Þjóðviljinn - 23.02.1990, Side 10

Jóhanna, Andrés og Elísabet í eldhúsinu. Jóhðnna álítur aö fjölga þurfi starfsfólki heimaþjónustunnar og gefa því kost á aó gera meira en aÓ þrífa og elda mat. „Félagslegi þátturinn
ermikilváegasturíþessu,“segir hún. Myndir Jim Smart.
Heimilishjálp
Sums staðar er ég eini
gesturinn sem kemur
Jóhanna Lúðvígsdóttir: Illa launað, en ánægjulegt og þakklátt að vera
heimilishjálp. Félagslegi þátturinn mikilvægastur
Jóhanna Lúðvígsdóttir tekur
ekki þakklæti upp úr launaum-
slaginu sínu, en hún gegnir engu
að síður starti sem hún segir vera
þakklátt og ánægjulegt í senn.
Hún heimsækir tólf heimili aldr-
aðra Reykvíkinga í hverri viku,
tekur til hendinni og spjallar. Hún
er heimilishjálp.
„Ég hef verið í þessu síðan í
ágúst. Mig vantaði eitthvað að
gera, þetta bauðst og mér líkar
þettabaramjög vel. Irauninnier
ég að gera það sem ég hef alltaf
haft sem aukavinnu, það er að
segja að vera húsmóðir. En ég
hef ekki fengið borgað fyrir það
fyrr en nú,“ segir þessi 55 ára
gamla móðir fjögurra barna.
Nýtt Helgarblað hittir hana að
störfum heima hjá Andrési
Gestssyni og Elísabeti Kristins-
dóttur við Hamrahlíð. Pau eru
bæði komin yfir sjötugt og blind í
ofanálag.
„Við höfðum lengi talað um að
fá heimilishjálp, en Elísabet vildi
þrauka eins lengi og mögulegt
var, enda er hún hörkutól og gef-
ur sig ekki fyrr en í fulla hnefana.
En svo varð hún veik í haust og
þá gerðum við í þessu. Jóhanna
hefur komið til okkar síðan
skömmu fyrir jól,“ segir Andrés.
Hann er 72 ára gamall, rekur
nuddstofu í húsi Blindrafélagsins
við Hamrahlíð, en var áður sjó-
maður, netagerðarmaður og
bólstrari. Hann segir mikið ör-
yggi fólgið í því að fá Jóhönnu í
heimsókn vikulega.
Mjög ánægð
Það er greinilegt að vel fer á
með þeim hjónum og Jóhönnu.
Hún er í óða önn að smyrja kæfu
og öðru góðgæti á brauð þegar
blaðamann ber að, en annars sér
Elísabet alfarið um matargerð á
heimilinu. Jóhanna er hjá þeim
hjónum fyrir hádegi á þriðju-
dögum og hlutverk hennar er
fyrst óg fremst að þrífa. Segir það
reyndar létt verk, því íbúðinni sé
vel við haldið.
„Ég var orðin þreytt á að þrífa
íbúðina. Sérstaklega þótti mér
erfitt að ryksuga og þurrka af. Ég
var alltaf smeyk um að velta ein-
hverju um koll við það. Það er
óttalegt puð fyrir blinda mann-
eskju að káfa sig áfram við þess
háttar störf,“ segir Elísabet.
Hún segist halda að þau hjónin
kæmust kannski af án heimilis-
hjálpar, en segir allt vera orðið
erfiðara en áður. Blindan leggur
mikið á líkamann.
„Við erum mjög ánægð með að
fá þessu þjónustu og kunningjar
okkar hafa sömu sögu að segja.
Það er til dæmis nauðsynlegt fyrir
okkur að hafa einhvern sjáandi til
þess að fylgjast með hvort blettir
eru í fötum. En mér finnst sosum
alveg nóg að fá hjálp einu sinni í
viku.“ '
Almenn
heimilisstörf
„Það er mjög misjafnt hversu
oft ég fer til fólks og hve mikið ég
þarf að gera. Það fer allt eftir
þörfum fólks og óskum.
Ég fer á tólf heimili og í fjórum
tilvikum er um hjón að ræða.
annars fer ég mest til ekkna, sem
búa einar. Starfið er illa launað,
en ekki svo mjög erfitt, enda sé
ég ekki um stórhreingerningar.
Ég fæ svona 50 þúsund krónur
upp úr launaumslaginu, en starf-
ið gefur mér mikið,“ segir Jó-
hanna.
Hún mætir til vinnu í þjónust-
umiðstöðinni í Bólstaðahlíð um
hálf níu á morgnana ásamt rúm-
lega hundrað konum öðrum sem
sinna heimilishjálp á vegum
þjónustumiðstöðvarinnar. Um
níuleytið fer hún svo að vísitera.
Aðstæður á heimilunum tólf eru
mjög misjafnar og þörfin fyrir Jó-
hönnu mismunandi.
Hún þrífur íbúðir, fer yfir fatn-
að, eldar mat, fer í búðir og
banka og útréttar ýmislegt fyrir
viðkomandi. Annast semsé al-
menn heimilisstörf, allt eftir því
hve mikið húsráðendur vilja og
treysta sér til þess að gera sjálfir.
En það er ekki mikilvægasti hluti
starfsins að mati Jóhönnu.
Beðið með
óþreyju
„Það mikilvægasta í þessu er
félagslegi þátturinn og mér finnst
það ætti að leggja mun meiri
áherslu á hann. Sumar þeirra sem
ég fer til bíða þess með óþreyju
að ég komi, einfaldlega vegna
þess að ég er líklega eini gestur-
inn sem kemur á þessi heimili.
Þær baka gjarna pönnukökur í
tilefni dagsins, bjóða mér upp á
kaffi og vilja spjalla.
Ég held að ótrúlega margir
eldri borgarar séu innilokaðir og
einangraðir. Margir eiga enga
ættingja í bænum og þurfa
nauðsynlega á félagsskap að
halda.
Mér finnst að þennan þátt
mætti bæta mikið. Það þyrfti að
fjölga starfsmönnum og gefa
þeim tækifæri til þess að gera
meira en að þrífa og elda mat.
Við hvetjum fólk auðvitað til
þess að koma upp í þjónustumið-
stöð og notfæra sér þann félags-
skap sem þar er. Þar getur þetta
fólk farið í hárgreiðslu, nudd og
fleira. En það er eins og margir
séu búnir að loka sig inni og séu
hálfhræddir við að fara út á meðal
fólks.
Svo geta ekki allir farið á milli
húsa, sérstaklega þegar færð er
slæm. Við reynum að gera eins
mikið af því og við getum að
keyra fólk á milli staða,“ segir
Jóhanna.
Þyrfti
meiri tíma
Hún segir aðbúnað yfirleitt
góðan á þeim heimilum sem hún
fer á, en nokkuð sé um að til
dæmis ekkjur séu í of stóru hús-
næði. Þær eiga sjaldan kost á að
komast í leiguíbúðir fyrir aldraða
vegna hörguls á þeim. Þegar Jó-
hanna spyr hvers vegna þær
reyna ekki að selja íbúðirnar og
10 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 23. febrúar 1990