Dagblaðið Vísir - DV - 19.11.1999, Qupperneq 6

Ólafur Jóhann Ólafsson er ameríski
draumurinn í íslenskum veruleika. Annar
tveggja framkvæmdastjóra hjá Time
Warner og virtur rithöfundur. Jafnvígur á
ólíklegustu sviðum og draumur sérhvers
meðalmanns. Fókus langaði að vita
hvaða lyklar gengju að þessari velgengni
og hringdi til Manhattan. Ólafur svaraði í
símann á sama tíma og hann setti síð-
ustu hafragrautsskeiðina upp í son sinn.
„Síðasta hafragrautsskeiðin!" hróp-
ar Ólafur Jóhann, viðskiptajöfur og
rithöfundur, í símann. Síðan hætir
hann við: „Það er borðaður hafra-
grautur hér eins og annars staðar."
Fókus spyr hvort hann sé tilleiðan-
legur í að svara 9 spumingum um
lyklana sem ganga að manninum
Ólafi Jóhanni og hann tekur vel í
það. Setur síðustu hafragrautsskeið-
ina upp í son sinn og hlustar á fyrstu
spurninguna.
Nú virðistu
eiga nokkuö ríki-
dœmi í fiölskyld-
unni þinni.
Hvaða lykil notarðu að góðu fiöl-
skyldulífi?
„Það hefur verið mikil blessun allt
mitt líf að ég hef alltaf lifað góðu fjöl-
skyldulífi. Bæði þegar ég var strákur
á heimili foreldra minna og núna þeg-
ar ég er sjálfur kominn með fjöl-
skyldu. Lykillinn að góðu fjölskyldu-
lífi, ætli hann sé ekki sá sami og að
flestu öðru. Að reyna að koma fram
við aðra eins og maður vill að þeir
komi fram við sig. Pabbi og mamma
voru hálffimmtug þegar þau áttu mig
og þeirra gildismat fór aldrei fram
hjá manni. Án þess að það væri pré-
dikað. Það var sveigjanleg festa í öllu
saman þegar ég var krakki og veitti
heldur ekki af. Ég var ansi fyrirferð-
armikill og ódæll. Ekki illur en uppá-
tektasamur. Mjög svo. Móðir mín
þurfti oft að biðjast vægðar svo mér
yrði ekki hent úr skóla,“ hlær Ólafur
og bætir góðlátlega við að hann muni
vel eftir eigin pjakksárum. „Þess
vegna álít ég ekki að himinn og jörð
séu að farast þótt strákamir mínir
taki upp á einhverju, svo fremur sem
uppátækið er ekki illt. Ég fékk mjög
eindregna lífsskoðun á æskuheimili
minu og held að ég hafi mestmegnis
haldið henni."
Þú dúxaóir í MR.
lyfcu gengUr
að slíkum súper námsárangri?
„Ég veit varla hver lykillinn er að
góðum námsárangri. Það var aldrei
nein sérstök hugsjón að dúxa. Þetta
bara varð svona. Ég tók námið alltaf
eins og vinnu. Þegar ég var strákur
þá vann ég í mjólkursamsölunni á
sumrin. Þar var mætt klukkan sex á
morgnana og unnið til fjögur á dag-
inn. Þá fór maður að gera eitthvað
annað. Ég leit mjög svipuðum augum
á námið. Fór í skólann og hafði mörg
önnur áhugamál heldur en námsbæk-
umar og las margt annað en þær. Ég
var mikið í íþróttum og átti góða
vini. Fór í bíó og gerði það sem
krakkar gera. Ég var ekkert frábrugð-
inn öðmm. Maður settist niður i ein-
hverjar mínútúr eða klukkutíma þeg-
ar skólinn var búinn. Renndi yfir
þetta og lauk því sem þurfti að ljúka.
Það var ekkert flóknara. Sem betur
fer hef ég alltaf getað notað tímann og
það er nú bara þannig að maður hef-
ur takmarkaðan tíma á þessum bless-
aða hnetti," fullyrðir Ólafur og ein-
lægni gætir í röddinni.
Nýjasta bókin
þín Slóð fiðrild-
anna er vœntanleg
hjá stórútgáfunni
Faber and Faber. Auk þess fœróu
mjög góða gagnrýni hér heima. Hvaða
lykil notarðu til aó semja fagurbók-
menntir?
„Jahá, af hverju er maður að
þessu?“ spyr Ólafur á móti og svarar
jafnóðum að hann þurfl þess öðru
fremur. „En... ég man ekki til þess að
ég hafi æft mig að skrifa til að verða
rithöfundur. Einhvern veginn
þrengdi þetta sér fram, óumbeðið. Ég
held að ég hafi verið krakki, innan
við fermingu þegar ég byrjaði að
krota í laumi. Ætli ég hafi ekki verið
23 ára þegar fyrsta bókin kom út. Það
var einmitt smásagnabókin 9 lyklar.
Ég var búin að skrifa smásögur í
nokkur ár en mig minnir að þessar
hafi verið nokkuð nýlegar. Fólk
þroskast svo hratt á þessum árum.
Það sem maður gerir eitt árið frnnst
manni ómögulegt það næsta. Ég byrj-
aði mjög fljótlega að skrifa skáldsögu
eftir að smásögumar komu út.
Ólafur segist umbera dag án þess
að sinna viðskiptum en það væri
erfitt að umbera marga daga í einu án
þess að skrifa. „Það er þessi þörf sem
maður er ekki laus við. Höfundurinn
er ansi ráðríkur. Samt gildir það
sama um skriftimar og annað sem
maður tekur sér fyrir hendur. Það
krefst yfirlegu, tima og fyrirhafnar.
Maður gerir það ekki öðruvísi. Lík-
lega er það lykillinn.“
Vœntanlega
ertu ágœtlega
staddur í Hfinu
og laus vió
skuldabagga heimilanna. Hvaða lykill
gengur að fiárhagslegu góöæri? „Ég
er náttúrlega í þeirri skrýtnu stöðu
að ég hef aldrei sóst eftir peningum.
Ég horfi ekki á peninga sem neitt
markmið," segir Ólafur og bætir við
að þrá eftir peningum og ríkidæmi
hafi hvorki verið í hans uppeldi né
persónu. Hann minnist heilbrigðrar
skynsemi á sínu bernskuheimili.
„Það var ekkert bmðl. Samt man ég
ekki til annars en ég hefði allt sem
hugurinn girntist. í uppeldinu er líka
margt mikilvægara en það sem hægt
er að kaupa. Það er kjánalegt mark-
mið þegar menn ætla sér öðra fremur
að græða peninga. Stundum gerist
það að menn gera eitthvað og þeim er
umbunað fyrir. En í þessum heimi er
mönnum misjafnlega umbunað fyrir
hluti og ég skrifa ekki upp á að það sé
í réttu hlutfalli við mikilvægið."
Þú þarft að
Vera heilsu-
hraustur til aö
gera allt sem þú gerir. Hvaða lykill
gengur aó góðri heilsu og hreysti?
„Ég hef gert það sem ég hef getað.
Ég geng þó nokkuð á Manhattan,
bæði til og frá vinnu eða fer í
göngutúr. Eins um helgar, þá fórum
við fjölskyldan oft í Central Park eða
eitthvað slíkt og hreyfum okkur.
f Ó k U S 19. nóvember 1999
Hvort sem það er að hjóla eða fara í
boltaleik með strákunum. Sjálfur
reyni ég að fara í líkamsrækt svona
3-4 sinnum í viku. Það er ekkert sér-
stakt mataræði á heimilinu. Bara
hollur íslenskur matur. Annars er ég
mikill matmaður og þykir bæði gam-
an að elda mat og borða hann.“
Nú kemur spurningin sem flesta fýs-
ir aö vita svarió vió. Hvaða lykill
gengur aðframa hjá stórfyrirtœki í út-
löndum?
„Ég ætla ekki að þykjast hafa fund-
ið lykilinn að frama. En það hefur
dugað mér ágætlega að haga mér þar
eins og annars staðar í lífrnu. Ég er
sami maðurinn hvað sem ég fæst við.
Það gildir jafnt um heimilið, skrift-
imar, viðskiptin og samskipti við
fólk,“ segir Ólafur og tekur fram að
yfirleitt vinni hann við uppbygging-
arstarfsemi í fyrirtækjum. Hann vilji
nefnilega skapa og búa til hluti. „Ég
hef gaman af því að púsla einhverju
saman og láta verða af því. í mínu til-
felli getm- verið skapandi að búa til
fyrirtæki og reyna þá að hafa eitt-
hvað gaman af þvi. Ég reyni að láta
gott af mér leiða sem gæti orðið til
þess að nýir hlutir verði til. Annars
sit ég alls ekki langa fundi þar sem
fólk fer hægt yfir mikla bunka af
blöðum og les ofan í mig það sem
stendur á pappír fyrir framan nefið á
mér. Ég er þekktur fyrir að fara á
seinustu blaðsíðuna í öllum bunkum
sem mér era réttir. Fá efnið i hnot-
skum á stuttum tíma og skilja hismið
frá kjamanum. Samt geng ég ekki um
með nein plögg þar sem ég raða nið-
ur mínútum. Þetta er frekar svona
innbyggt í mann.“
Þú umgengst og þekkir mikió af
fólki. Hver er lykillinn að góðum vin-
um?
„Ja, sko, ég á vini frá öllum aldurs-
skeiðum. Frá bamaskóla, gagnfræða-
skóla, háskóla og síðan eftirskóla.
Vinnu, skriftmn og nágrönnum. Ég á
vini úr mörgum geirum, hér, heima
og annars staðar. Frá mörgum þjóð-
um og af mörgum litarháttum og trú-
arbrögðum. Það er lítið varið í lífiö ef
maður á ekki góða vini og þeir hafa
alltaf verið mér mjög mikilvægir. Ég
reyni að vera vinur vina minna. Það
er hlutur sem ég trúi mikið á. Ég vil
vera þeim eins góður vinur og hægt
er sem þýðir margt. Bæði að reyna
eftir bestu getu að vera ráðhollur og
þiggja ráð frá þeim. Kunna að gleðj-
ast með þeim. Ég geri margt fyrir
vini mína ef ég mögulega get.“
8.
Þegar þú
birtist á síð-
um dagblaöa
og tímarita ertu vel tilhafóur og reffi-
legur að sjá. Hver er lykillinn aó
smart útliti?
„Ég er óskaplega lítill fatamaður og
það er aðallega Anna konan mín sem
sér um það. Þegar ég er hérna heima
að skrifa þá era það yfirleitt gallabux-
ur eða eitthvað svoleiðis. Hins vegar
gerist það í skorpum að konan mín
rekur mig af stað til að kaupa fot og
oft kaupir hún þau reyndar sjálf.
Anna er eiginlega lykillinn að því að
ég er yfirleitt sæmilega til fara svo ég
get ekki tekið kreditið. Það að eiga
góða konu er ómetanlegt ef maður
ætlar að komast skammlaust í skóna
á morgnana. Mér þykir merkilegt að
maður skuli komast af þá daga sem
eiginkonunnar nýtur ekki við frá
morgni til kvölds."
Þú viróist
glaóur og
kátur að sjá
svo hér kem-
ur stóra spurningin. Hver er þinn lyk-
ill að hamingjunni?
„Ja...lykill að hamingju! Lifið er
náttúrlega endalaus leit að hamingju
og sáttinni við sjálfan sig og aðra. Og
ég held að það sé markmið sem vert
er að eltast við. Að mínu mati er eng-
inn hamingjusamur sem er ekki sátt-
ur við sjálfan sig. Líklega era margir
ósáttir við aðra því þeir era ekki sátt-
ir við sjálfa sig. En ég held að margt
sem þú spurðir um áður leiði í þetta
svar. Ef fólk er heilsuhraust og á góða
fjölskyldu og vini, ef fólk er sátt og
finnur árangur í starfi - þá þræðir í
þennan vef. Það skiptir mig miklu
máli aö láta eitthvað af mér leiða.
Skriftimar ganga út á það að koma
einhverju í hendumar á fólki sem
maður heldur að hafi einhver áhrif á
það. Þó ekki væri nema einhver gæti
skemmt sér við lesturinn í smá tíma
eða hugsað einhverja hugsun sem
annars hefði ekki hvarflað að við-
komandi. Þá er maður búinn að láta
eitthvað að sér leiða þótt áhrifin valdi
kannski ekki straumhvörfum í lífi
fólks. Það er svipað í viðskiptum.
Maður hefur áhrif á fólk daglega og
mér er mikilvægt að fólk mæti ánægt
til starfa og fari sátt heim. Það að
koma einhverju til leiðar er mér
feikilega mikilvægt," ítrekar Ólafur
Jóhann að lokum og snýr sér aftur að
hafragrautnum, milljónaviðskiptum
og skáldskap. -AJ