Dagblaðið Vísir - DV - 06.06.2000, Síða 13

13
ÞRIÐJUDAGUR 6. JÚNÍ 2000
DV
FÍM skipuleggur list í orkustöðvum:
Rýmið
Um síðustu hélgi var opnuð sér-
kennileg myndlistarsýning í
Ljósafossvirkjun við Sogið og um
aðra hélgi, 16. júní, verður önnur
sýning opnuð í Laxárvirkjun í
Aðaldal, báðar undir yfirskrift-
inni List í orkustöðvum - Sýning-
arverkefni FÍM árið 2000. 26
listamenn taka þátt í verkefninu,
8 fyrir norðan og 18 fyrir sunn-
an, og komust fœrri að en vildu
taka þátt í þessum sýningum.
er aflgjafinn
Hugmyndin fæddist í uppreisn gegn allri
menningunni í höfuðborginni og það var Pétur
Stefánsson, fyrrverandi stjórnarmaður hjá Fé-
lagi íslenskra myndlistarmanna, sem lét sér
detta í hug að sýna listaverk í öllum virkjunum
landsins.
„Þetta var róttæk hugmynd sem við slípuðum
svolítið til svo að mögulegt væri að hrinda
henni í framkvæmd," segir Guðbjörg Lind Jóns-
dóttir myndlistarmaður og formaður Félags ís-
lenskra myndlistarmanna. „Svo lögðum við
beiðni fyrir Landsvirkjun um að fá að sýna í
einhverjum af orkustöðvum landsins og því var
tekið vel. Svo vel vildi til að það var einmitt ver-
ið að taka Ljósafossstöðina í gegn og þar eru
tveir glæsilegir salir þar sem ætlunin er í fram-
tíðinni að hafa safn um lífríki Þingvalla og
Sogsins. En áður en safnið kemur upp fáum við
að nýta salina undir sýninguna okkar. Þegar
við skoðuðum aðstæður sáum við marga mögu-
leika í viðbót á sýningarrými, bæði umhverfis
stöðina, í stífluveggnum og víðar.“
Hópurinn fór einnig norður í land og skoðaði
Laxárvirkjun og leist vel á allar aðstæður. „Um-
hverfl stöðvarinnar er afar failegt og stöðin sjálf
er í berggöngum inn í gljúfurvegg. Allir veggir
eru því náttúrulegir bergveggir og rýmið er
Gunnar Örn: Andlegt ferðalag
„Þar sem ég stðö í hvelfingunni undir stíflunni í
Ljósafossvirkjun sá ég fyrir mér andlegt ferðalag,
þar sem hvert herbergi hefði einn ákveðinn lit... ‘
DV-MYND HILMAR ÞÓR
Guðbjörg Lind Jónsdóttir
, Við erum ekki aö styðja stefnu stjórnvalda með þessum sýningum en viö viljum þeina athyglinni að
því hvaö rafmagnið er spennandi. “
stærra en við reiknuðum með af því að þarna
átti að virkja meira en vegna mótmæla var hætt
við það. Eftir stendur autt pláss, tilbúið undir
vélasamstæður, og inn í það rými hafa lista-
menn líka unnið verk. Hins vegar standa engin
listaverk utan við þá stöð. Það er engin þörf á
að skreyta náttúruna þar meira en orðið er.“
Spennuríkt efni
- Eruð þið að sýna samstöðu listamanna með
virkjunum með þessum sýningum?
Guðbjörg Lind er ekki óviðbúin spuming-
unni. „Við erum öll mjög gagnrýnin á fram-
kvæmdirnar sem stóðu til á Eyjabökkum," seg-
ir hún, „en við höfum líka verið að skoða aðrar
hliðar málsins. Við þurfum á rafmagninu á
halda þó að við séum ekki sammála um hversu
mikil þörfin sé og hverju við viljum fórna fyrir
það. Við erum ekki að styðja stefnu stjórnvalda
með þessum sýningum en við viljum beina at-
hyglinni að því hvað rafmagnið er spennandi.
Það er mjög spennuríkt efni,“ segir Guðbjörg
Lind og hlær.
Aðalsteinn Ingólfsson og Jón Proppé völdu
þátttakendur úr fjölda umsækjenda úr félaginu
og auk þess eru þrír utanfélagsmenn sérlegir
gestir á sýningunum. - Ertu ánægð með útkom-
una, Guðbjörg?
„Já, ég er það. Þetta er stærsta verkefnið sem
félagið hefur staðið fyrir til þessa og það er
spennandi að sjá það verða að veruleika, því
þetta hefur verið heilmikil þróunarvinna hjá
mörgum listamönnunum. Þema menningar-
borgarinnar er menning og náttúra sem er afar
viðtækt en við ákváðum að stefna frekar á sam-
spilið milli listarinnar og mannvirkjanna. Öll
verkin eru búin til inn í rýmið með þetta í
huga. Rýmið orkaði mjög sterkt á listamennina
og varð þeim sannur aflgjafi."
Vönduð sýningarskrá hefur verið gefin út
með litmyndum af öllum verkunum. Sýningarn-
ar standa til 15. september í haust og eru opnar
kl. 13-17 virka daga en kl. 13-18 um helgar.
Tónlist

Oskiljanlegt muldur
Olli Mustonen heitir finnskur píanóleikari
sem hélt tónleika í Háskólabíói á Listahátíð á
fimmtudagskvöldið. Óvanalega fámennt var á
tónleikunum, líklega vegna þess að Elton John
var með sína tónleika á sama tíma. Einnig get-
ur verið að fólk muni enn eftir frammistöðu
Mustonens með Sinfóníuhljómsveit Islands fyr-
ir um sex árum; þá lék hann píanókonsert eftir
Rachmaninoff og viðhafði um leið svo furðulega
tilburði, sérstaklega með fótunum, að flutning-
urinn þótti minna mest á nektardans. Það hefði
reyndar verið allt í lagi ef túlkunin hefði veríð
sannfærandi, sem hún ekki var.
En Mustonen hefur lagast mikið, hann er
hættur að sveiíla fótunum fram og til baka, þó
hann þurrki enn af sér svitann eins og ballett-
dansari og baði út öllum öngum. Auðvitað er
ekkert að því að vera öðruvísi; Glenn Gould var
til dæmis mjög furðulegur þegar hann var að
spila, sat óvenjuneðarlega við píanóið með and-
litið nánast klesst upp við nótnaborðið. Það er
samt ekki þetta sem gerir þessa og ýmsa aðra
píanóleikara sérstæða heldur fyrst og fremst
túlkunin. Og túlkun Mustonens er að mati und-
irritaðs ekki sérlega merkileg. Hún einkennist
af einhvers konar ýkjustíl sem gerir að verkum
að sumt verður óþægilega áberandi en annað
hverfur. Dæmi um þetta er hvemig Mustonen
túlkar þumalputtaregluna um að lokanóta hend-
ingar sé veikari en hinar nóturnar nema annað
sé tekið fram af tónskáldinu. Mustonen gerir
þetta á svo yfirdrifinn hátt að lokanótan bók-
staflega gufar upp, hann er eins og maður sem
klárar aldrei það sem hann er að segja, eða seg-
ir það svo lágt að það virkar eins og óskiljanlegt
muldur.
Þessar hálfkveðnu vísur voru gegnumgang-
andi í fyrsta verki efnisskrárinnar, sem var hin
svokallaða Pastoralsónata opus 28 eftir Beet-
hoven. Tónlistin komst aldrei á flug, því þrátt
fyrir yfirburða tækni Mustonens gerði ýkjustíll-
inn að verkum að ekkert flæði var í tónlistinni.
Pastoralsónata Beethovens er stórbrotið tón-
verk með þungri undiröldu þó hún sé glaðleg á
yfirborðinu, en Mustonen tókst aldrei að koma
dýpri hliðum tónlistarinnar til skila.
Sama má segja um hin verkin eftir Beethoven
sem Mustonen lék fyrir hlé, Bagatellur opus 119,
Rondó opus 129 og Fantasíu opus 77. Tækni pí-
anóleikarans naut sin að vísu prýðilega í glæsi-
legu Rondóinu, en ýkjustíllinn eyðilagði Baga-
tellurnar, og áslátturinn var svo harður og
óþægilegur í Fantasíunni að mann langaði mest
til að halda fyrir eyrun. Ekki bætti úr skák að
flygillinn í Háskólabíói, sem er orðinn óttalegur
garmur, hélt illa stillingunni og var orðinn
falskur eftir fyrstu tíu minúturnar.
Siðasta verkið á efnisskránni var Tilbrigði og
fúga eftir Brahms við stef eftir Handel. Þar voru
áherslurnar óþarflega agressífar og komu sum-
ar þeirra út eins og hvert annað hundsgelt.
Þrátt fyrir það var ýmislegt ágætlega gert, eins
og fúgan sem var skýr og með vel mótaðri stíg-
andi, og tæknilega var allt verkið ágætlega leik-
ið. Það er bara ekki nóg, Mustonen skorti sann-
færingarkraftinn til að hrífa mann með sér, og
var útkoman einhverjir leiðinlegustu tónleikar
sem undirritaður hefur farið á.
Jónas Sen
__________________Menning
Umsjón: Silja A&aisteinsdóttir
Mynd af Emily?
135 ára gömul ljós-
mynd hefur kveikt
glóð í hjörtum
ljóðaunnenda i
Bandaríkjunum og
víðar. Hún seldist á
margfóldu matsverði
á uppboði nýlega því
talið er að hún sé af
skáldinu Emily Dick-
inson, einu helsta skáldi enskumælandi
manna á 19. öld. Áður var vitað um eina
mynd af Emily á unglingsaldri en þetta er
mun eldri manneskja. Emily Dickinson
varð þó aldrei gömul; hún fæddist 1830 og
lést 1886.
Skálholtstónleikar
Næstu fjögur fimmtudagskvöld verða
tónleikar í Skálholtskirkju sem heíjast
kl. 20.30. Orgel kirkjunnar hefur verið
stækkað, röddum fjölgað um fimm svo-
kallaðar tunguraddir og hljóðfærið allt
yfirfarið. Það var endurvígt á uppstign-
ingardag við hátíðlega athöfn.
Veitingasala er í Skálholtsskóla og þar
er einnig hægt að fá gistingu allt árið.
Tíðagjörð verður í kirkjunni að vanda
kl. 18.00 og hægt er að panta hið vinsæla
miðaldahlaðborð hjá bryta skólans í
síma 486 8870. Að loknum tónleikum er
einnig hægt að fá veitingar í skólanum.
Kórtónleikar
Reykjalundarkórinn heldur vortónleika
sína í hátíðarsal Varmárskóla kl. 20.30
annað kvöld. Á efnisskrá eru íslensk þjóð-
lög, trúarleg verk eftir mörg helstu tón-
skáld tónlistarsögunnar og íslensk sönglög.
Tónleikunum lýkur á frumflutningi á völd-
um þáttum úr Flamenco-messu gítarsnill-
ingsins P. Pena sem Símon H. ívarsson
kórstjóri hefur útsett. Leikur Símon sjálfur
með á gítar og Judith Þorbergsson, undir-
leikari kórsins, á fagott.
Reykjalundarkórinn er á fórum til höf-
uðborgar tónlistarinnar, Vínar, og eru
þessir tónleikar liður í undirbúningi undir
þá ferð.
Sagan í
landslaginu
Nú eru að hefjast sumamámskeið fyrir
11-14 ára ungmenni undir heitinu „Sagan í
landslaginu - náttúra, búseta,
minjar og list“ á vegum Árbæj- ^
arsafns, Náttúru-
fræðistofnunar ís-
lands, Listasafns ‘ ■■
Sigurjóns Ólafssonar
og fleiri aðila undir hatti M-
2000. Hvert námskeið stend-
ur í fimm daga og er byggt
upp eins og ferðalag um for-
tíð, nútíð og framtíð með
fræðslu um þróun búskapar-
hátta og byggðasögu, húsagerðarlist og
myndlist. Þau hefjast á mánudegi úti á Sel-
tjarnarnesi þar sem Læknaminjasafnið í
Nesstofu verður heimsótt, þriðjudegi verð-
ur varið í Árbæjarsafni, miðvikudegi í
miðbæ Reykjavikur, fimmtudegi í Laugar-
nesi og þeim lýkur á grillveislu úti í Viðey.
Námskeiðin standa fram í ágúst og kosta
5.500 kr. Skráning fer fram í Listasafni Sig-
urjóns í síma 553 2906.
Landið sem ekki
er til
Annað kvöld kl. 20.30 flytja sænsku lista-
mennirnir Susanna Levonen messósópran,
Bernt Wilhelmsson píanóleikari og Magnus
Irving flautuleikari tríótónleika í Salnum í
Kópavogi. Þremenningarnir munu frum-
flytja tvö verk, hið fyrra er eftir íslenska
tónskáldið Svein Lúðvík Björnsson við ljóð-
ið „Landet som icke ar“ eftir Edith Söder-
gran, hið síðara er „För nára“ eftir sænska
tónskáldið Sven Ahlin við ljóð eftir pólska
nóbelsverðlaunahafann Wislöwu Szym-
borska.
Auk þess verður á efnisskránni sönglaga-
flokkurinn „Babbeloni" eftir sænsk-
slóvakíska tónskáldið Pavol Simai, sónata
eftir Grieg og fleira.