Þjóðviljinn - 13.09.1991, Blaðsíða 13

Þjóðviljinn - 13.09.1991, Blaðsíða 13
M i n n i n g____________________ Petrína Kristín Jakobsson Fædd 4. febrúar 1910 Dáin 2. september 1991 Nú er hún látin hún Petrína Kristín áttræð að aldri. Hún vildi lifa miklu lengur því enn var ýmsu ólokið. Lífsviljinn var óbugaður og andinn í fullu fjöri. í fyrrasumar tók ég mér far með rútu austur að Hellu að heimsækja Petrínu. Það var léttstíg kona með fjörlegan svip og geisla í augum sem tók á móti mér. Það var sólskin og bjart og Petrína benti mér á fjöll og önnur kennileiti þegar við gengum heim að húsinu hennar. Þama bjó móðurfólk hennar á ýmsum bæjum og það tengdi hana sveitinni nánari böndum. Hún sýndi mér húsið sem þau maðurinn hennar höfðu byggt en var ólokið þegar hann féll ffá. Nú vonaði hún að hún lifði það að ljúka því að fullu og rækta garð. Hún vann einnig að málverkum, teikningum og koparstungu og vildi koma miklu í verk ennþá að festa á blað bæi, hús og umhverfi frá slóðum foreldra sinna og for- feðra og hafði ferðast norður i Mý- vatnssveit og til Húsavíkur til að afla sér heimilda. Það var mín gæfa að kynnast Petrínu þegar ég 14 ára gekk í málningarklúbb, en það var einn af tómstundaklúbbum Ung- herja ASV (Aljóðasambands verkalýðsins). Eg gekk nokkru seinna í félagið en það var ekki skylda. Þama kenndi Petrína okkur að mála á tau og hvatti okkur óspart til að búa sjálf til myndimar. Fyrir strákana vora smíðaklúbbar, sjóvinnuklúbbar og eitthvað fleira. Petrína Kristín veitti félaginu leiðsögn en fljótlega kom til liðs við hana Dagný Ellingsen sem kom eins og sólargeisli inn í félag- ið og smitaði frá sér góðvild og bjartsýni en dó allt of snemma. Við grétum hana og hörmuðum sárt, fá- tæk verkamannabörn, skjólstæð- ingar hennar, en sjálf var hún af efnuðu fólki. Þetta var á dögum heimskrepp- unnar miklu. Atvinnuleysi var gíf- urlegt og fátækt og jafnvel örbirgð á mörgum heimilum. Þá var algeng sjón að sjá böm á götunni svöng og klæðlítil með horinn ofan í munn. I Ungheijafélaginu unnu Petrína og Dagný mjög vel saman. Allt var þetta ólaunað hugsjónastarf. Eg fullyrði að þær björguðu mörgu baminu og unglingnum frá götunni með því að vekja áhuga þeirra á fé- lagsstarfi. Fyrir utan það tómstundastarf sem ég áður nefndi stunduðum við í félaginu leiklist, söng, dans, hljóðfæraleik og upplestur kvæða og sagna og héldum skemmtanir. Auk þess gáfum við út blaðið Ung- herjann. Þar birtust sögur, ljóð og teikningar og hvers konar firásagnir eftir krakkana sjálfa. Öllu þessu stjómuðu og kostuðu að öllu leyti Petrína og Dagný, meðan hennar naut við, því enginn átti pening en Petrína var farin að vinna hjá Raf- magnsveitu Reykjavíkur. Þær tóku einnig á leigu húsnæði og komu upp lesstofu þar sem elstu krakk- amir skiptust á um að hafa gæslu. Foreldrar og annað áhugafólk gaf eða lánaði bækur, töfl og spil en þær sáu um að hafa nóg af pappír, litum og fondurvinnu. Petrína og Dagný, auk fleiri kvenna, ráku einnig í sjálfboða- vinnu sumardvalarheimili fyrir fá- tæk verkamannaböm. Vegna áhuga á bömum og unglingum var Petr- ína Kristín sjálfkjörin í barna- verndarnefnd fyrir sósíalista og starfaði þar í 12 ár. Þetta var áhugavert en krefjandi starf. Síðast í fyrra þegar ég heimsótti hana minntist hún þessa starfs og þeirra skjólstæðinga sinna sem hún gat eldci alltaf gert eins mikið fyrir og hún hefði viljað. Áhugi hennar á velferð barna og unglinga hélst fram í andlátið. Bömin í kringum hana á Hellu heimsóttu hana, henni til ánægju. Það er sjaldgæft en ánægjulegt að böm sækist eftir að heimsækja og vera samvistum við áttræða konu. En þannig var Petr- ina. Hún sat í bæjarstjórn fyrir Sósíalistaflokkinn í 4 ár en sagði skilið við þann flokk og dró sig þá út úr pólitík. Hennar lengsti starfs- vettvangur var við Teiknistofu raf- orkumálastjóra og síðar Orkustofn- un þar sem hún stjómaði teikni- stofunni 1944-77. Hún teiknaði einnig rafmagnslagnir í mörg hús, t.d. alþýðuskólana og síðast húsið sitt á Hellu. Hún hannaði og teikn- aði ljósin í Þjóðleikhúsinu og minntist þess með gleði síðast þeg- ar ég heimsótti hana. Petrína eignaðist ekki böm en giftist á fullorðinsaldri Jóhanni Magnúsi Hallgrímssyni en missti hann 1982. Þar til hún giflist bjó hún með eða í nábýli við foreldra sína og seinna móður sína og bróður. Foreldrar hennar vora Jón Ár- mann Jakobsson Hálfdánarsonar, stofnanda og fyrsta kaupfélags- stjóra Kaupfélags Þingeyinga, og Valgerður Pétursdóttir frá Ána- naustum. Þetta var samhent fjölskylda og hjá þeim var félagshyggja og sam- hjálp í fyrirrúmi og þótti sjálfsögð. Þegar ég sem unglingur kom á heimilið fannst mér það sálamær- andi og hvetjandi og sem mjög góð kennslustund í bókmenntum og þjóðfélagsfræði. Umhyggjan sem öll fjölskyldan sýndi mér var ein- stök og var þeim eðlislæg. Petrína Kristín var eina systirin og hét eflir foðurömmu sinni og kölluð Stína heima en við kölluðum hana Pettý. Bræðumir vora sex og hétu Ás- geir, Sigurður, Jakob, Hallgrímur, Pétur og Áki. Allir vora þeir bræður mikil- hæfír menn sem gott var að kynn- ast en mest kynntist ég Pétri sem góðum lækni og Hallgrími og hans fjölskyldu sem varð ævilöng vin- átta. Þegar ég unglingur í skóla átti ekki peninga til að kaupa ritföng (því að í þá daga var kannski ekki peningur til að kaupa blýant og strokleður) fann Petrína það á sér og stansar hjá mér þar sem hún mætir mér niðri í bæ og segir: „Nú er ég í reikningi í Pennan- um. Láttu skrifa hjá mér það sem þig vantar. Þú getur borgað mér það seinna.“ Ég fékk aldrei að borga það en þetta var ómetanleg hjálp sem ég reyndi að ofnota ekki. Þegar ég í fyrsta sinn lagðist inn á spítala kom Petrína með nýjustu ljóðabók Tómasar Guðmundssonar og hvatti mig og uppörvaði. Þótt samfundum fækkaði var alltaf jafn gleðjandi og hvetjandi að hitta Petrinu. Ég er mjög þakklát fyrir að hafa kynnst henni og hennar fjöl- skyldu. Megi áhugi og umhyggja Petr- inar Kristínar fyrir bömum og ung- lingum geymast í minningunni um hana. Fjölskyldunni votta ég samúð. Kristín S. Pétursdóttir Gunngeir Pétursson F. 28. janúar 1921 - D. 5. september 1991 Sem dropi tindrandi tceki sig úr regni hœtti við að falla héldist í loftinu kyrr - þannigfer unaðssömum augnablikum iiins liðina. Þau taka sig út úr tímanum og Ijóma kyrrstœð, meðan hrynur gegnum hjartað stund eftir stund. (Hannes Pétursson) Það var vissulega með nokkrum hjartslætti, sem ung stúlka austan úr sveitum mætti augum tilvonandi tengdaföður síns í fyrsta sinn fyrir meira en tuttugu áram. Áreiðanlega höfðu mörg hjörtu slegið nokkur aukaslög við að mæta þessum aug- um þótt af öðram ástæðum væri. Fyrsta handtakið var hlýtt, og öll sem á eftir komu. Og unga stúlkan sameinaðist fjölskyldunni og eignaðist ekki að- eins tengdaforeldra, heldur líka bestu vini sem nokkur maður eign- ast á lífsleiðinni. Þau vora glæsileg hjón, Sigurrós Eyjólfsdóttir og Gunngeir Pétursson og samband þeirra var einstakt. Fyrst í stað bjuggum við hjónaleysin á heimili þeirra. Sagt er, að oft sé erfitt fyrir tengdadóttur að búa á heimili tengdaforeldranna til lengd- ar, en það kannast ég ekki við. Mér var tekið eins og dóttur, og komið fram við mig sem slíka. Vinir bama þeirra voru líka aufúsugestir í Steinagerði 6. Þar var ekkert kyn- slóðabil. Hispursleysi og glaðværð einkenndi allt heimilislíf Þau voru vinmörg og vinföst. Gunngeir var sérstakt ljúfrnenni sem laðaði alla að sér sem honum kynntust. Þeir tímar komu, að unga fólkið leitaði til hans um ýmislegt sem bjátaði á í hinu daglega amstri. Alltaf réð hann okk- ur heilt, af ástúð og skynsemi. Það kom varla fyrir að hann hallmælti nokkrum manni, en bar ósjaldan í bætifláka fyrir þá sem áttu sér for- mælendur fáa. Hann var örlyndur og tilfinningaríkur, fljóthuga og glað- sinna. Alltaf sá hann spaugilegu hliðina á öllum hlutum og var kank- vís og stríðinn, og kom ósjaldan fyr- ir að þeir sem ekki þekktu hann vel, áttuðu sig ekki alveg á því hvenær alvöranni lauk og spaugarinn tók við. Bamabömunum var hann ein- stakur afi. Hann lék við þau lítil, kenndi þeim að spila og tefla, gladd- ist yfir framförum þeirra og þroska til líkama og sálar, og vakti yfir vel- ferð fjölskyldu sinnar til hinstu stundar, sem bar að alltof fljótt. Eng- in orð fá lýst söknuði okkar við ffá- fall hans. Á kveðjustundu streyma minningamar ffam, perlur sem eng- inn getur ffá okkur tekið. Ég kveð tengdaföður minn með djúpu þakklæti, virðingu og ást, og mun alltaf minnast hans eins og ég sá hann fyrst, með kankvísan glampa í bláustu augunum í bænum. Blessuð sé minning hans. Halla Guðmundsdóttir ERTU MEÐ? SALA ÁSKRIFTARSKÍRTEINA Á TÓNLEIKA SINFÓNÍUHLJÓMSVEITAR ÍSLANDS HAFIN í vetur verður boðið upp á þrjár tónleikaraðir fyrir áskrifendur, rauða, gula og græna, og hefur hver röð sína áherslu. Við sögu koma frábærir stjórnendur, einleikarar og einsöngvarar og flutt verða fjölbreytt verk nýrra og gamalla bókmennta. Petri Sakari Michel Tabachnik Osmo Vánská Jacques Mercier Sigrún Eðvaldsdóttir Truls Mörk Tzumon Barto Marita Viitasalo Kristinn Sigmundsson Maurice Bourgue Hljómsveitarstjórar Daniel Swift Siegfried Köhler Petri Sakari Örn Óskarsson Petri Sakari Hilary Davan Wetton James Loughran Páll P. Pálsson Einleikarar og einsöngvarar Bernharður Wilkinson Monika Abendroth Sólrún Bragadóttir Elsa Waage Guðbjörn Guðbjörnsson Viðar Gunnarsson Guðný Guðmundsdóttir Sigurður I. Snorrason Jónas Sen Opera Ebony Claudia Dallinger 'Márta Fábián Peter Maté Áskell Másson, Brahms Dvorák, Prokofieff, Strauss, Bartók, Milhaud, Debussy, Berlioz, Wagner, Mahler, Tsjajkovskíj, Madetoja, Martinu, Hummel og Stravinskíj Tónskáld Mozart, Jón Leifs, Haydn, Beethoven, Elgar, Speight, Sibelius, von Einem, Páll P. Pálsson, Mendelssohn, Gunnar Þórðarson, Rachmaninoff, Mahler, Madetoja, o.fl. Gershwin, Joplin, Moore, Kodaly, Enescu, Tsjajkovskíj, Dvorák, Borodin o.fl. Sala áskriftarskírteina fer fram á skrifstofu Sinfóníuhljómsveitarinnar í Háskólabíói daglega frá kl. 9—17, sími 622255. Þar liggur jafnframt frammi ítarleg efnisskrá vetrarins. Verið velkomin í hóp áskrifenda og njótið góðrar tónlistar með okkur í vetur. SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT ÍSLANDS NÝTT HELGARBLAÐ 1 3 FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 1991

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.