Þjóðviljinn - 24.08.1990, Blaðsíða 16

Hanna Margrét liggur hér Ijúf (
hendinni á Snon'a, en þetta var ein-
ungis I annað skipti sem hún fór í
laugina.
Snorri Magnússon íþrótta-
kennari og þroskaþjálfi hef-
ur nýverið hafið þjálfun á ung-
börnum í vatni. Litlar umræð-
ur hafa átt sér stað hér á landi
um vatnsþjálfun ungbarna og
því valdi Snorri sér ungbarna-
sund sem umfjöllunarefni í
lokaverkefni sínu úr lþrótta-
kennaraskóla Islands.
Snorri segir orðið ungbama-
sund vera svolítið villandi,
„vatnsþjálfun ungbama” fari nær
því að lýsa því sem ftam fari í
lauginni. Þessi aðferð hafi lítið
með raunvemlegt sund að gera,
t.d. bringusund og skriðsund. Að
vísu fari þjálfunin fram í sund-
laug en um beina sundkennslu sé
ekki að ræða vegna þess að flest-
ar hreyfingar bamsins fyrstu
mánuðina séu ósjálfráðar og það
ætti ekki að hafa áhrif á þær á
þessu tímabili.
Hver er tilgangurinn með
ungbamasundinu?
- Það er misjafnt í hvaða sjón-
armiði menn gera þetta. I Amer-
íku er þetta fýrst og fremst gert af
öryggisástæðum, víða em sund-
laugar og heitir pottar í görðum
og nauðsynlegt að böm geti
bjargað sér. I Evrópu er þetta að-
allega gert til að örva tengsl for-
eldra og bama og til að auka
hreyfiþroskann. Allar hreyfingar
em auðveldari í vatni, nýfætt bam
sem enganveginn getur stjómað
hreyfingum sínum hefur því mun
meiri möguleika á að örva hreyfi-
fæmi sína í vatninu. Flestum
bömum líkar mjög vel í vatni, ef
það er með réttu hitastigi. Þar
verða þau líkamlega þreytt sem
leiðir til þess að þau borða og sofa
betur. Hreyfifæmi eykst, því
mörg viðbrögð fá aukna örvun í
vatninu. Líkamlegur styrkur
eykst og bamið verður ömggara.
Það er ekkert hægt að sanna um
Ungbamastnd
Snorri Magnússon íþróttakennari og þroskaþjálfi:
Fyrst og fremst til að auka tengsl foreldra og bams
Emella Björt er 4 mánaða og er búinn að vera (
þjálfun (sundlauginni (mánuð og þar á undan (
forþjálfun heima hjá mömmu, Valgerði Geirsdóttur.
Myndir Kristinn
samspil líkamlegs og andlegs
þroska, en öll örvun er góð og ég
hef fulla trú á þessu. Eg vil endi-
lega að það komi fram að engar
öfgar em á ferðinni, ég Iegg mikla
áherslu á að hitinn sé nægur, um-
hverfið jákvætt og að bamið finni
til öryggis.
Hvenœr er tímabœrt að hefja
þjálfun ungbama?
- Þegar naflinn hefur gróið og
jafnað sig, sem tekur 10-14 daga,
er hægt að byrja á forþjálfun í
bala. Síðar er hægt að fara með
þau í baðker, og á fimmtu viku fer
foreldri með baminu ofaní vel
fulltbaðker. Áþess-
um tíma má byija að
örva ýmis viðbrögð,
t.d. gripviðbragð á
fótum og höndum og
örva kafviðbragðið.
Þegar bamið er orðið
fjögur kíló að þyngd,
í kring um tveggja
mánaða aldurinn er
hægt að hefja þjálfun
f sundlaug. Tryggja
verður að hitastig
laugarinnar sé ekki
lægra en 32 gráður.
Þegar sundlaugar-
þjálfun hefst þarf
kennari eða leiðbein-
andi í síðasta lagi að
koma til sögunnar.
Fyrstu vikumar er
hæfilegt að vera 5-20
mínútur í lauginni en
tímalengdin fer þó
eftir því hvemig
bamið bregst við
þjáljuninni.
í ritgerð sinni
segir Snorri að upp-
eldisfrömuðir hafi snemma kom-
ist að því að komaböm (0-6 mán-
aða) framkalli einskonar sund-
hreyfingar þegar þau em sett í
vatn. Þessar hreyfingar em
nefndar viðbrögð (reflexar) og
em eitt dæmi um ósjálfráðar
hreyfingar sem bamið fæðist
með. Mörg þessi viðbrögð hverfa
á fyrstu 3-4 mánuðunum, en þau
em þó talin forsenda þess að
bamið þroskist „eðlilega” og leit-
ist við að uppgötva og skynja
sjálft sig.
Sem dæmi um viðbrögð má
nefna augnviðbragð, fallviðbragð
Snorri Magnússon siglir um með Emelíu Björt sem elskar sundlaugarílfiö.
og hið svonefnda kafviðbragð.
Kafviðbragðið er þannig að ef
eitthvað, t.d. vatn eða blástur,
skellur á andliti eða vitum bams-
ins, þá lokast strax fyrir öndunar-
veginn og það heldur ósjálfrátt í
sér andanum í 3-5 sekúndur.
Fyrstu vikur og mánuðina er þetta
viðbragð mjög sterkt. Síðan
dregur smám saman úr virkni
þess, þannig að á fimmta til sjötta
mánuðinum hverfur það. Eitt af
markmiðum ungbamasunds fram
til 6 mánaða aldurs er því að
þjálfa og viðhalda þessu við-
bragði og gera það virkt eða lært.
Bam sem er eldra en 6 mánaða og
fengið hefur þessa þjálfún, á að
geta lokað sjálft fyrir öndunar-
veginn þegar það fer í kaf.
Snorri segir hlutverk sitt að
vera leiðbeinandi í byijun, en
þjálfúnin eigi fyrst og fremst að
vera á milli foreldra og bams. í
vatninu fái foreldramir tækifæri
til að meðhöndla bamið sitt á ann-
an veg en venjulega og auki slík
samskipti félagsleg tengsl for-
eldra og bams.
Snorri starfar á Skálatúns-
heimilinu í Mosfellsbæ og í sund-
lauginni þar þjálfar hann nú tvær
komungar snótir, þær Hönnu
Margréti sem er þriggja mánaða
og Emelíu Björt fjögurra mánaða.
-Byijunin var sú, segir
Snorri, að ég var að tala um það
við aðra hvað ég ætlaði að gera
við mín böm, en öðrum leist
geysivel á þetta og vildu vera
með. Eg og konan mín eigum von
á tvíburum á næstu dögum og ég
hlakka óneitanlega til að prófa
þetta á þeim, en svo er það spum-
ingin hvort maður fer út í eitthvað
meira og tekur fleiri í þjálfún. el
16 SÍÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 24. ágúst 1990