Dagblaðið Vísir - DV - 31.10.1997, Qupperneq 12

12
FÖSTUDAGUR 31. OKTÓBER 1997
Frjálst, óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stiórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EVJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON OG ELÍN HIRST
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Rlmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1800 kr. m. vsk. Lausasöluverð 160 kr. m. vsk., Helgarblað 220 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aösent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgialds.
Upplýsingaskattur
íslenskir neytendur eru seinþreyttir til vandræða. Nú
er þeim hins vegar nóg boðið. Þeir hafa risið til vamar
hagsmunum sínum vegna gjaldskrárbreytinga Pósts og
síma hf. í skjóli þess að verið sé að gera landið allt að
einu gjaldsvæði eru gjöld innanbæjarsímtala hækkuð
verulega. Innanbæjarsímtöl eru helsta notkun almenn-
ings á síma.
Póstur og sími hf. neitar að gefa upp forsendur gjald-
skrárbreytingarinnar. Raunkostnaður símtala innan-
lands liggur því ekki fyrir. Fyrirtækið skilaði um
þriggja milljarða arði á síðasta ári. Á þessu ári er gert
ráð fyrir því að arðurinn nemi um tveimur milljörðum
króna. Sú breyting að gera landið að einu gjaldsvæði var
sjálfsögð. Það ber að jafna aðstöðu símnotenda. Staða
fyrirtækisins er hins vegar slík, í skjóli einokunar á
markaði, að ekki var þörf á gjaldahækkun. Reiði og
hneykslan á gerðum fyrirtækisins er almenn. Krafan er
sú að gjaldskrárbreytingarnar verði endurskoðaðar og
hækkun afturkölluð.
Póstur og sími hf. neitar að gefa upp forsendur gjald-
skrárbreytingarinnar þótt þeirra hafi verið krafist. Jón
Magnússon lögmaður, sem vel þekkir til neytendamála,
hefur látið hafa eftir sér að enginn munur sé á kostnaði
símtala milli landsvæða. Breytt tækni valdi því, sem og
miklu minni kostnaður símtala milli landa. Því sé ekki
hægt að rökstyðja hækkun símgjaldanna með gjald-
svæðabreytingunni. Póstur og sími hf. á kost á að hrekja
þessa fullyrðingu með því að leggja forsendur hækkun-
arinnar fram.
Venjuleg heimili fara illa út úr gjaldskrárbreyting-
unni. Flest símtöl eru innan svæðis. Það á ekki bara við
um höfuðborgarsvæðið. Ákveðnir hópar, sérstaklega
aldraðir, skaðast mjög á breytingunni. Síminn er þeirra
tæki til þess að halda sambandi við ættingja og vini.
Ónefndur er vaxandi hópur notenda Netsins. Fulltrúi
netfyrirtækis segir, og miðar þá við meðalnotkun við-
skiptavina, að einstaklingar í nettengingu þess fyrirtæk-
is muni greiða rúmlega 27 milljónir króna á ári til við-
bótar til Pósts og síma hf. vegna gjaldskrárbreytingar-
innar. Áætlað hefur verið að í heild fái einokunarfyrir-
tækið hundruð milljóna króna árlega til viðbótar frá
þessum neytendum enda ört vaxandi notkun. Það er
ekki að ástæðulausu að boðuð gjaldtaka Pósts og síma sé
nefnd hinn nýi upplýsingaskattur.
Póstur og sími lækkar símtöl til útlanda enda nýtur
fyrirtækið ekki einokunar þegar um er að ræða símtöl
milli landa. Af svari samgönguráðherra má ráða að
gjaldheimta Pósts og síma hf. sé skattheimta til hliðar
við eðlilega greiðslu fyrir veitta þjónustu. Haft hefur ver-
ið eftir honum að ef arður fyrirtækisins rynni ekki í rík-
issjóð yrði að hækka skatta.
Það þarf að auka neytendavernd í símaviðskiptum.
Gjaldslu-árbreyting Pósts og síma hf. hlýtur að koma til
kasta Samkeppnisstofnunar. Samkeppnismál heyra und-
ir viðskiptaráðherra. Hann segir málið til skoðunar í
ráðuneyti sínu en vísar annars til þess að Samkeppnis-
stofnun sé sjálfstæð stofnun sem geti tekið málið upp án
erindis frá sér.
Þúsundir netnotenda hafa mótmælt gjaldskrárbreyt-
ingunni. Þau mótmæli verða afhent forsvarsmönnum
Pósts og síma hf. kl. 15 í dag. Viðstaddir afhendinguna
verða fulltrúar Neytendasamtakanna og Félags eldri
borgara. Eftir afhendinguna verður útifundur á Ingólfs-
torgi. Þar gefst neytendum kostur á að sýna hug sinn.
Jónas Haraldsson
Þessi ósvífna skattlagning gengur líka þvert á þá tækniþróun sem oröin er, t.d. í námi, ieik og starfi, segir Jó
hanna m.a.
Ósvífin gjaldtaka
af símnotendum
blóðmjólka á heimilin í
landinu fyrir einkavina-
væðingu stjórnarflokk-
anna?
Gróf aöför aö
heimilunum
Þessi gjaldtaka mun
koma hart niður á
heimilunum í landinu,
ekki síst barnmörgum
fjölskyldum. Öryrkjar
og aldraðir verða þar
hart úti, sem ekki var á
bætandi af hálfu þessar-
ar ríkisstjórnar, en í
þeim hópi eru margir
sem þurfa mikið á síma
að halda ýmist vegna
þess að þeir eru ein-
mana eða af öryggisá-
„Þessi gjaldtaka er svíviröileg og
hlýtur að kalla á tafarlaus viö-
brögö Samkeppnisstofnunar,
þegar um er aö ræöa einokunar-
fyrirtæki í ríkiseign, sem nýtir
stööu sína á markaönum meö
þessum hætti. “
Kjallarinn
Jóhanna
Siguröardóttir
alþm.
Eðlilega hafa
orðið hörð við-
brögð og mótmæli
gegn þeim áform-
um að hækka gjald-
skrár Póst og síma
hf. sem leitt getur
til allt að 80%
hækkunar á innan-
bæjarsímtöl. Þessi
gjaldtaka er sví-
virðileg og hlýtur
að kalla á tafarlaus
viöbrögð Sam-
keppnisstofnunar,
þegar um er að
ræða einokunarfyr-
irtæki í ríkiseigu,
sem nýtir stöðu
sína á markaðnum
með þessum hætti.
Er einkavina-
væöing í undir-
búningi?
Tilgangurinn
með því að gera
landið að einu
gjaldsvæði var að
lækka símkostnað
dreifbýlis til jafns
við símkostnað í
þéttbýli, en ekki að
hækka gífurlega
innanbæjarsímtöl
fólks um land allt. Þessi grófa mis-
notkun Pósts og síma á einokun-
araðstöðu sinni skattleggur net-
notendur um 700 milljónir króna.
Á þessu ári blasir þó við að toppár
verði i hagnaði á fyrirtækinu, sem
væntanlega mun skila í hagnað
um 1,5 milljörðum króna. Og til
hvers er leikurinn gerður? Er ver-
ið að undirbúa einkavinavæðingu
stjórnarflokkanna á Pósti og síma
gegnum skattlagningu á símnot-
endur sem renna á í vasa fjár-
magnseigendanna sem blómstra í
skjóli ríkisstjórnarinnar. Gengur
ósvífnin virkilega svo langt að
stæðum. Þessi ósvífna skattlagn-
ing gengur líka þvert á þá tækni-
þróun sem orðin er, en í öllum
samskiptum í námi, leik og starfi
og til aukinnar þekkingar skiptir
tölvunotkun sífellt meira máli.
Þessi skattlagning mun því auka á
aðstöðumun fjölskyldna og unga
fólksins, draga úr jafnrétti til
náms og minnka möguleika fólks
til endurmenntunar og hvers kon-
ar tækniþjáffunar allt eftir fjárhag
fjölskyldna og einstaklinga. Hér er
á ferðinni svo gróf aðför að heim-
ilunum og jöfnuði og réttlæti í
landinu, að ekki er hægt að láta
sitja við hörð mótmæli i fáeina
daga.
Skattlagning og leynd í
skjóli hlutafélagavæðingar
Hin alvarlega hlið þessa máls er
líka sú að ekki er látið við það
sitja að skattleggja símnotendur í
skjóli ríkiseinokunar, heldur telja
þessir herramenn sig yfir það
hafna að þurfa að gefa nokkrar
skýringar eða forsendur fyrir
skattlagningunni. í skjóli hlutafé-
lagavæðingar ríkisfyrirtækja, þó
þau séu alfarið í ríkiseigu, á
greinilega að koma í veg fyrir all-
an eðlilegan aðgang löggjafar-
valdsins, almennings eða fjöl-
miðla að starfseminni.
Virðist gilda einu hvort um er
að ræða skýringar eða upplýsing-
ar um forsendur hækkunar á
gjaldskrá, nýjum notendagjöldum
eða upplýsingar um starfskjör yf-
irmanna. Er þetta það sem koma
skal varðandi hlutafélagavæðjngu
ríkisviðskiptabankanna? Verður
það virkilega svo að þeir geti án
nokkurra skýringa hækkað þjón-
ustugjöld á viðskiptavinina eða
neitað upplýsingum um forsendur
fyrir hækkun gjalda á lántakend-
ur, eins og þeir telja sig nú geta
varðandi starfskjör yfirmanna?
Forsætisráðherra hefur birt Al-
þingi skýrslu um það efni, sem
kveður á um að hlutafélög, jafnvel
þó þau séu að fullu í ríkiseigu,
geti neitað Alþingi um slíkar upp-
lýsingar og þar með komið í veg
fyrir eftirlitsskyldu alþingis-
manna með framkvæmdavaldinu.
Viö jafnaðarmenn munum þegar í
stað taka málið upp á Alþingi og
leita allra leiða til að ná fram rétt-
læti í þessu máli. Eitt er víst, ár-
angur næst ekki nema fólkið
standi með okkur allt til þess að
sigur vinnst og réttlætið nær fram
að ganga.
Jóhanna Sigurðardóttir
Skoðanir annarra
Prósentuhækkun P&S
„Með þessari hækkun er tvímælalaust verið að
setja verulegar hömlur á nýtt samskiptaform sem ís-
lendingar hafa verið fljótir að tileinka sér og sem
býður upp á gífurlega möguleika til menntunar og
viðskipta... Hér er gripið til prósentuhækkana af þvi
tagi sem íslenskir neytendur þekkja ekki lengur í
þjóðfélagi þar sem verðbólga hefur verið í lágmarki
árum saman. Það er fyllilega óeðlilegt að svo stór-
felldar hækkanir á simakostnaði fjölskyldnanna í
landinu veki hörð viðbrögð víða í þjóðfélaginu.
Stjómendur Pósts og síma, sem er enn að öllu leyti
í eigu ríkisins, hrista hins vegar af sér öll mótmæli
með hroka risaeðlunnar.“
Elías Snæland Jónsson í Degi 30. okt.
Verndun andrúmsloftsins
„Samtök atvinnurekenda hér á landi hafa sett
fram og kynnt sameiginlega áherslur sínar við vænt-
anlega samningagerð í Kyoto um verndun andrúms-
loftsins... Hér eru það heildaráhrifm í heiminum
sem öllu máli skipta. Er nokkurt vit í því að hætta
við orkufrekan iðnað hér á landi en byggja hann upp
annars staðar þar sem raforkan er t.d. framleidd
með kolum og gróðurhúsaáhrifin eru 7-10 sinninn
meiri en ef framleiðslan færi fram hér á landi með
raforku frá vatns- og gufuaflsvirkjunum?"
Sveinn Hannesson í 10. tbl. íslensks iðnaðar.
Fleiri konur - til hvers?
„Ég fæ ekki séð að nein ástæða sé til að breyta
niðurstöðum prófkjörs sjálfstæðismanna í Reykja-
vík. Átta þeir efstu hafa afgerandi meira fylgi en
þeir sem á eftir koma... Fleiri konur, sagði einhver.
Til hvers? ... Látið ungu konuna í friði þau ár sem
hún er upptekin við heimilishald, bameignir og
barnauppeldi. Áhugi á stjómmálum vaknar síðar, ef
hann þá vaknar. Veram þess minnug að hjón þurfa
að eignast minnst þrjú börn, svo þjóðin fái lifað
áfram í landinu."
Rannveig Tryggvadóttir í Mbl. 30. okt.