Dagblaðið Vísir - DV - 22.01.2001, Síða 28

44
3
Tilvera
MÁNUDAGUR 22, JANÚAR 2001
DV
v.
ji
Listin, lífið og
ástkonurnar
Dagskrár Listaklúbbsins í
kvöld og næsta mánudagskvöld
eru helgaðar listamálaranum
Pablo Picasso. Helga Bachmann
leikles frásögn Femande Olivier
sem var ástkona Picasso 1904.
Síðan mun Tristan E. Gribbin
flytja leiklestur um samband
málarans og Francois Guilot en
það varð æði stormasamt. Fla-
mencodans verður á dagskrá
auk þess sem listnemar munu
skissa lifandi módel. Dagskráin
hefst kl. 20.30.
Krár
■ CHICÁGO BEAU Á GAÚKNUM
Töffarinn og Islandsvinurinn
Chicago Beau ætlar aftur að spila á
Gauki á Stöng í kvöld. Með honum
spilar hljómsveit Guðmundar Péturs-
sonar gítarleikara en hana skipa Jón
Ólafsson, Haraldur Þorsteinsson og
Jóhann Hjörleifsson. Gamanið byrjar
klukkan 23.
■ ALEXANDER ÞÝSKI Á
KRINGLUKRANNI
Þýski vonnabí- júróvisjón-snillingurinn Al-
exander Jonas syngur og leikur fyrir
gesti Kringlukrárinnar í kvöld kl.19-23.
Leikhús
■ LOMA
Leikritið Lóma - mér er alveg sama
þótt einhver sé að hlæja að mér,
eftir Guörúnu Ásmundsdóttur, verð-
ur sýnt I Möguleikhúsinu við Hlemm
kl. 9.30 í dag. Uppselt.
■ VÖLUSPÁ
Leikritið Völuspá eftir Þórarin Eld-
járn veröur sýnt í Möguleikhúsinu
við Hlemm kl. 10 í dag. Uppselt.
Myndlist
■ ENDUROPNUN VÉGNA LISTA-
VERKAÞJOFNAÐAR
Síðastliðinn laugardag var opnuö í
sal félagsins Islensk grafíksýning á
grafíkverkum 2. og 3. árs nemenda
Listaháskóla íslands.. Sýningunni
lýkur sunnudaginn 28. janúar.
■ FJÖLL RÍMAR VH) TRÖLL í ÁS-
MUNPARSAFNI
Það býr margt tröllslegt í þeim björg-
um sem Páll Guðmundsson frá
Húsafelli hefur skapað listaverk sín
úr en hann opnaði sýningu í Ás-
mundarsafni í dag klukkan 14. Sýn-
ingunni lýkur 29. apríl.
■ GLERREGN RÚRÍ í LISTASAFNI
ÍSLANPS
Sýning á innsetningunni Glerregni frá
1984 eftir Rúri (f. 1951) var opnuð um
helgina í Ustasafni íslands.
■ YFIRSÝN RICHTERS j LISTA-
SAFNI ISLANPS
Sýning á verkum þýska málarans
Gerhards Richters stendur nú yfir í
Listasafni íslands í dag undir heitinu
Yfirsýn.. Fle,st verkin á sýningu
Listasafns íslands eru frá síðustu
fjórum árum en hún er skipulögð af
Institut fúr Auslandsöeziehungen í
Þýskalandi. Sýningin er opin alla
daga nema mánudaga frá 11-17 og
stendur til 18. febrúar.
■ USTSÝNING Í BORGARNESI Nú
stendur yfir myndlistarsýning í Lista-
safni Borgarness. Þar sýnir Unnar
Eyjólfur Jensson listmálari þróun í
myndverkum sínum. Á sýningunni
eru olíumálverk frá um 20 ára tíma-
bili og er myndefniö einkum sótt til
náttúrunnar. Sýningin stendur til 16.
febrúar og er opin á sýningartíma
safnsins.
Sport
■ CHARLTON - WESTHAM A
SPORTKAFFI Leikur Charlton og
Westham verður í beinni á Sport-
kaffi klukkan 20 í kvöld.
Sjá nánar: Lífið eftir vinnu á Vísi.ls
Bíógagnrýni

Háskólabíó - Villiljós
Tilvistarvandi unglinga
Gunnar Smári
Egilsson
skrífar gagnrýni
um kvikmyndir.
ungs
Ef til vill er eitthvert ljós í hand-
riti Huldars Breiðfjörös að Villiljós-
um sem ekki rataði á tjaldið - og
kannski var það á tjaldinu án þess
að ég tæki eftir því. Ég vona það. Ég
vona að það hafi ekki fleiri en ég
gengiö út af myndinni án þess að
átta sig á hvað var verið að segja
þeim - og hvers vegna.
Villiljós er brotin upp í fimm ör-
þætti sem allir gerast sama kvöldið
í Reykjavík; í þann mund sem raf-
magnið fer af bænum. Fyrst fylgj-
umst við með líkbílstjóra skegg-
ræöa við páfagauk um tiltölulega
léttvæga tilvistarkreppu sína. í
kreditlista var páfagaukurinn titl-
aður Samviska; en það sem ég
greindi af rödd hennar var mest tuð
og pex (Jónasar-Hallgrímssonar-
verðlaunahafinn Megas spýtir út úr
sér rullu gauksins af rómuðum
óskýrleik). Þetta er maður með
nöldrandi eiginkonu í samvisku-
stað. Kannski liggur þama að baki
djúp sálfræði því þegar við kynn-
umst sambýliskonu bílstjórans
kemur í ljós að hún er steinrunnin;
það er eins og hún sé nýbúin að éta
öll sönnunargögn í einu af stóru
fíkniefnamálunum. Hún meikar því
ekki að pexa í manninum - frekar
en nokkuð annað.
Næsta atriði segir af þremur
barnungum og óléttum vinkonum á
spilatækja-bar sem velta sér upp úr
ungæðislegum vonum og vænting-
um. Ein þeirra lokast með hríðir
inni í hraðbanka í rafmagnsleysinu
og dregur upp glerkúlu með Maríu
og Jesúbarninu meðan hún bíður
þess sem verða vill. Ef til vill er
þetta táknrænt loforð um að barnið
verði ekki bankastjóri úr því að
Jesú varð ekki kind þótt hann
fæddist í fjárhúsi.
Þriöja atriðið er samtal
fólks sem er að halda upp á
trúlofun sína á fínum veit-
ingastað. Brátt kemur í ljós
að krakkarnir hafa litlar og
veikburða tilfinningar hvor
til annars. Og það skýrist
enn frekar þegar miðaldra
hjón, sem hanga saman á
lifshatrinu, blanda sér í
samtalið.
; Fjórða atriðið segir frá
því þegar söngvari hættir í
popphljómsveit; að eigin
sögn vegna þess að hann vill
ekki enda sem ábyrgðarlaus
fertugur poppari. Þess í stað
ætlar hann að skipta um bl-
eyjur á ófæddu barni sínu.
I fimmta atriðinu finnur
maður ókunnugan mann
uppi í rúmi hjá sambýlis-
konu sinni og neyðist síðan
til að skutla honum heim.
Atriðin tengjast lítillega
innbyrðis; einkum í gegnum
misljósa nærveru Sölva,
persónu sem Ingvar E. Sig-
urðsson leikur. Hann er
nokkur örlagavaldur í flest-
um atriðum og virðist
standa fyrir einhverja luntu í fólk-
inu sem aftrar því frá aö reyna að
lifa eins manneskjur. Þessi persóna
tekur dauðanum sem frelsun - eins
og reyndar ótrúlega margar persón-
ur í myndinni. Flestar persónur
sem á annað borð taka vali í mynd-
inni kjósa að drepa sig; mest út af
einhverju afþvíbara sem svífur í
loftinu. Sem samfélagsmynd er
Villiljós bernsk. Sjónarhorn mynd-
arinnar er ólund unglingsins sem
fínnst allt hálfhaflærislegt; helst af
öllu lífið sjálft. Unglingurinn stend-
ur utan ábyrgðar í samfélaginu og
sér því engan tilgang með henni.
Fyrir honum er ábyrgðin fórn.
Þetta er skiljanlega ákaflega ófrjótt
sjónarhom og nánast yfirþyrmandi
1 leiðindum sínum. Fólk hangir í
samböndum af ótta við að vera eitt,
gengur með hangandi hendi til
flestra verka, finnst böm röskun.
En á hverju? Einhverskonar sjálfs-
upphafningu þess sem situr á bið-
stofunni bíðandi þess að heimurinn
falli að fótum sér og segi: Þú ert
ágætur, þú ert frábær.
Mommuklúbburinn
Nanna Kristín Magnúsdóttir, Inga Lisa Middleton og Hafdís Huld Þrastardóttir.
iKSíF-'..
Villiljós er tilvistarglíma. Flestar
persónurnar hafa of óljósa sjálfs-
mynd til að geta treyst öðru fólki.
Þær lifa í veröld vantrausts, afbrýði
og efasemda um sjálfa sig. Flestar
bera með sér væntingar um að
verða eitthvað rosalega sérstakt og
smart. Og eins og fólki sem burðast
með óraunhæfar væntingar finnst
því það vera eitthvað ámótlegt og
aumt. Þetta eru unglingar.
Er Villiljós þá raunsönn lýsing á
tilvistarglímu unglingsins (sem í
þannig fimm leikstjóra með einu
höggi). Ég er sannfærður um að
myndin væri betri ef einn af fimm
leikstjórum hennar hefði mátt eiga
hana. Myndina sárvantar einhvern
svip af leikstjórn. Svolítið auglýs-
ingastofuleg kvikmyndataka og lýs-
ing og húsgangaverslunarleg leik-
mynd hefði komið betur út sem
minna afgerandi þáttur myndarinn-
ar og raun er á.
Leikstjórarnir fá misgóðan efni-
við að moða úr og fóta sig misjafn-
Vandl mannlegrar tilvistar
Kvikmyndin Villiljós fjallar leynt og Ijóst um vanda mannlegrar tllvistar. Rafmagnsleysi I Reykjavík
vekur aðalpersónur myndarinnar til umhugsunar.
dag er aldurskeið sem nær langt
fram á fertugsaldurinn)? Nei. Villi-
Ijós er of eintóna til að geta talist
raunsönn. Myndin er eins og þéttur
bassi i grunge-lagi; þunglynd, myrk
og gælir við dauðann. Hana skortir
meiri breidd til að verða trúverðug.
Annað hvort hefur handritshöfund-
inum tekist að halda 1 sama þunga
skapið þann tíma sem hann vann
að handritinu eða hann hefur viljað
halda stil og strokað út allt sem
ekki féfl að bassatóninum.
Þessi tónn Villiljósa er ekki nýr.
Hann þykir svo sísmartur að það
hefur verið hægt að selja hann
hverri kynslóð af annarri. Hann er
helsta einkenni svokallaðs gáfu-
mannapopps allra tíma og hann hef-
ur verið sérstaklega áberandi í
ungsfólks-bókmenntum síðustu ára.
Að hluta til er Villiljós æfing ungra
íslendinga i þessum tón - eða stíl.
Án undantekninga hefur það
reynst vond hugmynd að hafa fleiri
en einn leikstjóra að mynd (þótt
það sé þægilegt fyrir úthlutunar-
nefnd Kvikmyndasjóðs að afgreiða
lega. Dagur Kári Pétursson fær sér-
deilis erfitt verkefni; aö halda lífí í
tilvistareintali líkbílstjórans. Hann
brýtur það upp með myndum af
dreng að hoppa ofan af húsþaki og
reynir að rugla aðeins framvinduna
og tekst að skila þættinum skamm-
laust. Inga Lisa Middleton fær sam-
tal unglingsstúlknanna. Hún treyst-
ir meira á sviðsetningu og stíl-
færslu en Dagur Kári og brýtur upp
samtalið með þátttöku spilatækjafr-
íkanna. Það virkar fyrst en verður
leiðigjarnt við endurtekningu.
Ragnar Bragason fær fjörlegasta
samtalið og afgreiðir það vel; hann
hleypir i myndina ærslum og hraða
- nokkuð sem önnur atriði sárlega
vantar. Ásgrímur Sverrisson situr
uppi með unglingahljómsveit og
finnur enga lausn til að gera hana
áhugaverða en gefur vissa tilfinn-
ingu fyrir að sveitin sé „lost in
space“. Einar Þór Gunnlaugsson
fær það erfiða verkefni að holdgera
persónu Sölva en tekst ekki að
skilja svo við hann að við séum
nokkru nær um hverju hann til-
f )
heyrir.
Leikarar í myndinni eru , fjöl-
margir. Enginn þeirra fær raun-
verulega persónu að glíma við;
þetta eru skissur af fólki. Leikurinn
er jafnbestur í kafla Ragnars Braga-
sonar (Gísli Örn Garðarsson, Nína
Dögg Filippusdóttir, Edda Björg-
vinsdóttir, Eggert Þorleifsson og
Hinrik Ólafsson); einkum stendur
Gisli Örn sig vel. Björn Jörundur
Friðbjömsson tekst ekki að gæða
einleik líkbílstjórans trúverðugum
átökum. Stúkurnar í spila-
tækjasalnum (Hafdís Huld,
Álfrún Örnólfsdóttir og
Guðrún Bjamadóttir) sýna
ágæt tilþrif en samtal þeirra
hökktir um of og það sama
má segja um sambýlisfólkið
í lokakaflanum (Baldur
Trausti Hreinsson og
Nanna Kristín Magnúsdótt-
ir). I báðum tilfellum er við
leikstjórana að sakast -
hugsanlega sameiginlega
ákvörðun þeirra. Leikur
popparanna í flugvélinni er
sundurtættur; Helgi Björns-
son nær ekki einu sinni að
koma persónu til skila.
Ingvar E. Sigurðsson gefur
Sölva glottið sitt.
Það var haft eftir ein-
hverjum aðstandenda Villi-
ljósa að það hafi verið eitt
markmiðið með myndinni
að hafa gaman af að búa til
bíó. Til að sú gleði skilaði
sér til áhorfenda hefðu þeir
þurft að losa beislin af sköp-
unargleðinni og taka meiri
áhættu. Bragðið sem ég er
með í munninum eftir myndina er
af einhverjum ótta við að láta vaða;
í raun er allt í Villiljósum marg-
kveðið og fyrirséð. Táknin sem
dreift er um myndina ná ekki að
skjóta rótum í frásögninni; verða
eins og ofhlaðnar neðanmálsgrein-
ar. Uppbrot myndarinnar í fimm
þætti sem tengjast óljóst innbyrðis
virðist frekar ráðast af tísku en
þörf. Myndin virkar eins og stílæf-
ing; skólaverkefni í artrí-smartí-far-
tí-partí.
Brýnið sverð ykkar, krakkar!
Leikstjórn: Dagur Kári Pétursson, Inga
Lisa Middleton, Ragnar Bragason, Ás-
grímur Sverrisson og Einar Þór Gunn-
laugsson. Handrlt: Huldar Breiöfjörö Tón-
llst: Valgeir Sigurösson, Sigurrós o.fl.
Kvikmyndataka: Ágúst Jakobsson Lelkar-
ar: Björn Jörundur Friöbjörnsson, Ingvar
E. Sigurösson, Hafdís Huld, Gísli Örn
Garðarsson, Nína Dögg Filippusdóttir,
Edda Björgvinsdóttir, Eggert Þorleifsson,
Helgi Björnsson, Nanna Kristín Magnús-
dóttir, Baldur Trausti Hreinsson o.fl.