillubúðingi.
Samkvæmt hefðinni skulu
börnin fá eina bollu fyrir hvert
vandarhögg sern þau ná að greiða
hinum fullorðnu áður en þeir
hafa komið sér framúr á bollu-
dagsmorgni!
Að kenna öðrum um
Eitt af því, sem við gerum alltof
mikið af er að kenna öðrum um
hegðun okkar. Líklega stafar
þetta af einhvers konar ábyrgðar-
leysi á athöfnum okkar sjálfra.
Mér virðist sem við höfum fjar-
lægst þann þátt í uppeldi barna
okkar að kenna þeim að bera
ábyrgð á eigin gerðum. í tíma-
leysinu sem hrjáir okkur í dag
höfum við sífellt aukið það að
flýja uppgjör og tímafrekar sam-
ræður, sem leiða til einhvers upp-
byggilegs með því að hlaupa burt,
fara að horfa á sjónvarp, skella
ógnandi hurðum og svo framveg-
is. Börnin læra þetta og við sjáum
þau stöðugt leysa vandamál með
því að hlaupa burt. Eða öllu held-
ur losna við vandamálin. Þvi ekki
leysa þau neitt með því. Á
unglingsárum hlaupa þau burt frá
foreldrunum, út til vinanna, inn í
herbergi, loka á samræður með
því að segjast þurfa að læra og þar
fram eftir götum. Þau loka á vin-
ina þegar þeim verður sundur-
orða, hætta að hafa samband og
neita að taka símann. í slíkum
tilvikum kennum við hinum aðil-
anum um. Hann er ómögulegur,
hann sagði þetta eða hitt, hann
gerði þettaeða hitt, hann er hálf-
viti. Þess vegna geri ég þetta eða
bregst svona við.
Ef rammt kveður að þessu,
lærum við að flýja ábyrgðina á
okkar eigin gerðum. Vitanlega
getum við ekki sagt að það sem
einhver annar gerir orsaki ein-
hverja hegðun hjá okkur. Við
veljum sjálf okkar hegðun. Við
getum hins vegar sagt að fram-
koma annarra leiði til þess að
okkur líður vel eða illa. Hegðun
okkar í framhaldi af þeirri líðan
er okkar eigið val. Ef einhver
kemur þannig fram að okkur líð-
ur illa eða verðum reið, höfum
við marga valkosti. Við getum
látið hann vita og gert það upp
hvort hann hafi ætlast til þess að
okkur liði illa, við getum komið
okkur burt, við getum ráðist á
hann, við getum lokað okkur af,
við getum talað illa um hann, og
svo mætti lengi telja. Það sem við
gerum, er í samræmi við það sem
við höfum lært. Oftast bregðumst
við ósjálfrátt við, en það fríar
okkur ekki ábyrgð á þeirri hegð-
un. Við getum nefnilega breytt
þessum viðbrögðum. Það kostar
að vísu átök, en það er á okkar
valdi.
Það er ekki óalgengt að hjón
lendi í stöðugum erjum og erfið-
leikum vegna þessa ábyrgðar-
leysis á eigin hegðun. Þau kenna
hvort öðru stanslaust um hegðan
sína og rífast stanslaust um rétt-
mæti viðbragða sina. Þau kunna
ekki að tala um tilfinningar og
gera málin upp með því að ræða
um aðalatriðið.
Hugsum okkur að annað hjón-
anna, t.d. maðurinn komi
þreyttur heim eftir erfiðan dag.
Hann hugsar um heimkomuna og
vonast til þess að konan taki nú
vel á móti honum og létti af hon-
um þunga dagsins. Þegar hann
kemur heim er konan í þungu
skapi, allt hefur gengið á aftur-
fótunum fyrir henni yfir daginn
og það síðasta var að hún komst
að því að maðurinn hafði gleymt
að gera við eitthvað sem hann
hafði lofað að gera og er því reið
út í hann. Hvorugt veit um líðan
hins. Um leið og þau hittast sýna
þau einhver viðbrögð. Við
skulum segja að konan sé ásak-
andi og byrji á því að skammast
út í manninn fyrir að hafa ekki
gert það sem hann hafði lofað að
gera. Með þessari athugasemd
ýtir hún manninum burt frá sér,
sem er þveröfugt við það sem
hann hafði vonað. Hér getur
hann valið um viðbrögð, þó oft-
ast bregðist hann ósjálfrátt við.
Sé hann vanur að flýja ábyrgð á
eigin hegðan, er líklegt að hann
bregðist við með reiði og vörn.
Hann getur ásakað hana til baka,
hann getur lokað sig af, farið út
aftur, o.s.frv. Viðbrögðin byggj-
ast þá á því að konan kemur ekki
til móts við þær væntingar sem
hann hafði og hann hefnir sín.
Reynir jafnvel að koma inn hjá
henni sektarkennd og kenna
henni þannig hvernig hún á ekki
að koma fram við hann. Með
þessu undirstrikar hann gjána,
sem hún í upphafi myndaði á milli
þeirra og fullnægir alls ekki þörf
sinni fyrir nálægð, ást og hlýju.
Hann álítur reyndar að það sé
ekki hans mál að fullnægja því,
heldur konunnar. Þess vegna
þarf að kenna henni aðra aðferð
við að bregðast við honum! Hann
gæti hafa fullnægt þeim kröfum
með því að fara til konunnar og
ræða við hana um tilfinningar
sínar og brúa þannig gjána sem
hún myndaði. Hann finnur að
hún er reið og svekkt. Hann gæti
rætt um það. Hann gæti rætt um
sína eigin þreytu og hvað hann
hefði verið að dreyma um á
leiðinni heim. Konan finnur þá
að í upphafi lagði hún ábyrgðina
á sínum viðbrögðum á hann og
hefur nú tækifæri til þess að
leiðrétta það. Ræða um sínar til-
finningar í stað þess að kenna
honum um viðbrögð sín. Hún
gæti reyndar vísað honum á bug
og haldið í gjána, en þá er hún
heldur ekki að uppfylla sínar
þarfir um ást og hlýju.
Með því að bera ábyrgð á sjálf-
um okkur og fullnægja sjálf okk-
ar eigin þörfum eru meiri líkur á
því að okkur líði vel, en ef við
erum stanslaust að kenna öðrum
um viðbrögð okkar.
18 SÍÐA — NYTT HELGARBLAÐ Föstudagur 16. febrúar 1990