Dagblaðið Vísir - DV - 10.12.1999, Blaðsíða 25

bætir við að hon-
um finnist sú
staðreynd hrein-
lega sorgleg. „Það
eina sem bíður
manns er norsk
hneppt lopapeysa,
flauelisbuxur,
einbýlishús í út-
hverfunum og
þýðingar á 30
tungumál. Þannig
lifa þessir rithöf-
undar og það
verður ekkert
mikið róman-
tískara. Rithöf-
undastarfið er ekkert með stóru R-i
eða neitt rosalega merkilegt. Maður
verður bara settlegur úthverfap-
lebbi að stúdera og grúska í einbýl-
ishúsinu, Kannski er aðeins róman-
tískara að vera 101-skáld. Annars
býður þetta upp á að maður verði
soldill plebbi sem lokar sig af og tal-
ar ekkert mikið við annað fólk. Ein-
ar Már býr upp i Grafarvogi og Ólaf-
ur Gunnarsson upp í Mosó. Bransa-
karlar sem líta út fyrir að vera í
jcifnvægi og mér fmnast þeir fínir
sem slíkir. En ég vil frekar sveiflur
en þetta jafnvægi. Maður þarf að
búa til „Dead Lines“ sjálfur til að fá
einhverja spennu í þetta starf.“ Það
er greinilega ekki mjög líflegt að
vera rithöfundur samkvæmt Mika-
el, frekar dauðyflislegt ef eitthvað
er.
Þröstur Helgason segir að rithöfund-
ar drepist úr elli eða verði fyrir bíl.
Þröstur Helgason blaðamaður og
gagnrýnandi á Morgunblaðinu fann
eflaust nálykt líka því hann gerði
sér lítið fyrir og leitaði hreinlega að
leiði rithöfundarins. „Ja, allt frá því
að Roland Barthes var og hét hafa
menn þusað mikið um dauða höf-
undarins og ég held að sumir séu
jafnvel farnir að trúa þessu bulli. Ég
fór til Parísar um daginn og gerði
mikla leit að leiði höfundarins í
frægum kirkjugarði," segir Þröstur
og tekur fram að hann hafí ekki
fundið neitt leiði merkt höfundinum
sérstaklega. „Þó var auðvitað hell-
ingur af leiðum höfunda þarna.
Loks rambaði ég á leiði Barthes
sjálfs, þessa bjartsýna höfundar
kenningarinnar um dauða höfund-
arins. Sá held ég að hafi skotið yfír
markið með þessari útgáfu á dánar-
vottorði höfundarins - var það ekki
1968 - nema hvað hann gerði sjálfan
sig ódauðlegan á meðal helstu höf-
unda strúktúralismans eða var það
póststrúktúralismi. Það voru heil-
mikil skrif á steininum hans, ein-
hverjar tilvitnanir í löngu dauða
höfunda. Ég skyldi ekki orð af því
en sennilega hefur það verið um
ótímabæran dauða hans. Það hefði
verið í hans anda. Ég man ekki bet-
ur en Barthes hafi orðið fyrir bíl
eða einhverjum þvottatrukk. Það er
kannski helst það sem breyst hefur
hjá höfundinum. Hann er hættur að
drepast með stæl, drukkna eða
drekka sig í hel. Núna fara þessir
vesalingar bara eins og við hvers-
dagsmennirnir, i bílslysi eða úr elli
ef þeir drepa sig ekki bara úr leið-
indum.“
Það eru allir dauðir
Ef rithöfundar geta drepið sjálfa
sig úr hreinum leiðindum fara þeir
létt með að hrella útgáfustjóra bóka-
forlaganna. Það er forvitnilegt að
heyra álit Halldórs Guðmundssonar
útgáfustjóra Máls og menningar á
því hvort rithöfundar séu að drepa
sjálfa sig og aðra. Halldór er hinn
líflegasti og trúir því að allir séu
spreUlifandi. „Á fyrstu þremur ára-
tugum aldarinnar áttu íslendingar
einn atvinnuhöfund. Á síðasta ári
aldarinnar eigum við þrjátíu at-
vinnuhöfunda. Svo það ber ekki
mikið á dauða þeirra. Hins vegar
ber meira á því að rithöfundar vinni
við eitthvað fleira en ritstörfin. Það
álít ég bara gott því atvinnumennsk-
an er spuming um viðhorf. Stund-
um kemur fram kenning í bók-
menntaheiminum þess efnis að svo
margt hafi verið skrifað að allur
texti sé fæddur af öðrum. Menn hafa
svo barnað þessa kenningu í þá veru
að rithöfundar séu deyjandi stétt. En
að því ég fæ best séð þá lifir sköpun-
armáttur einstaklingsins góðu lífi.“
Blaðamaður kveður útgáfustjórann,
fagnar sköpunarmættinum og hring-
ir í mjög sköpunarglaðan einstak-
ling. Didda skáldkona svarar rám í
símann og segist vera með flensu.
Það sé á mörkunum að hún geti
svarað nokkru. Samt heldur hún
áfram og segir „ Æ, það er alltaf ver-
ið að segja að eitthvað sé dautt. Ljóð-
ið er dautt, rithöfundurinn er dauð-
ur, fólkið er dautt. Rithöfundinum
hefur hvort eð er aldrei verið haldið
á lífi. Hann á bara að lifa á loftinu
einu saman. Ef að hann mætir á
upplestur til að lesa upp þá fær
hann ekkert borgað því þetta er svo
góð kynning fyrir hann. Bara eins
og kaupmaður með vörukynningu.
Æ, það eru bara allir dauðir," full-
yrðir Didda léttpirruð en blíðkast
svo og stynur flensulega „Nei, nei,
rithöfundurinn er ekkert dauður."
Rithöfundar tóra greinilega enn
sem komið er og Sigurður Pálsson
ljóðskáld þræðir Laugaveginn gal-
vaskur. Sumir eru í andaslitrunum
upp í Grafarvogi að stúdera í norskt
prjónamunstur. Aðrir þvemeita að
kalla sig rithöfunda og vilja bara
vera textaviðgerðarmenn. Einhverj-
ir rembast við að vera hugsuðir og
bóhemtýpur og allir hlæja að þeim.
Margir lifa á loftinu einu saman og
hinir verða fyrir bíl. Tolstoj er dauð-
ur og Magnus Mills syngur fagnað-
aróð í rauða strætónum. Stöku höf-
undcir eru viðskiptajöfrar eða for-
sætisráðherrar í hjástörfum. Þrjátíu
manns eru krýndir atvinnuhöfund-
ar sem er töluverð aukning á sjötíu
árum. Bókagagnrýnandi Morgun-
blaðsins leitar að dauða rithöfundin-
um í kirkjugörðum Parísarborgar
og rithöfundastarfíð þykir hvorki
merkilegt né með stóm R-i. Kannski
er betra að vera dauður rithöfundur
en lifandi á þessum síðustu og
verstu tímum. Samt stendur jóla-
bókaflóðið sem hæst um þessar
mundir svo skáldaspírumar ættu að
fá örlítinn rjómadreitil næstu daga.
-AJ
Halldór Guðmundsson álítur sköpun-
armátt einstaklingsins lifa góðu lífi.
Sanpellegrino
spaan
by PULSAR
Upplýsingar um söluaðila
í síma: 580 8000
www.virtualspoon.com
i
Smelltu þér á
sokkabuxur
Sanpellegrino
CALZE ♦ COLLANT
10. desember 1999 f Ókus
25
.*