Dagblaðið Vísir - DV - 20.01.1996, Blaðsíða 26

26
LAUGARDAGUR 20. JANÚAR 1996 UV
IIDV
• Rauðsprungin og glansandi augu
• Eftirsókn I sætindi eða ruslfæði
• Þreyta
• Sinnuleysi
• Áhugaleysi
Neytir barn þitt fíkniefna?
• Þunglyndi aö lokinni neyslu
• Sjálfsmoröshugleiöingar
• Auðveld tjáskipti
• Lítil þörf á svefni
• Sinnuleysi
• Ofvirkni
Almenn
einkenni
Það getur enginn útilokað að hans eigið barn hafi leiðst út í neyslu fíkniefna. Fíkniefnaneytendur verða sí-
fellt yngri, sífellt fleiri hafa prófað fikniefni og aðgengi að þeim er alltaf að verða auðveldara. Það getur verið
erfitt fyrir foreldra og aðra sem ekki umgangast fíkniefnaneytendur daglega að átta sig á hver eru einkenni
þeirra sem neyta fíkniefna. Til að reyna að varpa ljósi á þessi einkenni leitaði DV til Þórarins Tyrfingssonar,
yfirlæknis á Vogi, og bað hann að greina frá hvað það er sem helst einkennir þá sem leiðst hafa út í neyslu á
hassi, amfetamíni, kókaíni, LSD og E-pillunni.
Alsæla
Hass
Amfetamín
LSD
• Peningar eöa verömæti geta
horfiö af heimilinu
• Skyndilegar persónubreytingar
• Börn hverfa næturlangt
• Ótti og taugaveiklun
• Lægri einkunnir
• Nýrvinahópur
• Áhugaleysi
• Lystarleysi
• Málæði og geiflur í andliti
• Þreyta, þunglyndi og svengd
möguleg eftir aö áhrifin hverfa
• Snöggar hreyfingar
• Lítil þörf á svefni
• Stór sjáöldur
• Sprautuför
• Ofvirkni
• Ofskynjanir
• Undarlegt hátterni
• Flashback eöa endurupplifun
vímu
f
• Ofsóknaræði
Hann prófaði öll efni í leit að fyrstu reynslunni og skrapaði botninn við leitina
„Þótt ég sé sjálfur hættur neyslu
þá fer ég enn út að skemmta mér og
ég sé að flkniefnaneysla hefur auk-
ist alveg rosalega mikið. Þetta þykir
flott og það er sláandi hvað það er
mikið af ungu fólki að nota E og
önnur fíkniefni. Ég þekki einkenni
fólks sem er í þessu og sé líka mik-
ið af nýjum andlitum í gömlu hóp-
unum sem ég umgekkst. Mér finnst
neytendahópurinn líka vera að
yngjast alveg svakalega, enda hefur
maður heyrt að það sé farið að
bjóða þetta í skólum," segir rúmlega
fvítugur maður sem 14 ára leiddist
út 1 hassneyslu, prófaði síðan am-
fetamín og flestöll önnur efni sem
hægt er að prófa í leit að fyrsta
kikkinu og endaði á geðdeild undir
tuttugu ára aldri. Hann hefur verið
laus við fíkniefni í fjögur ár og féllst
á að segja DV sögu sína til að varpa
ljósi á hvernig fikniefnaheimurinn
er og í þeirri von að koma í veg fyr-
ir að unglingar lendi í sömu hörm-
ungum og hann.
Fikt er fíkn
Sjálfur neytti Gústi, eins og við
köllum hann en hann vill ekki
koma fram undir eigin nafni, E-pUl-
unnar þegar hann var í neyslu en
fjögur ár eru síðan fyrst var lagt
hald á efnið hér á landi.
„Ég prófaði E, enda var maður
orðinn alæta á efni. Það er svo und-
arlegt að fyrsta reynslan af ein-
hverju efni er voðalega góð en eftir
það er öll neysla leit að nýju efni til
að finna upphaflega kikkið. Það
finnst aldrei og þess vegna segi ég
að fikt sé fikn og fíkn er geðveiki
eða dauði.“
Reyndar hugsaði Gústi oft um að
fyrirfara sér á neysluferli sínum.
Hann segir að sumir niðurtúrarnir
hafi verið mjög erfiðir og þá hafi
hann ekki séð neinn tilgang með líf-
inu og langað að binda enda á það.
Þá hafi nokkrir neyslufélagar hans
ýmist drepið sig eða dáið eftir
neyslu efnanna. Til dæmis hafi einn
vinur hans eða neyslufélagi hengt
sig eftir sveppaát og um daginn hafi
síðan einn strákur sem hann þekkir
fengið hjartastopp en hann var bú-
segir rúmlega tvítugur maður sem endaði fíkniefnaneyslu sína
inn að nota am-
fetamín, kókaín
og alsælu í tals-
verðan tíma.
Hann var fluttur
í sjúkrahús og
efnunum dælt
upp úr honum.
Byrjaði 14
ára
Gústi byrjaði
14 ára að fikta
með hass. Hann
segir stráka litlu
eldri sér hafa
boðið sér að
prófa þetta i
partíum og í
fyrstu hafi hann
haft stjórn á
þessu. Fljótlega
hafi neyslan auk-
ist. Hann byrjaði
að reykja á virk-
um dögum að
deginum til og
svo fór hann að
prófa amfetamín.
Hann segir það
ekki hafa verið
vandamál að
verða sér úti um
efni. Fljótlega
hafi hann kynnst
fólki í neyslu og
komist inn í
neysluhópa og
þar kynnst öðr-
um „dílerum"
eða fikniefnasöl-
um.
„Þegar ég var
orðinn 15 til 16
ára var þetta orð-
ið að rútínu hjá
mér og þegar
maður umgengst
fólk sem reykir
að staðaldri þá
endar það á því
að maður hittir
einhvem sem er
að nota sterkari
efni. Þegar mað-
Raver J««r>
N*«bett 18
mrnGén*y%œ*
c4d Aúdrew Dfcfe
»y ilfr fcDWAKOS
Chktf Crtm« Co»*fcj»ondcnt
'HE Oaity Mirror
today backs the war to
drlve drug dealers trom
ur streets.
Wb are joínínK forces wRh
he ortme-flshtlnf oharlty
srlmestopper* by offerinB
10.000 In cash rcwards to
clp Ita campalgn.
W« wafit you to iftvw tívc poUr« islw-
sbQaX' Otm ðís&tetv • mib totáú
ttoftynúiy
W« w.mt W heip sraek 4<>w«
te rnmmj*h« th* tafeíítt
iítt kíJlr-tl íJriiaiftg uum Yit-
m. Atiánm* it>, »t Ihtt
tmkead
A«4 wí! ve&nt rvMivrs t* teJJ íha
>lJce »bout tsnyoB* *>l*» pushlntt
or ítny other UUnra! árus
The »t>n«y witJ b» pajrí by
nrtwtuvfm tút tútúxvuum imáim
* tm úttmt uítd «iövjcf.ioö <>í dwtt
6, Th»t« m m úMobiút fúorm
*>that: th« tdmm$ <k iM tú&ittm&i;
Ul n«ver 1«
Tel: 0800 555 111
tú fcböos Jt* hMJtae - tm
mnh. it tm maiteá <&Jis, imd
tov tö moro. tb«a h«fí>i
a-rmíUú tor mmRgfag «mmy. htsxKa
<*oiS úlhtti
INlMSMÍMMMi ~
Úl> ct*ht yo*r« &go. thc iKfSJre
mw mmtú Qritmttasmir* & vitœí
wvápím, hmt ymt. raorv thm m,m
osJJv Uí CtHnmloppe?#
r*mitíist ■’■ - • > mívsu.
Htoton properly wurth t5 ~
muiloft wsus rwxfvomt aná f4milíit>n o!
úrtueo 8»i*r4
Dijtby C»rt«r, 4irt>«u»r «»í ih»
< r.m,~.i,I'ru-vl. saui: "U. ..
átijgbtvá iht- «4ííy Altrror i*
prrtnuW la Umí u\ tht% *»«>
Thr Aupport of Une mrrot wiJl U. »
bu«v hoJíi |ft ftssoóftmgrJiftf pm&e te> mU
m
úi drtttt víóúim h»v« »M»á
tsmmmrn. Mms&m m#m'» ðMmh-
• i
"i mm áw út th* firöt motímá-ttets
nwnmt w h>m * obM fes
Mútf&telý m. íróm LopjjcMoft.
wmx, ‘'My á&miiUif tmk »m umt
<» & fiSkJitclöb a«4 <Uo4 teoíöfft m t
to tho ho«piU»J.
'tt fcre%kfi my hmst U> rt»4 aftout
e»«ú» n«sr Uvurie >1*4th aJJ y«4n»
iater t tbtok Jt * won>i«rfal tfco Sítrror
Bresk blöð hafa nú í samvinnu við stofnanir og samtök tekið upp á því að
bjóða verðlaun til fóiks sem veitir upplýsingar sem leiða til handtöku alsælu-
sala. í dagblaðinu The Daily Mirror eru regluiega birtar myndir af þeim sem
dáið hafa eftir neyslu aisælu, E-pillunnar, eða vansælu, eins og réttara væri
að kalla efnið.
á geðdeild
ur leiðist síðan
út í amfetamín-
neysluna þá
byrjar geðveikin
fyrst fyrir al-
vöru. Maður
verður miklu ör-
ari, sefur
kannski ekki
sólarhringunum
saman og verður
voðalega ruglað-
ur. Efnið er
mjög dýrt og til
að verða sér úti
um það leiddist
maður út í inn-
brot og pakka-
ferðir, það er
gerðist burðar-
dýr og smyglaði
efni heim.“
Hann segir að
það fólk sem
hafi staðið bak
við innflutning-
inn hafi oft ver-
ið fólk í fjár-
hagsvandræð-
um, í leit að
skjótfengnum
gróða. Vinsælt
hafi verið að
ungt par, sem
jafnvel var sjálft
að fikta, hafi
verið að fjár-
magna ferðir.
Nokkrir milli-
gönguaðilar hafi
hins vegar alltaf
verið frá fjár-
mögnunaraðil-
anum til burðar-
dýrsins sem
þannig vissi
sjaldan fyrir
hvern það var í
raun að vinna.
Gústi segist hins
vegar ekki vita
til þess að neinn
hafi orðið ríkur
af innflutningn-
um því flestir
innflytjendurnir
hafi sjálfir verið
í neyslu og hjá þeim hafi peningarn-
ir stoppað stutt við, enda sparsemi
ekki þekkst hjá þeim.
„Maður leitaði siðan í sífellt harð-
ari og dýrari efni og verri hóp til að
geta réttlætt eigin neyslu og sagt við
sjálfan sig að maður væri ekki svo
slæmur í samanburði við þá sem
maður umgekkst," segir Gústi.
Flúið með ruslapokana
Eitt sumarið, skömmu áður en
Gústi varð tvítugur, fór hann utan.
Hann var búinn að fá nóg af lífinu
hér á landi og bjóst við að lífið yrði
auðveldara erlendis. „Maður tók
hins vegar alla ruslapokana með sér
á herðunum." Meðan hann var úti
var hann í harðri neyslu og stuttu
eftir að hann kom heim fór hann á
nokkurra daga túr og neytti am-
fetamíns ótæpilega. Eftir eina helg-
ina, sem oft vildi teygjast úr fram á
þriðjudag, varð niðurtúrinn, það er
sá tími þegar hann hætti að neyta
efnanna og var í fráhvörfum, mjög
erfiður.
„Ég varð mjög hræddur um sjálf-
an mig og hætti að umgangast fólk.
Ég hélt að aðrir vildu vinna mér
mein. Svo gerðist það að ég fór yfir
um og fór inn á geðdeild."
í framhaldi af því fór hann í með-
ferð en lauk henni ekki. Hann var
hreinn í nokkra mánuði en leiddist
svo aftur út í sömu vitleysuna.
„í raun lendir maður á sama stað
og maður skildi við þegar maður
byrjar aftur eða verður enn þá
verri,“ segir Gústi. Stuttu síðar fór
hann aftur í meðferð og hefur verið
án vímuefna í tæplega fjögur ár.
Hann segist, eftir á að hyggja,
ekki skilja í því af hverju fór sem
fór. Hann hafi ekki komið af heim-
ili sem hafi gert hann að líklegra
fómarlambi fíkniefnaneyslu en ella
og vinahópurinn hafi ekki verið
verri en hver annar. í raun finnst
honum heimilisaðstæður ekki gera
ungmenni að líklegri fórnarlömbum
fikniefnaneyslu. Þeir sem hafi verið
með honum í neyslunni hafi margir
hverjir komið af ágætis heimilum.
Allir séu í áhættuhópi.