Dagblaðið Vísir - DV - 23.02.2000, Qupperneq 11

DV MIÐVIKUDAGUR 23. FEBRÚAR 2000
Tilnefningar til Menningarverðlauna DV fyrir listhönnun:
Kjólar og skart
1999 var stórt ár í sögu list-
hönmmar á íslandi því þá
var sett á fót sérstök stofn-
un til aö halda utan um
hana og sögu hennar, Hönn-
unarsafn tslands, sem Aðal-
steinn Ingólfsson veitir for-
stöðu. Fyrsta sýningin sem
haldin var af því tilefni var
opnuð um miðjan október,
íslensk hönnun 1950-70, en
á þeim árum festi hönnun-
arhugtakið sig i sessi hér á
landi. í tilefni af sýning-
unni kom hingað þekktur
hollenskur iðnhönnuður
og listfræðingur, Reyer
Kras, sem fullyrti í viðtali
við DV að íslendingar
hefðu sinn eiginn stíl í
hönnun - kannski án þess
að vita af því. Og það er ekk-
ert einkennilegt, bætti hann
við, „þetta tengist menningu
ykkar, sögu, landslaginu, jafn-
vel sagnaarfinum. Hann er
mettaður af töfrum og göldrum
og ég er viss um að fólk sem er
orðheppið og hugmyndaríkt í
máli það er líka hugmyndarikt
þegar kemur að því að búa til
hluti. Hönnun er sögukúnst.
Gripir segja lika sögu.“
1 janúar sl. lýsti FORM-ÍS-
LAND eftir gripum á tvöfalda
Elegant ullarflík frá ELM
fatahönnun. DV-myndir PÖK
sýningu sem haldin verður
á Kjarvalsstöðum í haust í
tengslum við menningarborgina, sögusýningu
og sýningu á nýjum gripum. Og nú í þessari
viku bárust fréttir af velgengni islenskra
hönnuða á alþjóðlegri sýningu í Bretlandi;
meðal þeirra sem þar gerðu garðinn frægan
voru aðilar sem nú eru tilnefndir til Menning-
arverðlauna DV fyrir listhönnun.
Það er engin tilviljun að tilnefningar i list-
hönnun skuli koma seinastar af öllum. Dóm-
nefndin hefur heimsótt ótal verkstæði og
vinnustofur til að ekkert færi fram hjá henni
sem tíðindum sætir - og þetta tekur mikinn
tíma þó að nefndin vinni jafnt og þétt allt árið.
I dómnefndinni sitja Torfi Jónsson leturhönn-
uður og innanhússarkitektarnir Eyjólfur Páls-
son og Baldur J. Baldursson. Eftirtaldir aðilar
eru tilnefndir til Menningarverðlauna DV fyr-
ir listhönnun í ár:
þerapisti mynda hópinn ELM. Fötin eru aðal-
lega úr alpacaull frá Perú sem blönduð er
ýmsum efnum, svo sem bómull, silki og
mohair. Framleiðslan fer einnig fram í
Perú. Fatalínan er frjálsleg og hlýleg í
senn, stílhrein, nútímaleg og skýr. Hún er
á boðstólum í samnefndri verslun hópsins,
Laugavegi 1, og erlendis.
Guðbjörg Kr. Ingvarsdóttir
- skartgripahönnuður
Guðbjörg lærði gullsmíði hér heima
en lauk framhaldsnámi í Danmörku þar
sem hún rak síðan verslun og verk-
stæði. Nú hefur hún útsölustaði í
London og Kaupmannahöfn og rekur
verslunina Aurum i bakhúsi að Lauga-
vegi 27 með Bergþóru Guðnadóttur
textílhönnuði.
Guðbjörg vinnur mikið með silfur og
alls konar steina, t.d. hráa demanta. Verk
hennar eru fínleg, oft eru hugmyndimar
sprottnar úr íslenskum lággróðri og áhrifa
gætir einnig frá geometrískum mínimaiisma.
Þó einkennast þau fyrst og fremst af ríkri til-
fmningu fyrir formi, litum og góðu hand-
verki.
Hulda B. Ágústsdóttir
- skartgripa- og textílhönnuður
Hulda hefur að undanfömu hannað stór-
gerða skartgripi úr plötum, stöngum og rör-
um úr sandblásnu eða sléttu plexígleri í
bland við gúmmíhringi og gimi. Þetta eru
« óhefðbundin efni og árangurinn er oft
frumlegt og fjölbreytt skart. Þó að verk
sem þessi séu runnin frá poppmenningu 6.
áratugar 20. aldar hefur Hulda skapað sinn
persónulega stíl og framleiðir nýstárlegt skart
sem vekur athygli.
ELM fatahönnun
ELM hefur starfað í eitt ár og skapað á þeim
tíma heilsteypta ullarfatalinu, peysur, kjóla,
kápur o.fl. Erna Steina Guðmundsdóttir textíl-
hönnuður, Lisbet Sveinsdóttir myndiistar-
kona og Matthildur Halldórsdóttir tjáningar-
Armbönd Huldu eru ekkert að fela sig.
Látlaus fatnaður Lindu minnir mann einhvern
veginn á geimferðir.
Hulda selur verk sín í Kirsuberjatrénu,
Vesturgötu 4, og er ein þeirra ágætu lista-
kvenna sem þar byggja upp sinn ævintýra-
heim.
Hugmyndir Guðbjargar koma iðulega frá lág-
vöxnum íslenskum gróðri.
Linda B. Árnadóttir
- textílhönnuður
Linda er leiðandi hönnuður fyrirtækisins
CRYLAB en framleiðsla þess á tískufatnaði
undir heitinu SVO hefur vakið mikla eftirtekt
vegna þess hve framúrstefnulegur hann er i
einfaldleika sínum. Stíllinn einkennist af lát-
lausum, nánast mínimalískum formum með
sérkennandi smáatriðum og minnir stundum
á japönsk origami-áhrif. Efnin eru stundum
óhefðbundin en alltaf þægileg og notadrjúg.
Fatnaðurinn höfðar ekki aðeins til unglinga
heldur einnig til kvenna að fertugu og hefur
verið á boðstólum hjá versluninni 17 í Kringl-
unni og einnig erlendis.
Valgerður Melstað fatahönnuður hefur unn-
iö með Lindu að hönnun fatnaðar.
Verðlaunamynd Þorkels Þorkelssonar, „Einmana drengur í rústum
kirkju í Súdan“.
orgunblaðsmenn stóðu sig prýðilega þegar til uppgjörs kom
fyrir ljósmyndir ársins 1999 í dagblöðunum um síðustu helgi.
Mynd Þorkels Þorkelssonar af drengnum sem horfir á rústir
kirkjunnar sinnar var valin mynd ársins, faileg og einlæg mynd og
táknræn fyrir afleiðingar styrjalda í einfaldleik sínum. Þorkell fór
líka með sigur af hólmi í opnum flokki með myndaröð frá Súdan.
Fréttamynd ársins var mynd Sverris Vilhelmssonar frá Makedón-
iu af albönskum flóttamönnum að leggja upp í langferð til íslands.
Hann átti lika skoplegustu myndina af ráðherranum og blindrahund-
inum.
Portrett ársins, „Á Grænlandi", er eftir Ragnar Axelsson sem
einnig fékk sérstaka viðurkenningu fyrir mynd sína af ábúendunum
á Brautarholti, Borgarflrði eystra. Og enn fékk Ragnar verðlaun fyr-
ir bestu landslagsmyndina. Þjóðlegustu myndina átti Brynjar Gauti
Ljósmyndir
ársins
Sveinsson og bestu
tískumyndina átti Ari
Magnússon.
DV-menn voru ekki
eins áberandi og í
fyrra við verðlaunaaf-
hendingxma. Þó fékk
Einar Ólason eftirsótt
verðlaun fyrir íþrótta-
mynd ársins og einnig
viðurkenningu fyrir
mynd af útför Agnars
W. Agnarssonar. Hilm-
ar Þór Guðmundsson
fékk verðlaun í flokkn-
um Daglegt líf og
Gunnar V. Andrésson
fékk sérstaka viðurkenningu fyrir ógleymanlega mynd sína af for-
seta sem fallið hefur af baki og kærleiksfull kona hlynnir að.
Ailar þessar myndir og miklu miklu fleiri getur að líta i Gerðar-
safni fram til 19. mars, en sýningin á Fréttamyndum ársins er ein
vinsælasta myndlistarsýning hvers árs hér á landi. í dómnefnd sátu
að þessu sinni Friörik Friðriksson kvikmyndatökumaður, Dóra
Takefusa dagskrárgerðarmaður og Chris Helgren, ljósmyndari
Reuters í London.
*wiemung u
Tryggvi Ólafsson heiðraður
Um síðustu helgi var Tryggva Ólafssyni
listmálara veittur heiðursstyrkur sem nem-
ur einni milljón ísl.kr. úr
sjóði Aage og Yelvu Nimb.
Styrkurinn er veittur
Tryggva í viðurkenningar-
skyni fyrir listræn afrek
hans á danskri grund, ekki
síst fyrir „Matisse-legan“ stíl
hans eins og formaður sjóð-
stjórnar sagði í ávarpi sinu
I af þessu tilefni.
Sjóðurinn var stofnaður eftir lát Yelvu
Nimb. Þá var eiginmaður hennar látinn fyr-
ir nokkru en þau hjón höfðu ákveðiö að all-
ar eigur þeirra skyldu renna í sjóð sem
styrkti myndlistarmenn, einkum teiknara og
málara.
Pör í myndlist
Áslaug Dóra Eyjólfsdóttir hefur sýnt okk-
* ur þrjú pör i myndlistinni undanfarin
| sunnudagskvöld, Ráðhildi
Ilngadóttm- og Tuma Magn-
ússon, Jón Óskar og Hildi
Hákon og Ólöfu Nordal og
Gunnar Karlsson. Þetta
voru verulega skemmtiiegir
og upplýsandi þættir, sýndu
listamennina frá hversdags-
legum sjónarhóli, á heimili
sínu og vinnustofu, og um-
ræðan var afslöppuð og tilgerðarlaus.
Skemmtilegasta einstaka atriðið í þáttunum
íi var þegar myndavélin elti Gunnar inn á
i heimili þar sem myndir eftir hann héngu
■ ómerktar á veggjum og fylgdist með þegar
í' hann „signeraði" þær. Bæði var gaman að
2 sjá allar þessar myndir og líka var gaman að
hitta í svip þann almenning sem kaupir lista-
verk eftir lifandi nútímamenn og hengir þau
upp á vegg hjá sér.
Áslaug Dóra er gamalreyndur sjónvarps-
maður þótt ung sé og ein af fáum íslending-
um sem getur látið sér líða vel fyrir framan
myndavélarnar. Hún hefur áður gert minnis-
stæða þætti um myndlistarmenn og við
hlökkum til næstu syrpu.
Nína Björk les upp
„Kveðskapur fyrir kvöld-
mat“ verður að venju í
kaffistofu Gerðarsafns,
Listasafns Kópavogs, á
morgun fimmtudag milli kl.
17 og 18. Þá les Nína Björk
Árnadóttir skáld úr verkum
!| sínum.
Aðgangur er ókeypis og
allir velkomnir.
Ritmennt
Ársrit Landsbókasafns íslands - Háskóla-
bókasafns, Ritmennt, er komið út í fjórða
sinn, stórt og myndarlegt. Meðal efnis er frá-
sögn Veturliða Óskarssonar af íslensku
handriti sem fannst fyrir nokkrum árum í
bókasafni i Þýskalandi. Handritið er tæplega
tveggja alda gamalt og geymir Hálfdanar
sögu gamla og sona hans sem er „fornaldar-
sögu-síðgotungur“ eins og greinarhöfundur
orðar það, eða stæling frá því um 1800 effir
sagnaritarann Jón Espólín. Með handritinu
eru bundin í bók fjögur íslensk smárit sem
komu út á árunum 1755-1815.1 greininni ger-
ir Veturliði grein fyrir Hálfdanar sögu Jóns
og höfundi hennar.
Tvær greinar í ritinu fjalla um óvenjuleg
efni á þessum vettvangi. Annars vegar skrif-
ar Ámi Heimir Ingólfsson um áhrif tónlistar
Beethovens á Jón Leifs í greininni „Beet-
hoven í Tjamargötunni". Hins vegar er
greinin „Leynimelm-13 snýst í harmleik" eft-
ir Jón Viðar Jónsson sem segir frá því
hvemig ein metnaðarfyllsta tilraun Islend-
inga til að hefja innlenda
kvikmyndagerð á fyrri hluta
aldarinnar fór út um þúfur.
Eru heimildir Jóns bréfa-
skipti Haralds Á. Sigurðs-
sonar leikara og Gunnars R.
Hansen, leikstjóra og kvik-
myndagerðarmanns í Kaup-
mannahöfn, sem seinna
varð vinsæll og virtur leik-
stjóri hér á landi.
Enn má nefna i ritinu myndskreytta grein
um Þjóðarbókhlöðuna, húsið sjálft og hug-
myndafræðina á bak við það eftir aðalarki-
tekt hennar, Manfreö Vilhjálmsson. Ritstjóri
Ritmenntar er Einar Sigurðsson landsbóka-
vörður.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir