Dagblaðið Vísir - DV - 28.06.1999, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 28. JÚNÍ 1999
15
Stríðsleikir í
Reykjavík
Herstöðvaandstæðingar finnast enn. Hér mótmæla þeir heræfingum í
höfuðborginni í síðustu viku. DV-mynd HH.
Miðvikudaginn 23.
júní var fyrirhuguð mik-
il björgunaræfmg Banda-
ríkjahers í Reykjavík.
Bjarga átti starfsmönn-
um bandaríska sendi-
ráðsins frá umsátri öfga-
sinnaðra umhverfis-
vemdarmanna. Yfirmað-
ur hersins á Keflavíkur-
flugvelli, flotaforingi að
tign, sagði í viðtali við
Morgunblaðið sama dag
að æfingamar tækju mið
„af raunverulegum að-
stæðum". Sams konar af-
staða kom fram hjá tals-
manni hersins, Friðþóri
Eydal, en rætt var við
hann í síðdegisútvarpi
Rásar 2 þennan sama
dag. Hann var inntur eftir því í
hverju þátttaka víkingasveitarinnar
íslensku ætti að felast í þessum
mikla björgunarleiðangri: „Ja, vík-
ingasveitin gerir náttúrlega það
sem hún er vön að gera, sagði tals-
maðurinn." Og hvað er það? var
spurt. „Bjarga gíslum," hljómaði
svarið stutt og laggott. Jamm og já,
vikingarnir íslensku ekki af baki
dottnir, síbjargandi öllum gíslum
sem þeir finna. Hvers Gísli á að
gjaida veit ég ekki.
En engan útúrsnúning. Alvara
málsins er sú að hér á landi skuii sí
og æ fara fram æfmgaleikir Nató-
herja þar sem sam-
hæfðir era kraftam-
ir til að gera það sem
herjum er ætlað að
gera: drepa, hjálpa
valdamönnum að
halda völdum og út-
víkka valdasvæðið,
samanber á Balkan-
skaga. Og núna átti
að færa æfingasvæð-
ið inn i miðborg
Reykjavíkur.
Vegna þessa söfnuð-
ust nokkrir tugir
manna saman í
Hljómskálagarðin-
um, með þeim til-
gangi að koma í veg
fyrir að herþyrla
lenti þar, og það
tókst þennan dag. Málið er að við
viljum ekki gikkglaða gæja í bófahas-
ar í bænum og engar heræfmgar eða
hemaðarbrölt yfirleitt hér á landi.
Leyfði borgarstjóri
heræfingarnar?
Hjá flotaforingjanum bandaríska
kom fram í áðurnefndu viðtali við
Moggann að allt væri þetta með vit-
und og vilja ís-
lensku ríkisstjóm-
arinnar sem væri
með í undirbún-
ingi aðgerða frá
upphafi til enda.
Þeir Davíð, Halldór
og félagar hafa sem
sagt veitt leyfi til
heræfinganna almennt og verið með
í því að skilgreina umhverfissinn-
aða öfgahópinn. Gaman hjá þeim
drengjunum og margur sandkass-
inn sem hægt er að dunda sér í. Ég
vildi hins vegar gjaman fá svar frá
borgarstjóra, sem æðsta pólitískum
starfsmanni okkar borgarbúa, við
eftirfarandi spurningu: Hvar innan
borgarkerfisins var fiailað um að
veita leyfi til heræfinga innan borg-
armarka? Hver veitti það leyfi og
hvenær? Það er leiðinlegt til þess að
vita, sé borgarstjóri kominn á kaf í
sandinn.
Mjólk er góð
Þegar ljóst var orðið að knáir
kappar Kanans höfðu gefist upp við
björgunarafrek í Þingholtunum fór
hópur heræfingaandstæðinga upp
að bandaríska sendiráðinu til þess
að andæfa endalausum hernaðaryf-
irgangi og stríðsbrölti Bandaríkja-
hers hér á landi sem annars staðar.
Léttfættir úr hópnum stukku upp á
skyggni yfir útidyrum og komu
svörtum fána fyrir á fánastöng
hússins. Er það trúlega í fyrsta
skipti sem bandariskt sendiráð
flaggar fána anarkista. Einhverjir
úr hópnum munu hafa skvett súr-
mjólkurslettu á útveggi.
I morgunfréttum Ríkisútvarpsins
24. júní var haft eftir lögreglu og
starfsmönnum bandaríska sendi-
ráðsins að málið sé litið mjög alvar-
legum augum. Skiljanlegt, þetta eru
algjör stílbrot. Menn sem eru hing-
að komnir, þrautþjálfaðir í því að
nota almennilegar græjur, svo sem
klasasprengjur og úraníumsprengj-
im, auk annars dótarís, þeir verða
að horfa upp á það að sendiráð
þeirra er svívirt með landbúnaðar-
afurðum, sveitamennskan í há-
marki! Að voga sér að nota súr-
mjólk þegar allt er löðrandi í hand-
sprengjum í heiminum! Lásí hall-
ærismennska. Og það undir blakt-
andi fána anarkista á stöng sendi-
ráðsins og með rauðan fána yfir
hinu allra helgasta - sjálfu skjaldar-
merkinu. Þetta gengur náttúrlega
ekki. Það hefði í það minnsta verið
hægt að skreppa suður á Miðnes-
heiði og grafa upp smá PCB-meng-
aðan jarðveg undan hernum og
hræra út í mjólkina.
Birna Þórðardóttir
Kjallarinn
Birna
Þórðardóttir
blaðamaður
„Máliö er að við viljum ekki gikk*
glaða gæja í bófahasar í bænum
og engar heræfíngar eða hernað•
arbrölt yfírleitt hér á landi.“
A5 lokinni flugeldasýningu
Sprengjuregnið í Júgóslavíu er
yfirstaðið. NATO, fuiltrúi lýðræðis
og mannréttinda, hefur lýst yfir
sigri á óvininum, Slobodan MUos-
evic, alræðissegg og valdníðingi,
sem leitt hefur land sitt í gegnum
hverja ógæfuna á fætur annarri. Nú
er hann upptekinn við að halda
völdum og framkvæmir þessa dag-
ana minni háttar „hreinsanir" a la
Stalín. Nú hefm- hann sparkað
tveimur nánum samtarfs- og stuðn-
ingsmönnum, m.a. yfirmanni
serbneska sjónvarpsins. Milosevic
gerir allt til þess að halda völdum.
Hversu lengi honum tekst það er
óvíst, en það hjálpar ekki til við að
losna við hann að stjórnarandstað-
an er lömuð og almenningur í
Serbíu virðist ekki vera á þeim nót-
unum að gera byltingu. Unga fólkið
frekar flýr þau ömurlegheit sem nú
ríkja í Júgóslavíu og svo lengi sem
Milosevic hefur stuðning hersins og
öryggislögreglunnar og heldur
sinni ógnarhendi yfir fjölmiðlum,
þá mun hann sennilega sitja áfram.
Alheimslöggan og Tíbet
Lofthemaðurinn og sú aðferða-
fræði sem beitt var í Júgóslavíu
leiðir hugann að stöðunni í alþjóða-
kerfinu. Þar á toppnum em Banda-
ríkin, almáttug og enn þá í eins
konar algleymi yfir því að vera orð-
in lögga heimsins númer eitt og
geta næstum farið sínu fram hvar
sem er. Þetta ástand getur skapað
hættur og fyllt bandariska ráða-
menn mikilmennsku. Afstöðu
Bandaríkjanna má kannski best
lýsa með því að þeir segja blákalt
við Evrópumenn; „við sprengjum -
þið byggið upp.“ Bandaríkjamenn
virðast nefnilega vera bestir í því
að sprengja og eyðileggja, en vemi í
því að byggja upp. Eða kannski
hafa þeir einfaldlega miklu meiri
áhuga á hinu fyrrnefnda.
Þetta leiðir einnig hugann að því
hvers vegna Bandarikin berjast
ekki svona gegn öðrum alræðisríkj-
um sem hafa hegðað sér á álíka hátt
og Milosevic hefur gert gegn
Kosovo og ibúum þess. Hvers vegna
sprengja Banda-
ríkjamenn t.d.
ekki Kina út úr
Tíbet, sem hefur
verið , undir
grimmdarstjórn í
marga áratugi?
Kínverjar hafa
framið hryllilega
glæpi gegn íbúum
Tíbet og stefna
markvisst að því
að útrýma tíbetskri menningu. En í
tilfelli Tibet virðast Bandaríkja-
menn samþykkja þau rök Kínverja
að ástandið í Tíbet sé kínverskt
innanríkismál.
Evrópa borgar uppbygginguna
Kostnaðurinn við endurbyggingu
Júgóslavíu og Kosovo mun lenda að
stærstum hluta á ríkjum Evrópu.
Þau munu einnig bera kostnaðinn
af flóttamannastraumnum og af-
leiðingum hans. Kostnaður vegna
tapaðra viðskipta mun einnig lenda
að mestum hluta á
evrópskum fyrirtækj-
um og lönd í nágrenni
Júgóslavíu verða sér-
lega hart úti.
Talið er að það
muni kosta á bilinu
10-12 þúsund millj-
arða íslenskra króna
að byggja upp
Júgóslavíu (talið er að
60% íbúðarhúsnæðis í
Kosovo séu meira eða
minna ónýt). Upp-
byggingin mun taka
Qölda ára og ef tala
má um „andlega“ upp-
byggingu mun hún
taka enn lengri tíma.
Frosin samskipti
Samskipti Serba og
Albana hafa aldrei verið verri. En
draumar um Stór-Serbíu annars
vegar og Stór-Albaníu hins vegar
verða ekki að veruleika á næst-
unni, kannski sem betur fer. Að
hafa forskeytið „Stór“ fyrir framan
nafn lands býður heim þjóðernis-
rembu og uppblásnu stolti. Hvernig
fór t.d. fyrir Stóra-Bretlandi (Great
Britain) og nýlenduveldi Breta?
Það er ekkert stórt lengur og
hugsanagangur á þessum nótum er
einfaldlega gamaldags.
Rússar reyna á sig
Enn einn flötur á endalokum
Kosovo-stríðsins er hin skondna
„innrás" Rússa í Kosovo. Þeir vildu
sýna hvað þeir gætu, brunuðu í
gegnum Júgóslavíu frá Bosníu (þar
sem þeir yfirgáfu skylduverkefni á
vegum SFOR) og tóku flugvöllinn í
Pristina, höfuðstað Kosovo, í eins
konar gíslingu. Síðan hafa þeir ver-
ið með stæla gagnvart
NATO, en verið vinir
Serbanna og hleypt
þeim inn á flugvöllinn.
Fyrr en seinna munu
þeir hefja alvöru sam-
starf við NATO, þeir
geta tæplega staðið
einir síns liðs, því
ástandið er slíkt í rúss-
neska hernum að
Sergei Stepasjin
(nýjasti forsætisráð-
herra Rússlands!) lýsti
því nýlega sem
„hörmrdegu", vegna
fjárskorts og slakrar
stjórnunar. Rússarnir
hafa m.a. beðið NATO-
hermenn um mat og
vatn! Og allir vita að
Rússland er næstum
gjaldþrota og algerlega háð vest-
rænum lánum.
Dimm framtíð
Ástandið á Balkanskaga mun um
ókomin ár einkennast af hatri, van-
trausti og efnahagslegum erfiðleik-
um. Óhjákvæmilega fellur það í hlut
vestrænna (evrópskra) lýðræðis-
ríkja að reyna að breyta þessu og
halda áfram að „passa“ Balkanskag-
ann. Ummæli Carl Bildt, sendifull-
trúa SÞ, lýsa ástandinu kannski best
en hann sagði í viðtali um daginn að
„svo lengi sem ekki ríkir innri frið-
ur meðal íbúanna verður ekki friður
á Balkanskaga“. Framtíðin er dimm,
mjög dimm og ástæðan; botnlaus
þjóðernishyggja og stórmennsku-
brjálæði.
Gunnar Hólmsteinn Ársælsson
„Hvers vegna sprengja Banda-
ríkjamenn t.d. ekki Kína út úr 77-
bet, sem hefur verið undir
grimmdarstjórn í marga áratugi?
Kínverjar hafa framið hryllilega
glæpi gegn íbúum Tíbets...“
Kjallarinn
Gunnar
Hólmsteinn
Ársælsson
stjórnmálafræðingur
Með og
á móti
Lenging íslenska
knattspyrnutímabilsins
Knattspyrnutímabilið á íslandi er það
stysta sem þekkist í Evrópu og þó
víðar væri leitað. Liðin hafa eytt sjö
mánuðum í undirbúning þegar deilda-
keppnin hetst seint í maí og henni lýk-
ur aðeins fjórum mánuðum síðar. í
Vestmannaeyjum telja menn alla
möguleika á að lengja tímabilið en í
Ólafsfirði telja menn það afar erfitt.
Virðing fyrir
grassvæðum
„Það er nauðsynlegt að lengja
tímabilið hér á landi og um leið
að setja á fasta leikdaga. Það á
að vera hægt
að byrja ís-
landsmótið
snemma í maí
og spila lengra
fram á haustið,
og spila í
knattspyrnu-
húsum þar
sem þess verð-
ur þörf. Það er
að eiga sér
stað bylting í
grasvallamál-
um og til dæmis eru Keflvíking-
ar að gera athyglisverða tilraun
með að styrkja náttúrulegt gras
með gervigrasi. Það hefur verið
gert með frábærum árangri í
Noregi og nýting valla aukist allt
að 100 prósent fyrir vikið.
Menn verða lika að bera virð-
ingu fyrir grassvæðunum og líta
á þau sem alvöru íþróttamann-
virki, ekki byrja að huga að þeim
að vori eins og svo algengt er.
Grassvæðum þarf að fjölga og
gera félögum kleift að vera með
sérstakan leikvang fyrir topp-
leikina. Svo er furðuiegt að ekki
skuli vera fleiri upphitaðir vellir
hér á landi en raun ber vitni.“
Aðstæður leyfa
ekki slíkt
„Nei, það er ekki raunhæft að
svo stöddu að
lengja knatt-
spyrnutímabil-
ið. Aðstæðurn-
ar hér á Norð-
urlandi og að-
stöðuleysið til
knattspyrnu-
iðkunar á öðr-
um tíma en
yfir hásumarið
leyfa einfald-
lega ekki slíkt.
Það hefur sýnt
sig að það er útilokað að byrja
fym að vorinu en gert er, og að
haustinu er allur gangur hvað
veðráttuna varðar. Það er stund-
um farið að snjóa á okkur hérna
upp úr miðjum september.
Það væri mikið nær að færa til
leiki því að mínu mati er spilað
alltof þétt í byrjun móts. Stund-
um er búiö að spila fjórar til
fimm umferðir í byrjun júní í
stað þess að dreifa þessu betur. Á
besta tíma sumarsins, i júlí, er
síðan yfirleitt ekki nema einn
leikur á viku.
Eina leiðin til að lengja keppn-
istímabilið hér á landi er að
byggja knattspyrnuhús. Ef KSÍ
leyfir að leikið sé i slikum hús-
um í deildakeppninni er ekkert
því til fyrirstöðu að lengja tima-
bilið í báða enda þegar slíkt hús
verður risið hér á Norðurlandi.“
-VS
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu. DV áskilur
sér rétt til að birta aðsent efni á
stafrænu formi og í gagnabönk-
um.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@ff.is
Þorsteinn Þor-
valdsson, formaöur
knattspyrnudeildar
Loifturs.
Bjarni Jóhannsson,
þjálfari íslands- og
bikarmoistara ÍBV.