Dagblaðið Vísir - DV - 14.01.1997, Blaðsíða 4

4
ÞRIÐJUDAGUR 14. JANÚAR 1997
Fréttir
Jaðaráhrif skatta mikil
a ungt fjolskyldufolk
- skattmann tekur meira en helming tekna umfram 115 þúsund kall
Jaðaráhrif skatta eru mikil á
ungt fjölskyldufólk með lágar eða
miðlungstekjur og sé dæmi tekið af
fjölskyldu, hjónum með tvö börn og
fjögurra milljón króna húsbréfalán
og eina fyrirvinnu, þá fara 60,6% af
öllu sem fyrirvinnan vinnur sér
inn umfram 115 þúsund kr. á mán-
uði.
DV hefur tekið saman jaðaráhrif
skatta og var byggt á gögnum frá
hagdeild ASÍ og Kjararannsóknar-
nefnd. Á grafinu sést hvemig þessi
jaðaráhrif koma niður á tekjur um-
fram tiltekin mörk. Samkvæmt út-
reikningum ASÍ og Kjararannsókn-
amefhdar er skattheimta á tekjur
fyrmefndrar fjölskyldugerðar frá
50-95 þúsund kr. um 9,8%, enda
nýtur þá fjölskyldan fulls frádráttar
frá tekjuskattstofninum vegna 4%
lífeyrissjóðsiðgjalds, 6% vaxtabóta
vegna húsbréfalánsins og bama-
bótaauka með báðum bömunum.
Við 100 þúsund króna mánaðar-
tekjumarkið byrjar barnabótaauk-
inn með fyrra baminu að skerðast
og jaðarskattbyrðin tekur að þyngj-
70%
60
50
40
- 30
20
10
Jaðaráhrif skatta
- hjón með 2 börn, ein fyrirvinna og 4 milljóna kr. húsbréfalán -

J ’> -- -
ll 3& w
K P
50-95
115-230
Barnaböta-
auki með
fyrra barnl
búlnn
240-260
Barnabóta-
aukl með
öðru barnl
búinn
270 - 295
Vaxtabætur
af húsbréfum
búnar
300 - 415
5% hátekju-
skattur
kemur inn
425 - 505
Tekjur i þúsundum króna
DVI
ast lítillega og fer upp í 11,8%. Jað-
aráhrifin eflast enn ef svo fer að
fyrirvinnan fær fimm þúsund
króna launahækkun og tekjurnar
Merkar heimildir á skjalasafn
DV.Vík:
„Það er mikill fengur í svona
heimildum,“ sagði Þórður Tómas-
son, safnvörður í Byggðasafninu í
Skógum, þegar Valur Oddsteins-
son, fyrrverandi stjómarformaður
Kaupfélags V-Skaftfellinga, afhenti
honum slgalasafh kaupfélagsins til
varðveislu á Héraðsskjalasafni
Vestur-Skaftfellinga og Rangæinga
í Skógum.
„Þetta er skjalasafn kaupfélags-
ins frá því þaö var stofnaö árið
1906 og allt þar til það hætti starf-
semi og var sameinað Kaupfélagi
Ámesinga,“ sagði Þórður.
Þóröur Tómasson safnvörður.
Hann segir safnið mikið að vöxt-
um og að það sé ómetanleg heimild
fyrir héraðið. Þar beri af hinar
gömlu verslunarbækur - hvað þær
voru vel færðar, fagurlega letrað-
ar, hrein listaverk. Meðal þeirra
sem þær gerðu voru bræðurnir
Bjarni og Sigurjón Kjartanssynir
og Einar Erlendsson - allir ein-
staklega vel skrifandi og vandvirk-
ir.
„Það er mjög mikill fengur í
svona heimildum, hér er öllum
heimiU aðgangur að skjalasafninu.
Opnar dyr fyrir aUa sem vilja
koma og nema,“ sagði Þórður að
lokum. -NH
fara upp í 105 þúsund á mánuði. Þá
tekur jaðarskattheimtan stökk upp
á við og skatturinn hirðir 20,3% af
launaaukanum vegna þess að
barnabótaaukinn með fyrra barn-
inu skerðist. Ef tekjur fyrirvinn-
unnar hækka enn og fara upp í 110
þúsund á mánuði stígur skatt-
heimtan af viðbótinni upp í 22,1%
vegna þess að barnabótaaukinn
skerðist enn.
Kaflaskil viö 110 þús. kr.
markiö
Við 110 þúsund króna tekju-
markið verða mikU kaflaskU því að
þar kemur tekjuskatturinn inn og
skattheimtan rýkur upp um risa-
skref og fer upp í 60,6% af því sem
fyrirvinnan nú fékk í sinn hlut og
sú prósenta helst óbreytt af öllum
þeim auknu tekjum sem fyrirvinn-
an kann að afla upp að 230 þúsund
króna heUdartekjum á mánuði.
Við 230 þúsund króna markið
hafa hinar auknu tekjur sléttað út
bamabótaaukann með fyrra barn-
inu og jaðarskattar á það sem fyrir-
vinnan kann að hækka í tekjum
upp að 235 þúsund krónum á mán-
uði lækka í 59,2%.
Við 240 þúsund króna markið
lækka þeir enn niður í 54,8% þar til
bamabótaaukinn með öðru bam-
inu er búinn. Þá fer jaðarskattur-
inn í 50,8% og er nokkurn veginn i
því upp að 295 þúsund króna mark-
inu en þar eru vaxtabæturnar upp-
urnar. Þá fellur jaðarskatturinn
niður í 44,3% og er þar upp að 415
þúsund króna mánaðartekjumark-
inu þar sem sérstakur hátekju-
skattur kemur inn en við það fer
jaðarskattprósentan aftur upp í
tveimur skrefum og endar i 49,1%.
Þann 4. janúar var hér í DV
myndrænn samanburður á skatt-
leysismörkum sem var byggður á
upplýsingiun í áramótahefti tíma-
ritsins The Economist. Þær upplýs-
ingar sem tímaritið byggði á um
skattheimtu í Svíþjóð voru úreltar.
Economist fullyrti að skattleysis-
mörk í Svíþjóð væru mun hærri en
hér á landi, eða 133 þúsund kr. á
mánuði og aðeins eitt skattþrep,
56%. Þetta er hins vegar ekki á rök-
um reist.
Eftir róttækar breytingar sem
gerðar voru á sænska skattkerfínu
fyrir nokkrum árum er skatt-
heimta í Sviþjóð í grófum dráttum
þannig að skattleysismörk eru
mjög lág, eða um 10 þúsund ísl. kr.
á mánuði, en skattprósenta er
einnig mjög lág á svo lágar tekjur,
eða um 5%.
Með vaxandi tekjum eykst svo
hlutfallsleg skattbyrði og er hæsta
tekjuskattsprósenta 25% en við
tekjuskattinn bætist síðan útsvar
til sveitarfélags sem viðkomandi
býr í, en útsvarsprósenta er mis-
jöfn eftir sveitarfélögum, yfirleitt
um 31% af tekjum ofan skattleysis-
marka. -SÁ
Dagfari
Hreint land, fagurt land
íslendingar hafa goldið fyrir það
í langan tíma að vera fiarri aifara-
leið í heimsbyggðinni sem hefur
komið í veg fyrir erlenda fjárfest-
ingu í landinu. Því hefur verið
haldið fram að án erlendrar fjár-
festingar séum við dæmd til að lifa
hér á hjara veraldar við sömu sult-
arlaunin og nú eru í tísku. Ekki
hefur heldur bætt úr skák að sam-
dráttur í fiskveiðum og almennt at-
vinnuleysi hefur plagað land og
þjóð á undanfomum árum og for-
seti íslands hefur sérstaklega var-
að við því í sínu fyrsta áramóta-
ávarpi til þjóðarinnar, að fátæktin
berði dyra og hana bæri að varast.
Nema hvað, hingað kemur svo góð-
legur maður frá fyrirtæki sem heit-
ir Columbia og vill reisa álver við
Grundartanga.
Nú mætti ætla að íslensk þjóð
tæki þessum góðviljaða manni
fagnandi, enda því miður leitun að
manni eða fyrirtækjum sem eru
nógu vitlaus til að fjárfesta hér á
þessu krummaskuði. En það er nú
öðru nær. Kjósverjar og Akumes-
ingar hafa tekið höndum saman og
hafíð mótmælafundi og hræðsluá-
róður gegn þessu álveri í Hvalfirð-
inum. Er ljóst að íslendingar
kunna fátæktinni og atvinnuleys-
inu vel og vilja hvergi að við því sé
hreyft. Og eru auk þess góðu vanir.
Þeir segjast ekki vilja mengað loft,
Skagamennimir, sem búnir eru að
búa við Sementsverksmiðjuna og
Jámblendið til margra ára.
Rykið úr þeim verksmiðjum er
þeim dýrmætt og þeir vilja ekki
fyrir neinn mun að það verði
mengað með ryki eða koltvisýr-
ingsmengun úr nýrri verksmiðju í
nágrenninu. Sérstaklega í norðan-
áttinni. Þeir vilja eiga sitt gamla
góða ryk í friði. Segja má að ríkið
hafi gengið í lið með þessum and-
ófsmönnum en Náttúmvemd ríkis-
ins hefur tekið duglega imdir með
úrtölumönnum og telur upp 15 at-
riði sem ekki eru fullnægjandi
gagnvart almennri náttúmvernd.
Verður það að teljast vel af sér vik-
ið hjá starfsmönnum Náttúru-
verndar. Ekki að finna þessi
fimmtán atriði heldur að fmna ein-
hverja náttúru sem verja þarf á
þessum slóðum. Annars er ryk-
mengun og koltvísýringur eitt
vandamál. Hitt vandamálið ku
ekki vera síðra en það er sjón-
mengunin. Akumesingar og Kjó-
sveijar sitja greinilega mikið við
glugga sína og njóta þess að geta
séð til fjalla eða út á fjörð og flóa -
útsýnissjúkir.
Þegar nýtt verksmiðjuhús rís við
Grundartanga segja þeir að það
skerði útsýnið og þá sérstaklega
þegar farið er upp á þak og
skyggnst um með kiki. Akurnes-
ingar og Kjósverjar vilja engin hús
og engin mannvirki þegar þeir
virða fyrir sér náttúrufegurðina í
norðangarranum. Svo er annað
sem þeir á Skaganum hafa miklar
áhyggjur af. Það er ferðabransinn.
Þeir telja að verksmiðjan muni
draga mjög úr ferðamanna-
straumnum sem legið hefur um
héraðið.
Nú mun það að vísu fremur
sjaldgæft að erlendir ferðamenn
leggi leið sína upp á Akranes, og þá
er það helst með Akraborginni til
að halda I burtu þaðan. En sögur
eru á kreiki um að þeir tveir ferða-
menn sem sást til á Akranesi í
fyrra muni ekki koma aftur ef reist
verður álverksmiðja við Grundar-
tanga í Hvalfirði, vegna þess að
þeir ferðamenn og aðrir fleiri viiji
einmitt komast í ferðalag hjá fólki
sem lifir af loftinu og hafnar fram-
leiðslutækjum. Þetta er auðvitað
alvarlegasta andófið enda munar
um þessa tvo ferðamenn og þá sem
þeir hugðust taka með sér. íslend-
ingar sem búa í Kjós og uppi á
Skaga vilja hreint loft og hreint
land og ómengaða fátækt.
Dagfari