Dagblaðið Vísir - DV - 27.06.1996, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 27. JÚNÍ 1996
x>v
við í sameiningu, eins og hver önn-
ur.“
Hannes duglegur aö skrifa
Ólafur Þ. Jönsson, Akureyri:
Það eru margir sem tala um að
þessar kosningar séu orðnar pól-
itískari heldur en menn gerðu
ráð fyrir í upphafi. Nú langar
mig til að spyija: Koma þér við-
brögð fjórmenningaklíkunnar;
Jóns Steinars, Hannesar Hólm-
steins, Haraldar Blöndals og nú
síðast Ragnars Kjartanssonar á
óvart?
„Ég er ekki þeirrar skoðunar að
þessar kosningar séu almennt orðn-
ar pólitískar. Ég veit að vísu að það
er mjög fámennur hópur sem er að
reyna að gera þær pólitískar. Auð-
vitað kemur manni ýmislegt á óvart
sem hinir og þessir senda frá sér.
Það hefur held ég enginn verið jafn
duglegur að tala og skrifa um for-
setakosningarnar og Hannes en
hann er auðvitað einstakur dugnað-
armaður i hveiju því verki sem
hann tekur sér fyrir hendur þannig
að hann kemur svo sem ekki á
óvart. Hitt hefur kannski komið
mér meira á óvart."
Málefni fatlaöra
Björgvin Kristbergsson,
Reykjavík:
Ætlarðu að beita þér í málefn-
um fatlaðra ef þú verður forseti?
„Ég held að forsetinn geti átt
mjög gott samstarf við bæði samtök
fatlaðra og aðra sem koma að þeim
málaflokki og geti lagt því lið að
styrkja hag þeirra og efla skilning
þjóðarinnar á því að það þurfi að
halda áfram að bæta aðbúnað fatl-
aðra á ýmsum sviðum. Markmiðið á
auðvitaö að vera það að fatlaðir geti
verið eðlilegir þátttakendur í öliu
okkar þjóðfélagi."
Aðstoö viö Sophiu Hansen
Hafliði Helgason, Reykjavík
Mig langar til að spyrja þig,
þar sem þú ert mikill friðarsinni;
ef þú værir núna að ljúka svipuð-
um embættisferli og Vigdís Finn-
bogadóttir, myndir þú taka upp
hjá sjálfum þér að fara suður til
Tyrklands og gera eitthvað í mál-
um Sophiu Hansen?
„Varðandi mál Sophiu Hansen þá
er ég eindregið þeirrar skoðunar að
bæði forseti lýðveldisins og aðrir
ráðamenn geti beitt sér með marg-
víslegum hætti. Ég tel að forsetinn
geti persónulega sett sig í samband
við ýmsa ráðamenn í Tyrklandi. Ég
tel líka að hann geti nýtt sambönd
sín við ráðamenn í ýmsum öðrum
löndum til þess að fá þá til að taka
málið einnig upp, til þess að tyrk-
nesk stjórnvöld skilji það að þetta er
ekki séríslenskt mál. Þetta er mál
sem snertir þá grundvallarspum-
ingu hvort Tyrkland uppfylli al-
menn skilyrði mannréttinda."
Forsetinn öflugur liösmaöur
Valgerður Gísladóttir, Blönduósi:
Hver er stefna þín í folskyldu-
málum?
„Nú er það svo að forseti hefur
takmarkaða möguleika á að hafa
bein áhrif á þau kjör sem snerta
fjölskyldurnar í landinu. Mér finnst
stundum koma fram að fólk telur að
forseti hafi vald sem í reynd er hjá
þingi og ríkisstjóm.
Ég hef hins vegar lagt ríka
áherslu á það að forsetinn getur ver-
ið öflugur liðsmaður í að auka þjóð-
artekjur okkar íslendinga með því
að styrkja sókn okkar inn á mark-
aðssvæði um víða veröld og þannig
stuðlað að þvi að við fáum meiri
fjármuni til að bæta hag fjölskyldn-
anna.“
Veösetning kvóta
Svanfríður Sigurþórsdóttir,
Hafnarfirði:
Munt þú óska eftir þjóðarat-
kvæðagreiðslu um frumvarp um
veðsetningu flskkvóta þegar
meirihluti þjóðarinnar er á móti
því að afsla sér sameiginlegri
auðlind?
„Frumvarp af því tagi sem fjallar
Bein lína
að enginn sérstakur húsakostur sé
tekinn undir vínkjallara."
Ekki sigurviss
Kristján Magnússon, Reykjavík:
Nú er skammt til kosninga.
Ertu sigurviss?
„Niðurstöður kannana að undan-
fömu hafa verið mér dýrmætar.
Margir spáðu því að brotthvarf eins
frambjóðandans myndi umturna
hlutföllunum mér í óhag en það er
mér dýrmætt að sjá þetta forskot
áfram. Ég geri mér hins vegar grein
fyrir því að það eru kosingaúrslitin
sem gilda. Sigur í kosningum eins
og þessum eru slíkur atburður að
það er ekki hægt að fyllast neinni
vissu fyrr en öllu er lokið.“
Ekki of lengi á forsetastóli
Baldur Baldursson, Reykjavík:
Hvað hyggstu sitja lengi ef þú
verður kjörinn?
„Ég hef ekki hugleitt þetta mjög
mikið. Ég tel nú samt að þess beri
að gæta að samleið þjóðar og forseta
sé með eðlilegum hætti. Mér finnst
16 ár ansi langur tími þótt í því
felist engin gagnrýni á Vigdísi Finn-
bogadóttur né Ásgeir Ásgeirsson.
Ég tel reyndar að ef Vigdís hefði
boðið sig fram aftur hefði þjóðin
kosið hána áfram. Ég segi fyrir mig
að við lifum á tímum þar sem sam-
félagsbreytingar eru miklar og
hraðar. Allir lífshættir og hug-
niyndakerfi þjóða taka á sig nýja
mynd. Það er mjög óvenjulegt að
einstaklingur sem gegnir embætti
forseta á slíkum tímum geti átt sam-
leið með þjóðinni mjög lengi. Fljótt
á litið eru 8 til 12 ár eðlilegri tími
heldur en 16 ár.“
Munum búa á Bessastööum
Stefán Ásmundsson, Reykjavík:
Mun fjölskylda þín búa á
Bessastöðum ef þú nærð kjöri?
„Við teljum eölilegt að forsetinn
og fjölskylda hans búi á Bessastöð-
um, þar á að vera aðsetur forsetans.
Þar á að vera íjölskyldulíf og eðli-
legt mannlíf. Ég held nú samt að við
myndum ekki selja húsiö á Barða-
ströndinni. Okkur hefur liðið svo
vel í því húsi að við myndum
ábyggilega vilja hverfa þangað aftur
þegar störfum mínum lyki - ef þjóð-
in veitir mér þessa ábyrgð."
Kostnaður um 20 milljónir
Jón Jóhannsson, Reykjavík:
Hvað telur þú að kosningabar-
áttan muni kosta?
„Endanlegar tölrn- eru nú ekki
komnar. Fyrir nokkrum vikum tal-
aði ég um að baráttan myndi kosta
á bilinu 13-18 miljónir. Mér sýnist
að talan verði eitthvað hærri en
það. Þetta stafar aðallega af meiri
þátttöku í auglýsingum undanfam-
ar vikur. Lokakostnaðurinn er því
sennilega um það bil 20 miljónir.“
Tvær umferöir gætu myndaö
blokkir
Gísli Gislason, Reykjavík:
Ertu hlynntur því að forseti sé
kosinn 1 tvöfaldri umferð?
„Sagan sýnir að það fylgi sem for-
setar hafa haft þegar þeir voru fyrst
kosnir til embættis segir lítið til um
það hversu farsælir þeir voru í emb-
ætti. Rökin fyrir því að forseti hafi
hreinan meirihluta á bak við sig
eru vel skiljanleg. Ég sem fræðimað-
ur í stjórnmálafræði tel hins vegar
að eðli forsetakosninga á íslandi við
slíkt fyrirkomulag myndi breytast.
Við gætum sennilega ekki haldið
þessu sérstaka og dýrmæta eðli for-
setakjörsins sem felst í því þegar
menn velja persónulega sinn for-
seta. Ég óttast að blokkamyndanir
ættu sér stað eins og við sjáum nú
skýrt að er að gerast í seinni umferð
kosninganna í Rússlandi. Á þessu
örlaði kannski líka þegar farið var
að tala um fylgismenn Guörúnar
Pétursdóttur sem einhverjar blokk-
ir sem væru til skiptanna. Þessa eðl-
isbreytingu á forsetakjörinu þarf að
íhuga vandlega. Ég er því ekki með
uppgerðan hug í þessum efnurn."
„Eg haföi mikla samúö meö henni á þessari stundu og fannst varla viö hæfi aö menn færu eins og gráöugir úlfar aö
ræöa strax um þaö hvernig kjósendur ætluöu sér aö skipta hennar atkvæöum," sagöi Ólafur Ragnar m.a um þá
ákvöröun Guörúnar Pétursdóttur aö hætta viö framboð.
réttindi að fólk geti lifað af dag-
launum. Er eitthvað svipað sem
þú hyggst gera?
„Ég hef sagt um þetta að það sé
mikilvægt að forseti styðji þá við-
leitni að bæta kjör í landinu. Ég tel
líka mjög varasamt að forseti sé að
vekja falskar vonir. Forsetaembætt-
ið getur engu ráðið um samninga á
vinnumarkaði og hvaða laun eru
greidd í landinu.
Mér hefur stundum fundist um-
fjöllunin í aðdraganda þessara kosn-
inga gefa falskar vonir um hvað for-
seti geti gert. Hann getur reynt að
vekja athygli á því að það náist víð-
misskilningi. íslensk tunga er
grundvöllur þjóðmenningar okkar
og sjálfstæðis. Það er óeðlilegt að
gera þá kröfu til frambjóðenda að
þeir kunni erlend tungumál. Þar
sem ég hef komið tíðkast að þjóðar-
leiðtogar ræði málin á sínum eigin
tungumálum. Það dugar að maður
kunni íslensku til að verða forseti
íslands."
Barátta gegn eiturlyfjum
Daði Guðjónsson, Seltjarnamesi:
Hvað ætlar þú að gera í sam-
um áfengiskaupaaldurinn ?
„Mér hefur fundist að það eigi að
vera ákveðið samræmi milli þess
hvaða réttindi menn hafa og hvaða
skyldur þeir bera. Það er ösamræmi
í því í dag. Það er því eðlilegt að
breyta lögunum um áfengiskaupa-
aldurinn. Markmiðið á samt að vera
það að draga úr neyslu unglinga á
áfengi enda er vandamálið vaxandi,
því miður. Það er mjög sorglegt að
kynnast því þegar ungt fólk er orð-
ið áfengissjúídingar.“
Ólafur Ragnar var síöastur frambjóðenda til aö vera á beinni línu DV. Hér er hann á ritstjórn blaösins ásamt blaöa-
mönnunum Birni Jóhanni og Ingibjörgu Báru.
bandi við fíkniefnaneyslu
unglinga?

tæk sátt um laun í landinu. Ég hef
líka vikið að því að forsetinn stuðli
að því að auka þjóðartekjur
þannig að við höfum úr meiru
aö spila en forsetinn getur
ekki með eigin hendi breytt
kj arasamningum. “
Tungumálakunnátta forseta
Auðbert Högnason, Kópavogi:
Hvað finnst þér um að forset-
inn þurfi að vera vel að sér í
tungumálum?
„Ég hef lengi tekið þátt í alþjóð-
legu starfi og stundaö háskólanám í
„Við Guðrún Katrín, kona mín,
höfum rætt það ítarlega að baráttan
gegn fíkniefnavandanum sé eitt af
því brýnasta sem þurfi að takast á
við. Það þarf að breyta viðhorfum
gagnvart vandanum. Forsetinn á að
koma á vettvang þar sem verið er
að lækna þá sem þjást af þessum
sjúkdómi og eyða fordómum. For-
Vínkjallarinn á Bessa-
stöðum
Rúnar Birgisson, Stokks-
eyri:
Af hverju ætlarðu að
loka vínkjallaranum?
„Þetta vinkjallaramál hefur haft
mjög djúpstæð áhrif á þjóðina. Jafn-
vel er svo komið að þegar mönnum
verður hugsað til Bessastaða þá
dettur þeim í hug Bessastaðastofa,
kirkjan og fornminjar en lika vín-
kjallarinn. Ég tel óþarft að slík hug-
hrif tengist staðnum. Það er hægt að
veita vín eins og gert hefur verið þó
mn afmarkað form á veðsetningum
tel ég vera þess eðlis að Alþingi eigi
aö ákveða slíkt sjálft í samræmi við
þingræðisreglu. í slíku tilviki væri
ekki eðlilegt að forseti beitti mál-
skotsrétti símun.“
Launin í landinu
Sigfús Höskuldsson,
Reykjavík:
Guðrún Agnarsdóttir
talar um að það séu mann-
Áfengiskaupaaldur
Guðni Bjömsson, Reykja-
vík:
Hvað finnst þér um lögin
Bretlandi. Ég tel mig hafa nægilega
góða kunnáttu í ensku og Norður-
landamálum til þess að fjalla um
mál á þeim tungum. Umræðan um
tungumálakunnáttu forsetaefna
er að mínu mati dálítið byggð á
setinn getur einnig flutt sitt mál í
skólum landsins og verið til fyrir-
myndar í heilbrigöum og hollum
lífsháttum. Hann getur enn fremur
hvatt til þess að fýrirtæki og stofn-
anir styrki þessa baráttu."