Þjóðviljinn - 03.11.1990, Blaðsíða 16

Atli Ingvarsson stoðtækjafræðingur: Markmiðið er fyrst og fremst að gera fólki kleift að lifa sem eðlilegustu llfi. Mynd: Jim Smart.
Stoðtœkiasm íð
Líkamshlutar gerðir af manna höndum
Sex íslendingar eru menntaðir í smíði stoðtœkja, en þúsund manna njóta þekkingar
þeirra. Tryggvi Sveinbjörnsson: Lygilega margir þurfa á stoðtækjum að halda
wm SPURNINGIN -
Hvað finnsl þér um að lækka
leyfilegt vínandamagn í blóði
ökumanna úr 0,5 prómillum í
0,25?
Elfa Kristín Geirsdóttir
líffræðinemi:
Mér finnst það allt I lagi. Fyrst
fólk fær sér einn bjór er alveg
eins hægt að sleppa því að
keyra.
Hrafnhildur Garðarsdóttir
þjónn:
Mér finnst að það ætti ekki að
lækka þetta, því 0,5 prómill er
ekki það mikið.

Hiimar B. Jónsson
matreiðslumeistari:
Mér finnst það vitleysa, það á
að herða viðurlögin.
Kristinn R. Sigurðsson
sölustjóri:
Mér finnst það fullkomlega
ástæðulaust. Það er hreinlega
ekkert tilefni til slíks.
Stoðtækjasmiðir eru fámenn
stétt manna, en þeir gera
fjðlda manns kleift að lifa „eðli-
legu“ lífi, fara ferða sinna,
sinna áhugamálum sínum,
stunda vinnu. Sex íslendingar
eru menntaðir til þess að smíða
stoðtæki, eða gervilimi, en þús-
und manns njóta þekkingar
þeirra. Aflima þarf 20-30 ís-
lendinga árlega, einatt í kjölfar
slysa.
Þrjú fyrirtæki leggja stund á
smíði stoðtækja á Islandi, en Öss-
ur hf. er þeirra stærst. Þar starfa
fjórir stoðtækjafræðingar, mennt-
aðir í Svíþjóð.
Atli Ingvarsson er verkstæðis-
formaður fyrirtækisins.
- Markmið okkar er fyrst og
fremst að gera fólki kleift að lifa
sem eðlilegustu lífí, segir Atli við
Þjóðviljann.
Lengst af hefur verið litið á
stoðtækjasmíði sem iðn, hand-
verk. En nú er sífellt meiri áhersla
lögð á hönnun og tæknilegar
lausnir. I framhaldi af því hafa
stoðtækjasmiðir farið að kalla sig
mmmmmmmmmmmmmi
stoðtækjafræðinga. Þeir eiga að
baki þriggja ára háskólanám.
Einmiljón
Stoðtækjaverkstæði lætur
frekar lítið yfir sér. Það er þrifa-
legt, og verkfærin eru yfirleitt
frekar smá i sniðum. Þau mikil-
vægustu eru sexkantar og slípi-
vélar. Auk þess þurfa hamrar,
skrúfjám, þjalir og tangir að vera
við höndina.
Stoðtækjasmíði er sérhæfð
vinna og gervilimir eru dýrir.
Kostnaðurinn getur í sérstökum
undantekningartilvikum nálgast
eina miljón króna, en algengast er
að þeir kosti 200-400 þúsund
krónur. Þeir geta líka kostað 50
þúsund krónur. Enn önnur stoð-
tæki kosta mun minna.
Tryggingastofnun borgar
stærri gripi, eins og gervifætur og
gervihendur. En smærri hluti get-
ur kaupandinn þurft að greiða að
hluta eða til fulls.
Gervifótur em flókið fyrir-
bæri. Hann samanstendur af rör-
um, liðum, tengistykkjum, fót-
stykki og hylki sem tengir fótinn
við líkamann. Hylki þessi em
kölluð hulsur. Þau em mjög mik-
ilvæg og á undanfomum árum
hefúr mikil áhersla verið lögð á
þróun þeirra.
Útflutningur
Að sögn Tryggva Svein-
bjömssonar, framkvæmdastjóra
Óssurar, hefúr fyrirtækið lagt um
10 af hundraði veltunnar í þróun-
arvinnu á undanfomum fimm ár-
um. Árangur þessa er sá að fjórð-
ungur veltunnar er vegna útflutn-
ings. Fyrirtækið flytur út hulsur
og fleira til umboðsmanns í Sví-
þjóð, sem síðan flytur vömna
meðal annars til Bandaríkjanna.
- Þróunarvinna er fyrirtæki
lífsnauðsyn ef það á að halda
velli. Stækkun fyrirtækisins
byggist fyrst og fremst á útflutn-
ingi og hann fer vaxandi. Við ger-
um ráð fyrii að velta vegna út-
flutnings verði meiri en vegna
innlenda markaðarins á næsta ári,
segir Tryggvi.
- Það þurfa lygilega margir á
stoðtækjum að halda. Viðskipta-
menn okkar skipta þúsundum,
segir hann.
Nýjan fót árlega
Stoðtækjaverkstæði framleiða
meira en gervifætur og gervi-
hendur. Meðal annars má nefna
spelkur, bakbelti, innlegg í skó og
sérsmíðaða skó. Mannfólkið er
nefnilega ekki allt byggt sam-
kvæmt stöðlum og sérþarfimar
em með ýmsum hætti.
Það getur liðið talsverður tími
frá því maður missir fót þar til
hann fær nýjan. Atli slær á einn
mánuð. En það getur tekið langan
tíma að venjast þessum „aðskota-
hlut“, og það þarf að endumýja
reglulega.
- Hér áður fyrr entust gervi-
limir mjög lengi, enda gerðu
menn þá ekki sömu kröfúr og nú
em gerðar. Nú er eðlilegt að mað-
ur eigi einn fót til vara, og það er
ekki óalgengt að fólk fái nýjan fót
árlega, segir Atli við Þjóðviljann.
-gg
wwmwwmwmwwmmmmmm^mwwm
RAFRÚN H.F.
Smiðjuvegi 11 E
Alhliða
rafverktakaþjónusta
Sími641012