Dagblaðið Vísir - DV - 14.11.1996, Side 10

10
enning
FIMMTUDAGUR 14. NÓVEMBER 1996 DV
Afmælishátíð
Leikfélag Mosfellssveitar held-
ur upp á 20 ára afmæli sitt með
því að hafa opið hús í Bæjarleik-
húsinu dagana 13.-15. nóvember
kl. 20-22. Verður íjölbrejdt dagskrá,
upplestur og leiklist og ljósmynda-
sýning. Meðal annars verður í kvöld
flutt dagskrá efth- Birgi Sigurðsson
um leiklist í MosfeOsbæ frá 1909 til
okkar daga.
Dagur íslenskrar
tungu
Á laugardaginn á Jónas Hallgrímsson
(189 ára) afmæli og þá er dagur íslenskr-
ar tungu. Stofnun Áma Magnússonar
gengst fyrir samkomu i stofu 101 í Lög-
bergi kl. 14 þann dag þar sem Ólafúr
HaOdórsson handritafræðingur talar
um Kvæði Jónasar HaOgrímssonar í eig-
inhandarriti og Sveinn Yngvi EgOsson
bókmenntafræðingur spyr Hvers konar
kvæði orti Jónas? Einnig verður opnuð
sýning á eiginhandarriti Jónasar að
nokkrum merkustu kvæðum hans sem
nýlega bárust stofnuninni frá Ámasafni
í Kaupmannahöfn.
Elegía
Japis hefur gefið út hljómdisk með nafninu
Elegía. Þar leika Gimnar Kvaran sellóleikari
og Selma Guðmundsdóttir píanóleikari verk
eftir ýmsa höfunda. Hljómdiskurinn er tOeink-
aður minningu Guðmundar Tómasar Ámason-
ar sem lést ungur maður ekki aOs fyrir löngu.
Á diskinum em tuttugu lög og stutt verk eft-
ir íslenska og erlenda höfunda. Flest verkin
em alþekktar perlur, sum upphaflega samin
fyrir seOó, önnur ekki. HaOdór Hansen fjaOar
um saknaðarljóðið, elegíu, í bæklingi með
diskinum og bendir á að öO verkin á honum
eigi það sammerkt að tjá söknuð þótt þau séu
að ööru leyti hvert með sínu sniði. Verður að
taka undir þaö með HaOdóri að verkefnavalið
myndar faOegan minnisvarða um minningu
ungs manns.
Þó er það ekki síður flutningur tónlistar-
mannanna sem vekur strax athygli hlustand-
ans og gerir þennan hljómdisk eftirminnileg-
an. Túlkun þeirra er sérlega næm og auðug,
svo oft er hrein
unun á að
hlýða, og aOt
sem gert er virð-
ist sprottið af
sannfæringu ein-
lægrar listar. Það
gefur samleik
þeirra Gunnars og
Selmu aukna dýpt
að stOl hans er að
sumu leyti rómantískur en hennar
klassískur. Sellóið er í forgmnni með
sinn hlýja ríka tón. Píanóið skapar
bakgrunn heiðrikju og tærleika.
Saman myndar þetta mjög aðlaðandi
heild.
Það er ekki hægt að skOja við disk þennan
án þess að víkja orðum að mjög góðri upptöku-
vinnu þeirra Bjama Rúnars Bjamasonar og
Hreins Valdimarssonar. Hljómurinn á diskin-
um er ekki að-
eins faOegur
heldur feOur
hann sérlega
vel að verkun-
um og því sem verið er að túlka. Hér er dæmi
um upptöku sem sannarlega er hluti hinnar
listrænu túlkunar. AOur frágangur disks og
bæklings er hinn vandaðasti.
Hljomdiskar
Finnur Torfi Stefánsson
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir
Grænn kostur:
Veitingahús
Jónas Kristjánsson
Bragðmikill
Ódýrasti og skemmtUegasti sprot-
inn á tízkumeiði grænmetismatstofa
er lítil sjálfsafgreiðsluhola að húsa-
baki við Skólavörðustíg og kaOar sig
réttUega heilsubitastað. Grænn kost-
ur heitir hann, þrauthannaður að
fransk-ítölskum hætti nútímans og
svo ljótur að innréttingum, að hann
getur næstum talizt smart.
og
bráðhress
Grænn kostur - þar sem unga og glaöa fólkiö boröar.
Svipur staðarins er napur, glans-
andi málmur, og groddalegm- kross-
viður, fjólublá málning og stæUeg
næfurljós, háir barstólar við hring-
laga smáborð, steinflísar f gólfi og
stórir gluggar út að bUageymslunni
að Bergsstöðum.
Samt er andrúmsloftið gott, starfs-
lið glaðlegt og viðskiptavinir greini-
lega með lífsstU. Með óviðurkvæmi-
legri alhæflngu mætti segja, að á Grænum
kosti borði ungt og glatt fóLk; á Næstu grösum
borði magaveikt fólk og þekktir sérvitringar;
og á Grænu og góðu borði sorgbitið fólk á miðj-
um og meðvituðum aldri.
AUir grænmetisstaðir borgarinnar hafa að
markhópi fólk, sem viU ekki eða má ekki
borða óþverrann í mötuneytunum, sem eru
alfa og ómega íslenzkrar matargeröar. Fólk
snæðir hér hversdagslega, en ekki til spari.
Verðlag Græns kosts endurspeglar það betur
en hinna staðanna, enda er þetta sá staðurinn,
sem slegið hefur í gegn.
Hér fást tveir heitir réttir dagsins á 495
krónur hálfur skammtur og 650 krónur heUl.
Ýmsar minna áhugaverðar bökur og svokaUað-
ar samósur fást á 300 krónur, upphitaðar í ör-
bylgjuofni. Tertusneiðar kosta 200 krónur, en
ekki eru á boðstólum ferskir ávextir, sem þó
ættu að vera aðalsmerki eftirrétta á slíkum
stað.
Matreiðslan er hér lítiUega fjölbreyttari en á
hinum stöðunum, sem yfirleitt bjóða aðeins
einn rétt dagsins. Hún er líka hressUegri og
frjálslyndari í meðferð á kryddi, undir áhrif-
um matreiðslu úr þriðja heiminum. Grænn
kostur sannar, að grænmetisfæði þarf aUs ekki
að vera bragðdauf þjáning.
Matreiðslan er i kórréttu samræmi við sjón-
armið náttúrulækningamanna, notar tU dæm-
is ekki póleruð hrísgrjón eins og gert er á
Næstu grösum. Hér er einnig daðrað viö hug-
myndafræði þeirra, sem ekki vUja sykur eða
hveiti. Sykur er raunar aUs ekki notaður á
staðnum og jafnan er annar aðalrétturinn
hveitUaus. Hér rúmast í senn mest sérvizka og
mest tUbreyting.
Meðal þess, sem hér hefur sézt á boðstólum,
DV-mynd Brynjar Gauti.
er mUdur karrípottur með sojabaunum,
steiktu grænmeti og lífrænum hýðishrísgrjón-
um; sterkur karrípottur með kjúklingabaun-
um, kartöflum og aprikósusósu; norður-afrískt
húmmus með karrígrænmeti; linsubaunabuff,
kjúklingabaunaboUur og gulrótaborgarar. AUt
voru þetta bragðgóðir og bragðríkir réttir.
Hrásalat er sæmilegt, en getur tæpast keppt
við þaö, sem kemur úr eldhúsi ýmissa veit-
ingahúsa, sem ekki kenna sig við grænmetis-
fæði. Þetta er stUbrot í kerfmu eins og skortur-
inn á ferskum ávöxtum. Tvennt bætir úr skák,
að hrásalötin eru tvö og að gestir geta sjálfir
lagað sér olífuedikslög.
Líklega er það heiftarleg óvUd ríkisstjómar-
innar i garð innUutts grænmetis, sem veldur
því, að ódýr veitingahús hafa ekki ráð á faUegu
hrásalati. í sérhagsmunagæzlu sinni spUlir
hún þannig heUsu þjóðarinnar eins og öðru.
Vegurinn heim
Eysteinn Bjömsson rithöfund-
ur var í fréttum fyrr í haust vegna
þess að saga hans „Hvalurinn"
vann önnur verðlaun í smásagna-
samkeppni á Ítalíu á vegum Evr-
ópusambandsins. Nýlega sendi
hann líka frá sér skáldsöguna
Snæljós. Kynningin á henni er
svolítið dularfuU: „Undir sléttu og
feUdu yfirborði hversdagsleikans
leynist önnur vereld sem afhjúp-
ast smátt og smátt með upplýsing-
um úr nútíð og fortíð . . .“ Um
hvað er sagan?
Ratar hann heim?
„Hún er eiginlega um leiðina
heim,“ segir höfundur. „Hún seg-
ir frá manni sem hefur lent utan-
garðs og villst að heiman og
spuming sögunnar er hvort hann
Eysteinn Björnsson.
geti ratað heim aftur, náð sam-
bandi við miðjuna i sjálfum sér,
orðið heUsteyptur í stað þess að
vera klofinn. Margir sem lenda í
hremmingum ná aldrei heim.
Ég tefli saman fólki með ólíkar
siðferðishugmyndir í þessari
sögu. Við fáum grun um skelfileg-
an atburð í fortíðinni en sagan
gerir ekki upp hlutina heldur læt-
ur hún lesendum eftir að segja
hvað það var sem gerðist.
Meðal þess sem ég er að velta
fyrir mér í sögunni em tabúin í
mannlegum samskiptum; hvað er
Ijótt og hvers vegna það er dæmt
Ijótt. Hvað megum við nálgast
hvert annað mikið? Mennimir
gera oft hið faUega ljótt með for-
dómum og ósveigjanleika, eins og
einkum ein persóna sýnir í sög-
unni. Strangar og ósveigjanleg-
ar týpur hafa ævinlega farið í
taugamar á mér.
En þetta er auðvitað bara eitt
af viðfangsefnum bókarinnar.
Hún er þroskasaga ungs manns
sem lendir í ýmsu, glatar dýr-
mætum hluta af sjálfum sér og
er síðan ekki nema hálfur mað-
ur. Það þarf heilmikið að ganga
á tU þess að hann þori að horfast
í augu við fortíðina. Eiginlega
tekur atburðarásin af honum
völdin og neyðir hann tU þess.
Lesandinn verður svo að dæma
um það sjálfur hvort hann ratar
heim á endanum.“
Fyrri skáldsaga Eysteins heitir
Bergnuminn og kom út 1989.
Hann hefur líka gefið út ljóðabók-
ina Dagnætur (1993).
t
Sjónþing
Guðrúnar
Sjöunda og síðasta sjónþing ársins
verður í Menningarmiðstöðinni Gerðu-
'iergi á sunnudaginn kl.
14. Þá situr Guðrún
Kristjánsdóttir fyrir
svörum og rekur ferU
sinn í máli og mynd-
um. Spyrlar verða
Guðbjörg Lind Jóns-
dóttir myndlistarmað-
ur og Eyjólfur Kjalar
EmUsson heimspek-
ingur. Aðgangur að
Sjónþingi er kr. 300.
Verk Guðrúnar
verða tU sýnis í Gerðubergi og á Sjónar-
hóli, Hverfisgötu 12, tU 15. des.
Tónleikar
Kórs ML
Kór Menntaskólans að Laugarvatni
heldur tónleika í Langholtskirkju á
laugardaginn kl. 17. Efnisskrá er fjöl-
breytt, aUt frá íslenskum þjóðlögum tU
nýlegra dægurlaga. Djasstríó Karls
MöUer leikur með. Stjómandi kórsins
er Hilmar Öm Agnarsson, dómorganisti
1 Skálholti.
Aögangur er kr. 800.
Skari Skrípó
fyrir börnin
Ungir áhorfendur sýna Skara Skrípó
(alías Óskari Jónassyni) æ meiri áhuga,
og nú hefur verið ákveðið á koma tU
móts við þann áhuga með sérstakri
bamasýningu á laugardaginn kl. 15. Þá
verður túlkað fyrir heymarlausa sem
em boðnir sérstaklega velkomnir.
Reyndar hirðir Skari hvorki um ald-
urstakmörk né stétta, og á mánudags-
kvöld verður sérstök sýning fyrir veit-
ingafólk og leikara sem eiga erfitt með
að koma venjuleg sýningakvöld.
Sýningar Skara Skrípó em í Loftkast-
alanum, Seljavegi 2.
Haraldur Ingi
í Deiglunni
Á sunnudaginn opnar
Haraldur Ingi Haraldsson
myndlistarsýningu í
Deiglunni á Akureyri og
stendur hún tU 24. nóv. í
næstu viku verður dag-
skrá öU kvöld frá þriðju-
degi tU laugardags kl.
20.30. Meðal annars
dregur Guðmundur
Heiðar Frímannsson heimspekingur
upp heimspekUegan prófil Don
Giovanni á miövikudagskvöld, Þráinn
Karlsson og Amar Jónsson lesa upp á
fimmtudag og á fóstudag verður Kvæða-
kvöld með söng.
Aðgangur er ókeypis.