Þjóðviljinn - 22.02.1991, Blaðsíða 20

T~ 2— 3— T~ 3 5- z— 7— 8— 9 s 2 ~8— lo
11 i2 Ý 4 W~ jj~ 2>o 5? /Ý 15" lZ ¥- s?
lb V iö 8 17- 18 jy 52 W~ 21 7T w~ Jb 22
¥ lb 23 W 18 ¥■ 25 2é> 22 5? £ Zb Zs
n s? T~ z¥ 1D 9? t 18 ¥ 18 S? lt> 18 7
w~ % 8 /i> 18 5? w~ )é> V u
Ig U> Z¥ 3 8 1* S? * /3 /9 w~ 7- ¥
V ZZ 8 3 w * l2 T~ !7~ f f
If lo VL 12 + v 5d>’ T 8 ~8~ 52 Z2~ )8
T~ V- /3 T~ 12 18 2¥ 2sm M 8 S2 U 7-
VF~ 10 Y 10 s 28 <r 12 23 /5' 10 n
W~ 9? / 18 1. 'V 3 y 18 5? \ s- zz 2Í ¥
i9 9? 3 S' 23 V 21 T~ )Z 1,$
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRS
Krossgáta nr. 135
Setjiö rétta stafi (reitina hér fyrir neöan. Þeir mynda þá örnefni. Sendið
þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans, Síðumúla 37, 108
Reykjavík, merkt „Krossgáta nr. 135“. Skilafrestur er þrjár vikur. Verð-
launin verða send til vinningshafa.
H 2/ 18 1 2°i 2H- 8 ID 12

UÚVXYÝPÆÖ
Lausnarorð á krossgátu nr. 131 var Stuðlaberg. Dregið var úr réttum
lausnum og upp kom nafn Kristins Óskarssonar, Kúrlandi 1, Reykjavik. Verðlaun fyrir krossgátu nr. 135
Hann fær senda bókina „Leöur. Handbók fyrir heimili og skóla“ eftir Guð- eru „Smásögur“ eftir Svövu Jak-
rúnu Helgadóttur og Skúlínu Hlíf Kjartansdóttur. Námsgagnastofnun gaf obsdóttur. Vaka-Helgafell gaf út
út 1990. 1987.
Viðamikil
grafíksýning
r
Listasafn ASI kynnir víða um
landið og á öðrum Norðurlöndum 13
grafíklistamenn
A laugardaginn kl. 15
verður opnuð í Listasafni ASÍ
við Grensásveg sýning á ís-
lenskri grafíklist eftir 13
kunna listamenn.
Að lokinni opnun fer sýning-
in sem „List um landið" og er
jafhframt ásamt íslenskri mál-
verkasýningu lögst í ferðalög til
15 staða með bræðraþjóðum
undir heitinu „íslensk myndlist á
ferð um Norðurlönd“. Fyrsti við-
komustaður er Örebro í Svíþjóð,
þar sem hún var opnuð 2. febr.
sl. Inntak myndanna er „íslensk-
ur veruleiki, landið sjálft og/eða
það sem gerir land og þjóð sér-
stæða“.
Listamennimir eru þessir:
Karólína Lárusdóttir, Ingiberg
Magnússon, Ragnheiður Jóns-
dóttir, Sigrid Valtingojer, Guð-
mundur Armann Siguijónsson,
Edda Jónsdóttir, Daði Guð-
bjömsson, Ingunn Eydal, Þórður
Hall, Valgerður Bergsdóttir, Þor-
lákur Kristinsson (Tolli), Val-
gerður Hauksdóttir og Hafdís
Olafsdóttir.
Á sýningunni erlendis era
einnig malverk eflir Helga Þor-
gils Friðjónsson, Hring Jóhann-
esson og Tryggva Ólafsson.
Sýningin í Listasafni ASÍ er op-
in daglega ffá 14-19 til 10. mars.
Aiollhas
mætir!
Saminn sem hlýtur bókmenntaverðlaun
Norðurlandaráðs 1991 kynnir verk sín
í Norræna húsinu á morgun
Nils-Aslak Valkeapáá, sem
hefur teklð sér höfundarnafn-
ið Aiollhas, kynnir verk sín og
samískar bókmenntir, ásamt
Einari Braga, í Norræna hús-
inu á morgun kl 16.
Aiollhas er rithöfúndur, ljóð-
skáld, tónsmiður, jojkari o.fl., en
tekur i næstu vilöi á móti bók-
menntaverðlaunum Norður-
landaráðs fyrir bókina ,Eaðir
minn, sólin“ (myndir og ljóð).
Ljóðasafn hans „Víðemin í
bijósti mér“ var lagt fram til
verðlaimanna 1987, en auk þess
hefúr hann látið frá sér fjórar
aðrar bækur. í anddyri Norræna
hússins verður á laugardag kl.
15 opnuð finnska sýningin
Samaland, en viðfangsefni
hennar er samar, menning þeirra
og lífshættir. ÓHT
Ámi Bergmann skrifar um bókmenntir
Skipið reis upp á skutinn
Elías Mar
Hinumegin við sólskinið
Iðunn 1990
I þessari ljóðabók eru aðeins
fimmtán framsamin ljóð. En þeg-
ar upp frá henni er staðið slær les-
andann undran yfir því hve vítt
þar er til veggja.
Hér fer fremst einlægt minn-
ingarljóð undir dýram hætti. Hér
má finna rammgerða ádrepu um
ástand islenskrar tungu á tveggja
alda afmæli R. C. Rasks. Syrp-
unni lýkur á „Bæn“, björtu ljóði
sem er einfaldleikinn sjálfur með
fugli, blómi, vori og bami, og er
það merkilegt að geta beitt fyrir
sig slíkum staðreyndum án þess
að lesandinn nái að kvarta.
Það væri svo rangt að draga
þá ályktun af þessum dæmum að
hér togaði hvert ljóðið í sína átt-
ina. Það er til dæmis einskonar
samnefnari drjúgs hluta þeirra, að
ríkjandi hugblær er tregi í bland
við lágværa sjálfshæðni sem svo
mætti kalla og um leið er haustið
nær, dauðinn og gleymskan
(„Nær hausti“, „Skáldið mikla“,
,,Spuming“). Við getum líka
nefnt til þann samnefnara í ljóð-
unum sem kalla má gátuna. Það
er ekki allt sem sýnist er sá skiln-
ingur sem lifir góðu lífi í þeim
kvæðum, sú aðferð að gera hið
kunnuglega framandlegt. Tökum
dæmi af skipinu sem var haldið
þeirri kynlegu áráttu
að nema staðarfyrirvaralaust
og risa upp á skutinn
einkum á kvöldin í góðu veðri og
halda svo kyrra fyrir langtímum
saman „unz því þóknaðist að
kyssa hafflötinn að nýju“ og
halda áfram. Og svo ber við að
þessi ráðgátu-hegðun skipsins,
hún verður einhvemveginn ná-
komin og „skiljanleg" í látlausu
málfari og hvunndagslegum við-
brögðum þeirra sem sigla með
þessu skrýtna skipi og frétta af
því („Enn ein heimsmynd").
Það er líka til að „gátan“ er
tengd því að fyrirbæram er snúið
við: kvæði sem heitir „Ljósið“ er
ekki tilbrigði við stefið „leitið og
þér munuð finna“, heldur er sem
það segi: lifið og þér munuð fund-
inn verða. í ljóði sem heitir og
byijar á orðununum „Við gengum
um kirkjugarðinn“ kemur þetta í
ljós á þeirri göngu:
þvi það sem okkur
fannst óviðkunnanlegt
var það eitt
að við fundum enga steina
með okkar eigin nöfnum...
Hvað er nú þetta? Viljum við
alltaf vera í aðalhlutverki, viljum
við vera líkið þegar jarðað er?
Dreymdi okkur ekki um að horfa
á eigin jarðarfor þegar við voram
böm? Því ekki það? Og þó veit
lesandinn að „gáturnar“ era ekki
til þess að hann ráði þær með
skynsemdarrökum, og honum
getur dottið í hug allt annað en
það sem nú var nefht.
Mætti vel fara lengra út í
þessa sálma og ekki má við þá
skiljast án þess að nefna kvæðið
um Organistann, sem þekkti ekki
eina einustu nótu og spilaði ekki
fyrir fólk og mestur organisti var
hann í þögninni. Og kannski
hugsum við til þess, að við eram
alltaf eitthvað annað og svo til
þeirra sem kunnu að gera líf sitt
að listaverki þótt nú sjái þess eng-
an stað.
Það era líka þýdd ljóð í þess-
ari bók, til að mynda magnaður
texti sem Elías hefur gert í sam-
spili við Jean Genet. Undir lokin
er bálkur ljóða eftir víetnamskt
skáld og það var vel til fundið hjá
Elíasi að birta þau nú og hirða
ekki um tíðarandann sem fússar
hátt sé minnst á að til hafi verið
baráttuljóð og að kommúnisminn
hafi verið fleira í sögunni en
gaddavír og hræið af einhveijum
Brézhnev. ÁB
Ellas Mar- Mynd: Jim Smart
20.SÍÐA — NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 22. febrúar 1991