Þjóðviljinn - 24.08.1990, Blaðsíða 20

'l 2 3 y iT ~í 7 22 H S> 9 92 10 U
IZ y ii 13 7 52 15- 1Z 16 17 71 7 3
ie )9 ¥ 20 T~ 2i 2Z /S" 7 W— I Tt—
F~ )é> <7 92 1$ T~ Vi b 7 3
22 21 7 16 27 22 9 25- /9 (o 7 >S~ V 16
17 !(? 2s JT 7 52 7 ? 52 3 16 6
)íl d 2Ó !b 2i 2Z~ /9 17 7 V W~~ 13—“
ie 12 3v f V 6 JT~ 29 V 9 )7 6 W~ JT~ W
23 )Q> 2S 29 )(? 99 w~ b 16 3 )6 5 w~ ZB U
S2 25~ T~ l-b 92 /9 2b 17 Z$ V 9 Zb V m
2<o 99 (d )6 T~ 1ÍD y \30 22 2E~ X8 92 )7 á>
J9 y V V 2S 9 22 7- °) 92 ) 6 2 12 23 7
v % % 27 9 7 23 U
Krossgáta nr. 110
Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá bæjarnafn.
Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans, Síðumúla
37, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 110“. Skilafrestur er þrjár vikur.
Verðlaun verða send til vinningshafa.
21- ? )5 /9 21 n 2<i 16 5

Lausnarorð á krossgátu nr. 106 var Skúmhöttur. Dregið var úr réttum
lausnum og upp kom nafn Björn Þórs Sigbjörnssonar, Boðagranda 6,
107 Reykjavík. Hann fær senda hljómplötuna „Til þín“ með André
Bachmann, konungi kokteiltónlistarinnar.
Verðlaun fyrir krossgátu nr. 11Ó
eru skáldsagan „Stálnótt" eftir
Sjón. Mál og menning gaf út
1987.
Elísabet Berta
Bjarnadóttir
Þórdís
Bachmann
Hófsemi er
heilsu best
Nýlega var frá því sagt í stuttri
frétt að komið hefði í ljós að
hveitiklíð gæti unnið á ristil-
krabbameini. í hveitikiíði er að
finna Bl-vítamín (tíamín), B6-
vítamín (pyridoxín), sem meðal
annars stuðlar að samruna
kjarnsýra sem vinná gegn hröm-
un og breytir amínósýrunni trypt-
ofani í nikótínsýru, B5-vítamín
eða pantótensýru, sem meðal
annars getur dregið úr eitrunar-
áhrifum ýmissa fúkalyfja,
para-amínóbensósýru sem meðal
annars mýkir húðina og dregur
því úr hrukkumyndun og síðast,
en ekki síst, þráavarnarefnið sel-
en.
Lengi hefur verið álitið að sel-
en gæti unnið gegn vissum krabb-
ameinsvöldum og veitt vörn gegn
sumum tegundum krabbameins.
Bæði E-vítamín og selen eru
þráavarnarefni og sem slík hægja
þau á öldmn og hörðnun vefja.
Karlmenn virðast hafa meiri þörf
fyrir selen en konur og er um
helmingur selenforða þeirra í
eistunum og þeim hlutum sáðrás-
anna sem næstir eru blöðruháls-
kirtlinum. Það er vitað að þörf
líkamans fyrir þetta snefilefni er
mjög lítil og er þá átt við að hæfi-
legur dagskammtur fyrir full-
orðna sé 50-100 míkrógrömm á
dag. Þau matvæli sem innihalda
selen eru auk hveitiklíðs: hvei-
tikím, túnfiskur, laukur, tómatar
og aspas.
Pantótensýran í hveitiklíðinu
er ekki síður nauðsynleg og álitið
er að dagsþörf fullorðinna af
henni sé 10 milligrömm. Pantót-
ensýran er vatnsleysin eins og hin
B-vítamínin og vegna þess að
hana skilur út innan átta tíma frá
neyslu þarf að endumýja hana
daglega með mat eða bætiefnum.
Hún hjálpar til við frumubygg-
ingu, viðheldur eðlilegum vexti
og stuðlar að uppbyggingu mið-
taugakerfis, eins og raunar flest
hin B-vítamínin.
B6-vítamínið er merkilegt fyrir
margt og þeir sem kaupa B-
hópstöflur skyldu aðgæta að þær
innihaldi nægt B6 - það er dýrt og
í sumum blöndum er ekki nóg af
því. Þeir sem aldrei muna
drauma sína gætu þurft að bæta
við sig B6-vítamíni. Dagsþörf
fullorðinna af því er um 2 milli-
grömm en barnshafandi konum
er þó ráðlagt að taka af því 2.5
milligrömm daglega. Þar eð
áfengi og estrógen eyða B6-
vítamíni úr líkamanum þurfa þær
sem eru á pillunni að taka auka-
skammt af því. B6 stuðlar að því
að eggjahvítuefni og fita meltist
sem skyldi, það getur dregið úr
ógleði, vöðvakrampa og vissum
tegundum af taugabólgum í út-
limum.
Það skiptir í rauninni minnstu
máli hvort fólk fær bætiefnin úr
fæðu eða töflum - mestu máli
skiptir að gera sér grein fyrir
miícilvægi réttrar næringar og
haga sér samkvæmt því. Þó er al-
veg öruggt að hveitiklíð er tölu-
vert ódýrara en að kaupa töflur
sem innihalda virku efnin í því og
ef hægt er að koma því við er það
mat pistlahöfundar að ávallt sé
best að fá bætiefnin sem minnst
unnin.
Ástarsorg
Hver er hún þessi ástarsorg og
hvað er hún að vilja inní líf okkar
allra? Hvers vegna syrgjum við
þann sem fór frá okkur eða vill
ekki vera með okkur? Getur
hann eða hún nokkurn tíma hafa
komið til móts við þarfir okkar úr
því að hann eða hún fór eða kom
ef til vill aldrei alveg? Er það satt
að fólk elski mest þann sem aldrei
fékk að vita hve hann var heitt
elskaður? Hvor var það sem steig
aldrei skrefið til fulls að mynda
varanlegt samband? Er það
stundum sá sem syrgir mest sem
þorði aldrei að afhjúpa tilfinning-
ar sínar alveg?
Dauöi
auðveldari?
Stundum heyrir maður mann-
eskjur í mikilli ástarsorg segja að
dauði hefði verið auðveldari við-
fangs en aðskilnaður á borð við
skilnað eftir ástarsamband sem
miklar væntingar voru bundnar
við. - Þá hefði maður ekki þurft
að horfa uppá hana eða hann
vera með öðrum, eða þurft að
vera alltaf að hittast. En svona
yfirlýsingar eru venjulega sagðar
í tilfinningahita sársaukans á líð-
andi stundu, því fyrr eða síðar
getur sá sári horft á gömlu ástina
sína og unnt henni annars föru-
nautar án þess að hugsa um
dauðann í því sambandi. Samt er
það svo að þau munu ófá sjálfs-
morðin sem framin eru í ástar-
sorg, en maður heyrir sjaldan um
að fólk fyrirfari sér ef ástvinur
deyr af slysförum eða veikindum.
(Nema þá í óperum.) Þetta styð-
ur þá kenningu að verra sé að vita
af draumgoðinu lifandi og fá það
ekki. Ef til vill er það svo um
ástarsorgina að hún hefur
löngum flokkast undir fremur
forboðnar kenndir og fyrirbæri
líkt og systkinasamkeppnin og
kynlífið. Maður heyrir miklu oft-
ar fólk rifja upp gamlar minning-
ar og spjalla um það með glóð í
augum að það hafi nú verið þetta
sumarið sem það var svo ástfang-
ið af honum þessum eða leist svo
vel á hana þessa, heldur en að
sagt sé frá því og sogið uppí nefið,
að aldrei hafi nú neitt orðið úr
Þessi geldingahnappur í urðinni
ofan við Dettifoss minnir á mann-
eskju sem þraukar gegnum sorg-
ir sínar. Þarna stendur hann af
sér sorgir sínar blómmikill og fag-
ur.
draumórunum um þennan og
hinn, og maður hafi nú mátt
horfa uppá þá marga vappa inní
önnur ástarsambönd með öðrum
aðalpersónum. Slíkar skipbrots-
sögur eru helst sagðar á sjöunda
glasi á síðkvöldum eða fyrir lukt-
um dyrum hjá sérfræðingum í
mannlegum samskiptum með
þagnarskyldu.
Flottara að hafna
Það hefur löngum þótt flottara
að vera sá sem hafnar einhverj-
um, en sá sem er hafnað. Miklu
er algengara að heyra fólk tala
um það að þessi eða hinn hafi nú
aldeilis verið á eftir sér: en ég
vildi hann ekki; heldur en að
heyra einhvern segja: mikið
svakalega var ég langt niðri eftir
að við hættum að vera saman, ég
hélt bókstaflega að ég gæti ekki
lifað lengur.
En það hefur mátt myndhverfa
ástarsorgina í ljóð, söngva og
aðrar listir. Það er eins og þá fyrst
hafi hún ekki þótt aumingjaleg
lengur. Er þetta sá sagnaarfur
sem við höfum yfirfært til næstu
kynslóðar? Er þá nokkuð skrýtið
að unglingarnir séu almennt ekk-
ert óðir og uppvægir að tjá for-
eldrunum innsta sársaukann um
eitthvað sem fer úrskeiðis í ást-
armálunum.
Sársauki í hillu
Gamall sársauki er ef til vill
ekki til í fjölskyldunni nema uppí
hillu í verkum þeirra Davíðs Stef-
ánssonar og Bobs Dylan. Hvenær
heyrir maður um að pabbi hafi
leyft sér að vera ómögulegur úr
sorg? Þessi sterka fyrirvinna. Og
mamma, það er þá helst þegar
hún og vinkonurnar eru eitthvað
að djúsa án kallanna og halda að
þú sért löngu sofnuð. Hvernig er
talað um það að mistakast í þinni
fjölskyldu? Það þykir ekkert
dónalegt að hafa langað í dýra
peysu oní bæ en látið það vera.
En hvað með að hafa langað í
einhvem, en funndist of dýrkeypt
að reyna? Eða að hafa reynt allt
hvað maður gat og vera samt
hafnað? Að hafa greitt einhverj-
um lokka við Galtará og svo hafi
allt farið í flækju, það fer með
leynd. Hitt er svo annað mál að
séu foreldrarnir með gamla alvar-
lega hnúta á sálinni ber að varast
að leggja á bömin að leysa þá.
20 SÍÐA-NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 24. ágúst 1990