Þjóðviljinn - 17.11.1990, Blaðsíða 10

Magnúx Gezzon: Um Ijóðabækur
Logandi vit
Tvær Ijóðabækur
Út er komin hjá Máli og
menningu bókin Bláþráður sem
hefur að geyma þrjátíu ljóð eftir
Lindu Vilhjálmsdóttur. Ovenju-
legar samlíkingar, sterkir litir og
undirfurðulegur húmor einkenna
kvæðin í þessari bók. Ljóðin eru
fjölbreytt að formi, m.a. kveður
við nýjan tón í ljóðum hennar um
land og náttúru.
Linda Vilhjálmsdóttir er fædd
árið 1958. Hún hefur áður birt
ljóð í blöðum og tímaritum, en
Bláþráður er fyrsta ljóðabókin
hennar.
Þá gefur Mál og menning út
ljóðabókina Sannstæður eftir
Geirlaug Magnússon. Bókin hef-
ur að geyma 45 ljóð og skiptist í
þrjá hluta, Sannstæður, Jarðtengsl
og Slitrur af samræðulist útilegu-
manna. Ljóð Geirlaugs einkenn-
ast af sterkum myndum og mergj-
uðu tungutaki, og þar er snúist
gegn auðkeyptri bjartsýni og
gefnum sannindum.
Geirlaugur Magnússon er
fæddur árið 1944, stundaði nám í
Póllandi og Frakklandi, og er nú
búsettur á Sauðárkróki. Sann-
stæður er níunda ljóðabók hans.
Bókin er 62 bls.
Þorri Jóhannsson
Sýklar minninganna
Lýsingar, Óskar Thorarensen
Infernó, 1990
Gráminn
Ferðast með
vagn inni
Jolgula slikjuna
í gráa sunnudagsbœnum.
Þar rignir meira
en i Ijóði.
A milli auðra bygginga
er byrgja útsýnið.
Veikir menn muldra
og sussa.
Hóta að hringja
ef geldingurinn grái
fær ekki frið.
Uss
ekkert rugl hér.
Því oftar sem ég les þessa 5.
bók Þorra þeim mun sannfærðari
verð ég um það að ritdómurinn
þarf að heíjast á ofangreindu
Ijóði. Astæðan er sú að það er ein-
kennandi fyrir skáldskap hans.
Hann reynir sífellt að trufla vank-
aða rósemi hversdagsstritarans í
grámyglulegri borginni. I 5. og 6.
línu er lauflétt skot á vælu og kli-
sjuljóð menntaskólaskáldanna.
Allt er svo ömurlegt að jafnvel
húsin eru tóm, þótt hugsanlega
hljóti að vera eitthvað inni í þeim.
Ekki hafa hátt, við hringjum í
(lögguna) einhvem til að hirða
þig ef þú raskar ró bæjarbúa, sem
líkt er við gráan gelding. Ekkert
óvenjulegt og óviðeigandi hér
takk.
Gegn meðalmennskunni teflir
Þorri aðferðum hins skorinorða
Ijóðs líkt og gert var á árunum frá
1970 og fram undir 1980. Þó er í
ljóðum Þorra gramm af draum-
sæju (rómantik), en syndalestur-
inn og boðunin em yfirgnæfandi
með öllum þeim asa og hávaða
sem fylgir þeim er boða mikinn
sannleika.
Aumingja Tíminn
Klukkan er fávís engill
sem fylgist með
Jýrir afskiptasaman hirði sinn.
Rekur áfram þjóðfélag þegna
og þrœla
biðjandi bœldum og vœlandi
er þeim haldið við
efnið til enda.
A réttum tima fólkið vill.
Það skal þrasa um efni
hvert verðbólga og vextir stefni.
Hugsa samkvæmt siðustu
skoðanakönnunum
velja sér vinsœlustu
fávitaverði gleymskunnar.
Ekkert mun ólga í lýðmollunni
að lokum er allt puðið til
einskis
því draslið og stoltið
er ekki fýrir hina dauðu.
En fjöldasálin flýtur áfram
á áhyggjum af fikniefna-
faraldrinum.
Gengur í fáviskuskóla til að
læra
að eyða tímanum.
Helvítis timinn!
Skemmið og styttið stundirnar
út að skemmta sér
það er frí.
Nokkrir staldra og andvarpa.
Horfa á skýin
skýin eru stór
skýin eru skrímsli.
Hér er kveðið fast að orði og
engu líkara en kraftaskáld sé á
ferðinni og skotmarkið er smá-
borgarinn. Vopnin gegn honum
era heimasmíðaður anarkismi
sem virðist ranninn Þorra í merg
og bein. Þorri bendir ekki á neinar
leiðir til úrbóta, enda etv. eins
\ goft, en hávaðinn í flestum kvæð-
tínum er eintóna þegar til lengdar
lætur. Þó er hér á ferðinni áhuga-
verðari gagnrýni á þjóðfélagið en
hjá gömlu hippaskáldunum sem
nú yrkja grátbólgna saknaðar-
gagnrýni, eða ég veit ekki hvað
um horfha tíma.
Nú vík ég nokkram orðum að
draumsæjunni sem ég gat um áð-
an. I eftirfarandi ljóði ríkir falleg
og upphafm stemmning, laus við
hávaða. Orðalag minnir á Jónas
Hallgrímsson t.d. hvössdöpur og
blíðhlý. Jafnvel mætti benda á
áhrif atómskálda, sbr. ffjálst form
ljóðsins, dapurleika og einsemd.
Vornótt í kirkjugarði
Sólgrá vornótt
i votum kirkjugarði.
Rök lauf lykta
af eyðingu vorsins.
Ömerkt gröf.
Vera með mosavaxið andlit.
Greypt i stein.
Minning háð andvörpum
annarra.
Fyrirframan hvössdöpur
augun er gróðursett
tré.
Umlykur andlitsbeinin.
Það líða skúrir gegnum
birtuna.
Blíðhlý molla sest á
blautan mosann.
Skapar óvart líf með dauða.
En á síðu 43 er engu líkara en
rólyndið sé brotið í smáan mola.
Kvæðið heitir Nú andar dauðinn.
Era fleiri en ég sem tengja það við
upphaf kvæðisins Eg bið að
heilsa, en það hefst svona: „Nú
andar suðrið...“ Fleira gæti minnt
á Jónas, t.d. verður listaskáldið að
listaskrípi, en hin endanlega
merking ræðst þó í höfði lesand-
ans.
Nú andar dauðinn
Alltaf að hugsa
um dauðann
getur ekki beðið
eftir svari
skrifar sigfrá dauðanum
yrkir sig eilífan.
Listaskrípið sem vill ekki
deyja
eyðir öllu líjinu
við að útvíkka sjáljt sig.
Dauðinn fær það til að hugsa
en samt vill það styttu
til öryggis.
Kvæðið Ný höfuð á s. 5 virð-
ist rekja sköpunarsögu og endar á
þessum línum: Hofið er í hafinu.
Þessi orð gætu verið tilvísun til
þess að margir vísindamenn telja
lífið hafa hafist í hafinu.
Víða bregður fyrir rími, því er
varpað kæraleysislega inn í ljóð-
in: Dæmi: barinn-farinn, messur-
klessur, efni-stefni. Þessi þáttur
kemur vel út.
Ef litið er á ljóðin Gargfuglar
og Logandi vit virðast vitið og
skynsemin vera Þorra efst í huga.
Hann teflir þeim þáttum fram
gegn heimsku og kúgun verald-
legra og kirkjulegra yfirvalda,
öllu sem kúgar hinn fijálsa huga.
Eg fagna þeirri mýkt og blíð-
lyndi sem ég þykist sjá í ljóðum
Þorra, en hann fer þó óþarflega
spart með þá þætti, en etv. fylgir
hann kalli tímans og eykur þann
þátt i ljóðum sínum. Óska ég svo
Þorra til hamingju með þessa bók
og að hann skuli hafa þraukað svo
lengi við neðanjarðarskáldskap.
Myndir Óskars era athyglis-
verðar, hæfilega ógeðfelldar og
bæta ýmsum þáttum við ljóðin að
undanskilinni mynd á síðu 32. Þar
tel ég að hvitur flötur í ramma
hefði aukið við ljóðin.
t
/ minningu
VALS ARNÞÓRSSONAR
Margir hafa misst og margir
sakna góðs vinar og samferðamanns.
Margir hafa tjáð sig við okkur
nánasta fólkið hans með ómetanlega
hlýjum kveðjum.
Fyrir það viljum við þakka heils hugar.
Blessun fylgi ykkur öllum.
Sigríður Ólafsdóttir
Lausar stöður
Tvær stöður eftirlitsmanna með vínveit-
ingahúsum eru lausar til umsóknar, um
vaktavinnu er að ræða.
Skilyrði er að umsækjendur séu orðnir 30 ára, reglusam-
ir og hafi aóða kunnáttu í íslensku.
Laun sarrÍKvæmt launakerfi opinberra starfsmanna. Um-
sóknir ásamt sakavottorði skilist til starfsmannastjóra fyr-
ir 15. des. n.k.
Frá Menntaskólanum
við Hamrahlíð
Við skólann er laus staða fjármálafulltrúa. Leitað er eftir
manni með bókhaldsþekkmgu og reynslu af fiármála-
stjórn. Viðkomandi skal hefja störf í janúar 1991. Laun
samkvæmt kjarasamningum opinberra starfsmanna.
Nánari upplýsingar gefur konrektor, Sverrir Einarsson, á
skrifstofu skólans.
Við skólann er einnig laus staða skólaritara. Um er að
ræða hálft starf. Æskííegt er að umsækjendur hafi nokkra
tungumálaþekkingu og vélritunarkunnáttu. Laun sam-
kvæmt kjarasamningum opinberra starfsmanna. Nánari
upplýsingar gefur áfangastjóri, Steingrímur Þórðarson, á
skrifstofu skolans.
TILKYNNING FRA
OSTA- OG SMJÖRSÖLUNNI sf.
í nýútkomnu jólablaði okkar,
Á JÓLARÓLI nr. 2,
átti sér stað misprentun í tveimur
uppskriftum.
Jólakaka í sérflokki:
Hér skal nota 1/2-1 tsk. af lyftidufti
en ekki 6 tsk.
Myntuábætir:
Hér eiga að vera
2 bollar af súkkulaðikexmylsnu
en ekki súkkulaðimylsnu.
Við biðjumst hér með velvirðingar
á þessum mistökum.
Srv

10SÍÐA —ÞJÓÐVILJINN