Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.1997, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 20. MARS 1997
DV
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aöstoöarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerö: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., Helgarblað 200 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Vandinn er bara verkefni
Forusta Dagsbrúnar kveikti elda, sem hún réð ekki
við. Hún magnaði væntingar félagsmanna í þeim til-
gangi að sýna viðsemjendum sínum sterkt bakland í
kjaraviðræðunum. Það endaði svo með því, að forustan
gat ekki selt félagsmönnum niðurstöðu kjaraviðræðn-
anna.
Rauðu strikin fengust ekki í samninginn, sem var
undirritaður um miðjan þriðjudag og síðan felldur um
kvöldið. í stað þeirra var gert óljóst samkomulag um að
fylgjast með aukningu kaupmáttar hér á landi og bera
saman við aukningu hans í viðskiptalöndum okkar.
Ákveðið var, að fulltrúar heildarsamtaka vinnumark-
aðarins skyldu meta þróunina og gera tiilögur um við-
brögð, ef kaupmáttur vex hægar á samningstímanum en
í viðskiptalöndunum. Óljóst er, hvemig heildarsamtökin
muni síðan geta komið sér saman um viðbrögð.
Þetta atriði stóð þó ekki mest í þeim, sem felldu samn-
inginn, heldur lágmarkslaunin. Fundarmenn vom ósátt-
ir við, að ekki náðust 70.000 króna lágmarkslaun. Kraf-
an um þau reyndist eiga sér dýpri rætur í hugum fólks
en samningamenn Dagsbrúnar höfðu reiknað með.
Atburðarás af þessu tagi veldur auðvitað vandræðum
í þjóðfélaginu. Átök harðna oft, þegar slitnar upp úr
samningum og verkfallstjónið margfaldast á stuttum
tíma. Núna bætist við öryggisleysið, sem felst í, að ann-
ar aðilinn lítur út fyrir að vera nánast umboðslaus.
Erfitt hlýtur að vera að reyna að semja við fulltrúa,
sem ekki hafa á hreinu, hvað umbjóðendur þeirra telja
þolanlega niðurstöðu, hvað þá við fulltrúa, sem hafa
enga hugmynd um stöðu baklandsins. Slíkt ástand setur
hefðbundinn feril kjarasamninga í uppnám.
Það reynir á menn, þegar svona ástand skapast. Samt
þarf ekki að líta á það sem náttúrulögmál, að allt fari í
bál og brand. Menn geta, ef þeir bara vilja, setzt aftur
niður og fúndið, hvar hnífurinn stendur í kúnni. Það á
að vera hægt að ná nýju samkomulagi í skyndingu.
Fyrstu ummæli formanns Dagsbrúnar eftir ósigur
hans í atkvæðagreiðslunni heima í héraði lofuðu ekki
góðu. Hann spáði löngu verkfalli, að minnsta kosti fram
yfir páska. Hann talaði þá eins og ábyrgðarlaus áhorf-
andi, en ekki eins og ábyrgur samningastjóri.
Ef formaðurinn heldur þannig áfram að leika hlutverk
hins veika, sem skilur ekki upp né niður í neinu, talar á
hverjum stað eins og hver vill heyra og lætur koma sér
í opna skjöldu, mun hann leiða til mikils tjóns fyrir alla
málsaðila og mest fyrir félagsmenn Dagsbrúnar.
Slíkt hefði aldrei komið fyrir Guðmimd J. Guðmunds-
son. Hann tefLdi sínar skákir af öryggi og þekkti alltaf
undankomuleiðir. Viðsemjendur hans vissu, að hann
haföi raunverulegt umboð. Hann leiddi yfirleitt mál til
lykta án þess að láta almenna félagsmenn færa fómir.
Til þess er reynslan að læra af henni. Málsaðilar í
kjaradeilunum eiga að geta áttað sig á stöðunni og fund-
ið á henni þolanlega lausn, án þess að láta málið gerjast
fram í apró. Þeir verða bara að líta á vandann eins og
hvert annað verkefni, sem verði að leysa.
Enginn efast um, að lítið ber á milli. Allar viðræður
munu hér eftir sem hingað til snúast um tilbrigði við
þann kjarasamning, sem Landssamband iðnverkafólks
hefur gert. Ef viðræðurnar dragast enn á langinn, er það
fyrst og fremst yfirlýsing um getuleysi málsaðila.
Kominn er tími til að ná áttum og veita þjóðinni
vinnufrið. Ekkert er erfiðara að gera það nú þegar held-
ur en að gera það eftir nokkra daga eða nokkrar vikur.
Jónas Kristjánsson
^ , ;
,Svo líöur fram tíminn og Stöö 3 hverfur inn í keppinautinn
Allt gott að frétta
varpseigendur að sýna
af sér rekstrarvisku og
sameinast og styrkja
hver annan til góðra
hluta eins og hver mað-
ur gat búist við. Enda
varla að efa að nú
mundi dagskráin eflast
og batna.
Samkeppni er skrýtin.
Hún skilar sínu hlut-
verki ágætlega í bila-
sölu og veitingarekstri
og á mörgum fleiri svið-
um. En hún er skelfing
treg til árangurs í ljós-
vakamiðlum. Meira
framboö þýðir nær
alltaf meira af því
sama. Minni íjöl-
„Þegar Stöð 3 fór í loftið var sleg-
ið upp fagnaðarlátum allt upp í
ráðherrastóla yfír því að nú væri
sjónvarpssamkeppnin, holl og
frjó, farin af stað í einkageiran-
um.“
Kjallarinn
Árni Bergmann
rithöfundur
Mikil og eindreg-
in samstaða er um
það á opinberum
vettvangi að hund-
skamma Ríkissjón-
varpið - sem oft á
skilið að fá á bauk-
inn en mætti alveg
eins fá ögn af lofi í
eyra á öðrum
stundum. Svipuð
samstaða er svo
um að stíga varlega
til jarðar og fara
einkar kurteisum
orðum um allan
einkarekstur í ljós-
vakanum. Aðgát
skal höfð í nærveru
hlutabréfa.
Fögnuöur fyrr
og nú
Þegar Stöð 3 fór í
loftið var slegið
upp fagnaðarlátum
allt upp í ráðherra-
stóla yfir því að nú
væri sjónvarpssam-
keppnin, holl og
frjó, farin af stað í
einkageiranum.
Fáir þorðu að efast
um rekstrargrund-
völlinn né heldur um að dag-
skrárnar hlytu að eflast og batna i
betri heimi. Svo liður fram tíminn
og Stöð 3 hverfur inn í keppinaut-
inn.
Þá urðu sumir menn að vísu
ögn kindarlegir og kváðust sakna
samkeppninnar (þvi virðing fyrir
samkeppninni er ritúal sem eng-
inn kemst undan á okkar tímum
Samræmdrar Markaðshugsunar).
En slíkir tónar dóu fljótt út og
viku fyrir því að hér væri sem bet-
ur fer á ferð hagræðing (sem er
jafnvel enn göfugra orð í rítúalinu
en samkeppni). Nú væru sjón-
breytni. Minna val í reynd. Tilþrif
í samkeppni i sjónvarpsrekstri
hafa helst verið á milli fréttastofa
RÚV og Stöðvar 2. Annað er varla
í frásögur færandi: skiptir það
máli hvort tvær eða þrjár eða fjór-
ar rásir sýna mestanpart sápur,
lögguhasar í kippum og annars
flokks bíómyndir?
Minna væri betra. Sigurdagur
neytandans lætur bíða eftir sér.
Enski fótboltinn færist frá Ríkis-
sjónvarpinu til Stöðvar 2. Það er
kannski sport fyrir þá sem eiga
Stöð 2 en þar með hefur ekki ann-
að gerst en enski fótboltinn kostar
nokkrum milljónum (tugum millj-
óna?) meira og færri sjá hann en
áður.
Sukk og sukk ekki
Samkeppnin er, með leyfí að
segja, nokkuð hláleg. Stöð þrjú
komst aldrei almennilega af stað
eins og menn vita. En tilraunin til
að fara af stað kostaði a.m.k. átta
hundruð milljónir (segir Dagur-
Tíminn). Kannski miklu meira ef
allt er talið. Ef borgarstjómarfólk
eða ráðherrar hentu milljarði út
um gluggann með svo vafasömum
árangri þá mundu fjölmiðlar
skella þeim flötum og djöflast á
þeim ótæpt fyrir sukk og heimsku.
En ef helstu fyrirtæki landsins
gera slíkt hið sama þá kemur það
engum við. Það er barast þeirra
einkamál. Þau mega gera það sem
þeim sýnist við sína aura. Það er
varla að nokkur maður nefni offj-
árfestingu, sem er þó fyllilega
leyfilegt orð innan hagræðinga-
ritúalsins.
Þeir voru einu sinni að tala um
það í Newsweek að það væri mik-
ill munur á því hvemig menn litu
á ýmislega sóun og sukk í opin-
bera geiranum og í einkageiran-
um. Menn álíta sem svo að í fyrra
dæminu séu menn að sólunda
skattpeningum þegnanna (sem er
rétt) en í því seinna em þeir
barasta að leika sér með sína eig-
in peninga. Þetta er vanhugsað,
sagði Newsweek.
Einnig í seinna dæminu munu
tiltölulega saklausir þegnar samfé-
lagsins, sem um leið em neytend-
ur og kaupendur vamings og þjón-
ustu, borga brúsann þegar upp er
staðið. í dýrari vöm, í lakari þjón-
ustu. Og í okkar sjónvarpsdæmi: í
aumlegri dagskrám.
Ámi Bergmann
Skoðanir annarra
Samkeppnisyfirvöld
„Það aðhald, sem samkeppnisyfirvöld hafa sýnt ís-
lenzkum fyrirtækjum, stóram sem smáum og einka-
reknum jafnt og ríkisreknum, er lofsvert. ... Það er
full ástæða til þess fyrir samkeppnisyfirvöld að
kanna hvernig þessum málum er háttað í öðrum
geirum atvinnulífsins og gera sömu kröfur, þar sem
við á og lög hemila."
Úr forystugrein Mbl. 19. mars.
Stefnufesta Jóns Baldvins
„Sú stefnufesta sem einkennt hefur Jón Baldvin
Hannibalsson er sjaldgæfur kostur hjá stjórnmála-
mönnum í dag. Hann hefur til dæmis ekki fallið í þá
gryfju að breytast í skrækróma kröfugerðarpólitíkus
við það hlutskipti að lenda í stjórnarandstöðu.... Því
miður er ekki hægt að segja hið sama um marga
aðra þingmenn jafnaðarmanna og þá sérstaklega þá
sem sitja i umboði Þjóðvaka. ... Þeir sem nú bera
ábyrgð á því að leiða samstarf jafnaðarmanna til
frekari sigra ættu að hafa stefnufestu Jóns Baldvins
að leiðarljósi og varast ódýrar stundarvinsældir."
Sigurður Tómas Björgvinsson í Alþbl. 19. mars.
Siðanefnd stjórnmálanna?
„Hvað gerir íslensk stjómmál svo fullkomin að
ekki þurfi siðanefnd? Önnur þing láta sig hafa það.
Aðrar starfsstéttir láta sig hafa það. En hin háheil-
aga stétt stjórnmálamanna á íslandi er auðvitað haf-
in yfir „allar efasemdir" í samskiptum sín í milli og
við opinberar stofnanir? Hún hefur auðvitað „fyllsta
trúnað" þótt fjármál flokkanna þoli ekki dagsljósið?
Almenningur á alltaf rétt á að efasemdum sé eytt og
trúnaður ríki. Ekki bara í undantekningartilfellum
og þegar það hentar.“
Stefán Jón Hafstein f Degi-Tímanum 19. mars.