Dagblaðið Vísir - DV - 02.03.2001, Qupperneq 13

13
FÖSTUDAGUR 2. MARS 2001
DV
Það var skemmtilega létt yfir tónleikum Sin-
fóníuhljómsveitar Islands í Háskólabíói í gær-
kvöld. Á efnisskránni voru tveir píanókonsert-
ar eftir Ravel og svo Enigma-tilbrigðin eftir Elg-
ar. Allt eru þetta verk í léttari kantinum en líka
um margt glæsileg.
Tónlist
Einleikarinn, Philippe Cassard, lék fyrst pí-
anókonsertinn í G-dúr frá 1931. Því miður verð-
ur að játast að þrátt fyrir oft ágætan leik náðist
ekkert samband við hljómsveitina í fyrsta kafl-
anum, nema ef vera skyldi í sæmilega útfærð-
um lokahlutanum. Það var eins og hljómsveitin
hefði enga sveiflu en hana þurfti til að líma
saman svolítið köflótt efnið. Hljómsveitarstjór-
anum, Saccani, tókst ekki að gera úr þessu
nema ágætlega hljómandi en sundurlausa búta.
Hægi kaflinn varð í flutningi Cassard dálítið
væminn og stundum eins og stefin væru lamin
út úr flyglinum. Einkennilegar ómstreitur milli
einleikara og tréblásara hljómuðu eins og
prentvilla en óbóleikur í kjölfarið bætti fyrir
allt sem á undan var gengið. En í þriðja kaflan-
um smullu hlutimir saman; hrynurinn ekki
lengur vandamál og flutningurinn spennandi.
Vinstri handar konsert Ravels var saminn
fyrir píanóleikara sem misst hafði hægri hönd
sína í styrjöldinni. Verkið þykir svo gott að
ýmsir hafa orðið til þess að æfa það og flytja. En
það er beinlinis óþægilegt að sjá á tónleikum
mann leika jafn kreijandi efni og þetta með
hægri höndina hangandi allan tímann. Kraftinn
vantaði ekki og náði Cassard að slíta streng í
flyglinum með stæl og var eftir vírasnyrtingu
byrjað aftur frá byrjun. Þá kom sorglega í ljós að
sömu staðir í hljómsveitarinngangi voru ósannfær-
andi og jafnvel óhreinir. En verkið er að mörgu
Ráðgátur og fingrafimi
DV-MYND HILMAR ÞOR
Philippe Cassard píanóleikari
Náði að slíta streng í flyglinum með stæl.
leyti skemmtilegt og þrátt fyrir þunglamalegan leik
um miðbik fyrsta hluta þá var endirinn fallegur.
Beint rennsli inn í marserandi glæsileikann í síðari
hlutanum kom vel út og ljóst að þarna fá unn-
endur Bóleró eitthvað til að bæta í safnið. Cass-
ard lék eftir mikið lófatak stutt einleiksverk fyr-
ir píanó eftir Debussy og náði þá salnum alger-
lega á sitt vald með frábærum leik.
Enigma-tObrigðin fjórtán eftir Edward Elgar
hafa haldið töfrum sínum ótrúlega vel þessi ríf-
lega hundrað ár frá því að þau fyrst voru flutt.
Þau eru samin með ákveðið fólk í huga og
byggjast oft á minningum tónskáldsins um sam-
verustundir með því. Meðal vinanna eru hunda-
eigendur, fólk sem leikur á hljóðfæri sér til
ánægju og útgefandi Elgars. Flutningurinn var
að stórum hluta órólegur, stundum yfirborðs-
legur og jafnvel groddalegur. Fyrstu tObrigðin
voru óskýr, einbeitingin í níunda tObrigðinu tO-
gerðarleg sem skyggði mjög á fegurð þess og
heildarútkoma gróf aOs staðar þar sem styrkur
átti að vera mikifl.
Hljómsveitarstjórinn, Saccani, ber ábyrgðina
á ójafnvægi í styrk og virðist hann láta húsið
sjá um hljóðblöndunina sem eru alvarleg mis-
tök. Dans hans á stjómendapalli er auk þess oft
í litlu samræmi við það sem hann er að fram-
kalla hjá hljómsveitinni og vekur spurningar.
En í einum þætti fékk einlægni að ráða ferðinni
og var það tObrigði best flutt. Þetta var tilbrigð-
ið númer tólf sem tileinkað er Nevinson
nokkmm sem lék á seOó. Bryndís HaOa Gylfa-
dóttir gaf tóninn í upphafsstrófu og hrífandi fág-
un og einbeitni fylgdi í kjölfarið. Og fyrst farið
er að nefna einstaka hljóðfæraleikara er rétt að
lokum að geta Hafsteins Guðmundssonar fagott-
leikara, en leikur hans í öUum verkunum á efn-
isskránni gæddi hreint ótrúlega mörg augna-
blik lífi og lit.
Sigfríður Björnsdóttir
í argentínsku fangelsi
Þeir eru algerar andstæður, samfangamir í Kossi
kóngulóarkonunnar, Valentin skæruliði í stríði við
yfirvöld í landi sínu, Molina sekur um að afvega-
leiða unga menn. Þeir em hýstir í sama klefa og
Samfangarnir eru eins og hvítt og svart
Daníel Ó. Viggósson og Halldór Magnússon í
Kossi kóngutóarkonunnar
lengi líta þeir hvor annan hornauga, einkum hefur
Valentín viðbjóð á Molina, en smám saman byggist
upp á mflli þeirra trúnaður og sannur kærleikur -
uns segja má í lokin að þeir gangi hvor í annars
hlutverk.
Þessi markvissa persónuþróun á sviði krefst
djúprar innlifunar og er ekki í lítið ráðist af áhuga-
félagi að taka þetta þekkta og frábæra verk fyrir.
Textinn er langur og þéttur en hreyflngarfrelsi tak-
markað í klefanum þannig að aflt er undir því kom-
ið að leikaramir fari fagmannlega með texta sinn
og hafl sannfærandi fas og svipbrigði. HaOdór
Magnússon (Molina) og Daniel Ó. Viggósson (Val-
entín) hjá Leikfélagi Hafnarfjarðar em góðar týpur
í hlutverkin, HaOdór mjúkholda og svolítið úrkynj-
aður í hreyfingum, Daníel horaður og hæfilega of-
stækislegur. Þeir sýna góð geðbrigði, reiðast, móðg-
ast og rífast sannfærandi en eiga erfiðara með að
vera bara venjulegir, segja hversdagslegar setning-
ar á eðlOegan hátt. Kannski er erfiðast að leika
ekki. Hér kemur líka til að textinn er ansi bókleg-
ur.
Fangar fátæktar á íslandi fyrmm bjuggu sér tO
álfheima þar sem allt glóði og glitraði. í argentínska
fangelsinu leita Molina og Valentín tfl álfheima
Hollywoodmynda að fegurð og afþreyingu. Ekki þó
með því að horfa á þær heldur segir Molina Valent-
in bíómynd sem framhaldssögu. Þetta er mikifl
hluti textans og tókst HaOdóri ekki nógu vel að fá
eðlOega hrynjandi í frásögnina. Er ég þó viss um að
hann hefur oft sagt sögur, en leikstjóri hefur ekki
kennt honum ráð tO að ná sannfærandi sögumanns-
tóni.
Fangaklefinn var helst tO rúmgóður en innvolsið
var vel hugsað, búningar voru fínir, einkum fatnað-
ur Molina, og tónlistin var þmngin suðuramerískri
ástríðu. Þrátt fyrir annmarka er þetta alvöraleik-
sýning. Silja Aðalsteinsdóttir
Lelkféiag Hafnarfjaröar sýnir: Koss kóngulóarkonunnar
eftir Manuel Puig. Þýöing: Ingibjörg Haraldsdóttir. Leik-
mynd: Huld Óskarsdóttir. Búningar: Sjöfn Þórarinsdóttir
og María Kristín Haraldsdóttir. Leikstjóri: Gunnar B.
Guömundsson.
Tónlist
Unaðsleg tónlist
Nýtt verk eftir HOmar Þórðarson var frumflutt á
tónleikum sem Kristinn Ámason gítarleikari hélt í
Salnum í Kópavogi á miðvikudagskvöldið. Verkið
ber nafnið Hljóða-haf og er stutt og hnitmiðað. Það
byggist á einfóldu stefbroti sem fer í gegnum sann-
færandi umbreytingar í eðlflegri, rökréttri fram-
vindu, tónmálið er auðskilið og jaðrar stundum við
að vera hefðbundið. Hljóða-haf er áheyrfleg tónsmíð
sem var að mörgu leyti vel flutt af Kristni, en meiri
kraftur hefði að ósekju mátt vera í túlkun hans.
Efnisskrá tónleikanna var fjölbreytt, og lék Krist-
inn tónlist frá ýmsum timabflum og heimshornum.
Elstu tónsmíðamar, sem voru fyrstar á dagskrá,
vora eftir John Dowland (1563-1626), og báru nöfn-
in A Toy - The Shoemaker’s WOe, Fornlorn Hope
Fancy og Captain Digorie Piper’s GaOiard. Þær eiga
sammerkt að vera hugljúfar en skOuðu sér samt
ekkert sérlega vel tO áheyrenda. Má kenna þar um
fremur tilþrifalítOli, fálmkenndri túlkun. Mun betri
var svíta i d-moO eftir Robert de Visée (1660-1724),
sem starfaði við hirð Lúðvíks fjórtánda og kenndi
konunginum meðal annars á gítar. Tónlist Visées
heyrist ekki oft nú tO dags, sem er leitt, því hún er
hrífandi fafleg. Kristinn flutti svítuna einstaklega
vel, hver tónn var fullkomlega mótaður og var út-
koman eins og manni hefði verið afhentur forkunn-
arfagur, gamafl gripur úr konungshöfl til að hand-
fjatla og dást að. Mikil stemning var.yfir túlkuninni
og greinOegt að einleikar-
inn naut þess að spfla
þessa unaðslegu tónlist.
Passacaglia eftir SOvius
Leopold Weiss (1668-1750)
var næst á dagskrá og
hljómaði sviplaus á eftir
svítu Visées, þó Kristinn
hefði hana prýðilega á
valdi sínu. Weiss var sam-
tímamaður Bachs en eng-
an veginn sambærilegur
við hann, og af lestri tón-
leikaskrárinnar mátti ætla
að hann sé í dag þekktast-
ur fyrir að franskur fiðlu-
leikari hafi eitt sinn reynt
að bíta af honum hægri
þumalinn.
Um tvo slagara, Una
Limosna Por Amor De
Dios og Vals op. 8 nr. 3 eft-
ir Paragvæann Agustin
Barrios er fátt að segja.
Þetta er ósköp hugguleg
tónlist, lagræn og seiðandi,
en á eftir tónsmíð Hilmars
Þórðarsonar ekki beint
Kristinn H. Árnason gítarleikari
Lék verk Villa-Lobos af miklum sannfæringarkrafti.
eitthvað sem kom manni
við. Miklu meira spenn-
andi voru fimm verk eft-
ir brasflíska tónskáldið
VOla-Lobos (1887-1959),
prelúdíur nr. 3 og 5 og
æfingar nr. 1, 5 og 11.
VOlá-Lobos er eitt
merkasta tónskáld sög-
unnar, tónlist hans er
djörf og framandi, enda
sótti.hann innblástur í
sérstæðar tónlistarhefðir
heimalands stos og gerði
mikið af því að safna og
ranhsaka þjóðlög. Hér
var flutningur Kristins
framúrskarandi, tæknin
óaðfinnanleg og túlkunin
litrík og þróttmikO.
GretoOegt var að lista-
maðurinn þekkti tónlist-
ina út í ystu æsar, vissi
hvernig hún átti að
hljóma, og var leikur
dv-mynd hari hans þrunginn miklum
sannfærtogarkrafti.
Jónas Sen
___________Merming
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir
Frönsk rómantík
Þriðju tónleikarnir í röð Tríós Reykja-
víkur og Hafnarborgar verða á sunnu-
dagskvöldið kl. 20. Þá flytur tríóið síðróm-
antíska tónlist frá Frakklandi; sónötu fyr-
ir fiðlu og píanó eftir César Franck, trió
fyrir fiðlu, sefló og píanó eftir Ernest
Chausson og hið sívinsæla smáverk Mé-
ditation úr óperunni Tha'is eftir Massenet
fyrir fiðlu og píanó. í Tríó Reykjavíkur
eru Guðný Guðmundsdóttir fiðluleikari,
Gunnar Kvaran seflóleikari og Peter Máté
píanóleikari.
Tvær flautur
í þrjár aldir
A’sunnudaginn kl. 17
halda flautuleikararnir
Áshildur Haraldsdóttir
og Margrét Stefánsdótt-
ir og Ntoa Margrét
Grímsdóttir píanóleik-
ari tónleika í Nes-
kirkju. Á efnisskránni eru verk fyrir
tvær flautur og tvær flautur og píanó frá
öllum tímabilum flautubókmenntanna.
Flutt verða verk eftir Atla Ingólfsson,
Bach, Cimarosa, Doppler, Muczynski, og
Takemitsu.
Píanótónleikar
Ása Briem píanóleikari heldur tónleika
í Salnum á sunnudaginn kl. 17. Á efnis-
skrá er tónlist eftir Arvo Part, John
Foulds, L. v. Beethoven og David Helbich
auk þess sem Ása leikur eigið tónverk.
Pabbi, mamma,
börn og bók
í fyrramálið kl. 11
hefst í Gerðubergi árleg
ráðstefna um íslenskar
barnabækur og verður
þar litið yfir farinn veg,
staðan skoðuð og
skyggnst inn í framtíð-
ina í heimi barnabók-
menntanna. Þar flytur Dagný Kristjáns-
dóttir prófessor erindið „Haltu kjafti,
hlýddu og vertu góður“; rithöfundurinn
Sjón kaflar sitt erindi „Með mannaskít á
tánum“ og erindi Valgerðar Benedikts-
dóttur heitir „Úlfurinn í skóginum -
Vangaveltur um framtíð íslenskra barna-
bóka“.
Ráðstefnustjóri er Þorvaldur Þorsteins-
son, myndlistarmaður og rithöfundur.
Aðgangur er ókeypis og öllum heimifl.
Loöinbaröi
Á sunnudaginn kl. 14
og 15 frumsýnir Sögu-
svuntan Loðinbarða,
nýjan brúðuleik eftir
Hallveigu Thorlacius.
Loðinbarði er eldgömul
íslensk þjóðsaga um tröllkarlinn Loðin-
barða og samskipti hans við systurnar
góðkunnu Ásu, Signýju og Helgu og segir
til dæmis frá því hvernig Helga komst úr
öskustónni! HaOveig Thorlacius hefur
klætt þessa þjóðsögu í nýjan búntog sem
öll börn á aldrinum 4-104 ættu að hafa
gaman af. Leikstjórn og leikmynd er í
höndum annarrar þekktrar brúðu-
leikkonu, Helgu Arnalds. Aðgangur er al-
gjörlega ókeypis.
Fiðluleikur
Una Sveinbjarnardóttir fiðluleikari og
Anna Guðný Guðmundsdóttir píanóleik-
ari halda tónleika í Salnum á morgun kl.
17. Á efnisskránni eru verk eftir Bach,
Beethoven, Saint-Saéns og frumflutning-
ur hérlendis á verkinu Subito (1992) eftir
Witold Lutoslawski.
Lúðrablástur
Tónlistarfélag Akur-
eyrar boðar tónleika I
Laugarborg á sunnudag-
inn kl. 16. Þar flytur
Blásarakvintett Reykja-
víkur ásamt Philip Jenk-
ins píanóleikara verk eftir
Tryggva M. Baldvtosson,
Atla Heimi Sveinsson,
Pöulenc og Mozart.