Dagblaðið Vísir - DV - 30.09.1995, Síða 16

16
LAUGARDAGUR 30. SEPTEMBER 1995 JJV
„Það kom mér talsvert mikið á
óvart hversu mikla athygli sýningin
vakti og þá ekki endilega eftir að
hún var komin á fjalirnar heldur
einnig fyrir. Þetta var fyrsta frum-
sýning leikársins en líka var greini-
legt að það var mikil forvitni fyrir
islensku leikriti, leikstjóra og ís-
landi almennt. Ég býst við að þenn-
an áhuga megi rekja til þess að Is-
lendingar voru með fyrstu þjóðum
til að viðurkenna sjálfstæði Slóven-
íu,“ segir Hallmar Sigurðsson leik-
stjóri sem var að koma úr mikilli
sigurför til Slóveníu þar sem hann
leikstýrði leikritinu Ég er meistar-
inn, eftir Hrafnhildi Hagalín. Þar-
lendir leikarar fóru með hlutverk
leikritsins en sýningin hlaut af-
bragðsdóma í öllum fjölmiðlum eftir
frumsýninguna.
„Það var mjög greinilegt að Sló-
venar vita heilmikið um ísland. Ég
held að þeir viti mun meira um okk-
ur heldur en við um þá. Pjölmiðlar
sýndu þessari sýningu mikinn
áhuga og ég fór bæði í sjónvarps-,
útvarps- og blaðaviðtöl vegna henn-
ar. Á þann hátt varð mér ljósara en
nokkurn tíma fyrr hvað svona
menningarsamskipti eru í raun
mikil landkynning. Einnig eru þau
ódýr landkynning.
Forvitni um sögu
og menningu
Það rifjaðist reyndar upp fyrir
mér ferðalag sem ég fór fyrir mörg-
um árum með Leikfélagi Reykjavík-
ur til Gautaborgar með sýninguna
Land míns föður eftir Kjartan Ragn-
arsson. Kjartan var meira og minna
í öllum fjölmiðlum þar í landi en við
þurftum að ganga með betlistafinn
milli fyrirtækja til að eiga fyrir ferð-
inni. Við fengum sáralítinn afslátt
hjá Flugleiðum sem á sama tíma
höfðu kostað miklu til fyrir hand-
boltalandsliðið á Norðurlandamót.
Það var fróðlegt að fylgjast með
hversu litla umfjöllun handbolta-
mótið fékk miðað við leiklistarum-
fjöllunina. Sú skoðun virðist ríkj-
andi hér að besta landkynningin
liggi í samskiptum íþróttafólks og
þau geta vissulega verið ágæt. Ég
held samt sem áður að það sé al-
mennt vanmetið hér hversu menn-
ingarsamskipti eru góð landkynn-
ing og í rauninni oft og tíðum ítar-
leg. Þegar ég svara spurningum í
blaðaviðtölum í Slóveníu er ég
spurður um sýninguna og leikritið
en miklu meira almennt um sögu og
menningu þjóðar minnar."
Gott samstarf
- En hver var aðdragandinn að
þessariferð?
„Árið 1994 var þemaár á vegum
leiklistardeilda evrópskra útvarps-
stöðva og eitt af þessum aðildarlönd-
um, Slóvenía, ákvað að flytja ís-
lenskt leikrit með íslenskum leik-
stjóra. Eftir að hafa litið yfir nokkur
verk völdu þeir Söngvarann eftir
Ólaf Hauk Símonarson sem var
skrifað fyrir útvarp. María Krist-
jánsdóttir, leiklistarstjóri útvarps-
ins, sendi mig utan til að vinna
þetta verk. Ég framlengdi dvölina í
Slóveníu og notaði tímann til að
skoða slóvensk leikhús. Þegar ég
hélt heim á ný hafði ég með mér í
farteskinu nokkur slóvensk verk og
þar af var eitt sem kom á fjalir Borg-
arleikhússins um haustið, Hvað um
Leonardo? Ég eignaðist nokkra
Hallmar Sigurðsson fékk mjög góðar viðtökur í Slóveníu er hann leikstýrði verkinu Ég er meistarinn sem sýnt er
þar núna við góðar undirtektir.
Ég er meistarinn fákk frábæra dóma í Slóveníu:
- segir Hallmar Sigurðsson sem leikstýrði verkinu
Sioveníja jo mtÍÍA mone,
kunningja í Slóveníu og
sendi þeim í staðinn ís-
lensk verk og er reyndar
enn að því. Þetta er þó
erfitt þar sem allt of lítið
af íslenskum leikritum
er til í góðum erlendum
þýðingum. Það vaknaði
áhugi fyrir Ég er meist-
arinn og mér var í fram-
haldi af því boðið að
koma þangað og leik-
stýra.“
Fjárhagslega
vel sett
Það átti sér ekki lang-
an aðdraganda að Hall-
mar tæki að sér leik-
stjórnina og vegna þess
hafði hann ekki mikið að
segja um leikaraval. „Ég
reyndi að lýsa því fyrir
stjóm leikhússins hvern-
ig leikara ég kysi í hlut-
verkin. Meðal annars
sagðist ég ekki sjá neinn af leikur-
um þessa leikhús til að leika meist-
arann þannig að þeir sóttu hann í
slóvenskt leikhús sem er starfandi í
Trieste á Ítalíu. Einnig hafnaði ég
þeim leikara sem þeir vildu að léki
Tom þannig að hann kom líka utan
að en að öðru leyti var valið þeirra."
- Var þetta stórt leikhús?
„Þetta er leikhús, svipað að stærð
og Borgarleikhúsið í Reykjavík.
Leikhúsbyggingin er þó minni, þar
■qjjjBSL

NeuspeSnl podejo
Hallmar fékk mikla fjölmiðlaumfjöilun í Slóveníu. Hér er hann í viðtali við slóvenskt
tímarit.
eru tvö svið en ekki eihs ný og full-
komin og hér en leikarahópurinn er
stærri.
Að mörgu leyti er miklu betur að
leikhúsum í Slóveníu búið heldur
en hér og þá fjárhagslega. Hér þarf
Borgarleikhúsið að afla helmings
sinna tekna með miðasölu, Þjóðleik-
húsið er eitthvað betur sett, en slíkt
er fáheyrt hvarvetna í Evrópu. Ég
held að borgarleikhúsið í Ljubljana
sé með um 6%-8% hlutfaíl en að
öðru leyti eru þau styrkt af opin-
beru fé borgar og rikis."
Mikill leikhúsáhugi
- Er mikill almennur leikhúsá-
hugi í Slóveníu?
„Leikhúsaðsókn er mjög góð og í
Ljubljana, sem er höfuðborgin, eru
tvö stór leikhús. íbúar eru þó ekki
nema um 270 þúsund. Einnig er
starfrækt óperuhús og allmargir
áhugaleikflokkar. í öllum stærri
borgum eru borgarleikhús og þau
stærstu í Maribor og Gorizia. Það er
ódýrt að fara í leikhús, helmingi
ódýrara en hér. Það er því ekki ein-
ungis mennta- og yfirstétt sem sæk-
ir leikhús heldur allur almenning-
ur. Ég held að leikhúsáhugi sé
óvenju mikill og hann endurspegl-
ast mikið í blöðum, útvarpi og sjón-
varpi. Umfjöllun um leikhús í fjöl-
miðlum er mun meiri og ítarlegri
heldur en hér á landi. Einnig er þar
gert talsvert að því að taka vel
heppnaðar sýningar á leiksviði og
endurvinna fyrir sjónvarp."
- En hvað hefur það að segja fyr-
ir þig að fara í svo vel heppnaða
ferö?
„Við búum hér í mjög þröngu
menningarsamfélagi þannig að það
er bæði uppörvandi og skemmtilégt
að kynnast nýjum hlutum og fá að
starfa við aðrar aðstæður. Þetta var
því bæði fræðandi og hvetjandi."
Aðrar lífsskoðanir
Hallmar fór fyrst til Slóveníu sl.
vor og dvaldi þá þar í sex vikur og
aftur í sex vikur nú fyrir frumsýn-
ingu en hún var 14. september. „Ég
notaði tímann til að ferðast um
landið, sem reyndar er lítið en mjög
fjölbreytilegt og fallegt."
- En er ekki mikil fátækt?
„Þetta er spurning sem ég fæ
gjarnan hér heima. Svarið við henni
er þó i rauninni mjög einfalt og það
er nei. Að mörgu leyti liflr fólk í Sló-
veníu betra lífi en íslendingar.
Launin er lægri, svo um munar, en
það er líka mun ódýrara að lifa þar.
Lág- og millitekjufólk er ekki skatt-
lagt af sama þunga og hér er gert.
Ýmislegt af því sem ég met mikils í
mínu daglega lífi er mun ódýrara í
Slóveníu en hér heima, jafnvel þótt
tekið sé tillit til launa. Til dæmis er
mjög ódýrt að fara út að borða enda
fer slóvensk fjölskylda einu sinni í
viku á matsölustað. Kröfurnar til
lífsins eru líka aðrar þó að það sé
dálítiö að breytast. Mér virðist þó að
lífsgæðakapphlaupið eftir tækjum
og tólum sé ekki eins mikið og hér.
Menn meta meira að eiga tíma til að
njóta frístunda. Fólk gefur sér tíma
til að sækja tónleika, leikhús og
ferðast. Slóvenía var raunar aldrei
raunverulegt austantjaldsland.
Gamla Júgóslavía var miklu opnari
heldur en flest önnur austantjalds-
lönd. Tító laut aldrei forystuvaldi
Sovétríkjanna á borð við Pólland,
Ungverjaland og Tékkóslóvakíu. Frá
þvx Slóvenar lýstu yfir sjálfstæði
hafa þeir getað haldið verðlagi stöð-
ugu og vöxtum. Efnahagsástandið er-
nokkuð stöðugt og í blóma.“
Samningsbundinn
við Þjóðleikhúsið
Hallmar er samningsbundinn við
Þjóðleikhúsið í vetur þar sem hann
mun leikstýra tveimur verkum,
Leigjandanum eftir Simon Burke,
sem er breskt verðlaunaleikrit, og í
hvítamyrkri eftir Karl Ágúst Úlfs-
son. Hann hefur auk þess fengið
nokkur óformleg tilboð frá ýmsum
leikhúsum i Slóveníu. „Ég veit ekk-
ert á þessu stigi hvort einhver al-
vara er á bak við þessi tilboð en á
frekar von á því. Reyndar er ég með
tilboð frá Trieste á Ítalíu að leik-
stýra tveimur til þremur útvarps-
leikritum," segir Hallmar Sigurðs-
son.